Google Search
Local Search
|
|
Bổ nhiệm Giám mục Giáo phận Thái Bình
|
Bổ nhiệm Giám mục phụ tá Tổng Giáo phận Saigon
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Lễ Đức Mẹ Mân Côi.
Xin mời nghe proshow "Lời Gọi Fatima" do Lm Lê Khắc Lâm thực hiện.
|
Xin chia sẻ cùng quí cha, thày và anh chị proshow "Danh Thánh Đức Maria" do Lm Lê Khắc Lâm thực hiện.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Thay đổi kích cỡ chữ đọc:
|
Năm Đức Tin : Học Hỏi Tài Liệu Của Công Đồng Vaticanô Ii : Giáo Dân Có Bổn Phận & Trách Nhiệm Gì Trong Giáo Hội ? (bài Tiếp Phần Ii)
|
|
Thứ Tư, Ngày 2 tháng 1-2013
|
NĂM ĐỨC TIN : HỌC HỎI TÀI LIỆU CỦA
CÔNG ĐỒNG VATICANÔ II : GIÁO DÂN CÓ BỔN PHẬN & TRÁCH NHIỆM GÌ
TRONG GIÁO HỘI ? (BÀI TIẾP PHẦN II)
|
Giáo Hội của Chúa Kitô, xây trên
nền tảng các Tông Đồ, bao gồm những thành phần sau đây :
1- Hàng Giáo Phẩm ( Hỉerachy) đứng
đầu là Đức Thánh Cha, cũng là Giám Mục Rôma với trách nhiệm lãnh
đạo Giáo Hội hoàn vũ với sự hiệp thông, vâng phục của hàng Giám
Mục ( College of Bishops) là những vị kế nghiệp các Tông Đồ
trong sứ mang rao giảng, dạy dỗ và cai quản.
2- Hàng Giáo sĩ ( Clergy) tức
những người được tuyển chọn để lãnh các chức thánh như Phó tế
Linh mục và Giám mục để phục vụ cho Dân Chúa được trao phó cho
các ngài coi sóc về mặt thiêng liêng.
3 -Tu Sĩ ( Religious, men and
women consecrated ) là những người được chọn để sống ba lời
khuyên của Phúc Âm là khó nghèo, vâng phục và khiết tịnh (
chastity).Nam tu sĩ có thể học và lãnh nhận các chức thánh như
hàng giáo sĩ.
4- Giáo dân (laity) là thành phẩn
Dân Chúa được hiểu là " tất cả những Kitô hữu không có
chức thánh hoặc bậc tu trì được Giáo Hội công nhận. "
( LG. số 31). Đây là thành phần Dân Chúa đông đảo nhất trong
Giáo Hội. Do đó, giáo dân có vai trò rất quan trọng trong Hội
Thánh do Chúa Giêsu thiết lập để tiếp tục Sứ Vụ của Người trên
trần thế cho đến thời sau hết.
Công Đồng đã dành trọn Chương IV
của Hiến Chế tín lý Lumen Gentium để nhấn mạnh về vai trò và
trách nhiệm của giáo dân trong Giáo Hội ngày nay. Theo đó, giáo
dân, nhờ Bí Tích Rửa Tội, đuợc tham dự vào các sứ vụ tư tế, ngôn
sứ và vương đế của Chúa Kitô, nhưng với “cách thức riêng của họ”.
Nghĩa là, họ được tham dự và thi hành theo cách thức sau đây:
1-
Sứ vụ tư tế (priestly ministry) :
Công Đồng nói rõ: Chức tư tế chung
của giáo dân (Common priesthood of the Faithful) và chức tư tế thừa tác
hay phẩm trật (ministerial or hierachical priesthood) của hàng
giaó sĩ “khác nhau không chỉ về
cấp bậc và còn về yếu tính” nữa, mặc dù cùng tham dự
vào Chức Tư Tế duy nhất của Chúa Kitô. ( x LG số 10)
Linh mục, Giám mục là những người
lãnh Chức Thánh (Holy Orders) để thay mặt Chúa Kitô cử hành các
bí tích, đặc biệt là dâng Thánh lễ Tạ ơn (Eucharist) hàng ngày
dâng lên Chúa Cha để cảm tạ và xin ơn tha thứ cho kẻ có tội ,
xin ơn lành cho người còn sống và giải thoát cho các linh hồn
còn đang ở nơi Luyện tội. Giáo dân, ngược lại, được mời gọi dâng
chính đời sống chứng tá của mình trong các môi trường sống và
làm việc cùng mọi niềm vui, nỗi buồn, việc bác ái, hy sinh, cầu
nguyện lên Thiên Chúa trong tinh thần hiệp thông với khổ nạn của
Chúa Kitô một lần dâng hy tế lên Chúa Cha trên thập giá năm xưa
và còn đang tiếp tục dâng hy tế này cách bí nhiệm qua thừa tác
vụ của Giáo Hội, cụ thể là qua thừa tác vụ của những vị được tấn
phong làm tư tế thừa tác như linh mục và Giám mục. Như vậy, tuy
cùng tham dự vào Chức Tư Tế của Chúa Kitô, nhưng cách thức và
bản chất hoàn toàn khác với vai trò tư tế của Linh Mục và Giám
Mục.
