Chương 4

ĐỨC GIÊSU

ĐÃ GIẢNG VÀ DẠY NHỮNG GÌ?

(bài 10)

“Tôi thành thật chúc mừng ông đã thoả-hiệp được việc tách-bạch được sự hay/đẹp mà chúng tôi gọi là “niềm tin” và giảm-thiểu nó vào cuộc kiếm tìm Sự Thật đầy tính “khoa-học thực-nghiệm”, cùng tập-trung vào với truyền-thông đại chúng. Riêng tôi, không là người chủ trương tôn-giáo triệt-để và cũng không thuộc tầng lớp được truyền-hình săn đón nhằm phát sóng hoặc là bất cứ ai khác; mà chỉ là người cha, người chồng vẫn góp phần riêng cho cuộc sống và vẫn yểm-trợ để sự sống có ý-nghĩa cao-thượng về lòng đạo cũng như các giá-trị nội-tại ở đời sống gia-đình mình. Vậy nên, xin vui lòng coi lại những gì ông đang làm và tôi cũng nguyện cầu để ông biết mà dừng lại tiến-trình lăng-mạ Đấng đã ban Con Một Ngài đến để cứu độ ta.” 

Một người viết từ Texas

“Từ lâu lắm, ta ít có cơ-hội tiếp cận với cuộc cách-mạng đầy giải-thoát và các thách-thức này khác như ông từng viết lên. Đã từ lâu, chúng tôi không suy-tưởng về chuyện Đức Giêsu là Đức Chúa (tức: Bản-thể Thiên-định hàm-ngụ trong Ba Ngôi Thiên-Chúa) dù cho ẩn-dụ Thiên-Chúa-đã-chết-nơi-Đức-Giêsu cho phép ta có được hình-ảnh đầy thách-thức. Chúng ta kết-nối thực-thể Phục Sinh theo cách của thánh Phaolô. Nhũng sách do ông viết, đã cho chúng tôi thấy, là: cả điều ấy cũng không cần-thiết nếu ta muốn thành người dấn bước theo Đức Giêsu để rồi tuyên-xưng Ngài là Chúa.”

Một cặp vợ chồng sống ở Nam Phi

“Giáo-sư John D Crossan xem ra đang khổ-sở để lọc-lựa một số các đoạn Kinh Sách ra đọc và chú-giải! Thật rất rõ, là: Đức Giêsu vẫn tuyên-dương những người nghèo-khổ, yếu-ớt, bức-bách. Rõ ràng là, Ngài muốn chuyển-đổi tâm-can của mọi người cốt để chăm-sóc/sẻ-san sự sống với những người như thế!… Giáo sư John D Crossan đã quên mất chân-dung Đức Giêsu chính ở điểm, là Ngài vốn dĩ quen nhiều bạn bè giàu-có/sang-trọng, nhưng Ngài không khuyên-dạy họ là hãy cứ cho đi những gì mình có, ngõ hầu giúp-đỡ những người nghèo-khổ như Ngài từng dạy-dỗ khi khuyên-bảo anh thanh-niên giàu-sụ ở Tin Mừng. Bài học rõ-rệt nhất, là: Đức Giêsu thấy sự khác-biệt nơi việc sống theo tiêu-chuẩn đã được công-nhận, với điều-kiện là ta nhận-lãnh trách-nhiệm để mọi người có thể sử-dụng tài-năng và nguồn-lợi mình có, theo cách đích-thực ngõ hầu có thể ra tay giúp-đỡ người nghèo-khó hoặc bị chèn ép. Sống trong đời, nếu coi mọi sự là của chung, thì chuyện này cũng không kéo dài được bao lăm; bởi, các tín-hữu khi xưa cũng đã quyết-tâm hệt như thế.”

