Gian dỐi vỚi Chúa Thánh ThẦn

Sau khi Chúa về trời, tín hữu trong Hội Thánh sơ khai ở Giêrusalem rất yêu thương nhau, họ góp chung của cải lại để các Tông đồ phân phát cho những tín hữu túng thiếu : người có nhà, có đất thì bán đi, nộp tiền vào quĩ chung hoàn toàn tự động và tự nguyện, chẳng ai bắt buộc. Giữa tình trạng tốt đẹp như thế, mà có một trường hợp gian dối xảy ra như sắp kể. Hèn chi Thánh Phêrô phải can thiệp một cách cứng rắn dễ sợ, để ngăn ngừa gương xấu về sau.

Trích sách Công vụ Tông Đồ, ch.5

Nguyên do là có hai vợ chồng tín hữu kia, tên là A-na-ny-a và Sa-phy-ra, bán một thửa đất, song đã khấu trừ giấu đi một phần giá tiền, rồi đem số tiền còn lại góp vào guĩ các Tông đồ, làm như thể đã nộp tất cả giá tiền bán đất. Biết được sự man trá của họ, Phêrô nói:

-    Anh A-na-ny-a, làm sao Satan đã xúi anh gian dối với Chúa Thánh Thần, mà giấu đi một phần giá đất như thế ? Đất đai là của anh, sau khi bán đi, anh vẫn hoàn toàn là chủ và có quyền định đoạt. Hà tất phải bày ra chuyện nói dối này. Không phải anh đã nói dối với người ta đâu, mà là với Thiên Chúa.

Vừa nghe lời ấy, anh ta ngã lăn xuống đất và tắt thở. Mọi người nghe tin đều phát sợ kinh hồn. Vừa chôn cất y xong thì bà vợ đến, không biết gì về chuyện xảy ra. Ông Phêrô lên tiếng hỏi :

-    Chị Sa-phy-ra, hãy nói cho ta hay thửa đất anh chị đã bán giá ngằn này phải không ?

Chị ấy đáp :

-    Vâng !

Phêrô liền bảo :

-    Tại sao anh chị lại thông đồng với nhau mà thử thách Thánh Thần Chúa ? Này, những người chôn chồng chị vừa về đến cửa, họ sẽ đến khiêng cả chị đi nữa !

Lập tức, bà ta ngã nhào xuống chân ông và tắt thở. Và tráng niên đã đem bà đi chôn bên cạnh chồng bà. Toàn thể Hội Thánh cùng mọi người nghe biết các việc ấy đều kinh hoàng.

*   Đó là Lời Chúa ! - Tạ ơn Chúa !

Suy niệm Lời Chúa

Cái tội của hai vợ chồng ấy không phải là cho cộng đoàn ít, hay không cho tất cả số tiền bán đất, song là ở chỗ gian dối. Họ có quyền cho hay không cho, Thánh Phêrô đã nói rõ. Song họ đã gian dối, cho một phần mà nói dối là cho tất cả. Như thế là nói dối với Thánh Thần, nghe theo ma quỉ xúi giục, nó vốn là cha của sự dối trá, điêu ngoa. Giữa một cộng đoàn đang một lòng một trí và yêu thương nhau, họ là một vết nhơ đen tối đến làm hư hỏng, đổ vỡ. Ta hãy tưởng tượng một bức tranh quí giá và vô cùng đẹp đẽ, mà bị lọ mực đổ lên đó !...

Ở bài kỳ trước, có tích truyện “ngụ ngôn về cái lưỡi”. Nhà ngụ ngôn trứ danh Hi lạp, ông Ê-dốp, sống cách đây 2.500 năm, đã dùng ngụ ngôn cái lưỡi để mô tả sự tốt đẹp của miệng lưỡi khi biết nói điều ngay thẳng và xây dựng ; và ngược lại, sự xấu xa, phá hoại của miệng lưỡi khi nói lời dối gian, lừa đảo...

