CÂU CHUYỆN CUỐI NĂM

NHỮNG MẢNH ĐỜI HIU QUẠNH

Thánh lễ sáng kết thúc nhưng tôi vẫn muốn nán lại cầu nguyện thêm với Chúa một lát lâu hơn thường ngày. Sở dĩ là vì ngày hôm nay tôi dự định đến thăm một vài gia đình nghèo khó trong giáo xứ tôi mới nhận. Dù đã lên kế hoạch như vậy nhưng tôi vẫn cố gắng cầu nguyện để xin Chúa đừng để tồn tại hoàn cảnh nào quá bi đát.

Trời hôm nay lạnh hơn, cái lạnh của mùa đông bắc bộ nơi đất nước hình chữ S này dường như đã trở thành đặc sản. Người dân ở đây cũng đã quen với món quà mà thiên nhiên ưu đãi, những cơn gió lạnh từ bắc tràn xuống mang cái lạnh buốt thấu xương theo cơn mưa phùn gió bấc, ngày và đêm phả đến vùng đất này cũng hối hả tựa như dòng đời xuôi ngược những ngày cuối năm.

Giáo xứ này được bao bọc bởi ngọn núi nhỏ đầu làng và bên kia là cửa biển thơ mộng. Giáo dân ở đây phần đa làm nghề ngư nghiệp, quanh năm vất vả trên biển cũng chỉ đủ sống qua ngày như trong thơ Tú Xương.

Quanh nǎm buôn bán ở mom sông (1)

Nuôi đủ nǎm con với một chồng.

Lặn lội thân cò khi quãng vắng

Eo xèo mặt nước buổi đò đông.

                                           Tú Xương

Nhà Bà Trang nằm ngày đầu làng, bên vách núi, đó là một căn hộ nhỏ ọp ẹp, có cảm giác như nó sẽ đổ lúc nào không biết. Trong căn nhà dù rất nhỏ và tối tăm, diện tích chất chội nhưng tôi vẫn thấy nó quá rộng bởi chỉ có vỏn vẹn duy nhất một cái giường và mấy cái xoong cũ kỹ, móp mép nấu ăn đặt đầu một góc nhà mà thôi. Cố gắng tìm mãi, quan sát để tìm một chỗ ngồi mãi tôi vẫn không thể nào tìm thấy đành phải ngồi trên giường của bà, trong nhà không có một tài sản nào quý giá.

Nói mang tiếng là gia đình nhưng thật ra bà Trang sống một mình từ lâu lắm rồi. bà lớn lên trong thời bom đạn nên sống chết không biết khi nào còn đâu mà lo đến chuyện lấy chồng. Gia đình bà lại quá nghèo nữa nên số phận an bài cho bà chẳng có lấy nỗi một mái ấm đúng nghĩa. Bà sống một mình quen rồi. Năm nay đã bước sang tuổi 78, cái miệng bà đã lõm vào rất sâu, hàm răng bà chẳng còn chiếc nào. Bà nói rằng Chúa cho răng bà rụng hết để bà dễ ăn cháo. Nói thật khi nghe câu đó tôi lóe lên một suy nghĩ trầm mặc trong đầu, phải chăng những bữa cơm bà có thật khó khăn nên bà nói vậy mà thôi.

Sức khỏe bà không có nên không làm được gì để ra cái ăn. Lưng bà đã còng khá nhiều rồi nên không đứng thẳng được. Đó là hệ quả của những năm tháng dài vất vã bà bán lưng cho trời để mò từng con ốc, con hàu hay con nghêu để sống qua ngày. Bà khom người xuống tận bùn để nhặt từng con hàu, con nghêu nhỏ hy vọng về kiếm được chút tiền mà tồn tại qua ngày. Bà khom người nhiều quá đến nỗi quên cả hành động ngước mặt lên nhìn lấy bầu trời. Cuộc đời bà nhất là khi về già sao mà nó chua chát, đắng cay như cái nghề của bà vậy? Bà nói rằng : “nhiều đêm khi trời trở gió là bà lại bị đau xương khớp khắp người, những lúc như vậy bà chỉ muốn bám víu vào một ai đó mà không có”. Bà lại khóc. Nước mắt không thành giọt mà quện lại quanh mắt bà như gắn bó với bà mãi thôi.

Lẽ thường khi cuộc sống vật chất khó khăn thì con người ta chỉ hy vọng bám víu vào chút tình cảm, tình thương như chiếc phao cứu sinh để mà sống, nhưng cuộc đời bà khi về già lại thiếu đi chiếc phao như vậy. Nhìn những ông già bà lão khác con cháu xum vầy thăm hỏi mà bà quặn đau. Ngày ngày bà chỉ biết gặm nhấm nỗi đau, nỗi cô đơn hiu quạnh một mình mà không người thăm hỏi. Khi tôi hỏi bà về những đứa con, đứa cháu thì bà không nói gì cả, bà chỉ im lặng kéo theo một hơi thở dài sâu lắng. Tôi nhận thấy dường như bà chỉ im lặng bên ngoài mà thôi, hẳn bên trong bà đang quặn lên một nỗi đau mà bà không thể nói thành lời.

Cuộc nói chuyện với bà kết thúc mà trong lòng tôi vẫn chưa thể kết thúc. Chào bà, tôi ra về mà nghĩ rằng đây là hoàn cảnh bi đát nhất trong giáo xứ tôi vừa đến, tôi quyết định tặng bà ngay chiếc chăn tôi đang dùng, buổi chiều tôi hí hửng ôm chiếc chăn tận nhà bà, rồi tiếp tục đi một vòng quanh xứ mới, như thế “tiếng lành đồn xa”. Theo chân một người trong ban ngành hướng dẫn, nhiều người ra chận đường mời tôi đến viếng thăm nhà họ, tôi vẫn chưa tin được có nhiều hoàn cảnh khó khăn như vậy. Mùa đông đang bước vào những ngày tháng khốc liệt nhất, tôi tự hỏi, họ sẽ vượt qua được nó như thế nào khi chẳng có một chút gì mà sưởi ấm, một tia hy vọng, khi cơm không đủ ăn, áo không đủ mặc. Hoàn cảnh vật chất quá túng thiếu, khó khăn tư bề của nhiều con người đang sống trong một xã hội thiếu vắng tình người. Điều quan trọng nhất trong cuộc đời mỗi người khi tuổi đã về già như bà cụ Trang thì họ lạnh thể xác, lạnh cả tâm hồn. Rồi đây, tết đến, xuân về lấy đâu ra một tấm bánh chưng, bánh tét mà đón tết. Họ lấy đâu ra một chiếc áo mới mà mặc trong ngày xuân.

Tôi  đã cố gắng cổ động trong xứ để chia cơm sẻ bánh trong dịp lễ Hiển Linh, nhưng củng chỉ mua được vài chục thùng mỳ tôm và vài chục chiếc chăn thôi.

Nghĩ đến đây tôi như đi vào ngõ cụt vì còn bao nhiêu mái “không ấm”, trong vòng tay của mục tử chăn dắt đoàn chiên? Nói sao cho thấu hoàn cảnh của người dân, viết sao cho đủ sự éo le của đời thường. Nhưng mảnh đời hiu quạnh tựa như ngọn đèn le lói trong căn nhà không.

Lm.  Raphael Trần Xuân Nhàn