Với tấm lòng hân hoan khi nghe tin hai vị linh mục Việt Nam đã được giải quyết (đối với tôi là tốt đẹp) sau nỗ lực bênh vực "chân lý trong yêu thương" - veritas in charitate (xem Epheso 4:15), cũng như sau bao ngày đợi trông (mà tôi cứ tưởng là đến đầu Tháng 12/2012 mới xong), tôi đã đến tham dự Lễ Tạ Ơn của hai cha cũng là lễ giã biệt của hai cha với Cộng Đoàn Thánh Giuse ở Giáo Xứ Santa Barbara. 

Cộng đồng Dân Chúa đã vỗ tay hai lần, khi chủ tế đoàn tiến lên gần tới cung thánh, và khi các vị tới bàn thờ. Chủ tế đoàn bao gồm chỉ có 4 vị linh mục: Chủ tế là Cha Mai Khải, giảng lễ là Cha Xuân Nguyên, đồng tế là Cha Nguyễn Đức Dũng, phó xứ Blessed Sacraments Church ở Westminster, và Cha Phạm Sĩ Hanh, Ocist (Dòng Xitô), nếu kể cả phụ tế còn có phó tế vĩnh viễn Nguyễn Ánh. 

Trong bài giảng của mình trước một cộng đồng dân Chúa đông đảo (chật đến thiếu chỗ phải đứng ở cả 2 bên và cuối nhà thờ, cho dù bấy giờ Lễ Kính Các Thánh Tử Đạo Việt Nam cũng đang diễn tiến ở UCI theo thông lệ hằng năm của chung Cộng Đồng Công Giáo Việt Nam Giáo Phận Orange, trong số tham dự Thánh Lễ Tạ Ơn của hai cha đông nghẹt này cũng có sự hiện diện của các vị có chức sắc trong cộng đồng thuộc Miền Tây Nam Hoa Kỳ)  Cha Xuân Nguyên đã sử dụng 4 thành ngữ sau đây: treo chén, hạ chén, nửa chén và nộp chén. 

Treo chén: là từ ngữ cha đã đọc thấy ở một bài viết nào đó và cũng là từ ngữ ngài đã nghe thấy hồi còn nhỏ. (Phải, từ ngữ 'treo chén' này xuất hiện lần đầu tiên ở trong email ngày 16/10/2012 gửi cho Liên Đoàn Công Giáo Việt Nam Hoa Kỳ và phổ biến chung cho cộng đồng dân Chúa khắp nơi. Theo ý của người viết email ấy khi phải sử dụng đến từ ngữ treo chén này là vì vụ việc liên quan đến vai trò thừa tác vụ của linh mục nơi hai cha, một vai trò lại liên quan mật thiết đến mục đích các ngài được truyền chức: Đức Giám Mục truyền chức linh mục cho ai là để làm gì, phải chăng để các vị làm lễ riêng? Chắc chắn không phải như thế! Vậy nếu các vị lãnh nhận thừa tác vụ linh mục là để làm phụ tá cho Vị Giám Mục địa phương trong việc thi hành thừa tác vụ thánh thay cho ngài, giúp ngài phục vụ cộng đồng Dân Chúa, thì hai vị linh mục chỉ được làm lễ riêng trong thời gian vừa qua, không được phục vụ cộng đồng Dân Chúa như trước nữa, cũng không phải là một hình thức hay là một cách thức treo chén hay sao? Tiếng Mỹ không có thành ngữ idiom 'treo chén' có vẻ tượng hình như của Việt Nam, nhưng sử dụng chữ "suspension" cũng có nghĩa là "treo", và cả hai, treo chén hay suspension, đều ngụ ý là vị linh mục không còn được thi hành năng quyền về phụng vụ và mục vụ của mình thay cho giám mục nơi cộng đồng dân Chúa nữa). 

Hạ chén: theo Cha Xuân Nguyên, Thánh Lễ tạ ơn này có thể được gọi là lễ hạ chén vì hết bị treo chén. 

Nửa chén: Cha Xuân Nguyên cho biết trong thời gian như bị biệt tích vừa rồi, hai cha cũng theo dõi tin tức thì thấy rằng các vị bị mang tiếng xấu nhiều hơn tiếng tốt - chẳng hạn Cha Mai Khải Hoàn bị mang tiếng về cả tình lẫn tiền, còn Cha Xuân Nguyên chỉ bị mang tiếng về tình mà thôi. Như thế, như cha đã nói đùa với Cha Mai Khải Hoàn trong thời gian vừa rồi, thì Cha Hoàn kể như bị treo nguyên chén còn ngài chỉ bị treo nửa chén. 

