Thương xác bẢy mỐi  (Phần I)

Với bài này, ta bước sang một đề tài mới là bác ái đối với tha nhân.

Trích sách Sáng Thế ch.13.2-18

² Ông Áb-ra-ham rất giàu, ông có nhiều súc vật và vàng bạc. …⁵ Ông Lót, người cháu cùng đi với ông cũng có chiên bò và những chiếc lều. ⁶ Đất ấy không đủ chỗ cho họ ở chung : họ có quá nhiều tài sản nên không thể ở chung với nhau được.

⁷ Một cuộc tranh chấp xảy ra giữa những người chăn súc vật của ông Áb-ra-ham và những người chăn súc vật của ông Lót. …⁸ Ông Áb-ra-ham bảo ông Lót : “Sao cho đừng có chuyện tranh chấp giữa bác và cháu, giữa người chăn súc vật của bác và người chăn súc vật của cháu. Vì chúng ta là anh em họ hàng với nhau ! ⁹ Tất cả xứ đang ở trước mặt cháu đó ! Chọn đi. Nếu cháu đi về bên trái thì bác sẽ đi về bên phải; nếu cháu đi về bên phải thì bác sẽ đi về bên trái.” ¹⁰ Ông Lót ngước mắt lên và nhìn cả Vùng sông Gio-đan…. Vùng đó, cho đến tận Xô-a, giống như vườn của Thiên Chúa…. ¹¹ Ông Lót chọn cho mình cả Vùng sông Gio-đan và đi về hướng đông. …. ¹² Ông Áb-ra-ham ở đất Ca-na-an …¹⁴ Thiên Chúa phán với ông Áb-ra-ham sau khi ông Lót xa ông : “Ngước mắt lên, từ chỗ ngươi đang đứng, hãy nhìn về phía bắc, phía nam, phía đông, phía tây, ¹⁵ vì tất cả miền đất ngươi đang thấy đó, Ta sẽ ban cho ngươi và cho dòng dõi ngươi mãi mãi. ¹⁶ Ta sẽ làm cho dòng dõi ngươi nhiều như bụi trên mặt đất.”  …. ¹⁸ Ông Áb-ra-ham di chuyển lều và đến ở cụm sồi Mam-rê, tại Khép-rôn. Tại đây, ông dựng một bàn thờ để kính Thiên Chúa.

*   Đó là Lời Chúa ! – Tạ ơn Chúa !

Suy niệm Lời Chúa

Chúng ta đang nghe sách Sáng thế thuật tích ông Ab-ra-ham có lòng thương yêu và đại độ đối với đứa cháu của ông là Lót đến nỗi nhường cho cháu chọn mảnh đất cư ngụ tốt đẹp phì nhiêu nhất. Ông nói : “Sao cho đừng có chuyện tranh chấp giữa bác và cháu…vì chúng ta là anh em họ hàng với nhau !... Nếu cháu đi về bên trái thì bác sẽ đi về bên phải ; nếu cháu đi về bên phải thì bác sẽ đi về bên trái.” Nghe nói vậy, ông Lót ngước mắt lên nhìn Vùng sông Gio-đan, một vùng rất tốt đẹp và phì nhiêu. Ông Lót chọn cho mình cả Vùng đó …. Ông Áb-ra-ham đành ở lại đất Ca-na-an, gồm đồi núi khô cằn nghèo nàn. Quả thật, đó là gương bác ái, sẵn lòng hy sinh quên mình, quên quyền lợi mình vì kẻ khác.

 Bài sau, ta sẽ bàn về cách thực hành 7 mối thương xác.  Bài này, ta hãy suy nghĩ về các lý do tại sao ta phải thương và giúp đồng loại.

1/  Trước hết, tại vì sự sống rất quí giá :

Khi ta nhìn một em bé mũm mĩm, đang chơi đùa, hồn nhiên, vô tư lự và vui sống, ta cảm thấy xúc động ! Ta thầm nhủ : sự sống con người thật cao quí, thật đẹp đẽ, thật lạ lùng ! Đó là mầu nhiệm sáng tạo : một con người vừa xuất hiện trên cõi đời, tươi mới, trẻ trung, mang theo nó bao hứa hẹn, bao khả năng tiềm tàng trong thân xác non nớt, nhỏ xíu đó. Và ta thử hỏi : Trẻ này mai sau sẽ thế nào ? Một người tốt, một anh hùng, một vĩ nhân, một bậc thánh ? Hay ngược lại, thành một tên côn đồ, một kẻ vô dụng, hại gia đình, phá xã hội, một kẻ dữ sa hỏa ngục đời đời ?

