Hỏi : xin
cha giải thích 2 thắc mắc sau đây :
1-
Đi chơi xa có buộc xem lễ ngày Chúa nhật không
?Xem Lễ trên Truyền
Hình có thay được
lễ ngày Chúa nhật hay không. ?
2-
Nghi Thức trao tác vụ Phó Tế và Linh mục là nghi
thức nào ?
Trả lời :
1-
Luật xem lễ ngày Chúa Nhật và các ngày Lễ buộc
quanh năm là luật tòng nhân ( personalis) nghĩa là
đi bất cứ nơi nào trong Giáo hội thì
vẫn buộc phải thi hành.
Trái lại, luật tòng thổ
(Territorialis) chỉ buộc phải thi hành ở nơi có
luật mà thôi. Thí dụ, tham dự Thánh Lễ Ngày Chúa
Nhật, Rước Mình Thánh Chúa trong Mùa Phục Sinh,
xưng tội ít là một lần mỗi năm,
v.v là luật tòng nhân
được áp dụng ở khắp
nơi trong Giáo Hội. Do đó, đi du lịch xa nhà, xa
giáo xứ của mình thì vẫn buộc phải tham dự
Thánh Lễ ngày Chúa nhật và các ngày Lễ buộc như
Lễ Giáng Sinh, lễ Đức Mẹ hồn xác lên
Trời ( 15-8), Lễ các Thánh Nam Nữ ( 1-11),
Lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm Thai ( 9-12) v.v
Nhưng nếu đi chơi xa mà
nơi đó không có nhà thờ Công Giáo khiến không thể
chu toàn luật buộc thì có thể được miễn
thi hành vì lý do bất khả kháng, nhưng phải làm
việc lành bù lại như lần chuỗi Mân Côi .v.v
Luật tòng thổ chỉ áp dụng
nơi nào có luật. Thí dụ ở Mỹ không có
luật buộc phải ăn chay kiêng thịt ngày
thứ sáu quanh năm hay trong Mùa chay mà chỉ buộc
ăn chay kiêng thịt ngày Thứ tư lễ tro và Thứ
sáu Tuần Thánh mà thôi ( trong mùa chay chỉ có lời khuyên
kiêng thịt chứ không có luật buộc).. Do đó
nếu giáo dân ở Mỹ đi đến nơi nào
có luật buộc ăn chay kiêng thịt các ngày thứ
sáu trong mùa chay thì phải thi hành luật ở nơi
đó.( luật tòng thổ)
Cũng vậy, ở Việt Nam,
Hội Đồng Giám Mục cho phép cử hành Lễ trong
các ngày Tết của dân tộc ( Tết Nguyên Đán)
với phụng vụ dành riêng cho 3 ngày Tết. Nhưng
ở ngoại quốc nói chung, và ở Mỹ nói riêng, thì
các linh mục coi xứ Việt Nam không
được tự tiện áp dụng Phụng
vụ ngày Tết bên Viet Nam, mà phải theo Phụng
vụ chung của địa phận nơi mình cư trú.
Muốn làm lễ Tết theo phụng vụ VN thì phải
xin phép Giám mục địa phương, chứ không
được tự tiện làm; vì theo luật, các
giáo hữu Việt Nam ở ngoại quốc thì
nay thuộc quyền chăm sóc mục vụ
của giáo quyền nơi mình sinh sống chứ
không còn thuộc quyền coi sóc của Giám mục nào
bên Việt nam nữa..
Vì thế, .khi một Giám mục bên nhà
có sang thăm “ con chiên cũ”ở Mỹ hay ở bất
cứ quốc gia nào ngoài Viêt Nam, thì chỉ thăm
với tính cách thân hữu xã giao, chứ không thăm
với tư cách “ mục vụ” vì giáo dân cũ nay
đang thuộc quyền mục vụ của Giám mục
địa phương nơi họ đang sinh sống.
Cần nói rõ điều này vì có nhiều người
ở Mỹ vẫn nói Giám mục này hay Giám
mục kia đến thăm mục vụ con chiên cũ
của mình đang ở Mỹ.
Nói vậy là sai luật tòng thổ
và trách nhiệm mục vụ của Giáo
Hội.
Lại nữa, cũng cần nói thêm
để mọi giáo dân đang sống ở Mỹ
được biết rằng Tổ chức Liên Đoàn
Công Giáo VN ở Mỹ chỉ là một tổ chức
tư nhân với mục đích thân hữu giữa các
linh mục và giáo dân VN sống ở Mỹ , chứ không
phải là một hệ thống giáo quyền nào
đối với các linh mục, tu sĩ và giáo dân Việt
Nam. Các linh mục, tu sĩ và giáo dân Việt Nam ở Mỹ
nay thuộc quyền coi sóc và điều khiển
của giáo quyền địa phương –tức là
các Giáo phận- nơi mình đang sinh sống và làm
việc.
