|
LS: Một chuyện tình hai chiến tuyến: GIÒNG ĐỜI...
Duy Lạc.
Tôi sinh ra vào thế hệ của thập niên 30. Thế hệ của chúng tôi chịu
nhiều xáo trộn điên đảo nhất trong giòng lịch sử 60 năm của dân tộc
(1930-1990). Chúng tôi may mắn là nhân chứng của nhiều sự hưng vong
của bao chế độ và cuối cùng được nhìn tận mắt sự sụp đổ ngoạn mục của
chế độ Cộng sản bạo ngược khắp thế giới. Đó cũng là một niềm an ủi
cuối đời cho thế hệ chúng tôi, những người chống cộng sản phải bỏ nước
ra đi lang thang, bơ vơ, chịu nhiều bất hạnh, mang nhiều nổi đau buồn
trên đất khách.
Ngày xưa từ tuổi nhi đồng qua thời niên thiếu, chúng tôi chịu ảnh
hưởng mạnh mẽ của luân lý đạo đức Khổng Mạnh qua các tập "Luân Lý Giáo
Khoa Thư" ở nhà trường. Trong xã hội lúc bấy giờ, một thời văn chương
lãng mạn của các nhà thơ: Xuân Diệu, Nguyễn Bính, Lưu Trọng Lư, Hàng
Mạc Tử, Chế Lan Viên.v.v... và nhóm chủ trương Tự Lực Văn Đoàn của
Nhất Linh đã mang lại cho chúng tôi một ít mơ mộng về tình yêu (Hồn
Bướm Mơ Tiên), hay ý thức mơ hồ về các hoạt động cách mạng (Đôi Bạn).
Sau đó từ năm 1935-1945, dòng nhạc tiền chiến trữ tình và lòng yêu
nước của Văn Cao, Lưu Hữu Phước, Phạm Duy, Tô Vũ, Đặng Thế
Phong.v.v... đã thật sự thấm nhập tâm hồn tuổi trẻ vừa lãng mạn vừa
khơi động tình yêu tổ quốc của tuổi thanh niên. Kế đến thế chiến thứ
hai vào giai đoạn chót bộc phát dữ dội. Bom đạn của chiến tranh bắt
đầu tàn phá quê hương. Nương theo sự thất trận của Nhật, nhiều phong
trào yêu nước chống Pháp nổi dậy, cuối cùng đi đến ngày 19-8-1945,
ngày toàn quốc khởi nghĩa mà bọn Việt Minh Cộng sản quỷ quyệt cướp lấy
công đầu. Và cũng từ hoàn cảnh đó, đám thanh niên thế hệ chúng tôi một
số vào rừng, vào bưng, vào chiến khu để theo tiếng gọi thiêng liêng
của Tổ Quốc. Một số khác vì còn trẻ tuổi, phải bỏ thành phố tản mác về
vùng quê để tạm lánh cư.
Cũng như mọi gia đình khác, cha mẹ chúng tôi vội vã bỏ hết gia sản
chạy về vùng quê miền Trung. Từ đó đời tôi bắt đầu một khúc quanh: cơ
cực cũng lắm, hạnh phúc cũng nhiều, chạy dài suốt một thời niên thiếu.
Tôi dần dần yêu thích cảnh sống đồng quê. Say sưa với núi cao, biển
rộng, rừng thông, đồi cát, ruộng mía, nương khoai với những hình ảnh
của đình chùa, miếu mão. Tôi yêu thương làng tôi qua lũy tre xanh. Con
đường nho nhỏ thông reo. Ngôi đình cổ kính nằm bên chân đồi. Tôi mê
nhất những buổi trưa hè ngồi nghe tiếng thông vi vu, réo rắt một điệu
nhạc buồn như tiếng sáo diều từ lưng đồi vọng lại.
Tuổi thơ của tôi thấm đậm tình quê hương từ những ngày tháng êm đềm thơ dại đó.
Những năm đầu kháng chiến, gia đình tôi chưa đến nỗi sa sút. Tôi được
đi học tại trường Trung học cấp huyện, cất ngay trong làng. Ở miệt
thôn quê thời kháng chiến, sự học hành bị gián đoạn nên học sinh tuy
ngồi chung lớp nhưng tuổi tác chênh lệch nhau. Trong lớp "Đệ nhất
niên" của tôi có độ mươi cô nữ sinh. Các cô thuộc người làng hoặc từ
những làng kế cận đến học. Phần nhiều nữ sinh thuộc gia đình giàu có
trong đám hương mục ngày xưa như Chánh Tổng, Xã Trưởng, Hương Lý,
Hương Hộ.v.v... Các cô tuy là gái quê nhưng trông cũng xinh đẹp lượt
là lắm. Tôi thời đó học hành dốt nát, chỉ thích lêu lỏng ngoài đường.
Chuyện nhà trốn tránh, chuyện bạn bè thì mau mắn. Tôi lang thang suốt
xóm trên làng dưới, tập đàn ca với đám nữ sinh cùng lớp, ít khi có mặt
ở nhà.. Công việc nặng nhọc trong gia đình tôi giao cho chú em kế gánh
vác. Mẹ già nhiều lúc mắng mỏ rầy la, tôi vẫn trơ mặt thịt. Đã vậy tôi
còn tơ tưởng yêu đương. Tôi yêu tha thiết một cô em tên Nga cùng lớp.
