Sau khi các nhà chiêm tinh
đến thăm Bê-lem. Chú giải của Noel Quesson
Nếu bạn có một
sách Tin Mừng tại nhà bạn và nếu các bạn có chút
hiếu kỳ thiêng liêng, hãy đọc lại những câu
truyện này.
1. Trong gia phả, Đức Giêsu
được gọi là Con Đa-vít, Con Abraham.
2. Trong tin báo cho Giuse, chính hài nhi này bắt đầu thực hiện
những lời hứa trong Kinh Thánh, và được
mạc khải như Thiên Chúa cứu độ, Thiên Chúa
ở cùng chúng tôi
3. Rồi theo Mátthêu, tiếp ngay
đến cuộc thăm viếng của các nhà chiêm tinh;
không có những mục đồng Do Thái Giêrusalem, dẫu
thế, được báo cho biết trước về
chuyện đang xảy ra trong vùng ngoại ô kế cận
(Bê-lem cách độ 8km!) vẫn không động tĩnh...
trong khi những người nước ngoài từ
Phương Đông đến từ xa, phục lạy
trước hài nhi, được gọi khi ấy là
“vị đứng ra sẽ chăn dắt Do Thái dân của
tôi".
Khi các nhà chiêm tinh đã ra về,
thì sứ thần Chúa hiện ra báo mộng cho ông Giuse
Trong trang mà chúng ta sắp
đọc, tên Giuse được kêu lên bốn lần.
Đó là người duy nhất
được gọi tên như thế. Giuse là vai trung tâm của câu truyện. Chủ
gia đình, ông chịu trách nhiệm nhóm nhỏ, luôn luôn
được giới thiệu vô danh cho hai nhân vật khác
là Hài nhi vâ Mẹ của Hài nhi. Chúng ta
cũng sẽ lưu ý rằng trên trang này, Giuse có tầm
quan trọng lớn lao, ông không nói
một lời. Chính ông lâ người ở
phần trước sân khấu, là người nhận trực
tiếp các sứ điệp trên trời, lại không nói...
mà ông hành động.
Này ông, dậy đem Hài Nhi và mẹ Người trốn sang
Ai-cập
Ôi, cái tiếng ‘dậy
đi!’
Tất cả những người nghiên
cứu tiếng Do Thái sẽ nhận ra kiểu nói rất
hay gặp trong Kinh Thánh. "Khum! "Dậy
đi”. Cái thể mệnh lệnh, cái
động từ chỉ tất cả những lời kêu
gọi. Ap-ra-ham (St 13.1), Elia (IV 19,5).
Nàng yêu dấu của Diễm Ca (2.10), Giôna (Gn 1,2), Giêrusalem (Is 60,11), Đanien (10,11). Tiếng
"Dậy đi!” đầy dẫy trong Tán ước:
Mát-thêu 2,13; 2,20; 9,5; 17,7; 26,46; Mc 10,49; Lc 17,19; 22,46; Ga 5,8; Cv
3,6; 8,26; 9,34; 9,40; 12,7; 14,10...
Nếu tôi biết lắng
nghe, tôi sẽ nghe thấy, cả tôi nữa.
Thiên Chúa lặp lại "Dậy
đi!".
Thiên Chúa muốn con người
đứng dậy. Thiên Chúa đẩy những con
người năng động.
Trong cuộc sống gia đinh mà chúng ta
mừng lễ hôm nay, có biết bao nhiêu cơ hội có
thể đưa chúng ta đến chỗ khước
từ, đầu hàng, chạy trốn, từ nhiệm...
Và đây là tiếng gọi của Chúa, trong đáy đêm
tối của chúng ta, trong tình huống bức bách đè
nặng trên vai chúng ta, nói lại với chúng ta:
"Đứng lên! Dậy đi!".
Có một thứ hình
ảnh Thánh Gia hiền dịu, êm ả vả bị sai
lạc. Máng cỏ bằng giấy đá, quá “hợp
môi sinh", những mục đồng xinh xắn và
những con cừu nhí, những tràng hoa ánh sáng... có cái nguy
làm cho chúng ta coi "chuồng bò lừa nới Thiên Chúa sinh
ra (đó là một cái sườn mái!) là
một nơi nóng nực và rất tiện nghi. Và với
cái vẻ dịu hiền hay với thái độ chiếu
cố, người ta tìm được cái chuyện
thần tiên hợp với khẩu vị các trẻ em. Nhưng đấy không phải là Giáng sinh
thật. Có thể tai hại
nhiều nếu máng cỏ cổ truyền chỉ là
một sự trung tín với quá khứ, trong khi nó là một
sự kỳ vọng cho hiện tại và tướng lai.