1/  Kinh Thánh cũng nói : “Cũng bởi một miệng lưỡi mà phát ra lời chúc dữ và lời chúc lành. Vậy hỡi anh em ! Để xảy ra như thế là không được…” (Gc 3.7-11).

Đó, Kinh Thánh vừa dạy : hỡi anh chị em, để xảy ra như thế là không được ! Hai vợ chồng A-na-ny-a là Kitô hữu, miệng họ sáng tối dâng lời chúc tụng, ngợi khen Chúa, thế rồi lại đang tâm nói lời gian dối, xúc phạm đến Chúa, lừa đảo cộng đoàn anh chị em mình. Đến lượt chúng ta : để xảy ra như thế cũng không được, tức là đừng để miệng lưỡi chúng ta lúc thì đọc kinh, ca hát, nói yêu Chúa và thương người, Rước Mình Thánh Chúa…, thế rồi lúc thì cùng cái miệng đó, trong cuộc sống giao dịch hàng ngày, lại dối cha, dối mẹ, dối Chúa, lừa đảo đồng loại mình vì những mối lợi  ích kỷ riêng mình.

Quả thực, sống ngay thẳng, thật thà trong lời nói và việc làm là điều vô cùng khó khăn, nhất là khi sự thành thật gây cho ta phiền phức, xấu hổ, thiệt hại hay đau đớn ! Tỉ dụ : khi cha mẹ tức giận hỏi : “Đứa nào đã lấy cắp tiền của tao ?” - hoặc trong lớp, khi thày giáo hỏi : “Ai đã cóp bài thi ?” - hoặc ngoài đường đụng xe : “Ai có lỗi?”...

Đúng vậy, trong những trường hợp như trên và có khi trong những chuyện gay cấn hơn, không phải là dễ khi dám thành thật trong lời nói cũng như việc làm, vì đời có câu rằng: “Thật thà là thua thiệt”, đặc biệt trong thời đại này khi chuyện gian dối, lừa đảo… lả chuyện lan tràn, đã trở nên bình thường, hầu như ai cũng làm và phải làm không thì khó sống nổi... Có anh kia người Công giáo đã thú nhận với linh mục đại ý rằng : “Con biết tẩm thuốc hóa học cho thịt cá được tươi, bón phân hóa học cho trái cây được to đẹp mắt v.v… như thế là làm hại sức khỏe đồng bào, nhưng cha nghĩ xem, ai cũng làm thế, nếu con không làm thì hàng hóa con không bán được, ế ẩm lỗ lã.. Xin hỏi cha con lấy gì mà nuôi vợ con ?” Phải là tâm hồn có can đảm và nhất là đã luyện tập thường xuyên mới dám thật thà ngay thẳng dù phải trả giá rất đắt.

Người luôn thẳng thắn, thật thà trong lời nói cũng như trong việc làm là một người anh hùng trước mặt Chúa cũng như trước mặt người ta. Người anh hùng như thế, trước mắt, ta thấy có Đức Giêsu : trước những kẻ cầm gươm giáo, gậy gộc đến bắt Ngài đem đi giết, Ngài tự nhận : “Chính là Ta !” (Ga 18.4-5), đang khi Phêrô tông đồ cả, Chúa đặt làm đầu Hội Thánh thì vì sợ bị bắt, bị tù đã chối Thày đến ba lần : “Tôi không hề biết ông Giêsu !” (Lc 22.57), thế mà trước đó mấy giờ ông đã hăng hái quả quyết với Thầy : “Lạy Thầy, dầu có phải vào tù hay phải chết làm một với Thầy đi nữa, con vẫn sẵn sàng” (Lc 22.33).

Kinh Thánh nói về Thiên Chúa : “Thiên Chúa đâu phải là người để mà điêu ngoa, gian dối” (Ds 23.19). “Lời của Yavê đều là lời chính trực, và mọi việc Người làm đều là trung tín. Người mến chuộng tín nghĩa, công minh” (Tv 33,4).