Em ngồi dãy bàn trước mặt. Tôi còn nhớ chiếc áo chemise lụa mỏng và
chiếc quần lãnh đen của em. Em có đôi mắt nhung huyền sâu thẳm như đáy
hồ thu mà tôi tự nguyện chết đuối trong đó những lần em quay lại nhìn
tôi cầu cứu. Đôi môi em đỏ hồng gợi cảm. Những lúc em ban phát cho tôi
một nụ cười cám ơn khi tôi cho cóp bi bài toán là những lần tim tôi
như ngừng đập. Em thường liếc xéo tôi mỗi khi tôi trêu chọc. Cái nguýt
dài, con mắt có đuôi, kèm theo một nụ cười mỉm của cô gái dậy thì, có
lúc là một "message" ưng chịu kín đáo của thời đó.
Thật tình lúc bấy giờ tôi không đoán được Nga có cảm tình gì với tôi
chưa. Nhưng riêng tôi, tôi đã mê tít nàng. Cứ mỗi ngày cô em nghỉ học
là mỗi ngày tôi thẩn thờ nhớ nhung. Tôi tương tư nàng như Nguyễn Bính
tương tư "Cô hàng xóm"
Nhà nàng ở cạnh nhà tôi
Cách nhau cái dậu mồng tơi xanh dờn...
Tuy yêu thương mê mẩn như thế, tôi chưa dám nói một lời yêu thương
cùng nàng. Hồi đó tôi đen đúa xấu trai. Tóc chải bảy ba có thêm một
chút tango ổ quạ ngay trước trán (thời trang 1945). Tôi gầy đét và cao
lêu nghiêu như cây sậy. Thật tình nhìn kỹ tôi chả giống con giáp nào!
Tôi chỉ được tiếng "người Sàigòn" và một chút tài mọn về đàn ca hát
xướng. Vì vậy, tôi chủ quan nghĩ rằng em đã cảm tình với tôi. Một hôm
vào dịp nhà trường tổ chức đi cắm trại qua đêm ở một rừng dừa ven
biển. Dĩ nhiên tối hôm ấy có đốt lửa trại và thi đua văn nghệ, giữa
mấy trăm học sinh cùng trường. Tôi táo bạo ghi tên tham dự, cốt để
chứng tỏ với Nga về khả năng văn nghệ của mình.. Đêm hôm đó, trước đám
đông đảo học sinh, tôi đơn ca bản nhạc "Nhớ Chiến Khu", một bài ca tủ
của tôi, "Còn đâu trong chiến khu trên rừng chiều. Bên đèo tiếng suối
reo, ngàn thông réo..."
Tôi đang mơ màng vừa ca vừa diễn xuất bộ mặt sầu sầu của anh Vệ quốc
Quân nhớ nhà, nào ngờ đến đoạn cao nhất của bài hát, một phần vì khớp,
một phần vì nhìn thấy cô nàng đang theo dõi mình, tự nhiên tôi té
giọng kim, dứt đoạn, rồi ngừng ngang nửa chừng. Tôi đúng như trời
trồng giữa tiếng vỗ tay la ó của đám học sinh. Tôi xấu hổ, tay chân
thừa thải, mặt đỏ bừng chỉ muốn độn thổ cho xong. Tội nghiệp Nga, nàng
cúi đầu thương hại cho tôi.
Rồi có một lần, chuyện phải đến đã đến, Nga ngỏ lời mời tôi đến nhà
nàng chơi vào chiều thứ bảy. Tôi sung sướng nhận lời. Dịp này nhất
định tôi sẽ bộc lộ tâm sự với nàng bằng một lá thư. Mấy ngày liền tôi
ngồi nắn nót viết bức thư tình đầu tiên. Tôi còn nhớ rõ bức thư viết
dài và hay lắm. Tôi diễn tả mối tình say đắm của mình. Văn chương lãng
mạn và ướt át vô cùng. Trong bức thư tôi còn làm dáng về vốn Pháp văn
của mình bằng hai câu bất hủ "L'homme sans amour comme La Terre sans
Lumière" mà tôi thuổng được ở mấy bức thư tình của bà chị tôi. Chiều
hôm ấy, tôi băng mấy cánh rừng dương để đến nhà nàng. Nhà Nga xinh xắn
bao quanh bởi một vườn cau và một hàng rào bông bụp tím nhạt. Vườn có
nhiều hoa và cây ăn trái. Tôi dạo chơi thơ thẩn trong vườn cùng nàng
suốt buổi tối. Nàng bóc bưởi mời tôi ăn. Tôi trèo cây hái khế tặng
nàng. Cứ như thế mãi cho đến khi trăng treo đầu ngọn cau và hoa bưởi
bắt đầu tỏa hương thơm ngát, tôi mới từ giã nàng. Trước khi về tôi dúi
vội bức thư vào tay nàng. Nàng ngập ngừng e thẹn nhận lấy thư tôi.
