VietCatholic News

Sự Cao Cả Của Đức Mẹ Maria

Bài Này Được Viết Bởi Đức Tổng Giám Mục Charles J. Chaput, Dòng Capuchino - Nhân Ngày Lể Truyền Tin Vào Ngày 25 tháng 3 Sắp Tới Và Cũng Là Ngày Hội Hiệp Sĩ Knights of Columbus Dành Ra Để Ghi Nhớ Những Trẻ Em Chưa Sinh Ra Đời- Và Bài Viết Cũng Được Đăng Trong Tạp Chí Columbia, Xuất Bản Hằng Tháng của Hội Hiệp Sĩ Knight of Columbus Cho Các Hiệp Sĩ Thành Viên Knight.

Từ Khi Được Thiên Thần Loan Tin cho đến khi Chúa Bị Đóng Đanh vào Thập Tự Giá, Mẹ Maria đã thể hiện sự khiêm cung, cao cả của Mẹ qua việc dựng xây nên một nền văn hóa sự sống.

Gần cuối của cuốn phim Cuộc Thương Khó của Chúa Giêsu của nhà đạo diễn Mel Gibson, thi hài của Chúa Giêsu được đem xuống từ thập giá và được đặt lên trên tay của Mẹ Ngài.

(Bức Tranh Của Đầu Thế Kỷ Thứ 18 Của Một Họa Sĩ Người Nga Sô Phỏng Về Ngày Lễ Truyền Tin, Bức Tranh Hiện Đang Được Chưng Bày Trong Viện Bảo Tàng của Hội Hiệp Sĩ Knights of Columbus)

Chúng ta ngay tức khắc biết được giây phút này. Chúng ta ai nấy cũng đều nhớ Chặng Ngắm Đàng Thánh Giá lần thứ 13, và cũng được xem qua tác phẩm điêu khắc vĩ đại của Michelangelo, có tên là Pietà. Đó là bức tranh của một Người, mà đã vì tình yêu thương nhân loại, đã chịu sĩ nhục, đánh đập, tra tấn và chết đi; và một người đàn bà, cũng vì tình yêu thương bao la, vô bờ bến đối với nhân loại, đã ở lại cùng với Người trong lúc Người chịu đau khổ và chết đi, để rồi ôm lấy xác chết của con mình trong vòng tay, giống hệt như ôm một trẻ sơ sinh vào lòng vậy.

Chính lúc đó, chúng ta cảm nghiệm ngay được sự cao cả của Mẹ Maria, qua từng nổi đau đứt ruột, khôn ngơi. Mẹ Maria đã mất tất cả. Mẹ chính là hình ảnh của kẻ bị làm nhục và bất lực vô vọng. Nhưng Mẹ cũng lại là hình ảnh mà Giốp muốn ám chỉ đến khi ông nói, “Mặc dầu, tôi bị Thiên Chúa ghét bỏ, nhưng Tôi vẫn luôn tin tưởng, cậy trông nơi Ngài.” (Giốp 13:15).

Đức tin của Mẹ Maria luôn luôn bị thử thách và dằn vặt- từ lúc bối rối và mừng vui khi nghe Sứ Thần Loan Báo cho đến những bất hạnh của thập tự giá. Mặc dầu như thế, nhưng tình yêu thương của Mẹ thì lúc nào cũng sâu đậm, cũng bao la, vô bờ, vô bến. Chính tình yêu thương vĩ đại ấy khiến cho thế giới ngày nay phải cảm thấy xấu hổ và tủi hận. Bằng chứng cao vời ấy đã đi ngược lại với những gì đang thống trị thế giới ngày nay của chúng ta, đó là sự non nớt, sự kém cõi, sự ích kỹ qua hình thức tiêu thụ cá nhân, qua đời sống chính trị, qua môi trường làm việc hằng ngày của chúng ta, và thậm chí qua mỗi gia đình trong chúng ta.

Lý do mà thế giới trần tục ngày nay cố tìm mọi cách để nhạo báng, để chối bỏ Mẹ Maria chỉ vì Mẹ là một người quá nguy hiểm. Mẹ chính là mẩu người thông minh đức độ-Mẹ chính là một người bình thường như bao người nhưng có tấm lòng yêu thương rộng mở, để rồi, cùng với Thiên Chúa, Mẹ đã tạo nên một thế giới mới, không phải bằng quyền lực, nhưng bằng như sự hi sinh vô vị lợi, bằng một niềm tin sắt đá vào chính Thiên Chúa và bằng sự chối bỏ mọi quyền lực tầm thường.