Gia đình mâ bạn nhin ngắm với sự hiền
dịu trong cái hang hốc nhà quê, có lẽ bạn quên
rằng nó đã bị liệng đi trên các nẻo
đường lưu đầy chăng? Khi
đó bạn đã dựng lên một "thánh gia" không
có thực. Và bạn nói liều: "Thật quá
đẹp... nhưng ở nhà chúng tôi không giống như
thế, nơi mái ấm của chúng tôi, gia đinh của
chúng tôi buộc phải sống giữa những âu lo:
sức khỏe, tranh chấp, ngân sách, những khó khán
định hướng, những cuộc đối
thoại không thể có được...".
Những mái ấm trẻ... hay những
mái ấm nào khác...
Tồi dám chắc với các bạn, các
bạn có thể nhìn xem gia đình của Giuse, có Hài nhi và Mẹ người. Và hãy tỉnh
ngộ! Giống như mọi gia đinh, gia
đinh ấy cũng biết đến những giằng
xé, những khắc khoải, nó cũng bị cuốn trong
những cơn lốc của lịch sử. Và chúng ta nhớ lại câu nói nổi tiếng
của Charles Péguy "Những người cha và
người mẹ này "' những kẻ phiêu lưu
vĩ đại của thế giới hiện đại
này!”
Cứ ở đó cho đến
khi tôi báo lại, vì vua Hêrôđê sắp tìm giết Hài Nhi đấy!
Hình ảnh thực, như
thế đấy. Một đôi lứa trẻ trung,đó là một cáp vợ chồng không
bếp không nhà. Số phận thê thảm của những
người tị nạn, những người bị xua
đuổi trốn chạy về nới vô định,
bị đuổi khỏi nhà họ vì chiến tranh, đói
ăn, thất nghiệp, hay ý thức hệ đàn áp.
Những trẻ em Việt Nam,
Libăng Cambốt, Áp-ga-nít-tăng,... và
nhiều nới khác. Những hình ảnh không
cầm lòng được đang lảm xáo động
sự yên ổn của chúng ta. A, không, máng cỏ
năm nay không đẹp... Thế thi bạn hãy nghĩ,
họ đã có ý tưởng, trong giáo xứ, chúng tôi làm máng
cỏ bằng tre mục... hay bằng vải lưu cho
những trại tị nạn... hay bằng gạch nén
gợi ra những nơi trú ngụ đáng thương
của những kẻ xấu số trong những vụ
động đất... và họ đã để Hài nhi
trên rơm, thứ rơm rác thật!
“Hê-rô-đê sắp tìm giết Hài nhi
đấy..."
Họ muốn giết trẻ con... Than ôi, vâng, hiện nay...
Ông Giuse
liền trỗi dậy, và đang đêm, đưa Hài Nhi và mẹ Người trốn sang
Ai-cập
Để nhấn manh
đến sự vâng phục của Giuse, sự thi hành ý
muốn của Thiên Chúa được diễn tả chính
xác trong những lời lẽ của sứ điệp
nhận được từ trên cao.
Đi ngay ban đêm!
Đi trong đức tin: làm thế nào?
Cần phải cứu Hài nhi cứu
độ? Người đã được loan báo như
Thiên Chúa Cứu Độ, Thiên Chúa ở cùng chúng ta? Và cần phải che chở Người ngay bây
giờ? Nghịch lý của Thiên Chúa tự đặt
mình vào trong tay chúng tôi? Thiên
Chúa không tự bênh vực. Cần
phải “cứu"! đức
tin... ban đêm... Thiên Chúa được đặt lại
trong tay những người tin.
Ông
ở đó cho đến khi vua Hê-rô-đê băng hà,
để ứng nghiệm lời Chúa phán xưa qua
miệng ngôn sứ: Ta đã gọi con Ta ra khỏi
Ai-cập
Trong mùi tử khí tự trị, một
sự cứu thoát bộc phát, Chúa nói: Con ta!
Trên cái nền bi thảm của các
biến cố xảy đến trong gia đình này, có
sự gì khác tác động: một ánh sáng chiếu soi tình
hình... một dự tính của Thiên Chúa,...
được bộc lộ trong những lời sấm
của ngôn sứ.. một khuôn mật
ẩn giấu, đầy hy vọng. Nghịch lý mới
của Thiên Chúa: chính lúc mà người ta cảm thấy
phải đi, thì đúng là lúc Tin Mừng trích dẫn
một tiết Kinh Thánh ở đó vấn đề
đặt ra là trở lại...
Người ta chỉ nói
về sự lưu đày để nói về việc
xuất hành. Người ta chỉ gợi ra cái
chết để nói về sự sống... Còn
bạn, trong cuộc sống của bạn, bạn
được mời gọi nhìn thấy mặt bị che
khuất của điều xảy đến với
bạn.