Cụ thể, khi tham dự Thánh Lễ tạ ơn
( Eucharist), giáo dân không được phép đọc chung kinh nguyện nào,
đặc biệt là Kinh Nguyện Thánh Thể (Eucharistic prayers) cùng với
chủ tế, (celebrant) hoặc giơ tay trên lễ vật cùng với Chủ tế và
các vị đồng tế (concelebrant), dù được mời đứng vây quanh Bàn
thánh. Ngay cả Phó tế cũng không được phép làm việc này hoặc đọc
chung các kinh Tiền tụng và Kinh nguyện Thánh Thể cùng với Chủ
tế, và phải quì gối khi Chủ tế bắt đầu đọc Kinh nguyện Thánh thể(
Tạ Ơn) để phân biệt rõ vai trò tư tế của chủ tế (và đồng tế nếu
có) với nhiệm vụ phụ giúp Bàn Thánh của Phó tế.
Về việc tôn kính Phép Thánh thể,
giáo dân không được phép tự ý lấy Mình Thánh Chúa trong Nhà tạm
(Tabernacle), hoặc trên Bàn Thờ để rước lấy, hay mang cho người
khác, trừ trường hợp được Giám Mục trao cho nhiệm vụ làm thừa
tác viên thánh thể (Extraordinary minister of Holy communion) để
phụ giúp trao Mình Thánh trong Thánh Lễ hay mang cho người đau
ốm ở tư gia hoặc bệnh viện.Trong nhiệm vụ đặc biệt này, giáo dân
phải hết sức tỏ lòng tôn kính đối với Chúa Giêsu hiện diện thật
sự trong Phép Thánh Thể. Cụ thể, phải mặc y phục xứng đáng và
mang Mình Thánh trong hộp đứng riêng (Pix) và đeo quanh cổ khi
đi ra ngoài. Không được bỏ hộp đựng Mình Thánh này chung với các
vật dụng khác trong ví sách tay, giỏ đi chợ hoặc hộp để đồ trong
xe. Cũng phải mang Mình Thánh đến ngay cho người muốn lãnh nhận,
không thể mang về nhà hoặc đi đây đó làm việc riêng trước khi
trao cho bệnh nhân.Mình Thánh còn dư, phải đem về đặt lại trong
Nhà Tạm, không được phép cất giữ ở nhà hay trong xe qua đêm, trừ
trường hợp bất khả kháng không thể đến nhà thờ để trả lại trong
ngày.
2- Sứ vụ ngôn sứ và chứng
nhân(prophetic ministry)
Nhờ Bí Tích Rửa Tội, người giáo
dân tham dự cùng với hàng tư tế phẩm trật vào Sứ Vụ ngôn sứ của
Chúa Kitô, nhưng với cách thế khác nhau vì địa vị của họ trong
Giáo Hội. Thật vậy, Hàng giáo sĩ phẩm trật (Giáo Hoàng, Giám mục,
Linh muc) rao giảng lời Chúa, dạy dỗ và cử hành các Bí tích
trong phạm vi thánh đường (Phó tế được công bố và giảng Phúc âm,
được chứng hôn, rửa tội cho trẻ em, chủ sự nghi thức an táng
nhưng không được cử hành các bí tích khác). Giáo dân, ngược lại,
được mời gọi rao giảng lời Chúa và giáo lý của Chúa bằng chính
đời sống chứng nhân của mình ở giữa những người khác trong các
môi trường sống. Nghĩa là được mời gọi và có bổn phận làm tông
đồ cho Chúa bằng cách chu toàn các bổn phận ở gia đình trong vai
trò làm cha mẹ, vợ chồng, con cái, anh chị, em. Bên ngoài xã hội,
người giáo dân làm tông đồ cho Chúa qua đời sống chứng tá, bằng
cách nêu cao những giá trị của Phúc âm trong khi sống và làm
việc chung với những người không cùng tín ngưỡng với mình để
giúp họ nhận ra Chúa và tin yêu Người như Chúa Giêsu đã dạy:
“Chính
anh em là ánh sáng cho trần gian… ánh sáng của anh em phải chiếu
giải trước mặt thiên hạ,để họ nhìn thấy những công
việc tốt đẹp anh em làm mà tôn vinh Cha của anh em, Đấng ngự
trên trời” (Mt 5:16).