Thế Giới Ngày Nay Là Một Loại Thế Giới Ham Muốn và Khát Khao Quyền Lực

Cố gắng bằng mọi cách để nắm quyền, đó là hiện trạng của thế giới ngày nay. Từ nhà triết học của Anh là Francis Bacon, trong thời Phục Hưng đã từng nói, “Kiến thức chính là quyền lực. Có kiến thức, ắt sẽ có tất cả”, cho đến Napoleon Bonaparte cũng đã nói, “Tôi yêu thích quyền lực. Nhưng tôi yêu nó theo cách của một người nghệ sĩ. Tôi yêu thích quyền lực giống y hệt như một nhạc sĩ yêu qúy cây vĩ cầm của ông ta vậy, để tạo ra những âm thanh, những giai điệu, và những hòa âm”, và cuối cùng là đến thời Josef Stalin, cũng đã từng phát biểu, “Một cái chết chính là một tấm thảm kịch; hang triệu cái chết thì đó chính là một cuộc thống kê.”

Hậu quả của sự non nớt kém cỏi và sự ích kỷ của chúng ta trong từng mức độ khác nhau của cuộc sống thường ngày đã tạo nên một cuộc cạnh tranh để làm phát sinh ra những oán hận, và bạo lực - sự tàn bạo kinh khủng của những cuộc chiến tranh; những chính sách thiếu công bằng về lương bổng, và về di cư, đã giúp đặt những quyền lợi cá nhân của chúng ta lên trên những nhu cầu cấp bách của những người nghèo khổ; từ sự bạo hành, cho đến sự ngược đãi, sự thiếu thủy chung giữa các cặp vợ-chồng, và thậm chí qua ngôn ngữ vốn mang tính lịch sự, nhẹ nhàng nhưng hàm chứa sự vô tình, dã man mà chúng ta vẫn thường dùng để biện minh cho việc hủy diệt những mầm sống mới.

Vào ngày 8 tháng 10 năm ngoái, hãng thông tấn AP đã tường thuật rằng, “một sự phối hợp mới giữa những cuộc thử nghiệm máu và phương pháp siêu âm có thể giúp sớm phát hiện ra những bào thai mang hội chứng Down (do rối loạn nhiễm sắc thể) một các chính xác hơn là qua những cuộc khám nghiệm bình thường, để giúp phụ nữ cảm thấy yên tâm và có nhiều thời gian hơn để quyết định liệu có nên chấm dứt việc mang thai hay không.” Bài viết cũng trích dẫn lời của mà nhà nghiên cứu nói rằng, “Lợi điểm lớn nhất và tuyệt đối của phương pháp này chính là nó cho phép phụ nữ có quyền đưa ra những quyết định cá nhân” trước khi họ mang bầu lớn.

Dĩ nhiên, với việc biết sớm về hiện trạng của thai nhi khi vẫn còn trong bụng mẹ, giúp chúng ta có được sự bình yên tự tại trong tâm hồn, để từ đó, chúng ta có thể đưa ra những quyết định đúng đắn và sáng suốt, nhưng sẽ không mấy tốt đẹp, nếu cái giá phải trả có liên quan tới mạng sống con người. Những trẻ em bị hội chứng Down (hội chứng rối loạn nhiễm sắc thế), thì bản thân các em có làm gì nên tội đâu để gánh lấy những hậu quả, những thất bại đó. Nếu chúng ta nhìn nhận và suy tưởng về các em theo cách đó, thì điều đó chứng tỏ chúng ta thiếu đi tính người, chúng ta mất hẳn đi tính nhân bản và tình con người. Một người bạn của tôi, và chị ta cũng là mẹ của cậu con trai bị hội chứng Down vẫn hay thường nói với tôi rằng, chỉ có sự khác biệt duy nhất giữa các bác sĩ Đức vào những năm 1930 và phần lớn các bác sĩ của thời đại ngày nay, chính là giờ đây chúng ta có nhiều công ty chuyên lo về vấn đề giao tế công cộng một cách tài tình hơn. Thế nhưng, hành động thù địch và sự giận dữ của chúng ta đối với những yếu đuối và hạn hẹn của chính bản thân chúng ta, thì lúc nào vẫn như vậy, không có gì thay đổi. Những trẻ em bị hội chứng Down, chính bản thân các em là những tạo vật của Thiên Chúa. Các em đều có thể sống một cuộc sống hạnh phúc và có ý nghĩa như bao người. Các em đáp trả lại tình thương cho cha mẹ nhiều hơn là các em lĩnh nhận từ họ. Và vì các em trước tiên vẫn thuộc về Thiên Chúa, do thế, việc giết hại các em thì không thể nào được xem như là “một quyết định mang tính cá nhân” được. Và việc làm ấy, rồi đây sẽ mang lại nhiều hậu quả khó lường, được bắt đầu với sự thống khổ, dằn vặt triền miên của người mẹ. Chính bản thân người mẹ đã đáp trả lại một sinh khí của Thiên Chúa bằng việc phá thai. Không phải lỗi của các bác sĩ, của các nhà nghiên cứu, như các bà mẹ vẫn thường đổ lỗi, và thậm chí, đó cũng không phải là lổi của ngay những người cha. Sự oan trái đó vốn đã được tìm ẩn qua những thứ ngôn ngữ như “sự yên bình tự tại trong tâm hồn” và “quyết định mang tính cá nhân”. Bao giờ cũng vậy, người mẹ, phải chính bản thân của người mẹ, phải gánh chịu mọi hậu quả, bởi vì mỗi một người mẹ chính là một phần thi thể của đứa con trong bụng họ.