Sau ngày trao bức thư tình, tôi cảm thấy yêu đời, mơ mộng nhiều hơn.
Và trong khi tôi nao nức đợi chờ hồi âm, thì hỡi ơi! Hai câu Pháp văn
bất hủ tôi viết cho nàng được loan truyền khắp nơi nhất là trong đám
nữ sinh. Mấy bà chị họ, mỗi lần gặp tôi đều tủm tỉm cười, làm tôi xấu
hổ vô cùng. Tôi loáng thoáng đoán rằng tôi đã lầm và quá chủ quan, chớ
nàng không hề yêu thương hay tình cảm gì với tôi. Nàng đã đem bức thư
của tôi bêu rếu để làm trò cười. Từ đó tôi không nhìn nàng. Tôi đau
khổ hận đời, hận nàng, và trốn học luôn...
Cho đến một ngày trước khi xuống tàu bỏ trốn vào Nam, vì vô tình hay
cố ý, Nga chận tôi trên con đường làng vắng vẻ, gương mặt xanh xao,
ánh mắt buồn buồn. Nàng khóc thật nhiều và giải thích với tôi rằng
nàng đã yêu tôi. Chuyện bức thư là lỗi bất cẩn của nàng (Nga cho người
bạn gái mượn quyển sách trong đó có dấu bức thư). Nàng trách tôi tại
sao bỏ học và trốn tránh không nhìn mặt nàng. Lần đầu tiên tôi run run
cầm tay nàng, nhìn sâu vào đôi mắt lệ nhạt nhòa, thổn thức không nói
một lời, bởi vì ngày tôi nhận được hạnh phúc tình yêu đầu đời và cũng
là ngày tôi xót xa chia tay mối tình học trò ngắn ngủi đó. Ngày hôm
đó, tôi đau đớn vĩnh biệt Nga mà chính nàng không hề hay biết.
Con thuyền đưa tôi vào Nam chập chùng giông bão. Giông bão xô dạt con
thuyền. Giông bão ngay trong lòng tôi...
Tôi có người em kế, cùng trạc tuổi. Chúng tôi là hai thái cực. Chú Lâm
hiền hòa thích sống trong gia đình. Tôi mê cuộc đời hải hồ lang bạt.
Lớn lên, hai anh em cùng vào quân đội. Tôi đi lính Không Quân đồn trú
tại Pleiku.. Chú đi sĩ quan Thủ Đức đóng đồn ở Daksut. Những ngày cao
nguyên sôi động, nhiều lần từ trời cao, tôi xót xa nhìn chú bị vây hãm
dưới đồn. Anh em tuy đóng quân cùng một vùng nhưng chả bao giờ gặp
nhau. Thỉnh thoảng hành quân ngang đồn, tôi bay thấp để chào chú, hoặc
liên lạc FM để thăm hỏi sức khỏe và nhắn tin nhà, thế thôi. Vậy mà chú
Lâm vẫn vui vẻ sống cuộc đời gian khổ bộ binh. Mãi đến ngày bỏ nước ra
đi, chú ra đi một mình không kịp đón gia đình vợ con. Những năm tháng
xa quê hương, chú Lâm vẫn sống cảnh đơn lẻ ở một tiểu bang xa lắc xa
lơ. Nhưng mấy năm gần đây, chắc có lẽ chịu hết nổi cảnh "Đồn Lẻ Chiều
Xuân" chú đã âm thầm bước thêm bước nữa để nếm mùi "một cảnh hai quê".
Thật tội nghiệp!
Hôm Tết vừa qua, nhân dịp đi công tác cho hãng ở Hà Nội, Lâm ghé
Sàigòn thăm nhà và về làng thăm quê cũ. Một sự việc bất ngờ và cảm
động là chú Lâm đã tìm được dấu tích của Nga ngày xưa. Đuợc biết nàng
đã trốn ra Bắc năm 1956 và sau ngày Viẽt cộng cưỡng chiếm miền Nam,
nàng trở về với quân hàm Đại úy và là vợ lẽ của một ông tướng già Việt
cộng. Hiện nay nàng đang ở Sàigòn, khu cư xá sĩ quan Chí Hòa và ông
tướng già đã chết. Trước khi trở về Mỹ, Lâm có đến tìm gặp nàng. Nga
sững sốt mừng rỡ khi nhận ra Lâm em của tôi. Nàng vui vẻ kể chuyện xưa
về tôi với chú Lâm và nói rõ lý do vì sao nàng bỏ xứ ra đi. Trong câu
chuyện thăm hỏi, Lâm đã cố khơi lại chuyện tình ngày xưa của chúng
tôi. Lâm nói: "Anh tôi vẫn nhắc nhớ về chị." Nàng cúi đầu lặng lẽ,
giọng buồn buồn: "Dạ vâng, tôi đoán thế." Và nàng cảm động cho biết
người làng đã kể: Có lần tôi một mình lái xe về thăm vườn cũ tìm lại
người xưa, và người xưa không còn nữa. Lâm tiếp tục thăm dò: "Chị có
biết anh tôi ngày xưa làm gì không?" "Dạ tôi biết, nghe nói anh ấy là
một phi công trong Không Lực Cộng Hòa." "Chị có oán hận, căm thù gì
chúng tôi không?" Nga lắc đầu cười chua chát, "Tôi không nghĩ đến điều
đó, và chẳng bao giờ nghĩ như vậy, nhất là đối với anh ấy..."