Về vấn đề xem lễ trên
Truyền hình, thì mục đích của việc này
là để giúp cho các bệnh nhân không thể đi
đến nhà thờ tham dự Thánh Lễ trong ngày Chúa
Nhật. Nhưng phải nói rõ ngay là nếu
đang đau ốm ở nhà hay ở nhà
thương, thì bệnh nhân không còn bị
buộc phải đi lễ bất cứ ngày nào
nữa.Xem lễ trên truyền hình chỉ cốt giúp cho các
bệnh nhân được thông công cầu nguyện , tôn
thờ và cảm tạ Chúa cùng với Giáo Hội trong
ngày Chúa Nhật mà thôi, chứ không có mục đích thay
thế việc đi đến nhà thờ để
hiệp dâng Thánh lễ cùng với những người
khỏe mạnh.
Tóm lại, bệnh nhân – và cả
người săn sóc bệnh nhân- không buộc
phải đi đến nhà thờ tham dự Thánh Lễ
bất cứ ngày nào. Người khỏe mạnh không
được phép xem lễ trên Truyền hình để
thay cho việc phải đến nhà thờ tham dự Thánh
Lễ ngày Chúa Nhật. Lễ trên Truyền hình chỉ giúp
cho bệnh nhân, và người già yếu thông công
cầu nguyện chứ không nhằm thay thế Lễ
ngày Chúa nhật cho nhũng người khỏe
mạnh.
2-
Nghi thức trao tác vụ Phó Tế và Linh mục là
gì ?
Trước đây tôi đã có lần
giải thích là trong các Nghi thức ( Rites) được
Giáo Hội công bố cho thi hành ( x The Rites, Volume Two ) thì
tuyệt dối không có Nghi thức nào gọi là
Nghi Thức Trao tác vụ Phó tế, hay Linh mục
cả Ngược lại , chỉ có Nghi
thức về Lề Truyền Chức Phó tế , Lịnh
mục hay Giám mục mà thôi.
Cũng theo Sách Nghi Thức nói trên thì
chỉ có 2 Tác Vụ đọc Sách ( Lector) và Giúp Lễ (
Acolyte) mới được trao trong nghi thức gọi
là:
1- Institution of readers
(được phép đọc Sách Thánh trong Thánh Lễ)
2- Institution of Acolytes(
được phép giúp bàn thánh như cho rước Lễ
và
Sau đó lau chùi chén thánh ( purification
of Chalice or Communion sets)
Đây là hai tác vụ ( Ministry)
được trao cho các đại chủng sinh vào
cuối năm Thần học I ( Tác vụ đọc
sách) và cuối năm Thần học II ( tác vụ giúp
lễ).
Ngày nay giáo dân cũng được trao
cho tác vụ đọc sách thánh và phụ cho Rước
Lễ với tư cách là Thừa tác viên bất
thường cho Rước Lễ ( Extraordinary Ministers
of Holy Communion)
Các đại chủng sinh và
ứng viên Phó tế vĩnh viễn phải lãnh 2 tác
vụ trên trước khi được lãnh chức thánh
Phó Tế và chức Linh mục ( dành cho phó tế chuyển
tiếp= Transitional deacons).
Như thế chỉ có nghi thức trao
tác vụ đọc sách và giúp lễ mà thôi.Đây là tác
vụ chứ không phải là chức thánh ( Holy Order) nên
không cần phải tháo gỡ ( dispensation) khi chủng sinh
không muốn , hay không được gọi tiến lên lãnh
chức thánh Phó tế trước khi
được chịu chức Linh mục..
