NGƯỜI NGHÈO VÀ NGƯỜI TỘI LỖI DỰ TIỆC CƯỚI

SUY NIỆM CHÚA NHẬT XXVIII THƯỜNG NIÊN, NĂM A

1)Sẵn sàng đáp ứng
Bài Phúc Âm Chúa Nhật hôm nay là bài giảng bằng dụ ngôn lần thứ tư  liên tiếp Chúa Giê-su dùng  để tấn công các thượng tế và kỳ mục, người Pha-ri-sêu, về lòng cứng tin của họ:
   - dụ ngôn cây vả (Mt 21, 18-27),
   - dụ ngôn hai người con (Mt 21, 28-32),
  - dụ ngôn những tá điền ương ngạnh và bất lương (Mt 21, 33-44),
   - và dụ ngôn tiệc cưới (Mt 22, 1-14) của Chúa Nhật hôm nay.

Với dụ ngôn tiệc cưới hôm nay, Chúa Giê-su kết thúc một chuổi những dụ ngôn về vườn nho và khởi đầu đề cập đến một môi trường tươi vui, lễ lạc, ăn mừng sau những ngày làm việc cực nhọc, lo lắng trong vườn nho. Đề tài tuy có thay đổi, từ vườn nho đến cung điện nhà vua, nhưng mục đích của các bài giảng bằng dụ ngôn vẫn là một: rao giảng Nước Trời cho mọi người.
Trong dụ ngôn về hai người con (Mt 21, 28-32), Chúa Giê-su kết luận:

- "Tôi bảo thật các ông: những người thu thuế và những cô gái điếm vào Nước trời trước các ông" (Mt 21, 31).
Cũng vậy trong dụ ngôn về những tá điền ương ngạnh và bất lương (Mt 21, 33-44), Đức Giê-su cũng kết luận:
 - "Bởi đó, tôi nói cho các ông hay: Nước Thiên Chúa, Thiên Chúa sẽ lấy đi, không cho các ông nữa, mà ban cho một dân biết làm cho Nước ấy sinh hoa lợi" (Mt 21,43).

Và trong dụ ngôn về người nghèo và người tội lỗi dự tiệc cưới chúng ta đang suy niệm (Mt 22, 1-14), Chúa Giê-su cũng đề cập đến Nước Trời:
- "Chúa Giê-su lại dùng ngụ ngôn mà nói với họ rằng: Nước Trời giống như chuyện một vua kia mở tiệc cưới cho con mình" ( Mt 22, 1).
Dụ ngôn tiệc cưới chúng ta đang suy niệm có thể được chia làm hai phần:
- phần đầu (Mt 22, 1-7) , thái độ từ chối kỳ lạ của các thượng tế và kỳ mục,
- phần hai (Mt 22, 8-14) trong bửa tiệc, nhà vua khám phá ra một trong những người được mời không mặc áo cưới theo nghi thức.

Trong dụ ngôn về các tá điền ương ngạnh và bất lương (Mt 21, 33-44) cũng như trong dụ ngôn về tiệc cưới hôm nay, chúng ta thấy rằng người chủ vườn nho cũng như nhà vua sai đầy tớ đến báo nhiều lần:

- "Gần đến mùa nho,ông sai đầy tơ đến gặp tá điền để thu hoa lợi. Bọn tá điền bắt đầy tớ, chúng đánh người nầy, giết người kia, ném đá người nọ. Ông lại sai một số đầy tớ khác đông hơn, nhưng tá điền cũng xử với họ như vậy " (Mt 21, 34-36). 
Cũng vậy, trong dụ ngôn tiệc cưới:
- "Nhà vua sai đầy tớ đi thỉnh các quan khách đã được mời trước, xin họ đến dự tiệc nhưng họ không chịu đến" (Mt 22,3).
- "Nhà vua lại sai những đầy tớ khác đi và dặn họ: Hãy thưa với quan khách được mời rằng : Này cỗ bàn ta đã dọn xong, bò tơ và thú béo đã hạ rồi, mọi sự đã sẵn..." (Mt 22, 4).
Điều đó cho thấy sự nhẫn nhục của người chủ vườn nho, của nhà vua trong việc thiết đãi tiệc cưới , của Thiên Chúa đối với việc mời gọi chúng ta vào Nước Trời.