Nàng trả lời với đôi mắt mơ màng xa vắng. Chắc có lẽ chú Lâm đã vô
tình khơi dậy những kỷ niệm thời học trò của nàng. Những kỷ niệm tưởng
như đã chôn vùi dưới lớp bụi thời gian sau bốn mươi năm xa cách.
Và trong buổi chiều hôm đó, theo lời nhật xét của chú Lâm, Nga như
"lội ngược giòng thời gian" tìm sống lại quãng đời con gái ngây thơ,
cùng với mối tình thơ mộng và đẹp nhất của đời nàng. Vì đó là mối tình
đầu và mối tình không có đoạn cuối.
***
Hồi Âm "GIÒNG ĐỜI..."
Nga Sàigòn.
Anh Duy thân mến,
Em ngồi viết lá thư này cho anh khi cơn mưa vừa mới tạnh. Cơn giông
miền nhiệt đới ào ạt, kéo dài độ chừng hai tiếng đồng hồ, nhưng cũng
đã làm cho cái nóng oi bức của Sàigòn dịu bớt. Mưa đã dứt, chỉ còn
những giọt nước nhỏ thỉnh thoảng tí tách rơi trên miếng tôn mỏng hứng
nước bên hiên nhà. Nghe tiếng giọt nước gõ đều đặn, rồi nghe tiếng
nhịp tim mình đập, em bỗng thấy hình như mình mang một tâm trạng bồi
hồi. Đặt bút viết là thư này cho anh, lòng em cũng cảm thấy bồi hồi
như thủa ấy cầm tay anh lần đầu, mà không ngờ cũng là lần chào ly
biệt.... Không biết rồi lá thư này có thể đến tay anh? Nếu may mà thư
đến, đọc xong anh sẽ nghĩ gì? Thôi em cũng liều... Cầm bằng như gió
mang đi...
Tuần trước em đến thăm chị Hạnh, người bạn làm việc cùng cơ quan với
em trước đây. Chị ấy xin phục viên sớm, vì đồng lương nhà nước trả
không đủ sống. Chưa kể là đôi ba tháng nhà nước không có tiền phát cho
nhân viên. Chị Hạnh bây giờ làm nghề buôn chui sách báo nước ngoài. Ở
chỗ này thì em phải giải thích thì anh mới rõ tại sao ngày nay nước
mình lại có cái nghề lạ như vậy. Từ ngày các nước xã hội chủ nghĩa anh
em ngưng viện trợ, nhà nước cần ngoại tệ nên họ đã mở cửa, khuyến
khích người Việt ở nước ngoài về thăm quê hương. Tuy có lệnh kiểm soát
gắt gao ở các cửa khẩu hải quan những món hàng quốc cấm như sách báo
tuyên truyền của phe tư bản, nhưng tệ nạn tham nhũng tràn lan không có
cách gì ngăn cản nổi. Vì thế, du khách chỉ cần đút lót vài ba bao
thuốc thơm, chiếc đồng hồ rẻ tiền..v.v... thì cái gì to như con voi
qua cũng lọt. Người dân ở quê nhà bây giờ không ai thèm đọc báo nhà
nước, ngày nào ngày ấy tin tức đều nhai đi nhai lại một luận điệu cũ
rích. Người ta còn khôi hài nói rằng chỉ có tin tức khí tượng là không
sặc mùi tuyên truyền, còn hầu hết đều... cuội! Vì thế dân chúng mới
lén lút thuê hoặc mua lại báo chí bằng Việt ngữ hay bằng ngoại ngữ
xuất bản tại nước ngoài.
Gặp em, chị ấy vội kéo vào buồng trong nói nhỏ:
- Này Nga, tôi có món quà này, chắc Nga sẽ thích vô cùng
Em chưa kịp hỏi chi ấy món quà gì, chị Hạnh đã dúi vào tay em một tờ
báo. Chị nói:
- Dấu cho kỹ vào người đi! Về nhà, chờ đêm khuya thanh vắng rồi hãy
đem ra đọc. Đọc để xúc động vì "người ta" còn nhớ tới mình!
Nhìn trang bìa tờ báo có hình một nửa chiếc máy bay phản lực đậu trên
phi đạo và tên tờ báo là Ngàn Sao, lại nghe chị Hạnh nói bóng gió xa
xôi, em linh cảm một điều gì đó rất mơ hồ. Nửa năm trước, chú Lâm từ
bên Mỹ đi công tác cho hãng về Việt Nam đến thăm em. Chú ấy nhắc đến
anh, đến tình cảm anh vẫn âm thầm dành cho em. Giác quan thứ sáu xui
em liên tưởng đến một điều gí đó (mơ hồ thôi) rằng anh, chàng Phi công
Cộng Hòa lãng mạn, có thể đem chuyện tình hai đứa dệt thành văn? Cầm
tờ báo trên tay, em run còn hơn bị B-52 trải thảm hay như hồi sơ tán
phòng không ở Việt Bắc. Chị Hạnh trấn an:
- Làm gì mà run dữ vậy? Bề nào Nga cũng là cựu sĩ quan quân đội nhân
dân, công an nào dám đụng đến?