Toàn thể gia đinh và chạm với
những cái bất an. Việc chúng ta tìm kiếm những
sự an toàn là điều bình
thường. Giuse thậm chí còn nhận
lệnh của Chúa thì sự tìm kiếm những của
cải tạm thời, chẳng phải càng
được chúng ta đặt bên dưới việc làm
tròn lời Kinh Thánh sao? sống Tin
Mừng, hoàn thành các ý muốn của Thiên Chúa, kiên trì trong
cái mà Thiên Chúa đòi hỏi tôi. Mỗi Kitô
hữu, mỗi gia đình... hoàn tất một phần
của lịch sử thánh, một dự tính huyền
nhiệm của Thiên Chúa. Và đó không
phải là trong lúc đi ra khỏi các tình huống của
chúng ta, thậm chí khó khăn, thậm chí mong manh, nhưng
bằng cách khám phá ở đó các mặt bị che khuất
mà đức tin bày tỏ ra cho chúng ta.
Sau
khi vua Hê-rô-đê băng hà, sứ thần Chúa lại
hiện ra với ông Giuse bên Ai-cập, báo mộng cho ông
rằng: "Này ông, dậy đem Hài Nhi
và mẹ Người về đất Israel, vì những kẻ tìm giết Hài
Nhi đã chết rồi." Ông liền trỗi dậy
đưa Hài Nhi và mẹ Người
về đất Israel
Những kẻ muốn tìm giết Hài nhi? Con số nhiều lạ lùng. Cho
đến đây, người ta chỉ nói đến
Hê-rô-đê... Nhưng Mátthêu nghĩ đến một
trường hợp có trước trong Kinh Thánh và miệt
mài đưa tất cả câu truyện của ông vào
việc gợi ra số phận của Môsê, mà Pharaon tìm cách
giết chết (St 2,15). phải
trốn sang Ai Cập và trở về, bởi vì tất
cả những người muốn tìm giết đều
đã chết (Xh 4,19-20). Khoa chú giải Do Thái, trong các giáo
đường, luôn luôn sử dụng phương cách, mà
người ta gọi là "midrach", nhằm làm sáng
tỏ một đoạn Kinh Thánh bằng những biến
cố của thời sự...để chứng minh
rằng ý đồ của Thiên Chúa cứ tiếp tục.
Đức Giêsu, trong bản thân của Người, tái
hiện lịch sử dân tộc Israel: bạo vương
muốn khử trừ cậu Môsê được Thiên Chúa sai
đến để cứu dân Người... bạo
vương tung ra cuộc tàn sát các trẻ nhỏ (St 1,10)... nhưng lại không thể làm gì
được chống lại người mà Thiên Chúa che
chở và trở nên Đấng Cứu độ dân
Người... dẫn dắt dân này về Đất
Hứa.
Ngày nay lịch sử này
vẫn luôn luôn tiếp tục. Không gì mà
Thiên Chúa không thể làm được. Người
tiếp tục viết thật thẳng trên những
đường cong của chúng ta. Ý
đồ của Người vẫn tiến lên, bất
chấp mọi sự.
Nhưng vì biết A-khê-lau đã kế
vị người cha là Hê-rô-đê, cai
trị miền Giuđê, nên ông sợ không dám về đó.
Mãi sau khi được báo mộng, ông lui về miền
Galilê, và đến ở một thành kia
gọi là Nadarét để ứng nghiệm lời, các ngôn sứ
rằng: Người sẽ được gọi bằng
Nadarét.
Bản văn này nói cho chúng ta biết rõ
ràng là trước hết Giuse đã có ý định trở
về Giuđê. Nhưng tất cả
những kẻ muốn tìm giết Đức Giêsu, chưa
biến mất hết. Mặt khác, một ngày kia, Đức Giêsu sẽ trở lại trong
chính miền Giuđê này, và về đó để bị
giết chết. Cuộc thụ nạn
diễn ra ở cuối cuộc hành trình này. Cái chết luôn luôn ở đó. Tin
Mừng ngày hôm nay đầy chết chốc. Chính vì cần thiết mà Đức Giêsu
đến sống tại Galilê miền xa xôi, một
nửa ngoại giáo, khá xa đất Thánh Giêrusalem.
Đối với Mát-thêu, miền Galilê ngoại giáo này (Mt
4,12-16) là biểu tượng của thế giới
phổ quát, nơi mà sứ vụ của Đức Giêsu
được thực hiện, nơi mà Đấng đã
sống lại hiện ra nhiều lần, và từ đó
mà sứ vụ khởi phát. Và bạn nữa,
phải chăng bạn không sống trong những miền
Galilê loại mới ư?
|