Đây là sứ vụ ngôn sứ của người tín
hữu Chúa Kitô, tức sứ mạng góp phần phúc âm hóa thế giới cùng
với hàng giáo sĩ. Vì sống giữa đời nên người giáo dân có nhiều
cơ hội thuận tiện để rao giảng lời Chúa bằng chính đời sống của
mình. Nếu họ can đảm sống trung thực với những giáo huấn của
Chúa về công bằng, bác ái, yêu thương, tha thứ, tôn trọng danh
dự, tính mạng và quyền lợi của người khác cách phải lẽ thì chắc
chắn họ sẽ phúc âm hóa hữu hiệu trong những môi trường có mặt họ
sống chung với người khác tín ngưởng với mình. Trong viễn ảnh
này, đời sống chứng tá của họ có giá trị thuyết phục người khác
mạnh hơn cả những lời giảng thuyết hùng hồn trong nhà thờ của
hàng giáo sĩ. Vì thế, Thánh Công Đồng Vaticanô II đã nói
“Giáo dân được đặc biệt kêu mời
làm cho Giáo Hội hiện diện và hoạt động trong những nơi và hoàn
cảnh mà nếu không có họ, Giáo Hội sẽ không trở thành muối
của thế gian..” (cf. LG, IV,33).
Ngược lại, nếu người tín hữu Chúa
Kitô “thỏa hiệp”với thế gian, chấp nhận những lối sống đi ngược
với mọi giá trị của Phúc Âm, thì họ đã chối Chúa Kitô cách hữu
hiệu trước mặt người đời. Nói khác đi, nếu người công giáo cũng
ăn gian, nói dối, cờ bạc, ly dị, dâm đãng, phá thai, nói hành,
lăng mạ người khác, hay mê tín dị đoan tôn thờ của cải vật chất
hơn những giá trị tinh thần và chấp nhận những lối sống vô luân,
phi nhân bản thì chắc chắn không thể rao giảng hữu hiệu Phúc Âm
công bình, bác ái, thánh thiện, yêu thương và tha thứ của Chúa
Giêsu-Kitô cho ai được vì không ai có thể cho người khác cái
chính mình không có.Cũng vậy, không ai có thể thuyết phục người
khác tin và làm những điều chính mình không tin và không thực
hành trong đời sống. Nhiệm vụ ngôn sứ của người giáo dân đuợc
mong đợi cụ thể trong hai lãnh vực chính sau đây:
a- Trong lãnh vực xã hội
trần thế:
Những môi trường hoạt động chính
của người giáo dân là các môi truờng xã hội, chính trị, kinh tế,
thương mại, công nghiệp, văn học, nghệ thuật, giáo dục, truyền
thông. v.v Như mọi công dân sống trong cộng đồng xã hội, người
giáo dân tham gia các môi trường trên vì nhu cầu sinh sống, vì
nghề nghiệp chọn lựa hay chuyên môn đòi hỏi sự dấn thân hoạt
động cuả họ. Chính ở những môi trường này, họ có cơ hội tốt để
thi hành sứ vụ ngôn sứ và chứng nhân của mình truớc tha nhân.
Trong mục đích này, người giáo dân đặc biệt được mời gọi và mong
đơị dùng hiểu biết và khả năng chuyên môn của mình để cải tạo
thế giới, lành mạnh hoá xã hội, chống lại mọi khuynh hướng tha
hoá, lối sống phi luân, suy tôn vật chất làm băng hoaị tinh thần
con người trong mọi môi trường xã hội ngày nay. Cụ thể, họ có
bổn phận phải tận dụng những phương tiện truyền thông hữu hiệu
như sách báo, truyền thanh truyền hình để chống lại những ảnh
hưởng khốc haị của “văn hóa sự chết” (culture of death) đang xâm
nhập mọi lãnh vực sống hiện nay ở khắp mọi nơi. Họ phải có can
đảm lên tiếng chống laị nhửng tệ trạng xã hội, chủ nghiã hưởng
thụ và tôn thờ vật chất (consumerism &materialism) vô luân như
phim ảnh, sách báo khiêu dâm, buôn bán phụ nữ và trẻ em cho
những kẻ luân,vô đạo hành nghề mãi dâm. Phải chống laị mọi hình
thức khuyến khích bạo động, ly dị và hôn nhân đồng tính (gay or
lesbian marriage), một suy thoái nghiêm trọng về giá trị và mục
đích của hôn nhân đang đuợc cổ võ và hợp thức hoá ở nhiều nơi
trên thế giới và đặc biệt ở Mỹ này.