Trong câu nói: "Này cỗ bàn đã xong, bó tơ và thú béo đã hạ rồi, mọi sự đã sẵn..."  cho thấy thái độ nhất quyết và lời mời gọi khẩn thiết của nhà vua là ông sẽ nhất định khoảng đải tiệc cưới bằng mọi cách, Thiên Chúa khẩn thiết mời gọi chúng ta hội nhập vào Nước Trời, vào ơn cứu rổi của Người bằng mọi cách.

Lời mời gọi khẩn thiết đó còn được chứng minh hơn nữa, khi vua sai lần thứ ba các đầy tớ ra đi mời bất cứ ai:
- "Vậy các ngươi đi ra các ngã đường, gặp ai cũng mời hết vào tiệc cưới" (Mt 22, 9).
Như vậy trước lời mời gọi của Chúa tham dự vào Nước Trời, vào ơn cứu rổi của Ngài, chúng ta không thể chần chờ. Thái độ chần chờ, từ chối là cử chỉ không biết thời điểm quan trọng của Thiên Chúa trong cuộc sống chúng ta.

Thái độ: "Nhưng quan khách không thèm đếm xỉa tới, lại bỏ đi: kẻ thì đi thăm trại, người thì đi buôn, còn kẻ khác lại bắt các đầy tớ của vua mà sỉ nhục và giết đi" (Mt 22, 5-6),là thái độ xúc phạm đến  tình thương rộng lượng và vô ơn đối với Thiên Chúa, khiến cho:
- "Nhà vua liền nổi cơn thịnh nộ, sai quân đi tru diệt bọn sát nhân ấy và thiêu hủy thành phố của chúng" (Mt 22, 7).
Nói rằng: "Này cỗ bàn ta đã dọn xong, bò tơ và thú béo đã hạ rồi, mọi sự đã sẵn" (Mt 22,4) hay nói "Thời kỳ đã mãn, và Triều Đại Thiên Chúa đã gần. Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng" (Mc 1, 15) cũng cùng một ý nghĩa.

Hãy tin và dấn thân chuyên cần vào chương trình cứu rổi của Thiên Chúa hay hãy đáp ứng lời kêu gọi của thiên Chúa: " ...Mời qúy vị đến dự tiệc cưới " (Mt 22, 4).
Dửng dưng, thờ ơ, chểnh mảng, không đáp ứng kịp thời, chống đối, thù địch với lời mời gọi trên là thái độ không hiểu biết, vô ơn, không đếm xỉa gì đến vận mạng hạnh phúc của chính mình và xúc phạm đến Thiên Chúa, Đấng đã ban cho chúng ta một cách nhưng không do tình yêu bao la và đại lượng của Ngài:
- "Hãy thưa với các quan khách đã được mời rằng: Này cỗ bàn ta đã dọn xong, bò tơ và thú béo đã hạ rồi, mọi sự đã sẵn. Mời qúy vị đến dự tiệc cưới" (Mt 22, 4).