Một độc-giả viết từ California

“Thực-hiện công cuộc thừa-sai mục vụ có đến 30 năm như tôi cũng không thể đeo-đuổi cuộc tranh-luận vốn đóng khung công việc của mình cách quá sức. Thời-gian tôi còn ở chủng viện, thì ưu-tư hàng đầu của tôi là làm thừa sai mục vụ bằng cách tập-trung vào danh-sách hàng đầu những gì mình cần thực-hiện. Tôi thấy lời bạt do ông viết trong cuốn “Ai giết Đức Giêsu?” là cái nhìn và quyết-tâm thật tươi-mát về niềm-tin kinh-điển tìm thấy trong nhiều năm tháng trở về trước. Bằng vào lá thư tôi viết cho ông hôm nay, đơn giản chỉ là lời cảm-kích biết ơn ông đã trình-bày cho mọi người thấy đặc-tính kinh-điển ấy. Tôi có đồng ý hay không đồng ý với kết-luận ông đưa ra, thì giờ này cũng chưa thể biết được, nhưng dứt-khoát là tôi sẽ bỏ thì giờ ra mà giải-đoán phần lớn những gì tôi gặp ở tư-tưởng của ông. Dù sao, tôi cũng vẫn cảm-kích việc ông đã để giờ tham-gia tranh-luận hầu duy-trì tính tư-riêng mà khích-lệ mọi người làm thừa-sai mục-vụ rất tương tự.”

Một vị ở Texas có ý kiến

“Thưa Giáo sư John D Crossan, tôi nói lên câu này theo tinh-thần yêu-thương của Đạo mình để tỏ-bày nỗi-niềm lo-lắng cho sự sống vĩnh-cửu của ông, thế thôi. Bởi, việc ông tìm cách xét lại và hỏi:

Đức Giêsu thực-sự là Đấng nào? Và Ngài đang ở bên hữu Đức Chúa Cha, có hộ-phù ông và những người tin Ngài là Đấng Cứu-Độ và Chúa, và cũng là Chàng Rể đang đến đồng thời là Vua các Vua, Chúa các Chúa không? Xin Thiên-Chúa giúp ông nhìn ra được chuyện như thế nhờ tình thương của Đức Kitô.”

Một người từ Alabama nay viết cho ông.

“Bữa nay tôi đến, là để nhìn ra những khám-phá lịch-sử và khởi-động tư-duy về những câu/những lời, theo tư-cách cá-nhân và theo từng nhóm, ngõ hầu thực-hiện nó trong cuộc sống của chúng ta và tất cả.”

Một người viết từ bang Arizona .

“Tôi không mấy vui, khi thấy ông có lập-trường xét lại sứ-vụ thừa-sai của Đức Giêsu và quan-niệm ông tái định-vị về Ngài, về Vương Quốc Nước Trời cũng như về việc hoàn-thành sứ-vụ ấy. Tôi thấy việc tôi đặt niềm tin nơi Đức Giêsu nay bị công-kích khá mạnh,

nên tôi quyết bảo-vệ cho đến cùng. Hãy nhớ là, tôi chưa từng làm việc này bao giờ hết…

Và, điều tôi cho là hợp lý để nghĩ rằng

Đức Giêsu tin vào ngày thế-tận như thế đã rõ

và Ngài sẽ quang-lâm đến lại trong vinh-quang trước khi thế-hệ này qua đi.

Tôi tin rằng Đức Giêsu giống như ông Gioan, cả hai Đấng đều rao giảng cho mọi người biết đường mà hối-cải;

 và Vương Quốc Nước Trời nay trong tầm tay của ta rồi đấy, giời ạ!”

Một người sống ở Florida

“Tôi đang đọc cuốn “Đức Giêsu: Một Tiểu-sử đầy Cách-mạng” để trả lời vấn-nạn mà cho đến nay vẫn có nhiều người gửi đến… Có thể nào ông diễn-nghĩa lại điều ông bảo rằng: Thiên-Chúa sẵn sàng đến với ông và mọi người chúng ta”, được không? Câu thứ hai của tôi, là: ở đây và bây giờ, tại dụ-ngôn từng kể là chúng ta, tất cả, đều ngồi cùng bàn mà ăn chung/uống chung, không phân biệt giai-cấp, tôn-giáo, sắc-tộc, giai-tầng kinh-tế hoặc bất cứ khác-biệt nào khác, được chứ nhỉ?”