Nộp chén: Cha Xuân Nguyên sử dụng từ ngữ nộp chén này, sau khi dẫn nhập bằng một loại những thứ ý nghĩa khác nhau liên quan đến chén này chén kia, để qua từ ngữ nộp chén mà dẫn giải về ý nghĩa của bài Phúc Âm liên quan đến vai trò làm vua bị án tử của Chúa Kitô, một mẫu gương mà Kitgô hữu nói chung và 2 cha nói riêng cần phải noi theo trong việc tuân theo Thánh Ý Chúa (= nộp chén) cho đến khi chân lý được sáng tỏ. 

Cuối lễ có thêm một số mục đặc biệt, thứ tự như sau: 

1- Các em thiếu nhi nữ của Cộng Đoàn Thánh Giuse Santa Barbara vũ bài Ca Vịnh Ngợi Khen của Mẹ Maria, như để cùng Mẹ Maria cảm tạ ngợi khen Lòng Thương Xót Chúa cho hai cha và với hai cha. 

 2- Cha Nguyễn Đức Dũng, (theo người ta nói là con linh tông của Cha Mai Khai Hoàn), bất đắc dĩ thay Cha Nguyễn Tiến Bình (cũng con linh tông của Cha Hoàn theo người ta nói) là thư ký của Đức Cha Tod D. Brown không biết vì sao không có mặt, để đọc văn thư của Tòa Giám Mục về 2 cha, trong văn thư này, ngoài chi tiết về bài sai mới của 2 cha, cuối cùng đã công nhận rằng hai cha là những vị linh mục tốt, do đó đã các tin đồn không đúng về hai cha trong thời gian qua. 

3- Trước khi đọc văn thư, Cha Dũng đã phải cẩn thận và trịnh trọng đính chính là việc này không phải là việc của ngài. (Đó là lý do người ta thấy bản văn thừ được trao cho cha trong khi đang có mục vũ Ca Vịnh Ngợi Khen ở trên cung thánh). Ngài cũng nói rằng đáng lẽ của Cha Bình nhưng không biết vì sao Cha Bình không có mặt. Cha Dũng cũng lợi dụng dịp đọc văn thư của giáo phận để sau đó cũng có đôi lời chúc mừng 2 cha, và lời chúc mừng của ngài đã được vỗ tay ít là 2 lần, lần đầu khi ngài nói đến thành ngữ "cây ngay không sợ chết đứng" và lần sau khi ngài sử dụng thành ngữ "ông trời có mắt". 

4- Ông chủ tịch Cộng Đoàn đại diện lên cám ơn cha và mời hai cha cùng cộng đoàn sau Thánh Lễ sang hội trường cho cuộc gặp gỡ và tạ từ, sau đó hai cha nhận quà của cộng đoàn, cuối cùng là lời cám ơn của Cha Mai Khải Hoàn và Cha Xuân Nguyên. 

(Cha Mai Khải Hoàn là vị linh hướng của Đoàn Hiệp Sĩ Columbus)

 Ở bên hội trường sau Thánh Lễ, hai cha lại thay nhau cám ơn một lần nữa sau các lời chia vui và cảm tạ hai cha từ các đại diện đủ mọi hội đoàn trong cộng đoàn được hai cha phục vụ trong gần 4 năm qua.

(Cha Mai Khải Hoàn với một số quen thuộc vào lúc bế mạc ở hội trường)

Cả trong Thánh Lễ lẫn ở hội trường có sự hiện diện của một số truyền thông báo chí và truyền hình. Vị chủ tịch cộng đoàn Santa Barbara đã yêu cầu không phỏng vấn hai vị linh mục. Chính Cha Xuân Nguyên cũng lên tiếng xin thông cảm cho tình trạng của hai cha. Các vị làm gì cũng chỉ vì đức vâng lời mà thôi.

Cho dù trong văn thư của tòa giám mục Giáo Phận Orange không nói rõ rằng hai vị linh mục Việt Nam này đã phạm tội gì để bị phạt một cách cấp tốc và đầy bí ẩn như vậy, nhưng dù sao, nguyên vấn đề làm sáng tỏ tư cách của các ngài trong sứ vụ phục vụ cộng đồng dân Chúa cũng đã đủ cho thấy vụ việc có một cái gì đó khổng ổn cần phải hoàn chỉnh, chẳng những trong vụ này mà còn cho cả những gì có thể tái diễn trong tương lai đưới thời của vị chủ chăn mới nữa. 

Magnificat - cùng Mẹ Maria chúng con xin dâng lời cảm tạ Lòng Thương Xót Chúa, Đấng đã luôn lợi dụng tất cả mọi sự để mưu ích thiêng liêng cho những ai được Ngài kêu gọi theo ý định của Ngài (xem Roma 8:28). 

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL

  Vụ Việc Linh Mục Mai Khải Hoàn