1. Chiều kích Hướng thượng : Hướng lên Thiên Chúa Cha, (cả Ba Ngôi Thiên Chúa), chúng ta chiêm ngắm, thờ lạy, ca tụng, ngợi khen, tạ ơn, tin tưởng, yêu mến, gắn bó với Người.

2. Chiều kích Hướng hạ : Hướng xuống chúng ta. Chúng ta lo thi hành Lời Chúa, làm việc đạo đức, cầu xin và lãnh nhận các ơn phúc xuống cho mình…

Đến với Thánh Lễ, chúng ta trước tiên phải tập cho quen “hướng thượng”, nghĩa là  hướng lên Thiên Chúa, để hân hoan ca tụng, ngợi khen Chúa Cha đã yêu thương và ban cho chúng ta mọi sự : không kể vũ trụ mênh mông bao la, thiên nhiên tươi đẹp với bao sự kỳ diệu, rồi ban lương thực và mọi sự cần thiết cho đời sống thể xác, nhất là mọi điều thiết yếu cho đời sống linh hồn, đặc biệt chẳng tiếc ban cả Con Một, truyền cho Người hiến thân hy sinh chịu chết để cứu độ ta, và sau đó còn trở thành Thần Lương nuôi sống và giúp sức cho ta đi trọn con đường lữ thứ về tới quê trời (Pl 3.20), nơi hạnh phúc muôn đời.

Ta phải chú tâm đến chiều kích “hướng thượng” này, không chỉ để làm vui lòng Thiên Chúa, mà còn hình như là điều cần phải có khi tiếp xúc với Thiên Chúa !

- Đúng vậy, khi dạy cho chúng ta kinh Lạy Cha, chẳng phải Đức Giêsu đã làm như thế sao ? Ba lời nguyện đầu là “hướng thượng” lên Thiên Chúa :

“Nguyện ước cho Danh Cha cả sáng,

Nước Cha trị đến,

Ý Cha thể hiện…”

Sau đó những lời cầu xin mới “hướng hạ” xuống chúng ta: cầu xin cho những nhu cầu phần hồn cũng như phần xác của ta: Lương thực hằng ngày; tha tội nợ, gìn giữ khỏi sa các chước cám dỗ và khỏi mọi sự dữ…

- Hãy xem trên Thiên Đàng kìa ! Phận sự chính của các Thiên thần là chiêm ngắm, thờ phượng, ca ngợi Thiên Chúa : “Thầy nói cho anh em biết : các thiên thần … ở trên trời không ngừng chiêm ngưỡng nhan Cha Thầy, Đấng ngự trên trời.” (Mt 18.10)

- Ở dưới thế này, các dòng khổ tu, như Biển đức, Châu Sơn hay Dòng Kín v.v…, cũng ra sức bắt chước trên trời : chuyên lo việc đọc kinh, cầu nguyện, thờ lạy, ca tụng Thiên Chúa, không đi rao giảng, không làm việc tông đồ, hay việc từ thiện bác ái, mở nhà thương, viện tế bần v.v… Thế mà Hội Thánh lại coi những Dòng đó là ưu tuyển và có giá trị cao hơn các Dòng hoạt động khác. Dòng Kín còn được xem là Trái Tim của Hội Thánh. Các nam nữ tu sĩ ấy đêm ngày cầu nguyện, khẩn nài Thiên Chúa ban phúc lành hỗ trợ cho hoạt động của Hội Thánh bên ngoài. Nhờ những hy sinh âm thầm và lời cầu nguyện tha thiết dâng lên Thiên Chúa đó, mà các linh mục hoạt động ngoài đời mới có thể chu toàn nhiệm vụ Thiên Chúa đã giao phó.

Vậy vấn đề là : Làm sao thay đổi được não trạng lợt lạt với Chúa Cha nói trên của số đông người Công giáo VN ?

Quả thật rất khó nếu chỉ dựa vào sức loài người, song chúng ta biết rằng : “Nơi loài người, điều đó không thể được, nhưng nơi Thiên Chúa, mọi sự đều có thể được.” (Mt 19.26).

Vậy, chúng ta phải làm gì đây ?

Phải quay trở về với Thánh kinh, để qua đó Đức Giêsu dạy ta được hiểu biết Chúa Cha. Chẳng phải Người đã tuyên bố :

 “Cha Tôi đã giao phó mọi sự cho Tôi. Và không ai biết rõ người Con, ngoại trừ Chúa Cha ; cũng như không ai biết rõ Chúa Cha, ngoại trừ người Con và kẻ mà người Con muốn mặc khải cho.” (Mt 11.27). Vì “người Con này ở trong cung lòng Chúa Cha (từ thuở đời đời nên dò thấu hết mọi sự của Cha) và đã tỏ bày cho chúng ta biết” (Ga 1.18).

Như thế, muốn biết rõ Chúa Cha thì phải nhờ Chúa Con mặc khải hay bày tỏ ra cho mà thôi !