Mặt khác, để góp phần tích cực cải
taọ xã hội, với tư cách công dân, người giáo dân có quyền và có
bổn phận phải tham gia các sinh hoạt chính trị để ủng hộ các
chính trị gia hay chánh đảng có lập trường công chính , bênh vực
cho chân lý ,cho những giá trị tinh thần phù hợp với Phúc Âm và
quyền căn bẳn cuả con người . Nhưng giáo dân không được phép
thành lập bất cứ tổ chức chính trị nào với danh xưng Công giáo,
nghiã là không được nhân danh Giáo Hôị Công giáo để làm chính
trị. Ngay cả các đoàn thể Hiệp hội và Phong trào, “
không một sáng kiến nào đuợc lấy
danh nghĩa công giáo nếu không có sự ưng thuận của giáo quyền
hợp pháp” ( x.Sắc Lệnh
Tông Đồ Giaó dân Apostolicam actuositatem V, 24).
b-
Trong phạm vi Giáo Hội,
Giáo dân được mời gọi và có bổn
phận xây dựng Giáo Hội bằng những đóng góp tích cực và thích
đáng để làm cho Giáo Hội ngày thêm vững mạnh về lượng nhất là về
phẩm chất thánh thiện theo gương Chúa Kitô.
Cụ thể, giáo dân hãy can đảm sống
đức tin Công Giáo không những trong lãnh vực tinh thần bằng việc
chu toàn mọi bổn phận thiêng liêng như cầu nguyện, tham dự Thánh
Lễ (Eucharist) là đỉnh cao (climax) của phụng vụ thánh (sacred
liturgy) và đời sống của Giáo Hội. Việc siêng năng tham dự Thánh
lễ và rước Mình, Máu Chúa Kitô là phương thế hửu hiệu nhất để
được trở nên giống Chúa Kitô là khuôn mẫu tuyệt vời của mọi sự
thánh thiện, hoàn hảo.
Nhưng bổn phận và trách nhiệm của
ngươì giáo dân không chỉ giới hạn vào việc chu toàn những bổn
phận thiêng liêng này mà còn đòi hỏi tích cực tham gia vào việc
xây dựng và phục vụ tích cực cho Giáo Hội hoàn vũ cũng như Giáo
Hội địa phương trong những công việc thích hợp với vai trò và
khả năng chuyên môn của mình.
Cụ thể , giáo dân phải cộng tác
chặt chẽ với hàng giáo phẩm trong moị công việc cần sự tiếp tay
góp sức của họ như giúp việc quản trị và điều hành giáo xứ trong
vai trò và trách nhiệm của các Hội Đồng Mục Vụ (Pastoral
Councils) Hội đồng tài chánh (Finance Councils). Nhưng cần nói
rõ là theo Giáo luật ( số 511-14 & 37) giáo dân phục vụ trong
những Hội Đồng này chỉ đảm trách vai trò tư vấn (consultation)
mà thôi. Nghiã là, họ chỉ dùng hiểu biết và khả năng chuyên môn
của mình để đưa ra những khuyến cáo, đề nghị cho Linh mục Chánh
Xứ (pastor) hay Quản nhiệm (Administrator) những phương thức tốt
đẹp nhằm xây dựng, quản lý và phát triển giáo xứ, mưu ích lơị
chung cho cộng đồng dân Chúa ở địa phương, nhưng họ không có
quyền quyết định hay ra lệnh cho ai thi hành.
Hiện nay, giáo dân đang có mặt
trong nhiều lãnh vực hoạt động của Giaó Hội .Thí dụ trong lãnh
vực giáo dục, có nhiều giáo dân đang đảm trách giảng dạy ở các
Đại Học, Chủng viện Công giáo từ Roma cho đến địa phương như Đại
Học Công giaó ở thủ đô Washington , Đại Học St. Thomas ở Houston
.v.v.Nhiều giáo dân cũng đang làm việc trong các Cơ quan trung
ương của Tòa thánh và các Giáo phận trên toàn thế giới, góp phần
không nhỏ vào công tác đào tạo, giáo dục, hành chánh, quản trị,
và truyền thông của Giáo Hội.
Trong lãnh vực phụng vụ, giáo dân
được phép đọc sách thánh và làm thừa tác viên Thánh thể, tức
những thừa tác vụ (ministries) mà họ không được giao phó trước
Công Đồng Vaticanô II. Đây là vinh dự đặc biệt của giáo dân tham
gia vào đời sống của Giáo Hội ngày nay.
c -Địa vị vương giả hay sứ
vụ vương đế của giáo dân
[FFHTN1]
Bí Tích Rửa Tội không những cho
người tín hữu được tham dự vào sứ vụ ngôn sứ, tư tế và còn cả
địa vị vương đế của Chúa Kitô nữa.