Em run không phải là sợ công an khám xét thấy mình mang món hàng quốc
cấm. Em run vì không hiểu điều dự đoán của mình có phải là sự thực. Em
run vì liên tưởng đến người bạn năm xưa vẫn còn nhớ đến mình. Anh đừng
cười em già rồi mà còn vớ vẩn.
Chị Hạnh là người bạn sát cánh với em vào thời kỳ chiến đấu dọc Trường
Sơn. Chị ấy cũng là con nhà tiểu tư sản như mình, nên em thường nhỏ to
tâm sự trong những lúc dừng quân. Em có kể cho chị ấy nghe về anh,
người bạn học cùng trường thủa thiếu thời.
Về nhà, chờ đêm khuya thanh vắng, mọi người đều đã say giấc nồng, em
len lén đem tờ báo ra chong đèn lên đọc. Em đọc từng trang, rồi em
dừng lại ở bài viết mang tên tác giả Duy Lạc, "Chắc chắn là anh đây
rồi?!" Em tự nhủ: Quả nhiên đúng như điều em dự đoán.
Thời gian trôi nhanh quá anh nhỉ? Thấm thoát đã bốn mươi năm rồi còn
gì? Bao nhiêu tấn tuồng dâu bể diễn ra! Bao nhiêu nước chảy dưới cầu!
Hai mái tóc xanh của đôi trẻ ngày nay đã bắt đầu điểm trắng.
Chiến tranh bùng nổ, anh từ Sàigòn về lánh nạn ở quê nhà. May mắn thay
giặc chưa thể tràn về vùng đất của mình, nên chúng ta có một thời kỳ
bình yên. Khí thế bừng bừng của phong trào giành độc lập xứ sở bốc cao
khiến tất cả thanh niên hăm hở lên đường làm anh vệ quốc quân. Tuy bọn
mình còn nhỏ mà trong trí óc non nớt cũng đã thấy lòng rộn ràng vui
thích như đi trẩy hội ngày Xuân. Em còn nhớ đêm liên hoan, anh hát bài
"Nhớ Chiến Khu". Lúc bấy giờ nghe giọng anh run run, em cứ tưởng anh
vì cảm thương nỗi nhớ nhà của anh vệ quốc quân trong núi rừng thâm u;
nào dè anh run ...vì ánh mắt ngưỡng mộ va say mê theo dõi của em. Thì
ra nhãn lực của em cũng khá đấy anh Duy nhỉ?
Dạo ấy lần đầu tiên nghe anh trả bài thầy giáo, em mới để ý thấy cách
phát âm của anh khác với những học trò con trai trong huyện. Chẳng
hạn, "mờ mịt" thì anh phát âm thành "mờ mịch" hay "vui quá" thành "vui
góa". Và còn nhiều chữ độc đáo nữa...
Mới đầu bọn học trò trong lớp, rồi về sau bọn học trò của cả trường
thường nhại cách phát âm ấy để trêu ghẹo anh. Thoạt tiên em cũng cười
hùa theo bọn chúng, nhưng thấy anh chẳng phản ứng gì, mà chỉ nhún vai
cười khỉnh rất là... Sàigòn, tự nhiên em đâm ra thích cái giọng ấy mới
kỳ chứ! Mỗi lần đến giờ học, em đều cầu mong thầy giáo gọi anh lên trả
bài để em được nghe cái giọng ngồ ngộ ấy.
Anh còn nhớ lần đi cắm trại đầu tiên do nhà trường tổ chức trước vụ Hè
51 không? Lớp mình chia làm bốn toán mà anh thì ở toán A, còn em ở
toán B. Khi đến nơi, ai nấy đều lo căng lều dựng trại của toán mình,
trong lúc đó anh lại chạy sang loay hoay giúp em làm chuyện này chuyện
kia. Cử chỉ lăng xăng của anh có vẻ vụng về, khiến cho em vừa buồn
cười vừa cảm động. Vì thế, buổi tối họp lửa trại, em mới lén dúi vào
tay anh củ khoai em vùi trong bếp lúc nấu cơm chiều. Em còn trêu:
- Trại sinh bên toán B ăn hết "thịch" (thịt) cá rồi, em chỉ còn củ
khoai nóng này tặng anh dùng đỡ cho "dzui"!
Chẳng những anh không giận vì bị em nhái giọng, anh chìa tay ra cầm củ
khoai một cách hồn nhiên, mà miệng còn ấp úng nói gì nghe không rõ, em
bỗng cảm thấy thương anh chi lạ!
