Mẹ Maria là "kiểu mẫu và là mô phạm" của Giáo Hội

Bài 58 - 6/8/1997

1- Hiến Chế Tín Lý Lumen Gentium của Công Đồng Chung Vaticanô II, sau khi trình bày Mẹ Maria như là "một phần thể ưu việt và hoàn toàn đặc thù của Giáo Hội", đã tuyên bố Mẹ là "kiểu mẫu (type) và là mô phạm (model) tuyệt hạng về đức tin và đức ái" của Giáo Hội (số 53).

Các Nghị Phụ của Công Đồng qui cho Mẹ Maria chức năng "kiểu mẫu", tức là hình ảnh "của Giáo Hội", khi vay mượn từ ngữ của Thánh Ambrôsiô là vị đã diễn tả như thế trong bài chú giải về Biến Cố Truyền Tin: "Phải, Mẹ đã được đính hôn, nhưng Mẹ vẫn là một trinh nữ, vì Mẹ là một thứ kiểu mẫu của Giáo Hội vừa tinh tuyền vừa là một cô dâu: là một trinh nữ, Mẹ đã thụ thai chúng ta bởi Thần Linh; là một trinh nữ, Mẹ đã hạ sinh chúng ta không đớn đau gì" (In Ev. sec. Luc., II, 7, CCL, 14, 33, 102-106). Như thế Mẹ Maria là một thứ kiểu mẫu của Giáo Hội vì thánh đức tinh tuyền của Mẹ, vì đức đồng trinh của Mẹ, về tình trạng đính hôn của Mẹ và vì vai trò thân mẫu của Mẹ.

Thánh Phaolô sử dụng chữ "kiểu mẫu" để cống hiến cho một thực tại thiêng liêng một hình thức khả giác. Thật vậy, ngài thấy nơi cuộc vượt qua Biển Đỏ của Dân Do Thái là một "kiểu mẫu" hay hình ảnh về Phép Rửa Kitô giáo, và thấy nơi manna cũng nh7 nơi nước vọt ra từ tảng đá một "kiểu mẫu" hay hình ảnh về của ăn và của uống Thánh Thể (cf. 1 Cor 10:1-11).

Qua việc định nghĩa Mẹ Maria là một thứ kiểu mẫu của Giáo Hội, Giáo Hội muốn mời gọi chúng ta hãy nhìn ở nơi Mẹ hình ảnh hữu hình về thực tại thiêng liêng của Giáo Hội, cũng như nơi vai trò mẫu thân tinh tuyền của Mẹ lời loan báo về vai trò mẫu thân trinh trắng của Giáo Hội.

2- Cũng cần phải giải thích thêm là không như các hình ảnh hay kiểu mẫu Cựu Ước chỉ là những gì tiền thân cho các thực tại mai hậu, thì nơi Mẹ Maria thực tại thiêng liêng đã hiện diện một cách ưu việt rồi vậy.

Cuộc vượt qua Biển Đỏ được Sách Xuất Hành diễn tả là một biến cố giải phóng cứu độ, thế nhưng chắc chắn nó không phải là một phép rửa có thể tha tội và ban sự sống mới. Cũng thế, manna, một tặng ân quí báu từ Giavê cho dân của Ngài đang lang thang trong sa mạc, đã chẳng chất chứa gì về tương lai mai hậu của Thánh Thể, của Thân Mình Chúa, hay nước vọt ra từ tảng đá cũng không chưa đựng Máu của Chúa Kitô đã đổ ra cho nhiều người.

Cuộc Xuất Hành là một công cuộc cả thể được Giavê hoàn thành cho dân của Ngài, thế nhưng nó không tạo nên việc cứu chuộc tối hậu thiêng liêng là những gì Chúa Kitô chiếm đạt nơi mầu nhiệm vượt qua.

Hơn nữa, khi đề cập đến các việc thực hành của dân do Thái, Thánh Phaolô nhắc nhở rằng: "Đó chỉ là một thứ bóng mờ về những gì sẽ tới; còn bản chất là những gì thuộc về Chúa Kitô" (Col 2;17). Điều này được âm vang trong Thư gửi Tín Hữu Do Thái, một bức thư, khai triển một cách hệ thống lời dẫn giải này, trình bày việc thờ phượng của Cựu Ước là "một thứ bản sao chép và bóng mờ của cung thánh thiên cung" (Do Thái 8:5).

3- Tuy nhiên, trong việc khẳng định Mẹ Maria là một thứ kiểu mẫu của Giáo Hội, Công Đồng không có ý coi mình như là các hình ảnh hay kiểu mẫu của Cựu Ước, mà khẳng định rằng nơi Giáo Hội thực tại thiêng liêng được loan báo và biểu hiệu hoàn toàn được nên trọn mà thôi.

Thật thế, Đức Trinh Nữ là một thứ kiểu mẫu của Giáo Hội, chứ không phải là một tiền thân bất toàn, mà là những gì trọn vẹn thiêng liêng sẽ được thấy qua những cách thức khác nhau nơi đời sống của Giáo Hội. Ở đây mối liên hệ đặc biệt này hiện diện giữa hình ảnh và thực tại được tiêu biểu là những gì dựa vào dự án thần linh, một dự án thiết định một mối liên hệ chặt chẽ giữa Mẹ Maria và Giáo Hội. Dự án cứu độ ấn định những tiền thân trong Cựu Ước được nên trọn trong Tân Ước cũng ấn định rằng Mẹ Maria sống một cách trọn hảo những gì sau này được nên trọn nơi Giáo Hội.

