Những đòi hỏi của cuộc khổ nạn - R. Gutzwiller

LOAN BÁO LẦN NHẤT

1. Đối với chính Đức Kitô

Việc giáo dục lòng tin mang lại kết quả nào? Bây giờ ta thử xét xem.

‘Theo như dân chúng nói thì Ta là ai?’. Câu trả lời không thoả đáng tý nào. Một số thì coi Ngài như là Gioan Tẩy giả, số khác coi Ngài là Êlia, số khác nữa coi Ngài như một tiên tri thời xưa nào đó sống lại. Như vậy việc huấn luyện dân chúng về mặt tinh thần chẳng đi đến đâu; ngoại trừ các tông đồ.

‘Còn các con, các con nói Ta là ai? Phêrô đáp: ‘Đức Kitô của Thiên Chúa’. Họ đã nhận ra Ngài là Đấng cứu thế. Việc Đức Giêsu mặc khải đã thực hiện được bước dứt khoát. Trong Do thái giáo thời đó, và dĩ nhiên là cả các tông đồ nữa, họ không quan niệm về Đấng Messia một cách đầy đủ và đúng đắn. Họ trông chờ Đấng Messia đem đến sự giải phóng chính trị và quốc gia bành trướng, dĩ nhiên là được sống thoải mái ngay dưới thế và thoát moị nỗi âu lo.

Đức Kitô thực sự là một Đấng Cứu Thế, nhưng theo một nghĩa khác hẳn. Ngài là Tôi tớ Giavê như tiên tri Isaia loan báo, là Con Người đau khổ, là Con Chiên bị đem đi giết, là Người cơ cực phải gánh lấy gánh nặng thay cho dân và chuốc lấy mọi khổ đau. Đặc tính ấy của Đấng cứu thế chỉ mơí được tỏ rõ khi Ngài tuyên bố cho các tông đồ lời lạ lùng này: ‘Con Người, phải chịu nhiều đau khổ’, như vậy, chẳng còn là vinh quang phàm tục, là vĩ đại thế trần, hay đời sống thoải mái tại thế. Con đường Ngài đi là con đường khổ cực, khiêm tốn và âm thầm. Đây không phải là cái đau khổ của một người với tư cách cá nhân mà là sự đau khổ của Đấng Messia nơi dân Ngài.

Vì ‘Ngài bị hàng niên trưởng và các Thượng tế cùng ký lục từ bỏ’. Ba nhóm người có thế lực chính thức: các Thượng Tế, ký lục và đại diện chính trị của mười hai chi tộc. Như vậy, tất cả những ai trong hội đồng cố vấn tối cao, quyền hành pháp và lập pháp của dân đều ghét bỏ Ngài. Chức vụ Cứu Thế của Ngài coi như chẳng còn gì đáng nói nữa: Ngài chẳng phải là người họ tuyển chọn mà bị họ sa thải. Ngài chuốc lấy sự nhục nhã của những người tội lỗi, của những người lìa xa Thiên Chúa với mục đích huỷ bỏ sự nhục nhã ấy và làm cho những kẻ hư hỏng thành những người được chọn.

Được Thiên Chúa sai đến, bị con người ghét bỏ, nhưng Ngài cũng sẽ chu toàn sứ mệnh và thực hiện được lời mời gọi con người để họ có thể theo Ngài và đến với Thiên Chúa.

‘Ngài sẽ bị giết’. Đấy là hình khổ cuối hết và trên hết. Đây là cuộc hiến tế toàn vẹn, Thiên Chúa không có can thiệp gì hết, lúc ấy, chẳng có ai ý thức được cuộc hiến tế ấy để rồi ăn năn sám hối mà trở lại. Đó là một sự bỏ rơi, và bỏ rơi trong tuyệt vọng, sự nhục nhã biến thành sự bỏ rơi hoàn toàn.

Satan tự hào về cái chết ấy, và chỉ sau đó nó mới nhận ra một sự thất bại hoàn toàn, vì cái chết, một hiến tế cho Thiên Chúa hằng sống, lại phát khởi một cuộc sống mới.