2) Chuyên cần hiệu năng.
Trước những lời mời gọi khẩn thiết của nhà vua và trước thái độ ương ngạnh, bất thân thiện của những quan khách được mời dự tiệc, nhà vua không còn cách nào khác hơn là sai đầy tớ đi khắp nẻo đường, mời hết bất cứ ai họ gặp được:
- "Vậy các ngươi đi ra các ngã đường, gặp ai cũng mời hết vào dự tiệc cưới" ( Mt 22, 9).
Câu nói trên của Chúa Giê-su chắc chắn phải làm cho các thầy thượng tế và các kỳ mục nhớ lại lời tiên tri I-sai-a, liên quan đến việc trong Nước Thiên Chúa, mọi dân tộc sẽ đước mời vào bàn tiệc hân hoan hạnh phúc của cuộc sống vĩnh viễn, nước mắt sẽ được lau khô, mọi vành khăn tang và mọi bức mành ngu dốt đều sẽ được vén lên, tử thần thù địch của Thiên Chúa và của loài ngưòi sẽ bị đè bẹp:
- "Ngày ấy, trên núi nầy, Đức Chúa các đạo binh sẽ đãi muôn dân một bữa tiệc. Tiệc thịt béo, tiệc rượu ngon, ... Trên núi nầy Người sẽ xé bỏ chiếc khăn che phủ mọi dân, và tấm màn trùm lên muôn nước. Người sẽ vĩnh viễn tiêu diệt tử thần. Đức Chúa là Chúa Thượng sẽ lau khô dòng lệ trên khuôn mặt mọi người, và trên toàn cỏi đất , Người sẽ xoá sạch nỗi ô nhục của dân Người " (Is 25, 6-8).
Những điều đó được thực hiện khi Đấng Cứu Thế được Thiên Chúa sai đến.
Thốt lên câu "Vậy các ngươi đi ra các ngã đường, gặp ai cũng mời hết vào dự tiệc cưới" ở trên trong Phúc Âm Thánh Mát-thêu và làm cho những người đang nghe Ngài liên tưởng đến lời tiên tri I-sai-a vừa trích dẫn. Chúa Giê-su có ý nói cho những ai nghe Ngài biết rằng Ngài là Đấng Cứu Thế đã được tiên báo và thời điểm đó đang được thực hiện giữa chúng ta.

Hay nói như Thánh Mác-cô:
- "Thời kỳ đã mãn, và Triều đại Thiên Chúa đã đến gần. Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng" (Mc 1, 15).Nói rõ hơn nữa, như Chúa Giê-su đã nói với người thiếu phụ Sa-ma-ri-a:
- "Người phụ nữ thưa: Tôi biết Đấng Mê-si-a, gọi là Đức Ki-tô sẽ đến. Khi Người đến, Người sẽ loan báo cho chúng tôi mọi sự. Chúa Giê-su nói: Đấng ấy, chính là tôi, người đang nói với chị đây" (Ga 4, 25-26).
Vậy thì Đấng Cứu Thế đang hiện diện trước mặt họ, các thầy tư tế, kỳ mục và người Pha-ri-sêu, chỉ còn thái độ mà họ phải có là "sám hối và tin vào Tin Mừng " thôi.

Một trong những đoạn trong Phúc Âm khó giải thích, là nếu nhà vua sai" đầy tớ đi ra các ngã đường, gặp ai cũng mời hết vào tiệc cưới. Đầy tớ liền đi ra các nẻo đường, gặp ai, bất luận tốt xắu, cũng tập hợp cả lại, nên phòng tiệc cưới đã đầy thực khách" ( Mt 22, 9-10),thì làm sao nhà vua có thể kỳ vọng ở mọi người đều phải mặc áo tham dự tiệc cưới cho tương xứng:
- "Bấy giờ nhà vua tiến vào quan sát khách dự tiệc, thấy ở đó có một người không mặc y phục lễ cưới, mới hỏi người ấy: Này bạn, làm sao bạn vào đây mà lại không có y phục lễ cưới?...Nhà vua liên bảo ngưòi phục dịch: trói chân tay nó lại,quăng nó ra chổ tối tăm bên ngoài, ở đó người ta sẽ phải khóc lóc nghiến răng" ( Mt 22,11-14).