Dân trong làng kế cận khu cắm trại, tối đến xong việc đồng áng cũng ra
tham dự trò chơi lửa trại của đám học sinh. Ánh lửa hồng chờn vờn nhảy
múa ngọn thấp ngọn cao, nhịp nhàng lung linh với tiếng đàn guitar bập
bùng của anh tạo nên cảnh tượng kỳ ảo rất liêu trai. Con Thủy, con gái
ông Xã Tài; con Nhạn, con gái ông Lý Trân, ngồi bên em cứ huých cùi
chỏ vào hông em từng chập, mỗi lần chúng nó trông thấy anh gật gà gật
gù theo điệu nhạc trầm bổng. Dường như lúc bấy giờ anh say sưa với âm
thanh của từng nốt nhạc, không thèm biết gì đang xảy ra chung quanh.
Khách quan nhận xét, cả huyện mình đâu có cậu học trò nào chơi đàn
ngọt như anh? Chúng nó cũng khoái và để ý "người Sàigòn" có mái tóc
chải bảy ba tango lắm đấy! Anh có biết rằng anh đã lọt vào mắt xanh
của bọn học trò con gái tinh quái ấy không?
Em còn nhớ tính anh ít nói. Trong lúc mọi người ngồi huyên thuyên,
thình thoảng anh chêm một câu pha trò hóm hỉnh mà nhiều khi người nghe
không tinh ý, phải mất ba, bốn ngày sau mới hiểu. Cái tính "nghịch" ấy
ngày nay anh vẫn không bỏ. Trong bài "Giòng Đời", em vẫn đọc thấy thấp
thoáng cái văn phong đó. Anh cao lớn, nhưng không gầy như cây sậy và
anh đâu có đen đúa xấu trai như anh tự chế diễu mình trong bài văn?
Lại còn bày đặt tự chê mình học dốt!
Xong màn văn nghệ và đọc tin thời sự về những chiến thắng công đồn đả
viện của bộ đội cụ Hồ cho dân chúng nghe, bọn học trò chạy xuống bờ
biển nô đùa với sóng nước. Em nhớ đêm đó trăng lên muộn và trời trong
xanh không một vẩn mây. Hình như đốm lửa trại cuối cùng tàn lụi rồi
trăng mới lên. Khác với những học trò khác cùng lớp, anh không xuống
bờ cát giỡn nước, giỡn trăng. Em thấy anh ngồi tựa lưng vào một cây
dừa lả ngọn và đôi mắt đăm chiêu nhìn ra trùng khơi. Anh ngồi yên một
cách thư thái, tự tại, đẹp như một pho tượng! Em biết rồi, người đó
đang mơ mộng vì người đó đang yêu?! Lúc bấy giờ những cơn sóng bạc đầu
phản chiếu ánh trăng nhấp nhô vờn nhau xô vào bờ, có làm cho tim anh
xao xuyến, hởi người nghệ sĩ với cây đàn?
Em là con gái, trời ban cho em cảm nhận bén nhạy hơn con trai. Kinh
nghiệm đời trải qua, chắc bây giờ anh đã hiểu rõ điều đó. Hồi ấy, mới
thoáng thấy cử chỉ ân cần và ánh mắt trìu mến của anh nhìn em trong
lớp học, ngoài sân trường, em đã đọc được ý nghĩ thầm kín của anh.
Nhưng em là con gái, đặt biệt vào thời buổi ấy, luân lý và bản tính
rụt rè của phụ nữ đâu cho phép em có một cử chỉ gì gọi là biểu đồng
tình, dù trong thâm tâm em cũng rất cảm mến anh. Cũng có những đêm nằm
một mình vẩn vơ bên cửa sổ ngắm trăng, bỗng nhiên ngửi thấy mùi hoa
cau bưởi từ đâu đưa lại, em chợt thèm có anh bên cạnh để... ngắm anh
(!) Hoặc để luồn những ngón tay thon nhỏ của mình vào tóc người yêu.
Đó là cái rạo rực rất tự nhiên của người con gái ở tuổi dậy thì khi
biết mình đang có một anh chàng đang ngấm nghé.
Em đã đọc đi đọc lại nhiều lần lá thư anh trao. Vì sự bất cẩn của em,
con nhỏ Thủy - con gái ông Xã Tài - đọc trộm lá thư em dấu trong sách
cho mượn, thế là nó đem đi mách lẻo với mọi người, gây ra sự hiểu lầm
đáng tiếc khiến anh sinh lòng oán hận em. Nếu lá thư ấy bị một người
bạn gái nào khác đọc thì chẳng đến nỗi nào. Đằng này con nhỏ Thủy vốn
thầm yêu trộm nhớ anh, nên khi nó vớ được lá thư là nó kháo ầm lên để
anh phải thẹn thùng với đám bạn gái của em và hai bà chị họ. Nghĩ lại,
em chẳng phiền trách gì nó. Âu cũng là tại sợi chỉ hồng không se duyên
cuộc tình chúng mình!
Ngày anh cầm tay em lần đầu (và cũng là lần cuối), em đã khóc, đã hết
lòng gạn hỏi tại sao anh bỏ học và cố tình lẩn tránh em. Anh cứ lầm lì
im lặng. Không ngờ bữa đó anh đã quyết định xuống tàu trở lại chốn
phồn hoa. Tuổi trẻ thường hay đặt tự ái quá cao! Anh đi biền biệt để
lại cho em nỗi nhớ đoạn trường. Em thẩn thờ biến nhác việc học hành và
công việc trong nhà. Ba mẹ không hiểu chuyện cứ rầy la. Bỗng nhiên em
cung sinh lòng trách cứ anh. Anh đã từ phương xa lại, mình gặp gỡ
nhau, anh gieo vào lòng em một vết thương, rồi anh lẳng lặng ra đi
không một lời từ biệt. Bạn bè em một đôi đứa đem lòng thương hại, vài
đứa trêu ghẹo em mang mối sầu tương tư. Em lại càng giận anh hơn.
