Cây
nho thật – JKN.
Câu hỏi gợi ý:
1. Câu «cành nào gắn liền với Thầy
mà không sinh hoa trái, thì Người chặt đi» nghĩa là
gì? Tại sao gắn liền với Đức Giêsu mà lại
không sinh hoa trái? Câu này ám chỉ loại người nào?
2. Câu «cành nào sinh hoa trái, thì Người
cắt tỉa cho nó sinh nhiều hoa trái hơn» nghĩa là
gì? Chữ «cắt tỉa» ở đây ám chỉ điều
gì? Tại sao lại phải «cắt tỉa»?
3. Từ ngữ «ở lại trong» và «gắn
liền với» Đức Giêsu phải được thể
hiện thế nào trong đời sống của ta?
Suy tư gợi ý:
1. «Cành nào gắn liền
với Thầy mà không sinh hoa trái, thì Người chặt
đi»
Đức Giêsu tự
ví mình là cây nho, và những người theo Ngài là những
cành nho. Cành nho sống được là nhờ thân nho. Rời
thân nho, cành nho sẽ khô héo và bị quăng vào lửa. Tuy
nhiên, Đức Giêsu đưa ra trường hợp này:
có những cành nho, tuy gắn liền với cây nho, nhưng
lại không sinh hoa trái. Trường hợp này, cành nho sẽ
bị chặt khỏi cây nho.
Nói đến trường
hợp này, người Kitô hữu không khỏi nghĩ về
bản thân mình, liệu đó có phải là trường hợp
của mình không? Vì người Kitô hữu là người gắn
liền với Đức Giêsu, nhưng quả thật có rất
nhiều Kitô hữu suốt bao năm trường đã chẳng
sinh ra hoa trái nào! Biết bao Kitô hữu theo Đức Giêsu từ
nhỏ tới lớn, thậm chí tới già, nhưng xét cho
kỹ và nói cho khách quan, thì họ chẳng tốt hơn
người ngoại loại trung bình chút nào! Nhiều
người còn tệ hơn cả những người
ngoại loại ấy nữa! Họ sẵn sàng ăn gian
nói dối, đối xử bất công, sống không tình
nghĩa, v.v… Tương tự, có biết bao linh mục, tu
sĩ, mang danh theo Chúa hàng chục hay mấy chục năm,
nhưng chẳng tốt hơn những giáo dân bình thường
bao nhiêu, đôi khi còn tệ hơn! Sách Khải Huyền nói
về hạng người này: «Ta biết các việc
ngươi làm: ngươi chẳng lạnh mà cũng chẳng
nóng. Phải chi ngươi lạnh hẳn hay nóng hẳn
đi! Nhưng vì ngươi hâm hẩm chẳng nóng chẳng
lạnh, nên Ta sắp mửa ngươi ra khỏi miệng
Ta» (Kh 3,15-16).
Trường hợp
này rất có thể đúng cho tôi, cho bạn. Vì thế, mỗi
người chúng ta cần phải tự vấn mình trước
mặt Chúa, để sửa đổi trước khi quá
muộn. Chúa vẫn luôn chờ đợi chúng ta sửa
đổi, để Ngài khỏi phải ra tay! «Ta không muốn
kẻ gian ác phải chết, nhưng muốn nó ăn
năn sám hối và được sống» (Ed 18,23; 33,11;
x.33,19).
2. «Cành nào sinh hoa trái,
thì Người cắt tỉa cho nó sinh nhiều hoa trái
hơn»
Người làm
vườn giỏi biết chăm sóc cây thì biết cắt
tỉa cành để nó sinh nhiều hoa trái hơn. Nếu
người Kitô hữu là cành nho, Đức Giêsu là cây nho,
Thiên Chúa Cha là người trồng nho, thì ắt nhiên Chúa Cha
sẽ phải «tỉa cành» để người Kitô hữu
«sinh nhiều hoa trái» hơn. Người Kitô hữu «sinh nhiều
hoa trái» là người có nhiều tiến bộ về mặt
tâm linh (mến Chúa yêu người ngày càng nhiều hơn).
Và Chúa Cha «tỉa cành» là giúp người Kitô hữu bỏ bớt
những bận tâm vô ích để có thể tập trung
năng lực vào việc tiến bộ tâm linh. Ngài có thể
làm điều ấy bằng cách làm cho người Kitô hữu
ấy bị thiệt thòi mất mát về vật chất,
thể chất, cũng như tinh thần, hoặc cho
người ấy trải qua những đau khổ thử
thách. Vì những đau khổ thử thách có khả năng
thánh hóa rất hữu hiệu.