Thật vậy, Chúa Giêsu đến để cứu
chuộc và dẫn đưa nhân loại vào Nước Thiên Chúa là Vương
Quốc của bình an, thánh thiên, công bình, yêu thương và tha
thứ.Nghĩa là phải tích cực hoạt động để đẩy lui bóng tối của sự
dữ, sự tội bằng ánh sáng Chúa Kitô.Với tinh thần làm men, làm
muối và ánh sáng, người giáo dân, khi tham gia sinh hoạt và làm
việc với người khác, phải cố gắng nêu cao những giá trị và đặc
tính của Nước Thiên Chúa trước những thách đố của thời đại, của
xã hội hưởng thụ vật chất,của chủ nghã vô thần và tục hóa (
Atheism & secularism) của “văn hoá sự chết” nhằm chối bỏ Thiên
Chúa để tôn thờ tiền bạc và vui thú bất chính, dửng dưng trứớc
sự đau khổ, nghèo đói của đồng loại, đánh mất mọi ý thức đúng
đắn về tội lỗi và tội ác (sins & crimes) khiến coi nhẹ việc giết
người, dâm ô, trộm cướp và bóc lột người dân cách vô nhân vô
đạo...
Trước thực trạng đó, người giáo
dân phải có can đảm chống lại những nếp sống vô luân, những bất
công xã hội, những vi phạm quyền sống của con người, những guơng
xấu xô đẩy ngườì lớn và thanh thiếu niên vào con đường trụy lac,
làm băng hoại gia đình và xã hội từ gốc dễ.
Tóm lại, trong một thế giới gian
tà và tội ác, sống xứng đáng với danh hiệu Kitô hữu là sống xứng
đáng với địa vị vương giả của mình, tức là góp sức đem Nước
Thiên Chúa đến những nơi có bất công, tranh chấp, hận thù, gian
ác, và nhơ uế.
Với địa vị vương giả này,
người tín hữu được mời gọi và có bổn phận mở mang Vương Quốc của
Chúa Kitô Vua trên trần thế này trong mọi môi trường sống và
hoạt động, vì “Chúa cũng muốn
nhờ cả giáo dân để mở mang nước Người, nước của chân lý và sự
sống, của ân sủng và thánh thiện, của công lý, tình yêu và hoà
bình.” (LG. n. 36)
d- Tương quan vói hàng Giáo Phẩm
Trong tương quan với Hàng Giaó
Phẩm và để thi hành bổn phận góp sức xây dựng, bảo vệ và phát
triển Giáo Hội từ trung ương đến điạ phương, người giáo dân cần
lưu ý lời dạy sau đây cuả Giaó Hội : “…như con cái Thiên Chúa
và như anh em trong Chúa Kitô, họ (giáo dân) cũng sẽ trình bày
với các vị ấy (hàng giáo phẩm) những nhu cầu và khát vọng của
mình một cách tự do và tín cẩn. Nhờ sự hiểu biết, khả năng
chuyên môn và uy tín của họ, họ có thể và đôi khi còn có bổn
phận phải bày tỏ cảm nghĩ cuả mình về những việc liên quan đến
lợi ích cuả Giáo Hội.Họ nên thực hiện điều đó, nếu cần, nhờ các
cơ quan đã được Giaó Hội thiết lập nhằm mục đích ấy, nhưng luôn
luôn với lòng chân thành, can đảm, khôn ngoan, kính trọng và yêu
mến những ngươì thay mặt Chúa Kitô vì nhiệm vụ thánh của các
ngài” (cf.LG.IV, n.37).
Nhưng mọi người trong Giáo Hội
phải hiểu rõ là Giáo Hội do Chúa Kitô thiết lập trên nền tảng
các Tông Đồ không phải là một cơ chế chính trị, xã hội hay văn
hoá mà là một Bí Tích Cứú Độ, có mặt và hoạt động trong trần
gian với sứ mạng hoàn toàn siêu nhiên, dù có phương tiện nhân sự
là Hàng Giáo Phẩm, giáo sĩ, phương tiên vật chất là các cơ sở
thờ phượng, giáo dục, nhà thương , trường học và có sở từ thiện
( Caritas, St Vincent de Paul Societies) ở khắp nơi trên thế
giới cũng như cần đến nhiều khoản tài chánh để chi phí cho những
nhu cầu chính đáng và cần thiết nói trên..
Vì không phải là một cơ chế chính
trị hay xã hội nên không thể áp dụng bất cứ đường lối, phương
thức nào của các đoàn thể chính trị, xã hội vào các sinh hoạt
của Giáo Hội. Mọi sinh hoạt trong Giáo Hội được chỉ đạo bằng
tinh thần vâng phục các Đấng Bề Trên thay mặt và nhân danh Chúa
Kitô (in persona christi), dưới sự hướng dẫn, soi sáng, nâng đỡ
của Chúa Thánh Thần. Cụ thể, các giám mục hiệp thông và vâng
phục Đức Thánh Cha, người kế vị Thánh Phêrô trong sứ mạng “chăn
dắt chiên con, chiên mẹ của Thầy”. Các linh mục hiệp thông, vâng
phục và cộng tác với các giám mục trực thuộc để thi hành thừa
tác vụ (ministry) đuợc trao phó. Phó tế phụ giúp cho linh mục và
giám mục. Tu sĩ nam nữ vâng phục các Bề trên liên hệ của mình.