Một độc-giả đặt câu hỏi từ New Hampshire như trên...

Hẳn mọi người đều đã biết Đức Giêsu từng dạy về Vương Quốc Nước Trời. Nay, điều này có nghĩa gì khác không, khi ta đã rõ?

Ngay ở đây, ta đã thấy vấn-đề cần định-nghĩa cụm-từ “Vương Quốc Nước Trời”, một lần nữa!         

Tựa hồ như tác-giả Mátthêu thường tránh-né không nêu danh-tánh Chúa ra mà không tỏ lòng tôn-kính tính thánh-thiêng của Ngài. Thế nên, thay vào đó, tác-giả lại đã sử-dụng thành-ngữ “Vương Quốc Thiên-Đàng” cách rõ ràng. Thế nhưng, ta vẫn có khuynh-hướng hiểu Thiên-Đàng là Vương Quốc, như thể Đức Giêsu cốt ý đề-cập đến những gì không phải ở dưới đất này, mà chỉ nói chuyện trên trời, mà thôi. Hoặc, Ngài cũng không nói đến cuộc sống đời này mà là sự sống mai ngày sẽ xảy đến. Điều đó, cũng không xa sự thật, chút nào hết.

Muốn hiểu ý Đức Giêsu cho thật rõ, ta cũng nên tách-bạch hai chuyện tôn-giáo và chính-trị, và chuyện luân-thường đạo-lý cũng như kinh-tế thế-giới hồi đầu thế-kỷ, cho rõ ràng.

Đúng ra thì, “Vương Quốc Của Chúa” mà ta có thói quen gọi là “Vương Quốc Nước Trời” là thế-giới này, ở nơi đây.

Là, chốn miền trong đó Chúa, chứ không phải Cesar, đang ngự-trị trên ngai vàng của Ngài ở trạng-thái như thế ấy.

Và, rõ ràng là: Thiên-Chúa, chứ không phải Cesar, đã mở rộng vòng tay yêu-thương và Ngài đảm-trách việc quản-cai "Vương-Quốc" này thật trọn-hảo.

Cùng lúc, đây là ý-niệm hoàn-toàn có tính tôn-giáo và chính-trị, thôi. Cũng cùng lúc, thành-ngữ này lại mang tính-chất rất đạo-đức và kinh-tế-học. Thiên-Chúa quản-trị thế-giới cách ra sao? Ngài muốn cai-quản thế-giới này như thế nào, ư? Có thế nào đi nữa, thì dứt-khoát đấy không là thiên-đàng hiểu như nơi chốn ở trái đất này, mà thôi.

Như ta thấy, với nhóm người sống ở Do-thái, tức: các vị chủ-trương khải-huyền như ông Gioan từng chứng-tỏ, thì "Vương Quốc Nước Trời" khi trước được hiểu như thực-tại xảy đến trong thời tương lai. Điều này thật không đúng! Bởi, đó không là chuyện tương-lai mai ngày, mà là thực-tại tùy việc Thiên-Chúa can-thiệp bằng quyền-uy cao-cả của Ngài trong mọi vấn-đề liên-quan đến nhân-loại, để Ngài mang hoà-bình và công-chính đến với thế-gian đang sa-lầy trong áp-bức/bất công gần như tuyệt-vọng.

Phần lớn các kẻ tin đều được chuẩn-bị giúp-đỡ để "Vương Quốc" của Ngài thành hiện-thực. Sự việc này, hoàn-tất tốt đẹp hay không, chỉ do quyền-uy/sức mạnh của Thiên-Chúa mà thôi. Và, dù các vị chủ-trương khải huyền một cách không mấy sáng-sủa về "Vương Quốc" đang trờ tới, thì các ngài vẫn nhận-thức rõ là điều ấy sẽ khách-quan và hữu-hình đối với mọi người, theo cách khác biệt, có tốt/có xấu.