Nếu Chúa và Thày của ta như vậy, đương nhiên đồ đệ của Ngài cũng phải mang dấu hiệu đặc thù là sự ngay thẳng, thật thà. Do đó, Chúa Giêsu dạy : “Anh em phải…  đơn thật như chim câu” (Mt 10.16) - “Trong lời nói : (hễ) có thì nói “có”, không thì nói “không”, kỳ dư là do ác thần mà ra cả” (Mt 5.37).

2/  Để có can đảm sống ngay thật như Lời Chúa dạy, ta hãy cùng nhau học hỏi về sự nói dối. Trước tiên :

A/ Nói dối là gì ?

Đáp : Là nói điều gì không đúng sự thật. Như thế đủ chưa? Thưa : chưa ! Ví dụ : Thày giáo hỏi : chín lần chín là bao nhiêu? Một học sinh nhanh nhảu đáp : 80 ! - Không đúng ! Đó là câu nói không đúng sự thật - một câu nói sai - mà đâu có phải là câu nói dối. Do đó, ta cần bình tĩnh khi nghe ai nói sai, đừng vội dán lên trán họ nhãn hiệu “quân gian dối”.

Phải có thêm một điều kiện nữa mới thành nói dối: nói điều sai, dù ta biết là không thật mà cứ nói. Phải có yếu tố : biết là không thật.

 B/     Vì lý do nào, người ta gian dối ?

a/  Vì sợ... : Sợ có nhièu loại : sợ bị đòn bị phạt, bị chế nhạo, sợ mất quyền lợi (ví dụ : không dám xưng mình là Công giáo vì sợ mất công ăn việc làm, mất sở...), sợ thiệt hại, hoặc vì muốn tránh né - hay muốn được việc...

b/  Vì muốn giúp kẻ khác : Đây là thứ nói dối mà nhiều người nghĩ lầm là không có tội. Ví dụ : anh nói dối để tránh cho em khỏi bị đòn ; nói dối giúp người khác khỏi bị tù… Tội là ở chỗ nói sai sự thật, ý tốt muốn giúp người khác không thể làm nó thành vô tội được.

c/  Vì muốn đùa chơi : Nhiều người coi là không có tội. Song coi chừng, vì từ đùa chơi, người ta dễ thành nói dối thật. Chỉ không phải là nói dối khi câu nói đùa chơi quá thô kệch, đến nỗi ai ai cũng nhận thấy là một câu nói đùa.

d/  Vì muốn hại người khác, hoặc bởi ghen tuông, ganh tị, căm thù, hoặc vì thích thú làm khổ người khác. Ví dụ : rỉ tai báo cáo sai lầm, mách nước sai để kẻ khác bị hỏng việc, bị thiệt hại, bị thua lỗ... Kẻ nói dối này, nếu gây thiệt hại, thì ngoài phạm tội còn phải bồi thường.

e/  Vì muốn khoe mình : Nói thêm, nói bớt, phóng đại cho người ta phục... Đây thường là những kẻ muốn làm cho người ta thấy mình tốt đẹp, sang quí, tài giỏi hơn sự thực. Thường những lời nói quá ấy là nói dối, vì cố ý không nói đúng như sự thực mà trong bụng mình nghĩ.

C/ Tại sao nói dối là có tội ? Ta hãy suy xét :

     a/  Thánh Tôma tiến sĩ nói : “Nói dối là thứ bạc giả thiêng liêng mà ai cũng chê ghét”. Nói dối là phản nghịch lại với bản chất của lời nói. Thánh tiến sĩ cắt nghĩa : “Tự bản chất, nói dối là một điều xấu, bởi vì lời nói là dấu hiệu hay phương tiện chuyển đạt ý tưởng. Khi dùng lời nói chuyển đạt một điều mà lòng ta nghĩ khác, thì đó là điều nghịch lẽ tự nhiên, do đó bất chính”.