Giáo dân vâng phục hàng giáo phẩm
theo lời dạy sau đây của Thánh Công Đồng Vaticnô II : “ Như
mọi tín hữu khác,với tinh thần vâng lời của ngươì Kitô hữu ,
giáo dân cũng hãy mau mắn chấp nhận những điều các chủ chăn có
nhiệm vụ thánh đại diện Chúa Kitô đã quyết định với tư cách
những thầy dạy và những nhà lãnh đaọ trong Giáo Hội. Làm thế, họ
đã theo gương Chuá Kitô, Đấng đã vâng lời cho đến chết để mở
đường hạnh phúc của sự tự do con cái Thiên Chúa cho tất cả mọi
người.Giáo dân đừng quên dùng lời cầu nguyện phó dâng các vị
lảnh đạo của mình cho Thiên Chúa, để các ngài hoan hỉ mà không
than phiền thi hành nhiệm vụ chăm sóc chúng ta như những người
sẽ phải trả lẽ." (x.Dth 13,17) ( LG.IV.n.37) .
Vâng phục theo tinh thần trên
không có nghiã giáo dân không được quyền phát biểu đóng góp điều
gì cho Giáo Hội, và chỉ biết cúi đầu vâng nghe. Nhưng truớc khi
nói đến phạm vi và giới hạn của quyền phát biêủ đó, thì cần nhấn
mạnh điều quan trọng này: Trong Giáo Hội Công Giáo, mọi tín hữu
phải vâng nghe Quyền Giáo Huấn (Magisterium) của Giáo Hội. Không
có vấn đề dân chủ để cho phép một thành phần nào trong Giáo Hội
được quyền thách đố (challenge), đặt vấn đề hay bác bỏ điều gì
được dạy dỗ bởi quyền này, đặc biệt trong hai lãnh vực tín lý
(dogma) và luân lý (morals) vì Đức Giaó Hoàng và các giám mục
hiệp thông với ngài được ơn bất khả ngộ (không thể sai lầm=
infallibility) của Chúa Thánh Thần khi dạy dỗ tín hữu đặc biệt
trong hai lãnh vực này. Vậy khi các linh mục và giám mục hiệp
thông với Đức Thánh Cha để giảng dạy những gì về đức tin, về
giáo lý, luân lý, Kinh Thánh, phụng vụ thì các tín hưũ phải vâng
phục thi hành. Không có vấn đề không đồng ý kiến (disagreement)
ở đây. Cũng không ai đuợc phép từ chối tuân theo hay phê bình
những gì liên quan đến kỷ Luật bí tích, Thư qui (canon) Kinh
Thánh, Giáo luật (canon law), phụng vụ thánh(sacred liturgy).
Không thể đòi chia sẻ quyền giảng dạy chân lý của Giáo Hôi để
đưa ra những lý thuyết, những tư tưởng canh tân không phù hợp
với Giáo lý của Giáo Hội. Cụ thể không thể lâý cớ góp ý xây dựng
Giaó Hội bằng những lý thuyết về tâm sinh lý và y học để đòi cho
phép phá thai (abortion) ly dị (divorce) và hôn nhân đồng tính
(same sex marriage).Không thể bất đồng với Giaó Hội về luật độc
thân (celibacy) của hàng giaó sĩ, tu sĩ hay đòi cho nữ giơí được
làm Linh
Vậy giáo dân có thể đóng góp gì để
xây dựng Giáo Hội ngoài những điều nên tránh trên đây ?
Ta hãy đọc lại lời dạy của Thánh
Công Đông Vaticanô II trong Hiến Chế Tín lý Lumen Gentium về
việc này: “Họ (giáo dân) cũng sẽ trình bày với các vị ấy (Hàng
Giaó phẩm) những nhu cầu và khát vọng cuả mình một cách tự do và
tín cẩn. Nhờ khả năng chuyên môn và uy tín cuả họ, họ có thể và
đôi khi còn có bổn phận phải bày tỏ cảm nghĩ cuả mình về những
việc liên quan đến lơị ích của Giaó Hội… nhưng luôn vơí lòng
chân thành, can đảm, khôn ngoan, kính trọng và yêu mến những
người thay mặt Chúa Kitô vì nhiệm vụ thánh cuả các ngài”
(LG. n.37).