Sự trọn hảo Thiên Chúa ban cho Mẹ Maria bởi thế chiếm được cái ý nghĩa đích thực nhất của mình nếu nó được giải thích như là một dạo khúc cho sự sống thần linh trong Giáo Hội.

4- Sau khi nói rằng Mẹ Maria là "một kiểu mẫu của Giáo Hội", Công Đồng liền thêm rằng Mẹ là "mô phạm tuyệt hạng" của Giáo Hội, một mẫu gương về sự toàn hảo cần phải được noi theo và bắt chước. Thật vậy, Mẹ Maria là "một mô phạm tuyệt hạng" vì sự trọn hảo của Mẹ vượt trên sự trọn hảo của tất cả mọi phnầ tử khác trong Giáo Hội.

Công Đồng còn thêm cho rõ ràng đó là Mẹ thi hành vai trò này "về đức tin và đức ái". Lưu ý rằng Chúa Kitô là đệ nhất mô phạm, Công Đồng theo đó gợi ý rằng có những chuẩn bị nội tâm thích hợp với mô phạm được hiện thực nơi Mẹ Maria, những chuẩn bị giúp cho Kitô hữu tạo nên một mối liên hệ chân thực với Chúa Kitô. Thật thế, bằng việc nhìn vào Mẹ Maria, tín hữu học biết sống mối hiệp thông sâu xa hơn với Chúa Kitô, gắn bó với Người bằng một đức tin sống động và đặt niềm tin tưởng của mình cùng hy vọng của mình nơi Người, yêu mến Người bằng cả con người của mình.

Những chức năng làm "kiểu mẫu và mô phạm của Giáo Hội này liên hệ đặc biệt đến vai trò mẫu thân trinh nguyên của Mẹ Maria và làm sáng tỏ về vị thế đặc biệt của Mẹ trong công cuộc cứu độ. Cấu trúc căn bản này về con người của Mẹ Maria được phản ảnh nơi vai trò làm mẹ và tính chất trinh nguyên của Giáo Hội.

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL chuyển dịch
http://www.vatican.va/holy_father/john_paul_ii/audiences/1997/documents/hf_jp-ii_aud_06081997_en.html

Dẫn Nhập (từ tuần trước)
 
Kể cả hôm nay, chỉ còn đúng 12 tuần nữa hay 12Thứ Bảy nữa là đến ngày 27/4/2014, Chúa Nhật II Phục Sinh Lễ Lòng Thương Xót Chúa, thời điểm Giáo Hội phong hiển thánh cho Nhị Vị Giáo Hoàng: ĐTC Gioan XXIII và ĐTC Gioan Phaolô II.
 
Riêng về ĐTC Gioan Phaolô II, vị giáo hoàng "totus tuus" của Lòng Thương Xót Chúa (LTXC), vị giáo hoàng đã qua đời vào thời điểm vừa Thánh Mẫu vừa LTXC (Thứ Bảy Đầu Tháng 2/4/2005, vọng Chúa Nhật Lễ LTXC 3/4/2005), và được phong chân phước cũng vào thời điểm vừa Thánh Mẫu vừa LTXC, 1/5/2011 (Chúa Nhật Lễ LTXC và Đầu Tháng Hoa Mẹ).
 
Ngài là vị giáo hoàng duy nhất lấy khẩu hiệu Thánh Mẫu "totus tuus" (hai chữ được tóm gọn từ nguyên một câu ở đoạn 233 trong tác phẩm Thành Thực Sùng Kính Mẹ Maria của Thánh Long Mộng Phố - Louis Montfort), và ở huy hiệu giáo hoàng của ngài cũng có chữ M hoa ở dưới một bên cánh Thánh Giá, ám chỉ Mẹ Maria là "Mẹ Đấng Cứu Chuộc - Redemptor Mater" (nhan đề của bức thông điệp thứ 6 ngài ban hành ngày 25/3/1987).
 
Bởi thế, để hướng về biến cố phong thánh cho vị giáo hoàng "totus tuus" của LTXC đặc biệt này, một vị giáo hoàng được cử hành lễ an táng đông đảo chưa từng có trong lịch sử Giáo Hội và loài người, một vị giáo hoàng được phong thánh có lẽ nhanh nhất trong Giáo Hội, chúng ta hãy cùng nhau ôn lại, từ hôm nay và vào 12 ngày Thứ Bảy hằng tuần còn lại, 13 bài cuối cùng trong loạt 70 bài giáo lý Thánh Mẫu của ngài, 13 bài liên quan giữa Mẹ Maria và Giáo Hội, được ngài chia sẻ vào mỗi buổi triều kiến chung Thứ Tư hằng tuần, từ 6/9/1995 tới 12/11/1997, những chia sẻ và hướng dẫn được ngài hoàn toàn căn cứ vào và dẫn giải theo Chương VIII về Đức Mẹ trong Hiến Chế Tín Lý về Giáo Hội Lumen gentium của Công Đồng Chung Vaticanô II.
 
Nếu cần xem lại các bài giáo lý Thánh mẫu từ đầu, xin bấm vào cái link này: http://www.thoidiemmaria.net/THANHMAU/Giao%20Ly%20Thanh%20Mau/index.htm