Chính Đức Giêsu,
thánh thiện như vậy mà cũng được Chúa Cha
«tỉa cành» cho Ngài. Thánh Phaolô nói về điều ấy:
«Thiên Chúa (…) đã làm một việc thích đáng, là cho Đức
Giê-su trải qua gian khổ mà trở thành vị lãnh đạo
thập toàn dẫn đưa mọi người tới
nguồn ơn cứu đo» (Dt 2,10). Như vậy, theo
thánh Phaolô, nhờ chịu gian khổ mà Đức Giêsu trở
nên một người lãnh đạo hoàn hảo. Tin Mừng
cũng nói: «Nào Đấng Kitô lại chẳng phải chịu
khổ hình như thế, rồi mới vào trong vinh quang của
Người sao?» (Lc 24,26). Còn chúng ta, Thiên Chúa cũng mời
gọi chúng ta chia sẻ đau khổ với Đức
Giêsu, để cùng tham dự vào vinh quang và hạnh phúc của
Ngài: «Một khi cùng chịu đau khổ với Người,
chúng ta sẽ cùng được hưởng vinh quang với
Người» (Rm 8,17). «Được chia sẻ những
đau khổ của Đức Ki-tô bao nhiêu, anh em hãy vui mừng
bấy nhiêu, để khi vinh quang Người tỏ hiện,
anh em cùng được vui mừng hoan hy» (1Pr 4,13). «Phần
anh em là những kẻ phải chịu khổ ít lâu, chính
Thiên Chúa sẽ cho anh em được nên hoàn thiện, vững
vàng, mạnh mẽ và kiên cường» (1Pr 5,10).
Đọc hạnh
các thánh ta thấy hầu như vị thánh nào cũng đều
có kinh nghiệm được Thiên Chúa thánh hóa bằng
đau khổ. Chẳng hạn, thánh Têrêxa Avila đã bị Thiên
Chúa thử thách bằng biết bao đau khổ, đến
độ thánh nhân phải kêu lên: «Chúa đối xử với
bạn bè Chúa như vậy, hèn chi Chúa ít bạn là phải!»
«Chúa ít bạn là phải!» vì nhiều người dù biết
rằng đau khổ có tác dụng thánh hóa bản thân,
nhưng vẫn sợ và tránh né đau khổ: nếu phải
đau khổ mới nên thánh thì thôi, thà đừng nên thánh!
Nghĩ như thế thật là nông cạn, vì nên thánh, nên
hoàn hảo là điều rất quí giá: những đau khổ
ta phải chịu chẳng là gì cả so với vinh quang và
hạnh phúc ta được nhờ sự hoàn hảo thánh
thiện, và sự thánh thiện hoàn hảo này ta đạt
được là nhờ đau khổ. Thánh Phaolô viết:
«Những đau khổ chúng ta chịu bây giờ sánh sao
được với vinh quang mà Thiên Chúa sẽ mặc khải
nơi chúng ta!» (Rm 8,18). Thánh Phêrô cũng khuyên ta đừng
sợ hãi đau khổ: «Nếu anh em chịu khổ vì sống
công chính, thì anh em thật có phúc! Đừng sợ những
kẻ làm hại anh em và đừng xao xuyến» (1Pr 3,14).
Vua Đavít cũng nhận ra ích lợi của đau khổ
đối với sự thánh thiện: «Đau khổ quả
là điều hữu ích, để giúp con học biết
thánh chỉ Ngài» (Tv 119,71).
Người tốt
chấp nhận đau khổ vì đau khổ Chúa gửi
đến cho mình chẳng những làm cho mình nên công chính, mà
còn làm cho những người khác nên thánh thiện nữa:
«Vì đã nếm mùi đau khổ, người công chính, tôi
trung của Ta, sẽ làm cho muôn người nên công chính và sẽ
gánh được tội lỗi của họ» (Is 53,11).
Như vậy, tự nguyện chấp nhận đau khổ
(chịu đau đớn, cực hình, chịu thiệt
thòi, mất tiền, mất thì giờ, mất sức khỏe,
bị nghi ngờ, hàm oan…) vì tha nhân là một hành vi bác ái, là
một phương tiện thực hiện yêu
thương. Vì nhờ ta chấp nhận đau khổ mà
nhiều người nên công chính và được hạnh
phúc. Vì thế, người có lòng yêu thương thật sự
sẽ sẵn sàng lợi dụng đau khổ của mình
để làm lợi cho người khác.
3. «Gắn liền với»
hay «ở lại trong» Đức Giêsu là gì?