Như vậy, khi phải bày tỏ điều gì
với hàng Giáo phẩm, giáo dân nên làm với lòng yêu mến Giáo Hội
và chỉ vì thiện chí muốn xây dựng cho Giáo Hội ngày một thêm trở
nên giống Chuá Kitô là Đầu của Thân thể Nhiệm mầu là chính Giáo
Hội mà mọi tín hữu là những chi thể lớn nhỏ.Cụ thể, giáo dân có
thể và còn có bổn phận trình bày cho các vị lảnh đạo Giáo hội
địa phương những thao thức về mục vụ, những khao khát được học
hỏi về Kinh Thánh, tín lý, giáo lý, luân lý và phụng vụ để biết
sống và hành Đạo cách tốt đẹp và hữu hiệu hơn trong hoàn cảnh
thế giới ngày nay. Cũng trong mục đích ấy , giáo dân có quyền
nêu ra những thắc mắc của mình trong các lãnh vực này hầu mong
được hiểu rõ và hiểu đúng để thực hành trong đời sống đức
tin.Ngoài ra, giáo dân cũng có thể góp ý hoặc đề nghị những
phương pháp sư phạm giúp giảng daỵ giáo lý cách hiệu quả và cập
nhật hơn cũng như góp ý về việc kiến thiết, xây dựng Giáo Xứ kể
cả phương thức gây qũy (fundraising) để giúp tài trợ cho những
nhu cầu cần thiết.Nhưng cần phân biệt rõ là góp ý xây dựng
(suggest constructively) thì khác với chỉ trích (criticize), bôi
nhọ (smear) và tạo gương xâú (scandalize) có hại cho uy tín của
Giáo hội. Khi muốn sửa sai điều gì liên quan đến cá nhân, tập
thể thì chúng ta cần nhớ laị lời Chúa sau đây về cách sửa lỗi
anh em (fraternal correction): “Nếu
người anh em của anh trót phạm tội ,thì anh hãy đi sửa lỗi nó ,một
mình anh với nó mà thôi. Nếu nó chịu nghe anh, thì anh đã được
món lợi là người anh em mình.Còn nếu nó không chịu nghe, thì hãy
đem theo một hay hai ngươì
nữa để mọi công việc được giải quyết căn cứ vào lời hai hay
ba nhân chứng. Nếu nó không nghe họ thì hãy đi thưa Hội Thánh.
Nếu Hội Thánh mà nó cũng chẳng nghe thì hãy kể nó như một
người ngoại hay một kẻ thu thuế” (Mt
18:15-18)
Như vậy, khi thâý có sự sai trái
nào trong Giáo Hội, trong cách hành xử của một hay nhiều giáo sĩ,
hoặc tai tiếng về đời tư của ai, mà đã vội rỉ tai loan truyền
cho người khác biết rồi viết thư nặc danh, viết báo , lên
internet công khai đả kích hay nói xiên xéo, bóng gió về sự sai
trái đó cho công chúng biết thì có phù hợp với lời dạy của Chúa
trên đây không?
Chúng ta nên hiểu rằng Giáo Hội
của Chúa trên trần gian này không phải là nơi qui tụ toàn các
Thánh nam, nữ, tức những người không còn tì vết nào đáng chê
trách nữa. Trái lại, phải thành thật nhìn nhận rằng Giáo Hội chỉ
là công đoàn những người muốn được nên thánh và được cứu rỗi và
còn đang trên tiến trình hoàn thiện để đạt mục đích ấy. Do đó,
chúng ta không nên hoảng hốt hay bất mãn khi thấy một số hay
nhiều phần tử trong Giáo Hội chưa tốt lành như ta mong muốn. Vậy
ta hãy nên khoan dung nhìn nhận sự kiện này như Chúa đã và đang
khoan dung, nhân từ , nhẫn naị với những khiếm khuyết, lầm lỗi
và cả tội lỗi của mỗi người trong chúng ta. Chắc chắn Chúa không
muốn chúng ta ném đá bất cứ ai còn khuyết điểm và tội lỗi. Chúa
mong muốn chúng ta luôn cố gắng thăng tiến và giúp người khác
nhận ra lầm lôĩ và sửa đổi để được tha thứ và nên thánh.