Vậy, chúng ta hãy thành tâm van xin Chúa Giêsu mặc khải cho ta biết Chúa Cha và tình yêu của Người.

Hai môn đệ trên đường về làng Emmau, đang buồn rầu thất vọng vì Thầy Thánh của họ bị giết, thế mà nhờ cái gì mà lòng họ lại bừng cháy lên tràn trề vui mừng và hy vọng như thể từ cõi chết mà sống lại vậy ? 

- Nhờ Chúa Giêsu giảng giải Thánh Kinh cho họ nghe:

“Họ mới bảo nhau : "Dọc đường, khi Người nói chuyện và giải thích Thánh Kinh cho chúng ta, lòng chúng ta đã chẳng bừng cháy lên sao?" (Lc 24.32)

Đến lượt chúng ta cũng sẽ xảy ra như vậy, nếu chúng ta đón nghe lời Thánh kinh.

Vậy đây ta hãy nghe :

Trong Tin Mừng theo Thánh Gioan, Chúa Giêsu nói với ông Nicôđêmô:

 “Thiên Chúa yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một, để ai tin vào Con của Người thì khỏi phải chết, nhưng được sống muôn đời.” (Ga 3.16)

Thế mới biết câu Thiên Chúa yêu thế gian “đến nỗi” thật là thấm thía hết sức, nó nói lên mức độ Tình Yêu cao cả, vĩ đại, thâm sâu, siêu phàm, vô lường vô hạn của Chúa Cha đối với nhân loại, yêu thương “đến nỗi” thí ban Con Một yêu dấu của mình chịu chết thập giá “để ai tin (nơi Người) thì khỏi phải chết nhưng được sống muôn đời”. Chúng ta cần cầu nguyện mới có thể cảm nhận được Tình Yêu cao vời ấy, bởi nó vượt trên trí hiểu của ta (Ep 3.19), nó đi ngược với những gì ta thường quen sống, vì ở đời chẳng ai làm như thế cả.

Phần đông chúng ta ai cũng đã có gia đình, có con có cháu. Giả như chúng ta có đứa con trai một, độc nhất, rất mực thương yêu, cưng chiều, “nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa”, có ai trong chúng ta đã bằng lòng hy sinh nó cho một đứa bạn khác của nó được sống không ? Không bao giờ !

Thánh kinh cũng biết thế nên đã nói :

“Hầu như không ai chết vì người công chính, họa may có ai dám chết vì một người lương thiện chăng.” (Rm 8.7).

Họa hoằn cũng có người chết thay cho người đức cao, quyền trọng. Trong lịch sử VN, có chuyện ông Lê Lai liều mình cứu vua : Lúc ấy quân địch vây ngặt quá, ông Lê Lai mới xin vua Lê Lợi cho mình liều chết để cứu vua, bằng cách ông mặc áo mão của vua, rồi thúc ngựa xông ra, quân địch tưởng đó là vua Lê Lợi, kéo toàn quân đuổi theo, và giết chết ông vua giả, đang khi đó, ở đàng này vua thật trốn thoát.

Chết thay cho một ông vua như vậy kể cũng đáng. Còn chết cho người ác, người xấu lại là chuyện khác ! Hãy thử tưởng tượng xem : có một tên tướng cướp độc ác dữ tợn, đốt làng phá xóm, giết người cướp của, hãm hiếp phụ nữ, nay bị án tử hình đích đáng. Có ai trong chúng ta thấy nó tội nghiệp, nên bắt con mình chết thay cho tên khốn nạn đáng ghét ấy không? Không đời nào ! Ngàn lần không !

Ấy đấy, chúng ta chính là những kẻ khốn nạn đáng gớm ghét đó ! Thế mà Thiên Chúa đã sai Con Một Người chết khổ hình nhục nhã trên thập giá để cứu chúng ta khỏi chết đời đời! Thánh Kinh quả quyết rõ ràng :

“Quả vậy, ngay khi chúng ta … còn là hạng người vô đạo, … ngay khi chúng ta còn là những người tội lỗi thì … Đức Ki-tô đã chết vì chúng ta !”… khi chúng ta còn thù nghịch với Thiên Chúa, Thiên Chúa đã để cho Con của Người phải chết mà cho chúng ta được hoà giải với Người… Đó là bằng chứng Thiên Chúa yêu thương chúng ta” nói sao cho cùng. (Rm 5.6-8,10).

Có vẻ như Chúa Cha thương nhân loại khốn nạn hơn Con yêu quí của mình. Thánh kinh không nói, chúng ta sẽ không tin :

“Đến như chính Con Một, Thiên Chúa cũng chẳng tha, nhưng đã trao nộp vì hết thảy chúng ta”, thì hỏi còn gì mà Chúa Cha lại tiếc không ban cho ta nữa ? (Rm 8.32).