Sẽ ra thế nào ư ? Một phần không nhỏ là do cha mẹ, những người xung quanh có quan tâm, săn sóc, giúp đỡ nó không : săn sóc khi còn nhỏ, giúp đỡ khi đã lớn và đã thành người.

2/  Sự sống quí giá và là một ơn huệ của Chúa, nên ta tôn trọng mạng sống và thân xác ta thế nào - điều đó ta đã xem ở các bài trước - thì ta cũng phải tôn trọng, lo lắng, săn sóc, giúp đỡ người khác như thế. Bạn thử tưởng tượng đang ở trên xe đò, trước mặt bạn là một bà mẹ với đứa con thơ 3 tuổi. Xe sắp chuyển bánh. Tiếng người lơ xe hô bác tài : “Chạy !”. Và anh ta đang sắp đóng sầm cửa lại. Bỗng bạn thấy bàn tay em bé đang vịn vào khe cửa. Bạn sẽ làm gì ? Bạn có thể ngồi điềm nhiên nhìn bàn tay non nớt kia sẽ nát tan, máu chảy xối xả và em bé đau đớn khóc thét ngất đi được không ? Chỉ một giây mà cả đời em bé sẽ tàn phế, có khi phải cưa cụt đến cổ tay !

Không ! Không thể như thế ! Bạn không thể ngồi yên, nếu bạn còn có một trái tim con người, Bạn sẽ cảm thấy trái tim se thắt lại ! Bạn phải làm một cái gì đó để cứu nguy. Do đó, ta phải đến giúp đỡ tha nhân, như Chúa đã dạy : “Điều gì anh em muốn người ta làm cho mình, thì cũng hãy làm cho người ta” (Mt 7.12).

3/  Hãy xem gương Thiên Chúa : Ngài thương và săn sóc mọi tạo vật Ngài đã dựng nên ; cách riêng đối với loài người, Ngài tỏ ra nhân hậu, yêu thương biết bao, bất kể họ là ai. Chúa Giêsu nói : “Thiên Chúa ban mưa nắng cho kẻ lành cũng như kẻ dữ” không phân biệt. Thế nhưng, có điều này nên lưu ý : theo cách quan phòng xếp đặt của Người, Người săn sóc, giúp đỡ ta qua trung gian của người khác, Chúa nhờ tay người này giúp đỡ người kia, cha mẹ giúp đỡ con cái, người khỏe giúp người yếu, người giàu giúp người nghèo, v.v...

Thấy người khác nghèo đói, bệnh hoạn, khổ đau mà không giúp đỡ, đó không còn là con người nữa, vì không có trái tim. Thư thánh Gioan viết : “¹⁷ Nếu ai có của cải thế gian và thấy anh em mình lâm cảnh túng thiếu, mà chẳng động lòng thương, thì làm sao tình yêu Thiên Chúa ở lại trong người ấy được ? ¹⁸ Hỡi anh em …, chúng ta đừng yêu thương nơi đầu môi chót lưỡi, nhưng phải yêu thương cách chân thật và bằng việc làm.” (1 Ga 3.17-18). Ngày xưa, người ta tin vào thuyết định mệnh, nên họ mặc kệ người khác nghèo khổ, đau đớn, vì nghĩ rằng đó là “số kiếp”, đó là “tiền oan nghiệp chướng”, “kiếp trước đã ăn ở thất nhân, thất đức”, thì nay ráng phải chịu vậy. Có nơi, vì mê tín dị đoan, người ta tránh xa, hay đốt hương, đốt vía xua đuổi kẻo cái khổ của người khác khiến họ bị lây xui xẻo. Nghe nói có chuyện này, chẳng biết đúng hay sai : các ngươi thuyền chài, thấy ai sắp chết đuối, họ kiêng không đến cứu vớt, vì sợ xui, sợ Hà bá !

