Những ngộ nhận về việc giáo hoàng thoái vị và mật nghị

CatholicCulture.org (15-2-2013) – Các phương tiện truyền thông bất ngờ “chú ý” nhiều đến vụ việc của Vatican – nhất là báo chí đời, vì “sự tò mò báo chí” mà thôi! Họ đã phái các ký giả đi thu thập các “tin đồn” từ Rôma. Trong khi đó, những người tự nhận là chuyên gia về Công giáo đang làm tràn ngập internet với các lý thuyết suông của mình. Hậu quả là hàng ngàn câu chuyện không chính xác đang xuất hiện mỗi ngày. Độc giả hãy cẩn trọng với những thông tin đó, và đừng vội tin các bài tường trình mang tính giật gân như vậy. Để phân biệt lúa mì và cỏ lùng, cứ theo quy luật “cẩn tắc vô ưu”.

Chúng ta có thể sửa đổi mỗi câu chuyện lệch lạc trên các phương tiện truyền thông, vì đơn giản là chúng quá nhiều, chẳng biết thực hư ra sao, ngay cả các trang thông tin lớn cũng có những thông tin thiếu chính xác, độc giả phải đủ khả năng chọn lọc thông tin chính xác.

Đây là vài ngộ nhận phổ biến nhất, có thể sẽ gây bất ngờ:

• Vatican không che giấu chứng cớ về sự khủng hoảng về việc từ nhiệm của ĐGH Biển Đức XVI. Đúng vậy, mới đây ngài đã thay đổi một số nhân vật về việc kiến tạo hòa bình của ngài, nhưng đó là hoạt động theo thông lệ. Ngài đã trượt chan và bị thương ở đầu trong chuyến tông du Mexico hồi năm ngoái. Nhưng vết thương đó không nghiêm trọng, ngài vẫn hoàn tất mọi dự định trong chuyến đi này, và ngài đã hoàn toàn phục hồi. Đó là điều nhạy cảm đối với các viên chức Vatican nếu tiết lộ sự cố vào lúc này, và sự bí mật vẫn còn. Những người nhìn giáo hoàng trên nền tảng bình thường đều không nói về sức khỏe của ngài, khác với các hệ quả bình thường về tuổi tác nói chung và chứng viêm khớp nói riêng. Có thể giáo hoàng đã được điều trị trong vài tuần qua, nhưng nếu vậy, ngay cả các viên chức cấp cao của Vatican vẫn giữ bí mật. Các lý thuyết thông đồng vẫn sai, dù cứ cho là bệnh cũ hoặc tổn thương cũ không được công bố.

• ĐGH Biển Đức XVI sẽ không trực tiếp ảnh hưởng việc chọn người kế vị. Ngài sẽ rời Rôma sau khi từ nhiệm, sống một thời gian ở Castel Gandolfo. Có thể ngài sẽ không trở lại Rôma cho tới khi bầu được tân giáo hoàng. Ngài sẽ không tham dự các hội nghị hồng y tham dự mật nghị, ngài cũng không thể bỏ phiếu tại mật viện trong bất kỳ trường hợp nào, vì ngài đã ngoài 80 tuổi. Chắc chắn những điều ngài nói từ nay tới ngày 28-2-2013 sẽ rất cẩn trọng đối với tư tưởng của ngài về tương lai của cương vị giáo hoàng. Nhưng những người biết rõ ĐGH Biển Đức XVI cũng đồng ý rằng ngài sẽ cố gắng hết sức để tránh làm ảnh hưởng việc bầu chọn tân giáo hoàng.

• ĐGH Biển Đức XVI không từ nhiệm vì vụ bê bối lạm dụng tình dục (ngài đã chịu đựng điều này hơn 10 năm qua, và tạo sự tiến bộ quan trọng), cũng không vì rắc rối ở ngân hàng Vatican (với một tân thống đốc sớm được bổ nhiệm, sự khủng hoảng này đã là quá khứ), cũng không vì ngài buồn về những gì ngài đọc được khi theo dõi Twitter (sự thật là ngài không hề sử dụng internet; người khác giúp ngài đưa lời ngài nói lên Twitter). Hai lần ngài đã giải thích động lực của ngài: Ngài thấy mình không còn đủ sức khỏe và khả năng thực hiện nhiệm vụ. Và một lần nữa, các lý thuyết đưa ra lạ sai!

• ĐGH Biển Đức XVI không dự định vào tu viện. Cuối cùng, ngài sẽ lui vào một tòa nhà ở Vatican là nơi đã từng là một tu viện. Các nữ tu ở tu viện này đã đi hết rồi. Hiện nay tu viện này đang được tu sửa. Ngài đã nói rằng ngài muốn biến tu viện này thành nhà của ngài để sống ẩn dật và cầu nguyện.

• ĐHY Angelo Sodano, nguyên Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh, sẽ không chủ tọa mật nghị. Ngài cũng ngoài 80 tuổi, và không thể vào mật viện. Là hồng y niên trưởng (trưởng hồng y đoàn), ngài là người chủ tọa nghi lễ an táng giáo hoàng, và do đó ngài được thế giới chú ý. Nhưng trong trường hợp này lại không có tang lễ. ĐHY Sodano vẫn ảnh hưởng đáng kể, điều mà ngài có thể sử dụng trong thời gian “chuyển giao” (trống ngôi). Nhưng khi mật nghị khai mạc, ngài sẽ không được tham dự (on the sidelines).

• ĐHY Francis Arinze không ở trong các ứng viên hàng đầu được chọn làm giáo hoàng. Ngài là một trong những người có thể trở thành giáo hoàng từ 5 hoặc 10 năm trước, nhưng nay ngài cũng đã ngoài tuổi 80, và hơn 4 năm qua đã bị bỏ qua vì ngài đã từ chức Bộ trưởng Bộ Phụng Tự. Chắc chắn ngài sẽ không hiện diện tại mật nghị, và mật nghị không thể chọn ngài.

• ĐGH Biển Đức XVI đã KHÔNG nói rằng người kế vị ngài sẽ tham dự Ngày Giới Trẻ tại Rio de Janeiro, hoặc thư ký riêng của ngài là TGM Georg Ganswein sẽ tiếp tục ở vị trí của ngài với tư cách trưởng quản gia sau khi ngài từ nhiệm. Chắc chắn cả hai câu này là đúng – rằng tân giáo hoàng sẽ tới Rio, và TGM Ganswein sẽ giữ vị trí đó. Nhưng ngài không thể bắt buộc người kế vị, và phát ngôn viên Vatican cẩn trọng nói về các vấn đề này, khi nhận xét về lễ tân chính thức. Theo lý thuyết, tân giáo hoàng có thể quyết định không tới Rio. Ngài có thể chọn người khác làm quản gia, cũng có thể bổ nhiệm TGM Ganswein coi sóc giáo phận. Rất có thể tân giáo hoàng sẽ tôn trọng quyết định của vị tiền nhiệm, nhưng không hẳn là phải như vậy.

• Không hồng y nào mất quyền bỏ phiếu trong thời gian giáo hoàng hưu trí và khai mạc mật nghị. Giáo luật quy định rằng một hồng y mất quyền cử tri nếu qua sinh nhật thứ 80 trước khi Tòa Thánh trống ngôi. Tình trạng trống ngôi chắc chắn xảy ra từ 20 giờ ngày 28-2-2013. Như vậy, ĐHY Walter Kasper 80 tuổi vào ngày 5-3-2013, và vẫn đủ tư cách tham dự mật nghị bầu giáo hoàng lần này.

TRẦM THIÊN THU (Chuyển ngữ)