Sự Thua Thiệt Qua “Cuộc Chiến” Về Phái Tính

Và đó chính là thế giới mà phụ nữ trong năm 2004 phải diện đối. Thế nhưng, họ có hai cách để đối phó. Cách trước tiên là họ phải cạnh tranh bằng cái đầu, bằng chính kiến thức của họ với nam giới để dành được một chút quyền lực mong manh. Điều đó có nghĩa là họ phải khiến cho người đàn ông thất thủ trong mỗi trận chiến. Và hiễn nhiên, sách sử trong suốt 50 năm qua cho thấy, phụ nữ cũng thông minh, trí tuệ và mạnh mẽ không thua kém gì với nam giới. Trong một vài lãnh vực, như trong lãnh vực quân sự chẳng hạn, phụ nữ rõ ràng là xuất chúng hơn nam giới. Nhưng rồi sẽ có sự san bằng, và mỗi sự sang bằng đều phải trả bằng một cái giá. Cái giá của “sự bình đẳng” mà họ vẫn thường hay đề câp đến, chính là sự chối bỏ những khác biệt giữa họ và nam giới. Điều đó có nghĩa là bắt buộc họ lúc nào cũng phải năng động và tài giỏi như đàn ông. Điều đó cũng có nghĩa là họ cần phải đặt sự nghiệp của mình lên trên hết. Điều đó cũng có nghĩa là đòi hỏi họ phải xa tránh những gì thuộc về nữ tính, những gì mang tính yếu đuối, mõng dòn, những gì khiến họ là những người phụ nữ. Đó chính là lý do tại sao mà thế giới trần tục ngày hôm nay tìm mọi cách để chống lại khả năng sinh sản. Đó cũng là lý do tại sao mà phá thai và ngừa thai ngày nay trở thành những việc làm hiển nhiên, bình thường nơi xã hội trần tục này mặc dầu những hành động đó đã và đang dần chống lại khía cạnh nền tảng của phái tính con người. Sự sinh sản được xem như là một sự yếu đuối. Và việc có con chính là phải gánh lấy trách nhiệm của ai đó. Việc có con, cũng còn đồng nghĩa với việc người phụ nữ phải lệ thuộc vào tình yêu thương của người chồng. Và điều đó, tạo ra sự kinh hãi cho chính bản thân họ, vì ngày hôm nay có quá nhiều đàn ông không hề biết cách sống làm sao cho xứng với bậc trượng phu.

Thiên Chúa tạo dựng nên một người nam và người nữ như nhau nhưng lại khác nhau vì lẽ-để cho cả hai cùng yêu thương nhau, cùng hoàn thiện lẫn nhau, cùng giúp đở và cùng phụ thuộc vào nhau trong cuộc sống của gia đình và trong xã hội. Sự thông thái của người phụ nữ khác hẳn với sự thông thái của người nam. Phụ nữ thể hiện sự thông thái của họ qua lòng khoan dung, sự kiên nhẫn, tính chịu đựng và lòng vị tha-là những điều rất cần được phát huy, gìn giữ và bảo vệ giống như thánh Edith Stein, một vị thánh tử đạo dưới thời của Đức Quốc Xã, đã từng mô tả và ví như “sự sống còn, mang tính cá nhân và mang tính tổng thể.” Và họ thể hiện được sự hiện thực hóa qua việc mang nặng đẻ đau một mầm sống mới. Phụ nữ, lúc nào cũng thế, họ luôn thông thái và trỗi vượt hơn người đàn ông rất nhiều, họ biết và nhìn nhận ra được đâu là sự thật và đâu là sự quan trọng cần thiết trên thế giới này.