Tuy nhiên, việc này lại góp thêm một cung-cách khác để diễn-nghĩa về “Vương Quốc Nước Trời”. Thế tức là, thay vì ta chờ Chúa can-thiệp khải-huyền, thì chính Ngài là Đấng đang đợi ta khởi-đầu cuộc cách-mạng xã-hội. Thật ra, cả hai cách diễn-nghĩa thế nào là “Vương Quốc, Nước của Chúa” dù theo phương-pháp nào đi nữa, đều là giải-đáp khả-thi, nếu như nhân-loại có cố-gắng.

Và, sự việc Thiên-Chúa can-thiệp theo cách khải-huyền lại khác với cuộc cách mạng xã hội do Ngài thực-hiện. Và Đức Giêsu, bằng vào sự việc dứt-bỏ hy-vọng của ông Gioan nhờ khả-năng riêng của con người, Ngài đã loan-báo quyết-định của Thiên-Chúa rồi.

Sao ta dùng cụm-từ "Vương Quốc Nước Trời" thay cho “Cộng đồng dân Chúa”, tức từ-vựng mang ý-nghĩa về một thế-giới do nam-nhân độc-trị như “vua/quan”, lãnh chúa", chứ? 

Có nhiều lý-do để bảo rằng: cụm-từ “Vương Quốc” tạo vấn-đề như Tân-Ước bản Hy-Lạp đã chuyển từ tự-vựng “basileia” ra. Có điều là: chữ “Vương” là tự-vựng mang tính “kẻ cả”. Thêm vào đó, chữ “quốc” lại là thành-phần ngôn-ngữ khiến cho tự-vựng này thêm phần "nổ lộp độp", dù ta nói đến nơi-chốn, địa-danh hay tên gọi của khu-vực địa-lý nào đó, cũng vậy.

Và, thêm một vấn-đề nữa, là: nói như thế tức như thể ta đang sử-dụng ngôn-ngữ của thế-giới hiện-thời mình đang sống, lại xuất-hiện vị vương-quân nào đó đang cai-trị hết mọi người. Để cho chắc, ta cứ thử nhìn vẻ xa hoa tráng-lệ ở các lễ hội mừng chúc vua quan/lãnh chúa còn sót lại với thế giới hôm nay, như: nữ-hoàng Êlisabét đệ II của nước Anh chẳng hạn, vai-trò của bà chí mang ý-nghĩa truyền-thống và lễ-tân thôi, chứ bà không có quyền-hành gì thực-thụ.

Với thế-giới Địa-Trung-Hải, là khu vực quanh đó Đức Giêsu hạ sinh, thì: vua quan/lãnh chúa thực-sự vẫn có uy có quyền. Và, điều này không chỉ ngôn-sứ khải-huyền người Do-thái mới quan-tâm đến qui-định của vua, tức “Basileia” ở thế-kỷ đầu, thôi. Cụm-từ “Basileia”, là chủ-đề thường thấy ở thế-giới Hy-Lạp. Và vấn-đề đặt ra là thế này: làm sao quyền-lực trần-gian lại thực-hiện theo cách công-bình đầy nhân-tính, được? Tin Mừng do các tác-giả viết, vẫn cứ phải vật-lộn mọi tương-phản nên mới bảo rằng: quyền-lực chốn gian-trần và uy-quyền của Thiên Chúa vẫn có thể thành chuyện hiện-thực được hết.

Khi Đức Giêsu sử-dụng cụm-từ “Vương Quốc Nước Trời”, là Ngài muốn nói đến thế-gian do Thiên-Chúa trực-tiếp đảm-trách, ngay lập tức. Thế-gian sẽ ra sao, nếu Thiên-Chúa ngồi trên ngai của Cesar? Chính vì thế, nên “Vương Quốc Nước Trời” là biểu-tượng lý-tưởng nhất để diễn-tả cuộc sống con người vốn vinh-thăng, được kêu gọi vào qui-định của con người cũng như trật-tự ở xã-hội. Cụm-từ nào không có nghĩa là “vương-quốc” giống như thế, có thể sẽ làm mất đi tính thách-thức cả về chính-trị lẫn tôn-giáo, nữa.