Năm 1954, hiệp định Giơ-ne-vơ chia đôi đất nước. Một số người trong
làng xã tập kết ra Bắc. Gia đình em vẫn ở lại vì thuộc thành phần địa
chủ. Tổng Thống Diệm về nước, đẩy mạnh chiến dịch Tố Cộng. Gia đình em
không bị ảnh hưởng gì, vì người ta biết thời ấy ai cũng chống Tây.
Nhưng chỉ có một số cán bộ Tố Cộng của ông Diệm lợi dụng quyền thế,
thấy em có nhan sắc nên họ gây nhiều khó dễ để cưỡng bách em trao thân
gởi phận. Nếu em liều mình nhắm mắt đưa chân, chắc chắn em sẽ cũng
được yên thân. Nhưng tính em ương ngạnh, không chấp nhận sự hà hiếp,
em bèn tìm đường lên núi để rồi ngả về phía bên kia. Thân gái dậm
trường, liều mình bỏ gia đình ra đi đến phương trời vô định, em nào
muốn làm một cuộc phiêu lưu? Nhưng định mệnh nghiệt ngã đã đẩy em
thành một kẻ ruồng bỏ quê hương!
Anh Duy yêu dấu,
Nhiều đêm em đã khóc, vì nỗi bơ vơ của mình nơi xứ lạ quê người. Em
nhớ đến anh thật nhiều. Nhớ đến kỹ niệm của những đêm trăng ở làng quê
mình, của những buổi chiều hai đứa rong chơi lang thang trên bờ ruộng
lúa vừa mới gặt, của mùi hương ngai ngái từ gốc rạ thoảng đưa trong
gió. Và em còn nhớ đến cái giọng Sàigòn ngồ ngộ của anh nữa!
Sự đãi ngộ ở miền Bắc không tốt đẹp như những gì mà "người ta" đã ngọt
ngào dụ dỗ em. Cũng như những bộ mặt đàn ông nham nhở (xin lỗi anh)
tìm đủ mọi cách chiếm đoạt em. Ở vào bước đường cùng, lần này em đành
nhắm mắt đưa chân. Em kết hôn với một ông sĩ quan già hơn em mười lăm
tuổi. Trong bài "Giòng Đời" anh kể rằng em làm lẽ một viên tướng già
là không đúng sự thực. Nhưng mà thôi, không sao! Làm vợ chính thức hay
làm lẽ, số phận em vẫn hẩm hiu "bên cạnh chồng nghiêm luống tuổi rồi!"
Chiến tranh ngày càng lan rộng và khốc liệt. Phi cơ oanh tạc hầu như
mỗi ngày. Đa số nhân dân miền Bắc đều mong mỏi được quân đội miền Nam
giải phóng, vì họ hết chịu đựng nổi đói khổ và cuộc sống hắc ám, rình
rập. Em là người miền Nam tập kết muộn. Tập kết vì tưởng mình sẽ đến
một nơi như thiên đàng, chứ không phải vì lý tưởng hay bị huyễn hoặc
bởi cái chủ nghĩa hứa hẹn không còn cảnh người bóc lột người! Em chỉ
tha thiết một điều: Chiến tranh sớm chấm dứt, hòa bình mau trở lại để
em được quay về xóm làng xưa. Em tình nguyện xung phong đi chiến
trường B (tức là xuôi Nam ) với hy vọng nhìn lại Bố Mẹ già và đàn em
dại. Em lên đường như một người tìm về nơi chôn nhau cắt rốn, chứ
không phải là kẻ lên đường "làm nghĩa vụ quốc tế" như người ta cổ võ
đề cao. Trở về đó, em lại nghe tin đồn phong phanh rằng anh đã trở
thành người phi công khu trục của chính quyền Sàigòn. Chao ôi! có lần
nào anh say sưa oanh kích mà dưới ấy là chỗ đóng quân của em? Nếu
chẳng may bị trúng đạn phòng không, anh nhảy dù xuống và em là người
băng bó cho anh, thì không hiểu bọn mình phải xử trí ra sao trong tình
huống ấy? May mà điều ấy không bao giờ xảy ra để chúng ta khỏi bị ngỡ
ngàng.
Có lần em nhặt được tờ truyền đơn kêu gọi chiêu hồi từ trên phi cơ thả
xuống. Em vội dấu kỹ tờ truyền đơn vào lần túi áo trong để chờ dịp
thuận tiện là trốn thoát, nhưng cơ hội không bao giờ đến với em cả!