Trong bài Tin Mừng,
Đức Giêsu dùng nhiều lần hai từ ngữ «ở
lại trong» và «gắn liền với» Ngài, và coi đó
như điều kiện cần thiết để «sinh
hoa trái» hay «sinh nhiều hoa trái». Chẳng hạn câu: «Hãy ở
lại trong Thầy như Thầy ở lại trong anh em.
Cũng như cành nho không thể tự mình sinh hoa trái, nếu
không gắn liền với cây nho, anh em cũng thế, nếu
không ở lại trong Thầy». Hai từ ngữ ấy có
nghĩa gì? Chúng ta đã thật sự «ở lại trong»
và «gắn liền với» Đức Giêsu chưa? - Thực
ra, ai là người Kitô hữu thì cũng, một cách nào
đó, «ở lại trong» và «gắn liền với» Đức
Giêsu. Nhưng phải nói rằng tình trạng ấy có nhiều
mức độ khác nhau, từ hời hợt bên ngoài
đến thâm sâu bên trong.
Thật vậy, nhiều
người mang danh Kitô hữu, nhưng chẳng có tinh thần
Kitô hữu bao nhiêu. Họ là những người Kitô hữu
«hữu danh vô thực». Thánh Phaolô có nói về một tình trạng
tương tự như vậy trong Do-thái giáo (x. Rm 2,17-23).
Có nhiều Kitô hữu có vẻ rất ngoan đạo,
đi lễ và rước lễ hằng ngày, có vẻ rất
hăng hái trong những việc liên quan đến nhà thờ,
hội đoàn, công tác tông đồ. Nhưng đời sống
của họ lại chẳng toát lên được tinh thần
Kitô giáo, là chân thật, công bằng, yêu thương, thông cảm,
tha thứ.
Tình trạng «ở lại
trong» và «gắn liền với» Đức Giêsu phải
được thể hiện trong ba phạm vi:
] ý thức: luôn luôn ý thức Đức Giêsu ở
với mình, ở trong mình. Ngài là tình yêu và sức mạnh của
mình. Ngài vô cùng quyền năng, nên với Ngài ta có thể
làm được mọi sự. Luôn luôn ý thức Ngài yêu
thương mình, nên hoàn toàn tin tưởng và phó thác mọi
sự cho tình yêu của Ngài. Nhờ đó, ta luôn luôn bình an,
không phải lo lắng gì cho bản thân mình: «Chúa khoan nhân là
mục tử tôi, tôi không còn thiếu gì, tôi không còn e sợ
nỗi gì…» (Tv 23). Ý thức này phải trở thành một
tâm trạng thường hằng của ta.
] tình cảm: luôn luôn yêu mến Ngài, hướng về
Ngài, lấy Ngài là lẽ sống cho cuộc đời mình.
Vì thế, dấn thân hết mình cho Ngài, cho Nước Ngài,
cho kế hoạch cứu độ của Ngài, một cách
quảng đại, không so đo tính toán. Ngoài ra, tình yêu của
ta đối với Ngài phải được thể hiện
cụ thể nơi những hiện thân của Ngài, là tha
nhân chung quanh ta, đặc biệt những người gần
gũi ta nhất (cha mẹ, vợ con, anh chị em, bạn
bè…)
] hành động: luôn luôn làm theo ý muốn của Ngài,
theo sự đòi hỏi của tình yêu trong lòng mình. Ý muốn
của Ngài được thể hiện qua lời Ngài,
qua luật yêu thương của Ngài, qua tiếng
lương tâm, qua những biến cố hay hoàn cảnh xảy
ra trong đời, đặc biệt những nghịch cảnh.
Khi luôn luôn «gắn liền
với» hay «ở lại trong» Ngài, ta sẽ nhận
được sức sống, sức mạnh của Ngài,
và đời ta sẽ trở thành một cuộc đời
tươi đẹp, ý nghĩa, chẳng những đầy
sức mạnh, an vui, hạnh phúc mà còn là nguồn sức mạnh,
nguồn an vui hạnh phúc cho mọi người nữa.
Cầu nguyện
Lạy Cha, Cha là nguồn
sống, nguồn sức mạnh, nguồn tình yêu của
muôn loài vạn vật. Con muốn kết hiệp với
Cha để nhận được sự sống, sức
mạnh và tình yêu hầu sống một cuộc sống
tươi đẹp, ích lợi, đồng thời để
những ai tiếp xúc với con cũng nhận được
sự sống, sức mạnh và tình yêu của Cha từ
nơi con. Xin hãy giúp con gắn bó mật thiết với
Cha.