‘Ngày thứ ba Ngài sống lại’. Đây là lần đầu tiên ta thấy rõ đặc tính và bản chất vai trò Cứu Thế của Đấng Cứu Thế. Đây cũng là lúc ta có một cái nhìn hướng về tương lai, về một đời sống hoàn toàn khác biệt, đến những thực tại bên kia thế giới. Việc Chúa sống lại là khởi điểm sự sống lại của nhân loại mới. Cái chết của Ngài là sự trở về lòng đất mẹ để tái sinh thành ‘trưởng tử trong loài thọ sinh’. Rồi ai cũng chết theo Ngài sẽ cùng được tái sinh với Ngài.

Cái chết của Ngài khai mở cánh cửa sự sống. Ngài bước qua cánh cửa đó để tiêu diệt cái vận mạng tàn khốc đã khiến mọi vật chất phải chết, vì từ đây, nơi Ngài và nhờ Ngài, có một sinh lực làm cho mọi vật sống lại và chiến thắng sự chết.

Sứ mệnh của Ngài lớn lao quá đến nôĩ các tông đồ không thể tiên cảm được. Việc tiên báo cuộc thương khó, cái chết và sự phục sinh của Chúa mới nghe như sét đánh, như một sự thật không lãnh hội được, hoàn toàn không như họ tưởng và làm tiêu tan mối hy vọng sẵn có của họ.

Thực ra việc loan báo ấy làm nổ tung khuôn khổ ý tưởng hẹp hòi của họ, và mở ra cho họ một chân trời khác rộng lớn hơn. Bởi thế, việc tiên báo thương khó, ngoài việc gây kinh ngạc còn hàm chứa một yếu tố hoan lạc.

2. Đối với các tín hữu.

‘Nếu ai muốn theo Ta, thì hãy từ bỏ chính mình, hãy vác lấy khổ giá của mình môĩ ngày và hãy theo Ta’. Đó là một đòi hỏi hết sức rõ rệt. Nếu Đức Kitô ôm ấp con đường đau khổ mà cuối đường là cây Thập giá, thì ai muốn theo Ngài tất nhiên phải đi vào con đường đó. Như một kẻ bị kết án vác thập giá đến nơi hành quyết, thì người Kitô hữu cũng tự coi mình đã bị thế gian lên án và đời mình là một cuộc hành trình đến pháp trường, và phải mang lấy gánh nặng của án lệnh do con người phán quyết.

Họ cô đơn, không được thông cảm, bị lên án bởi các vị cầm quyền chính thức. Họ mang thân phận phải chết; đời sống của họ là một cuộc hiến tế, một hiến tế được chấp nhận. Đây là những cái đi ngược với cảm quan và ước vọng hoàn toàn tự nhiên của họ. Thế nên, họ luôn phải tự nhắc cho mình tiếng ‘không’ của việc từ bỏ.

Tuy nhiên, như Chúa Kitô, Ngài chỉ phục sinh sau khi đã bước qua chặng đường khổ nạn, chết đi, thì cuộc sống của người Kitô hữu, vốn dĩ đã cực nhọc cả bề trong lẫn bề ngoài, vẫn mang vẻ thua thiệt, mà thực tế lại là một mối lời, kể như đã chết mà thực ra đang sống.

‘Ai muốn cứu lấy sự sống mình thì sẽ mất, còn ai mất sự sống mình vì Ta, thì sẽ được sống’. Diễn trình suy nghĩ tự nhiên và ích kỷ muốn đạt được những lợi ích phàm tục, trần thế… và song song với cái diễn trình ấy là cái tôi, cái tôi tốt nhất, phải bị tiêu diệt. Nào người ta được ích gì khi được lời lãi cả thế gian mà lại mất linh hồn mình? Nhưng thực tế, chỉ con đường ấy mới dẫn đến sự sống.

Thông phần sự vinh quang của Chúa Kitô, đó là đích điểm con người phải nhắm tới trước hết. Sự vinh quang này xét dưới ba phương diện: Sự vinh quang khi Chúa biến hình và sự vinh quang của Cha trên trời, và sau cùng là sự vinh quang của các thiên thần bao quanh hai vinh quang trên.