Khi miền Nam được "giải phóng", em nghĩ rằng đây là cơ hội em có thể
tìm gặp người bạn tình năm xưa.. Em biết rằng gặp nhau thì đôi ta mỗi
đứa ván đã đóng thuyền, không còn hy vọng gì chấp nối, nhưng ít nhất
mình cũng còn được thấy nhau sau mấy mùa chinh chiến. Niềm hy vọng ấy
vội tan biến khi em biết rằng anh đã ra đi nước ngoài. Tâm tình em xen
lẫn hai nỗi buồn, vui: Buồn vì không gặp được anh và vui vì anh không
phải rước cảnh tù đày. Anh còn nhớ Loan, em gái của em. Nó kết hôn với
Cảnh, một người Thiếu tá trong quân đội Cộng Hòa. Chồng nó bị đưa đi
"học tập cải tạo", rồi chết vì lao lực trong rừng thiêng nước độc và
vì thiếu dinh dưỡng. Loan nhờ chồng em can thiệp cho Cảnh. Như anh
biết đấy. Tuy chồng em là tướng Việt cộng mà cũng đành bó tay bất lực.
Từ đó Loan không bao giờ nhìn mặt em nữa. Chị em cật ruột bỗng hóa
thành kẻ thù. Nỗi khổ tâm ấy do ai gây ra, mà một mình em phải hứng
chịu sự khinh khi của gia đình? Tại sao em phải chịu nhiều điều oan
nghiệt thế hở anh Duy?
Năm kia, chú Lâm về Sàigòn, chú ấy kể rất nhiều chuyện về anh. Em vô
cùng xúc động vì anh vẫn giữ được trong ký ức hình ảnh và tình cảm
trân trọng đối với người bạn gái đầu đời. Vận nước điêu linh, thế hệ
chúng mình chẳng may phải hứng chịu nhiều thua thiệt. Thật là vô lý
khi hai kẻ yêu nhau trở nên vô tình quay mũi súng bắn vào nhau. Ước
mong sao những lớp người thuộc thế hệ mình nhìn rõ chân lý để cùng
nhau xây dựng lại xứ sở hoang tàn bởi một thứ chủ nghĩa ngoại lai phi
nhân. Mình phải có bổn phận nói rõ cho con cháu nên lấy thương yêu,
chứ không phải hận thù, bù đắp những lỗi lầm của người đi trước. Có
như thế thì mới hàn gắn được những đổ vỡ lớn lao trong quá khứ.
Đúng bốn mươi năm trước, dưới rặng dừa ở làng quê, anh e ấp trao em lá
thư tỏ tình. Anh nao nức chờ đợi hồi âm. Em chưa kịp hồi âm thì không
may xảy ra chuyện hiểu lầm. Bốn mươi năm sau, (nhờ đọc được bài văn
của anh trên báo), từ phương trời này, một người đàn bà góa bụa và mái
tóc đã bắt đầu điểm sương lại ngồi viết thư cho người bạn tình xa cách
nửa vòng trái đất để kể lể chuyện đời. Xin cám ơn anh đã cho em một
chút nắng trong buổi chiều tàn, "Một Chút Mặt Trời Trong Ly Nước
Lạnh!" Đời em truân chiên đã gặp nhiều bất hạnh, nhưng kể từ khi đọc
những dòng tâm tư của anh trên trang báo, em cảm thấy được an ủi phần
nào. Bây giờ thì em mới biết ở nơi cuối trời xa thẳm kia có một chàng
trai Sàigòn thủa nào vẫn còn giữ trong tim hình ảnh và kỹ niệm đằm
thắm của người yêu ban đầu.
Thư viết cho anh đã khá dài. Những giọt nước mưa trên mái nhà cũng đã
thôi gõ đều đặn xuống tấm tôn. Đêm đã xuống từ lâu.. Cảnh vật yên lặng
như tờ, nhưng dường như trong tiềm thức em vẫn nghe tiếng sóng biển rì
rào và âm thanh xào xạc của những ngọn lá dừa cọ xát vào nhau. Biết
bao giờ hai chúng ta có thể lại cùng nhau dạo chơi hóng gió chiều và
nghe sáo diều trên đường làng quê cũ anh nhỉ? Ấy chết! Em lại lẩn thẩn
mất rồi! Đừng! Chúng mình không nên gặp lại nhau để anh còn giữ trong
trí nhớ hình ảnh con bé Nga mười mấy tuổi, má lúm đồng tiền và nụ cười
răng khểnh.
Em xin dừng bút. Cầu chúc anh dồi dào sức khỏe và gia đình gặp nhiều
sự may mắn, an khang, thịnh vượng. Và xin anh nhớ cho rằng ở nơi xứ sở
nghèo khó này vẫn có một người luôn luôn thương nhớ anh.
Thân ái,
Em gái anh, Nga
Tái bút: Để tránh sự kiểm soát của nhà nước, em trao lá thư này cho
một sĩ quan sắp sang Mỹ theo diện H.O. và nhờ ông ta gửi đến chú Lâm
bằng đường bưu diện. Em hy vọng rằng chú Lâm vẫn còn ở tại địa chỉ mà
chú cho em trước đây. Đọc thư em, ước mong anh sẽ hài lòng khi thấu rõ
tâm tình của em.
Nguon: Motgoctroi.
|