Đành rằng mọi công việc thánh
vụ của Phó tế , của Linh mục hay Giám mục
được gọi là tác vụ Phó tế ( diaconal
ministries) tác vụ linh mục ( priestly ministries) và tác
vụ của Giám mục ( Episcorpal ministries) .Nhưng
muốn thi hành các tác vụ này thì buộc phải có
chức thánh cấp Phó Tế, cấp Linh mục
và cấp Giám mục. Các Chức thánh này phải
được một Giám mục truyền
cho trong Thánh Lễ gọi là :
-
Lễ Truyền chức Phó tế ( Mass of Ordination of
a deacon (s)
-
Lễ truyền chức Linh mục( Mass of Ordination of a priest
( s)
-
Lễ truyên chức Giám mục ( Mass of ordination or consecration
of a bishop)
Phó tế và Linh mục phải chịu
chức rồi thì Giám mục mình trực thuộc mới
bổ nhiệm ( hay còn gọi nôm na là bài sai) về một
giáo xứ với năng quyền ( Faculties) được
làm như cử hành Thánh Lễ và các bí tích trừ bí tích
truyền chức thánh, nếu là linh mục.. Riêng phó tế
thì cũng được bổ nhiệm về một giáo
xứ dưới quyền
điều khiển trực tiếp
của cha xứ ( pastor ). Nếu không có sự bổ
nhiệm trên của Giám mục thì không linh mục hay phó
tế nào được thi hành tác vụ của mình,
mặc dù có chức Phó tế hay Linh mục.Giám mục
có thể tạm hay vĩnh viễn thu hồi những
năng quyền đã trao cho linh mục hay phó tế, vì lý
do bất đắc dĩ nào đó.Và khi đã bị thâu
hồi năng quyền, thì linh mục và phó tế
đều không được phép thi hành tác vụ của
mình cách công khai nữa. Nghĩa là không được phép
công khai làm mục vụ ở đâu nữa cho đến
khi được giám mục tái bổ nhiệm để
thi hành những năng quyền được ban cho.
Như thế, Tuyệt đối không
có Nghi thức nào gọi là Nghi thức trao tác vụ Phó
Tế hay Linh mục trong Giáo
Hội Công Giáo từ xưa đế nay.
Trước Công Đồng Vaticanô II,
Giáo Hội còn duy trì và trao các chức thánh nhỏ ( Minor
Orders) như Mở của nhà thờ ( Porter) trừ quỉ
( Exocism) Đọc sách ( Lector) và giúp lế ( Acolyte). Các
chức thánh nhỏ này cũng được trao chung trong
Thánh Lễ gọi là Lễ Truyền chức thánh ,
trong đó, một số chủng sinh được
trao các chức nhỏ, một số lãnh chức Phó
tế, và một hay vài phó tế được lãnh
chức Linh mục.
Sau Công Đồng Vaticanô II, thì
4 chức nhỏ trên được bãi bỏ
để chỉ còn lại 3 chức thánh là chức
Phó tế, chức Linh mục và chức Giám mục mà thôi.(
x giáo luật số 1009 & 1)
Vì không còn là Chức thánh nên 2 tác vụ
đọc sách và giúp lễ có thể do linh mục ,
trao cho trong khi các Chức Phó tế, Linh mục và Giám
mục phải do một Giám mục truyền trong Thánh
lễ gọi là Lễ Truyền Chức. thánh ( Mass of
Ordination)
Nghĩa là cả 3 chức thánh trên
đây phải được truyền cho trong Thánh lễ
gọi là Lễ truyền chức Phó tế, linh
mục hay Giám mục, theo đúng qui định
trong Sách Nghi thức ( Rites) được Đức
cố Giáo Hoàng Phaolô VI ký ban hành cho áp dụng trong toàn
Giáo Hội từ ngày 15 tháng 8 năm 1972 cho
đến nay.
Như vậy ai “phăng ra “cái
gọi là Lễ hay Nghi thức trao tác vụ phó tế
hay Linh mục là không hiểu gì về sự khác
biệt giữa tác vụ (ministerium) và Chức thánh (
Ordo) cũng như đã tự ý sửa đổi Sách Nghi
Thức nói trên, một điều không ai –dù là Giám mục,
Hồng Y – được phép làm nếu còn muốn
hiệp thông với Giáo Hội trong mọi lãnh vực,
giáo lý, tín lý, luân lý, phụng vụ, kỷ luật bí
tích và giáo luật.
Nói rõ hơn,, mọi thành viện
trong Giáo Hội đều có bổn phận phải áp
dụng và thi hành nghiêm túc những gì đã
được quy định trong Sách Giáo Lý, Giáo
luật, luật Phụng vụ và Nghi Thức Phụng
vụ của Giáo hội để không ai được
phép “phăng” ( Fantaisie) ra luật hay nghi thức nào của
riêng mình khiến gây hoang mang cho giáo dân.
Tóm lại, chỉ có Lễ truyền
Chức Phó tế, Linh mục hay Giám mục, mà thôi( x.
Giáo luật số 1010) chứ không có Nghi
thức trao tác vụ Phó tế, Linh mục
hay Giám mục như ai đã tự ý nói sai.
Lm Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn
|