Có hai điều chúng ta nên để ý trong đoạn Phúc Âm của thánh Mát-thêu vừa trích dẫn: nhà vua quan sát thực khách và "thấy ở đó có một người không ăn mặc y phục lễ cưới ", chớ không phân sang hèn, giàu có hay nghèo khổ, hoàn hảo,khôn ngoan, thánh đức hay tội lỗi. Vì chính Chúa Giê-su đã kêu gọi Mát-thêu, là người siết thuế, bất lương và được coi là hạng người hèn hạ trong xã hội Do-thái:
- "Bỏ nơi ấy Đức Giê-su đi ngang qua trạm thuế, thì thấy một người tên là Mát-thêu đang ngồi ở trạm. Người bảo ông: anh hãy theo tôi! Ông đứng dậy đi theo Người" (Mt 9, 9).
Chúa Giêsu cũng ngồi ăn đồng bàn với người tội lỗi:
- "Khi Đức Giê-su đang dùng bửa tại nhà ông ấy, có nhiều người thu thuế và tội lỗi kéo đến, cùng ăn với Người và các môn đệ " (Mt 9, 10).

Và chính Chúa Giê-su cũng tuyên bố là Ngài đứng về phía kẻ nghèo hèn và tội lỗi, để bênh vực họ, nâng đỡ họ, kêu gọi và tỏ tình thương của Thiên Chúa cho họ, tạo cho họ có cơ hội để  hối cải:
- "Vì Ta không đến để kêu người công chính, mà để kêu gọi người tội lỗi" (Mt 9, 13).Và điều kiện duy nhất mà Ngài kỳ vọng ở người tội lỗi là sám hối và thương mến nhiều, kính yêu Thiên Chúa và thương mến anh em:
 - "Vì thế tôi nói cho  ông hay: tội của chị rất nhiều, nhưng đã được tha, bằng cớ là chị đã yêu thương nhiều " ( Lc 7, 47).
Đọc lại điều kiện của nhà vua đối với một người được mời dự tiệc cưới về y phục nghi lễ phải có, chúng ta sẽ ngạc nhiên so với ý nghĩa văn mạch mà thánh Mát-thêu thường dùng. Ở  (Mt 5, 28-29) chẳng hạn, thánh nhânđã khuyên bảo chúng ta:
- "Còn về ăn mặc cũng thế, lo lắng làm gì? Hãy ngắm xem hoa huệ ngoài đồng mọc lên như thế nào mà rút ra bài học: chúng không làm lụng, không kéo sợi; thế mà Thấy bảo cho anh em biết: ngay cả vua Salomon, dù vinh hoa tột bực, cũng không mặc đẹp bằng bông hoa ấy" (Mt 5, 28-29).

Nếu một đàng Chúa Giê-su dạy chúng ta đừng quá lo lằng về ăn mặt, hãy rút bài học của hoa huệ ngoài đồng, đàng khác nhà vua trong dụ ngôn khi khám phá ra một người được mời, nhất là khi dân ở đầu đường xó chợ, những người siết thuế, các cô gái điếm và những kẻ tội lỗi gian manh đều đuợc mời, không ăn mặt tương xứng liền ra lệnh:
- "trói chân tay nó lại, quăng nó ra chổ tối tăm, ở đó người ta sẽ phải khóc lóc nghiến răng" (Mt 22, 13),thì thật khó hiểu.
Điều đó có nghĩa là chúng ta phải giải thích chiếc áo trắng, "y phục lễ cưới", theo một ý nghĩa khác. Một trong những cách giải thích việc những người được mời dự tiệc trong cung điện nhà vua đó là bất cứ ai được mời, cũng phải vào cung điện ngang qua phòng khách, nơi đó đã chuẩn bị sẵn y phục lễ cưới trang  trọng  tương xứng cho mỗi thực khách dự tiệc.

Do đó, người khách bị nhà vua khám phá không có y phục, có thể là người khinh thường tập tục nghi lễ của triều đình, không tỏ lòng tôn trọng đủ đối với vua và hoàng gia nên không lấy áo mặc.
Nhưng cũng có thể người bị nhà vua khám phá không có y phục là kẻ gian manh sát nhân, thâm nhập vào cung điện không qua cửa chính và phòng khách, thâm nhập với ý đố bất chính, ám sát vua hay thái tử cũng có thể.