Có thành-viên nọ thuộc nhóm “Chuyên Đề về Đức Giêsu” đề-nghị: ta nên dịch tự-vựng Hy-Lạp nào có nghĩa “qui-định ở đế-quốc của Thiên-Chúa” để nhấn-mạnh sự tương-phản đối lại với qui-định về lề-luật ở đế-quốc La Mã của Cesar. Có điều là, khi ta sử-dụng hình-thái đường ranh xã-hội mang tính then-chốt cốt lật-đổ nền chính-trị nào đây, bởi thế nên tôi chủ-trương duy-trì cụm-từ “Vương Quốc” chứ không phải từ-vựng “Cộng-Đồng” như thành-viên nọ đề-nghị.

Khi dùng từ-vựng “Cộng-Đồng” để diễn-tả tính thân-ái, có lẽ tôi sẽ để mất đi tính thách-thức về chính-trị và tôn-giáo nơi lời dạy của Đức Giêsu. Nhưng các từ-vựng như: Vương-quốc, Quyền-uy và Vinh-quang là có ý gì? Điều đó, có phải để nói về Thiên-Chúa hay Cesar, không? Dù sao đi nữa, nếu sử-dụng cụm-từ “Cộng-đồng” thay cho “Vương quốc” thì cũng được, nhưng với điều-kiện là cụm-từ này phải bao gồm ý-nghĩa thách-thức lật-đổ tình-trạng xã-hội và tính chính-trị then-chốt có trong từ-vựng ấy, mới được.

Dùng ví-dụ cụ-thể, ta sẽ hiểu rõ hơn. Hãy tưởng-tượng trường-hợp cộng-đoàn tín-hữu ở Đức hồi thập niên 1930’ lại cứ gọi danh-hiệu Đức Giêsu bằng từ “der Fũhrer” chẳng hạn, đồng thời còn nhấn mạnh là: trên đời này duy-nhất chỉ có một “Fuhrer” mà thôi, thì tự thân, tiếng Đức thường có từ-vựng cũng mang nghĩa “lãnh tụ” giống như thế. Vậy thì, khi Hitler xuất-hiện trên chính-trường, rõ ràng là các tín-hữu Đạo Chúa chỉ muốn coi  Đức Giêsu là lãnh-tụ của họ mà thôi, chứ không phải Hitler hoặc ai hết.

Bởi thế nên, ta có thể sử-dụng bất cứ bản dịch nào để nói về “Vương Quốc Nước Trời” đều được cả, nhưng nên nhớ: điều đó sẽ lại có nghĩa phụ-thuộc và mang âm-hưởng của một bội-tín cũng rất cao. Cũng hệt thế, khi gọi Đức Giêsu là Chúa, là ta có ý bảo: Cesar kia không phải thế.

Hãy dịch cụm-từ “Đức Chúa” bằng thành-ngữ đương-đại nào ta cho là thích-hợp đều được, với điều kiện là người dịch có gọi như thế, cũng không bị những người phía bên kia ám-hại, là được.   

Cựu linh mục John Dominic Crossan

Mai Tá lược dịch

Nhận định của Tamlinhvadoi

về một số phản hồi của các vị trong mail này.

1.     Phản hồi 1: Dừng lại tiến-trình lăng-mạ Đấng đã ban Con Một Ngài đến để cứu độ ta

Tamlinhvadoi

Tìm hiểu và lăng mạ khác xa nhau một trời một vực

Chúng tôi thấy ông John Dominic Crossan đang cố tìm hiểu đến nơi đến chốn chứ không hề có ý định lăng mạ Thiên Chúa Cha…

2.     Phản hồi 2:  Việc ông tìm cách xét lại và hỏi:

Tamlinhvadoi :

Tìm cách xét lại và hỏi vừa chính đáng vừa là bổn phận của người Kitô hữu trưởng thành.