Vả lại, trong chúng ta có ai dám
tự nhận mình là người hoàn hảo chưa ? Nêú chưa, thì chúng ta nên
khoan dung, nhẫn nại với những ai đang còn khuyết điểm và bị tai
tiếng, thay vì vô tình “ném đá” họ bằng những phản ứng nông nổi,
thiếu suy nghĩ núp dưới danh nghĩa muốn “lành mạnh hoá Giáo Hội”
Nhưng nếu thấy có gương xấu
(scandals) công khai trong đời sống của một hay nhiều người
trong Giáo hội địa phương, nếu có sự “lạm dụng Toà giảng”
(pulpit) để công kích cá nhân hay phổ biến những điêù ngoài phạm
vi chia sẻ lời Chúa, hoặc thâý những sai lệch “fantaisie” (phóng
túng) trong phụng vụ (thí dụ cho giaó dân đứng quanh bàn thờ để
cùng giơ tay trên lễ vật với chủ tế và cùng đọc chung Lời truyền
phép!, mời đôi tân hôn lên đồng tế quanh bàn thờ sau khi chứng
hôn, rửa tội hay chứng hôn tại tư gia, làm Lễ ngoài bãi biển hay
nơi giải trí công cộng v,v) hoặc trong cung cách hành xử cuả
linh mục, tu sĩ nào đó thì giaó dân có bổn phận trước tiên là
phải can đảm và thẳng thắn bày tỏ quan tâm cuả mình cách khôn
ngoan, kính trọng và kín đáo với các đối tượng liên hệ để xin
điều chỉnh, thay đổi. Nếu phương cách này tỏ ra vô hiệu quả thì
bước tiếp có thể làm là trình cho Bề Trên liên hệ trong Giáo
phận( Giám Mục) biết về mối quan tâm của mình.Không ai cấm giáo
dân làm việc này. Không phải vâng phục mà câm nín, làm ngơ trước
những sự kiện khách quan là “guơng xấu" , là sai trái, cần được
phê bình, sửa chữa. Chỉ xin một điều là đừng bày tỏ quan tâm của
mình vì bực tức, vì bất mãn cá nhân nên công khai chỉ trích, bêu
xấu khiến phương hại cho uy tín chung của Giáo Hội, là điều nên
tránh mà thôi.
Kết luận:
Giáo dân có vai trò và trách nhiệm
xây dựng Giáo Hội cùng với hàng giáo sĩ.
Giáo dân vâng phục các vị chủ chăn
nhận lãnh năng quyền dạy dỗ, thánh hóa và cai trị xuất phát từ
Chúa Kitô-Giêsu qua vị Đại Diện duy nhất của Chúa trên trần thế
là Đức Thánh Cha xuống các giám mục, linh mục hiệp thông và cộng
tác với ngài trong Giáo hội. Như thế, vâng phục các chủ chăn
liên hệ (linh mục, giám mục) là vâng phục chính Chúa Giêsu mà
các ngài nhân danh (in persona Christi) để giảng dạy, thánh hóa
và cai trị. Sự vâng phục và kính trọng này không làm mất danh dự,
địa vị và trách nhiệm của giáo dân trong Giáo Hội, mà ngược lại
còn chứng tỏ đức tin trưởng thành và đúng đắn của người tín hữu
Chúa Kitô nữa. Vì như lời Thánh Công Đồng Vaticanô II đã dạy,
người Kitô hữu khi vâng phục các chủ chăn trong Giáo Hội “đã
theo gương Chúa Kitô, Đấng đã vâng lời cho đến chết để mở đường
hạnh phúc của sự tự do con cái Thiên Chúa cho tất cả mọi
người.”(LG.IV, 37).
Các vị chủ chăn được kêu gọi không
những “phải nhìn nhận và nâng cao phẩm giá và trách
nhiệm của giáo dân trong Giáo hội” mà còn “ nên sẵn sàng chấp
nhận những ý kiến khôn ngoan của họ” được trình bày nữa
(Ibid. IV,37).
Nhưng giáo dân cũng phải kính
trọng các chủ chăn của mình ngay cả khi phải trình bày với các
ngài những ưu tư xây dựng của mình về một vần đề nào có liên
quan đến lợi ích chung của Giáo Hội, của giáo xứ hay Cộng đoàn.
Tóm lại, phải có sự tương kính
giữa mọi thành phần Dân Chúa trong Giáo Hội. Tôn trọng lẫn nhau
vì vai trò và địa vị của mình cho mục đích xây dựng và phát
triển Giáo Hội của Chúa là phương tiện cứu rỗi cho mọi người,
mọi dân tộc ở mọi thời đại.
Hàng Giáo phẩm, Giáo sĩ, Tu sĩ và
Giáo dân đều có chung một sứ mạng là hoạt động tích cực để mở
mang Nước Chúa trên trần thế hầu cho nhiều người được hưởng Ơn
Cứu độ của Chúa Kitô. Tất cả đều có chung một khát vọng là được
nên thánh như Cha trên trời là Đấng chí Thánh, mặc dù khác nhau
về địa vị và phương thức thi hành sứ mạng cuả mình trong Giáo
Hội.Sự khác biệt này không làm thương tổn đến địa vị của một
thành phần nào trong Giáo Hội mà chỉ nói lên tính đa dạng của ơn
gọi phục vụ mà thôi.Ước mong mọi người ý thức điều quan trọng
này đặc biết trong Năm Đức Tin để có thái độ sống thích hợp hầu
tránh gương xấu về nguy cơ tranh chấp quyền bính trong Giáo Hội.
LM Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn
|
|
Tin/Bài mới
Tin/Bài cùng ngày
Tin/Bài khác
|
|