4/  Gương Đức Giêsu : Đức Giêsu đã đến, Ngài mang tình thương Thiên Chúa xuống trần gian giá lạnh, ích kỷ và khổ đau này. Ngài đưa tình thương người lên đến đỉnh cao chót vót, khi Ngài tuyên bố : “Điều răn lớn nhất và trọng nhất là yêu mến Thiên Chúa trên hết mọi sự. Điều răn thứ hai cũng giống như thế, quan trọng ngang với điều thứ nhất : đó là yêu thương người ta như mình vậy”. Đạo ta chỉ có hai điều răn ấy. Còn các điều khác đều từ đó “khai triển” ra, thế thôi.

Nhưng nên nhớ, Đức Giêsu không chỉ nói, mà Ngài đã làm trước : Ngài hòa mình với bọn người cùng đinh nghèo khổ ; với những kẻ bị coi là tội lỗi, Ngài không tránh xa, nhưng ngồi ăn uống với họ, mong đem họ trở về đàng chính; Ngài động lòng thương người phung hủi, đưa tay đụng đến để chữa lành. Thấy bà góa thành Naim đang khóc lóc đi sau quan tài đứa con trai độc nhất, Ngài chạnh thương làm một phép lạ cho chàng thanh niên sống lại và trao tận tay bà. Hàng ngàn kẻ đau ốm, tật nguyền, quỉ ám, động kinh, Ngài đều ra tay chữa lành, không hề hỏi có đạo hay không có đạo, là người tốt hay xấu.

5/  Và Thiên Chúa dạy chúng ta : Thiên Chúa là Cha nhân từ, thì đạo của Chúa chỉ có thể dạy lòng bác ái ! Ngay trong Cựu Ước, Chúa phán : “Ta ưa chuộng nhân nghĩa hơn là các lễ vật” (Hs 6.6). Và Chúa dạy phải có những hành động thương yêu cụ thể. Ngài còn chúc phúc : “Phúc cho ai lưu tâm đến người nghèo khó và yếu đuối, ngày họ gặp hoạn nạn, Thiên Chúa sẽ gỡ thoát cho” (Tv 41.2).

Đức Giêsu cũng dạy : “Anh em hãy yêu mến nhau, như Thày đã yêu mến anh em”. Ngài còn nói đó là lệnh truyền mới : “Thày ban cho anh em một lệnh truyền mới : là hãy yêu mến nhau...”. Mới ở chỗ nào ? Mới là ở chỗ : Yêu thương người ta như Thày đã yêu mến chúng ta, yêu như cách Chúa yêu, yêu như lòng Chúa yêu, như mức độ Chúa yêu, v.v...

6/ Lời các thánh. Thánh Cêsariô giảng : “Phúc cho ai thương xót người, vì sẽ được Thiên Chúa xót thương.” … Ai cũng muốn được thương xót, nhưng đáng tiếc, người nào cũng muốn nhận mà ít kẻ muốn cho. Này bạn, sao bạn dám giơ mặt ra xin điều mà bạn vẫn từ chối khéo ? Ai muốn được (Thiên Chúa) thương xót trên trời, thì phải biết xót thương (người ta) dưới đất… Ở trần gian, Thiên Chúa vẫn đói rét nơi những người nghèo khổ, như Chúa Kitô đã nói : “Quả thật, Ta bảo các ngươi, những gì các ngươi đã làm cho một người trong các anh em hèn mọn nhất của Ta, là các ngươi đã làm cho chính mình Ta”. Chúng ta quả mặt dày mày dạn : lúc Thiên Chúa cho thì muốn nhận, còn khi Người xin thì ta lại không muốn cho ? Đúng thế, người nghèo bị đói là Đức Kitô thiếu ăn, xin ta nhưng ta không cho  : “Khi Ta đói các ngươi không cho ăn.” Vậy nếu bạn muốn hy vọng chắc chắn được Thiên Chúa khoan dung ban ơn, thì đừng làm ngơ trước nỗi khốn khổ của người nghèo. Đức Kitô hiện đang chịu đói khát nơi những người nghèo. Những gì nhận được dưới đất, Ngài sẽ trả lại trên trời…. Vậy hãy cho lòng thương xót dưới đất, thì anh em sẽ nhận được lòng thương xót trên trời.” (Bài Kinh sách, Tuần 17, thứ hai).