Thần học Augustino, Thomas đang bị các nhà thần học đặt lên bàn mổ để xét lại chi tiết từng vấn đề…Tất nhiên là đã có một số tư tưởng không còn hợp thời…đây chính là công cuộc xét lại và hỏi rất nghiêm chỉnh và chính đáng.

Tamlinhvaodoi từ khi xuất hiện đã liên tục xét lại, đặt vấn đề..theo ánh nhìn Tâm linh lẫn thực tế…

Thí dụ đơn giản, rất thực tế, ai cũng trông thấy:

Vừa rước lễ xong…nốí đuôi nhau lên hôn chân tượng chịu nạn bằng thạch cao… trong ngày thứ Sáu Tuần Thánh..

Lúc đó Chúa thật  mà mình vừa đón nhận vào lòng…

đang ở đâu???????????

3.  Phản hồi 3: Và, điều tôi cho là hợp lý để nghĩ rằng

Đức Giêsu tin vào ngày thế-tận như thế đã rõ

và Ngài sẽ quang-lâm đến lại trong vinh-quang

trước khi thế-hệ này qua đi.

Tôi tin rằng Đức Giêsu giống như ông Gioan, cả hai Đấng đều rao giảng cho mọi người biết đường mà hối-cải;

 và Vương Quốc Nước Trời nay trong tầm tay của ta rồi đấy, giời ạ!”

Tamlinhvadoi 

Đây là một trong những niềm tin dở hơi, lòng vòng, quanh quẩn và đầy mâu thuẫn.

Này nhé,

Vừa mới tuyên xưng:  Ngài sẽ quang-lâm ..

Có nghĩa là còn lâu lắm…chờ dài cổ đã hơn hai ngàn năm rồi đấy !!!

Ngay sau đó lại xác tín: Vương Quốc Nước Trời nay trong tầm tay

Nếu nước Thiên Chúa ở trong tầm tay…thì chính Thiên Chúa cũng ở trong tầm tay…

Lý do : không thể nói nước Thiên Chúa ở trong tầm tay…. trong khi chính Thiên Chúa lại chót vót trên thiên đàng…!!!!

Không biết mấy chục ngàn năm nữa…Ngài sẽ tái lâm..!!!!!!!!

Thêm vào đó, lại nói trước khi thế-hệ này qua đi.

Thế-hệ này  là Thế hệ nào vậy???

Chắc là thế hệ của thời Tông đồ...chứ không phải hàng trăm thế hệ đã qua đi…. suốt chiều dài lịch sử hơn 2 ngàn năm đang dần trôi…

Ngay cả Phao-lô cũng tưởng bở là…. thế hệ của chính ngài

nên ngài đã mạnh dạn  tuyên bố ngon lành… trong thơ thứ nhất gởi tín hữu Thessalonica 4: 17.

Rồi đến chúng ta, là những người đang sống, những người còn lại,

chúng ta sẽ được đem đi trên đám mây cùng với họ, để nghênh đón Chúa trên không trung.

Như thế, chúng ta sẽ được ở cùng Chúa mãi mãi.  (1Tx 4:17).

Đáng tiếc thay… thực tế thì…Phaolo đã không được đem đi trên đám mây để nghênh đón Chúa trên không trung.  Bong bóng Phaolo bị xì hơi mất rồi !!!!

Như vậy rõ ràng là chuyện trước khi thế-hệ này qua đi đã trở thành không tưởng…

Tóm lại, điều ông ta cho là hợp lý

Thì chúng tôi lại thấy chẳng thấy hợp lý tí nào

Trái lại, đó là một trong những niềm tin dở hơi, lòng vòng, quanh quẩn và đầy mâu thuẫn.

Giống như một con cừu….  bảo sao nghe vậy

Ông ta …. chẳng bao giờ dám đặt lại vấn đề !!!!!