Cũng có thể dụ ngôn tiệc cưới được thánh Mát-thêu viết như là bài học giáo lý để dạy cho cộng đồng các tín hữu đầu tiên của Ngài. Và đoạn nhà vua khám phá ra người không có y phục lễ cưới được thánh Mát-thêu viết ra để huấn dạy về tư cách phải có khi tham dự tiệc cưới Thánh Thể , để có tư cách cung kính xứng đáng khi người tín hữu đến dự tiệc Mình Thánh Chúa.

Ngoài ra lối giải thích theo nghi lễ tập tục của hoàng gia và theo ý nghĩa phụng tự vừa kể, chúng ta đừng quên rằng thánh Mat-thêu viết lại Phúc Âm trước tiên là cho cộng đồng Ki-tô giáo đầu tiên của Ngài.
Thời gian thánh Mát-thêu viết Phúc Âm, cộng đồng Ki-tô giáo của Ngài không những chỉ gồm những người Do-thái, mà cả những tín hữu từ các dân tộc khác. Đó cũng là ý nghĩa của câu Phúc Âm:
- "Vậy các ngươi đi ra các ngã đường, gặp ai cũng mời hết vào dự tiệc cưới. Đầy tớ liềnđi ra các nẻo đường, gặp ai bất luận tốt xấu, cũng tập hợp cả lại, nên phòng tiệc cưới đã đầy thực khách" (Mt 22, 9-10).

Nước Trời từ nay là tiệc cưới được mở ra cho hết mọi người, không phân biệt chủng tộc, tốt xấu hay sang hèn. Như vậy tường thuật lại cử chỉ của nhà vua khám phá ra người không mặc y phục lẽ cưới cho cộng đồng  tín hữu của Ngài, gồm mọi dân, mọi nước, thánh Mát-thêu có ý khuyến cáo đối với  bất cứ người tín hữu nào. Không ai có thể tự hào mình thuộc về cộng đồng Nước Chúa, mà không cần có y phục nghi lễ tương xứng. Y phục nghi lễ của người tín hữu Chúa Ki-tô là gì?

- "Nào ta hãy vui mừng hoan hỷ, dâng Chúa lời tôn vinh, vì nay đã tới ngày cữ hành hôn lễ Con Chiên, và hiền thê của Người đã trang điểm sẵn sàng, nàng đã được mặc áo vãi gai sáng chói và tinh tuyền. Vải gai chỉ những việc lành của dân thánh" (Kh 19,8).
Câu trích dẫn vừa qua của sách Khải Huyền cho chúng ta thấy ý nghĩa y phục lễ cưới mà nhà vua bắt buộc phải có đối với mỗi thực khách hay y phục nghi lễ phải có của người tín hữu Chúa Ki-tô trong cộng đồng Giáo Hội. Chiếc áo vải gai sáng chói và tinh tuyền trượng trưng cho lòng bác ái thực thi trong ánh sáng đức tin và trong niềm thánh thiện của phép Rửa Tội. Như vậy câu nói
- "Nầy bạn , làm sao bạn vào đây mà không có y phục lễ cưới" (Mt 22, 12), cũng đồng nghĩa với "Trong hai người đó, ai thi hành theo ý muốn của người cha?" (Mt 21, 30), hoặc "Nước Thiên Chúa, Thiên Chúa sẽ lấy đi không cho các ông nữa, mà ban cho một dân biết làm cho Nước ấy sinh hoa lợi" ( Mt 21,43).

Lòng thương vô hạn và quảng đại của Thiên Chúa lo lắng mọi việc để chúng ta được cứu rỗi không cho phép bất cứ ai được sống gật gờ gật gưỡng, thiếu trách nhiệm đối với giới răn  Thiên Chúa và thiếu bổn phận và bác ái đối với anh em.

Mỗi người trong chúng ta trong cộng đồng Giáo Hội hãy là một người hãnh diện mặc lấy y phục lễ cưới trách nhiệm của mình đối với Chúa và đối với anh em.

NGUYỄN HỌC TẬP