Sigrid Undset, một nữ Công Giáo gốc Na Uy, vừa nhận được Giải Nobel về văn chương và cũng là một trong những cấy bút thiên tài của mọi thời đại, đã từng nói ra rằng, “Những sự kiện thực tế có thể đúng, nhưng đó lại không phải hoàn toàn là những sự thật….” Đàn ông vẫn thường hiểu các sự kiện thực tế đó qua cuộc sống hằng ngày của họ một cách rất tài tình. Thế nhưng, người phụ nữ dễ nhận biết ra được sự thật qua mỗi con người, qua từng mối quan hệ ẩn chứa đằng sau những sự kiện thực tế đó.

Sự Thông Thái Của Người Phụ Nữ Được Thể Hiện Bằng Tình Yêu

Sự thông thái của mỗi người phụ nữ cũng chính là sự thông thái của chính Mẹ Maria-đó là tình yêu thương, là sự bảo vệ, là dưởng nuôi sự sống đã được tín thác cho Mẹ dẫu có vui, có buồn, có đau khổ hay cay đắng, Mẹ vẫn âm thầm chu toàn mọi nghĩa vụ của mình. Điều đó cũng có nghĩa tương tự cho dẫu bạn có là một người mẹ, hay là một người độc thân khấn trọn theo ơn gọi.

Điều đó hoàn toàn đúng đối với Dorothy Day trong suốt cuộc đời chính trị của bà và việc thành lập ra phong trào Người Công Nhân Công Giáo. Day mô tả thuyết cấp tiến của bà như là “những công trình của long khoan dung.” Và khi gia nhập vào Đức Tin Công Giáo, bà đã nói, “Tôi yêu thương và giống như mọi người phụ nữ khác đang được yêu, tôi muốn được kết liên trong chính tình yêu thương của mình.” Sự uyên thâm của tình yêu thường được bày tỏ trong chính tận trái tim của mỗi một người phụ nữ, cho dẫu người phụ nữ ấy có là một cô giáo, một nữ luật sư, một nữ khoa học gia hay một nữ thư ký hay chăng.

Thánh nữ Têrêsa Avila, là một trong những vị nữ tiến sĩ nổi tiếng vĩ đại của Giáo Hội, và mặc dầu, vị thánh nữ thông thái như bất kỳ một người đàn ông nào, nhưng mỗi ngày, vị thánh nữ ấy vẫn luôn tự nhắc nhở chính bản thân mình và các chị em nữ tu dòng Carmelite vào mỗi buổi sáng là hãy nguyện cầu, cho mình “luôn luôn nhình nhận lấy khả năng của mình và dùng nó cho những hành động yêu thương, để từ những việc làm cao cả ấy, chúng có sức nhen nhóm và tẩy rữa cho các tâm hồn.” Thánh Têrêsa biết được đâu là sự thật và tầm quan trọng của những gì Ngài có. Những người phụ nữ nào yêu nhiều thì ngày càng trở nên những người phụ nữ thật sự và trọn vẹn. Để qua đó, họ giúp cho những người nam, thật sự trở nên những bậc trượng phu, quân tử.

Mẹ Maria từ lúc nhận được tin truyền từ sứ thần, cho đến khi đứng dưới thập tự giá vẫn cứ mãi là một hình ảnh của người phu nữ vĩ đại, thông thái và khiêm cung, Mẹ vẫn là người người bảo vệ cho sự sống và là một mẫu gương cho tất cả mọi người trong chúng ta. Qua việc bảo vệ những người yếu thế, những người nghèo khổ, những trẻ em còn nằm trong bụng mẹ, chúng ta hãy noi gương Mẹ Maria để trở nên những người con của sự sống.

(Đức Tổng Giám Mục Charles J. Chaput được chọn là Đức Tổng Giám Mục của Denver từ năm 1997. Ngài là thành viên Ủy Ban Tự Do Tôn Giáo của Hoa Kỳ và cũng là một thành viên Knight của Hội Đồng 539 ở Denver, tiểu bang Colorado.)

Anthony Lê