     b/  Kinh Thánh đưa lý do sâu xa hơn : Thiên Chúa là Đấng Chân thật, nơi Người không hề có chút gian dối và không bao giờ lừa dối ai. Còn ma quỉ thì được gọi là “Cha của sự láo khoét, là đồ điêu ngoa”, “Từ bản chất, nó là kẻ gian dối” (Ga 8.44). Chẳng phải chính nó tự ban đầu đã nói dối, phỉnh phờ ông bà nguyên tổ, để cám dỗ họ sa ngã, mất ơn nghĩa với Chúa, chết phần linh hồn ư ? Vậy, chúng ta sẽ là con cái Thiên Chúa, khi đi đúng sự chân thật, hay sẽ là con cái của ma quỉ, khi gian dối điêu ngoa, tức là thông chia tính gian dối điêu ngoa của nó : “Nơi điều này mà phân biệt được con cái Thiên Chúa và con cái ma quỉ. Phàm ai không làm theo sự công chính, thì không thuộc về Thiên Chúa….” (1 Ga 3.10)

Bởi đó, giáo lý của Hội Thánh Công giáo coi tất cả mọi hình thức nói dối là bất chính, là tội, nặng nhẹ tùy trường hợp, ngay cả nói dối chơi, hay nói dối không làm hại ai, vì có nhiều người cho rằng không có tội.

c/  Bây giờ, xét đến hậu quả trong xã hội : Nói dối gây nguy hại rộng lớn : nó là bệnh ung thư phá hủy xã hội loài người. Chẳng phải chính bạn đã có lần bực mình nói : “Từ nay, tao không còn tin ai nữa !”, vì thấy trong giao dịch xã hội, người ta luôn dối trá, lường gạt bạn ? Lời nói của người ta ngày nay mất giá rồi ! Cho nên, muốn người khác tin thì phải thề thốt. Mà có kẻ cũng nuốt lời thề luôn nữa, thế thì còn biết tin ai đây ? Nói dối đã làm đổ vỡ liểng xiểng sự tín nhiệm giữa người với người, ngay cả giữa người Công giáo với nhau. Nhiều khi buồn nản quá, ta thốt lên : “Tin đạo chứ không tin người có đạo!”, vì vỗ ngực tự xưng là người Công giáo mà cũng ăn gian nói dối như kẻ vô đạo. Vậy giữa đại dương đầy xảo trá, ta hãy là ốc đảo của chân thật để làm chứng cho Chúa.

Kết thúc bài này, chúng ta ai ai cũng phải đấm ngực thú nhận : Tôi đã phạm tội nhiều trong điều này, và đã phạm ngay từ bé, tôi đã không đi trong chân lý, trong sự thật như Chúa là Đấng Chân thật, nơi Người không hề gặp có gì gian dối, là tối tăm. Vậy, ta hãy dâng giờ Đền tạ này để tạ tội với Chúa.

Tích truyện

Thằng Phong mấy hôm nay thấy biếng ăn, lừ đừ, ba má nó nhìn nhau lo lắng. Thế rồi đêm sau nó phát sốt nóng lạnh, cả nhà lo sợ không biết nó đau bệnh gì. Vội đem đi bác sĩ. Đến nơi, thằng Phong thấy bác sĩ bảo nó thè lưỡi ra cho ông coi : Lưỡi nó trắng. Sau đó, bác sĩ cho nó liều thuốc xổ. Khi lành bệnh, Phong nhớ lại, hỏi ba nó :

-   Tại sao khám bệnh, các cụ lang đông y thì bảo thò tay ra, rồi các cụ cầm lấy tay bắt mạch, còn bác sĩ tây y lại bảo thè lưỡi ?

Ba nó tức cười vì nhận xét ấy, đã trả lời :

-   À, bác sĩ bảo con thè lưỡi là vì hễ nơi bao tử ta có bệnh, thì khiến lưỡi nên trắng. Đời sống ta cũng vậy, con ạ ! Hễ lòng ta có gì thì lưỡi ta tỏ ra như thế !

Miệng ứa tràn ra những điều chấp chứa trong lòng. Lòng người ta như cái bao tử, nếu chứa đầy điêu ngoa, gian trá, chỉ muốn được việc mình, hại việc người, thì miệng lưỡi sẽ phun ra các điều lươn lẹo, dối gian...

š ››