Có người nghĩ rằng Chúa khuyên ta nên yêu mến nhau. Đó chỉ là lời khuyên, nên không yêu mến, giúp đỡ nhau cũng chẳng sao, miễn là mình cứ xưng tội, rước lễ, đọc kinh, lần hạt là đủ, vẫn được lên thiên đàng ! Nghĩ vậy là lầm to ! Chúa Giêsu đã coi đó là một lệnh truyền cơ mà : “Này là lệnh truyền của Thày : anh em hãy yêu mến nhau...” (Ga 15.12; 12.17). Vậy đây không phải chuyện đùa, thích thì làm, không thích thì thôi. Ai tử tế với ta, ta giúp đỡ, kẻ nào ta ghét, ta mặc kệ... Còn Chúa nói sao : “Nếu anh em yêu thương kẻ yêu thương mình, thì anh em nào có công chi ? Ngay cả những người thu thuế cũng chẳng làm như thế sao ? ⁴⁷ Nếu anh em chỉ chào hỏi anh em mình thôi, thì anh em có làm gì lạ thường đâu ? Ngay cả người ngoại cũng chẳng làm như thế sao ? ⁴⁸ Vậy anh em hãy nên hoàn thiện, như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện.” (Mt 5.46-48).

Chúa Giêsu còn nói một cách khác để ta thấy rằng : không yêu thương, giúp đỡ người khác, ta chẳng còn là tín hữu Chúa : “Cứ dấu này mà người đời biết anh em là môn đệ Thày : đó là anh em  yêu mến nhau”. Không yêu mến nhau, chúng ta không phải là môn đệ Ngài nữa, mà là kẻ ngoại đạo rồi.

Tất cả chúng ta ai ai cũng đã biết rõ các điều Chúa dạy, song khốn nỗi, trái tim ta thường eo hẹp và ích kỷ, cứ luôn co quắp vào cho mình, khó mở ra để yêu thương, nhiều khi viện đủ lý lẽ để làm ngơ, giả điếc, không giúp đỡ anh em khác. Vậy cần cầu xin ơn trọng đại đó. Chúng ta thật tình phải thú nhận, chúng ta xin đủ thứ ơn, còn ơn yêu thương anh em thì hầu như chẳng xin Chúa bao giờ. Lần này, ta hãy cầu xin thật lòng đi.

Tích truyện

Bác sĩ Lông-giê (Longet) là một bác sĩ người Pháp, đã từng phục vụ ở Việt Nam cách đây 30 năm, và cũng nổi tiếng như bác sĩ Tom Dooley, người Mỹ, đã phục vụ ở Đông Nam Á. Ông tận tụy săn sóc, yêu thương các bệnh nhân, bất kể giai cấp, tôn giáo, chủng tộc, bất kể ngày đêm. Được hỏi vì sao ông quí bệnh nhân đến thế ? vì sao ông có thể bỏ ăn, bỏ ngủ vì bệnh nhân, xem bệnh nhân trên hết ? Ông đáp :

-   Vì thấy Chúa Giêsu trong người bệnh.

            Mỗi sáng, khi đi dự lễ, bệnh nhân lương giáo, ai muốn đi đều được ông chở trên xe. Mỗi chiều Chúa nhật, ông chở các bệnh nhân đi chơi, tham quan nơi này, nơi nọ. Và mỗi tối, ông lần hạt chung với các bệnh nhân công giáo. Vì là người Pháp, đang bập bẹ học tiếng Việt, ông chỉ thuộc mấy kinh Lạy Cha, Kính Mừng, Sáng Danh, đủ để lần hạt chung với họ. Ít lâu sau, trở về Pháp, ông dâng mình đi tu, vào chủng viện, rồi được phong linh mục. Ông tình nguyện sang Việt Nam lại và phục vụ những người nghèo khổ nhất ở địa phận Cần Thơ. Tiếc thay! Sau khi chịu chức linh mục, chưa kịp thực hiện nguyện ước, Cha Lông-giê bị bệnh và qua đời.

{ { {