|
CÂY ĐỜI XANH TƯƠI
Thiên Phúc
Triệu Quát là con trai của Triệu Xa – một
danh tướng thời Chiến Quốc – thời trai trẻ
từng đọc rất nhiều binh thư.
Là một người khá thông minh, thích nói về
quân sự, người khác không nói lại được,
cha anh là Triệu Xa đôi khi cũng không tranh luận nổi
với anh. Do đó, anh tỏ ra kiêu ngạo, tự cho
mình là giỏi nhất thiên hạ.
Tuy nhiên, Triệu Xa lại rất lo lắng
cho con mình, ông cho rằng Triệu Quát chẳng qua chỉ “nói
phét”. Ông còn nói: “Sau này nước Triệu không nên dùng nó, kẻo
nó sẽ làm cho quân Triệu đại bại”.
Quả thật, khi quân Tần sang xâm lược,
vua Triệu quyết định cử Triệu Quát thay thế
Liêm Pha. Lạn Tương Như đang
bệnh cũng phản đối: “Triệu Quát chẳng
qua chỉ là đọc được một số sách
binh thư của cha mình, căn bản không biết vận
dụng thế nào, không thể cử hắn làm tướng”.
Mẹ của Triệu Quát cũng đến gặp vua Triệu
nói rằng con mình không thể làm đại tướng.
Nhưng vua Triệu không nghe, vẫn cử Triệu
Quát ra tiền tuyến nghênh địch, hậu quả là 40
vạn quân Triệu chỉ trong chốc lát đã bị tiêu
diệt hoàn toàn, bản thân Triệu Quát cũng tử trận
thê thảm.
***
“Mù mà lại dẫn mù được
sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống
hố?” (Lc 6,39). Làm nhà lãnh đạo
hay người hướng dẫn phải có đủ tài
đức; phải sáng suốt trong tư tưởng, khôn
ngoan trong lời nói, và liêm chính trong việc làm, để khỏi
dẫn đưa người khác cũng như chính mình vào
con đường lầm lạc hay diệt vong. Những
kẻ khoác lác, dối trá, giả hình có thể nhất thời
lừa bịp được một số người,
nhưng sớm muộn cũng sẽ bị bại lộ và
sẽ phải chuốc lấy hậu quả khó lường:
“Cây kim trong bọc lâu ngày cũng phải
lòi ra”.
Cha mẹ của Triệu Quát vì sống cùng
anh ta, nên thấy hiểu lời nói và việc làm của con
mình không thể đảm nhận việc lớn. Nhưng
vua Triệu không quan tâm đến câu: “Lời nói phải đi
đôi với việc làm”, cứ cho rằng Triệu Quát là
bậc kỳ tài trong thiên hạ và trao cho việc lớn. Kết quả không chỉ Triệu Quát bị hại
mà còn liên quan đến tính mạng của 40 vạn quân.
Mù mà dẫn mù thì việc sa xuống hố
chỉ là sớm hay muộn mà thôi.
“Sao anh thấy cái rác trong mắt
anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để
ý tới” (Lc 6, 41). Người ta thường
rất hà tiện trong lời khen ngợi, nhưng lại
quảng đại trong tiếng chê bai. Có thể nói một
trong những tội con người dễ phạm nhất:
đó là hay xét đoán, nghĩ xấu, nghĩ sai cho người
khác.
Để có đôi mắt trong sáng, chúng ta không
nên nhìn vào đôi mắt kẻ khác để thấy “cái rác”
trong đó, hay “bới lông tìm vết” để xét đoán,
chỉ trích họ, nhưng hãy nhìn vào chính đôi mắt tâm
hồn mình, để thấy “cái đà” của kiêu căng
tự mãn, của phô trương giả hình, để thanh
lọc cho nên trong sáng. Vì người xưa có
câu “Việc người thì sáng, việc mình thì quáng”, nên việc
nhìn lại chính mình để tự kiểm thảo luôn là
điều cần thiết của mỗi tín hữu Kitô,
nhất là những việc lãnh đạo, hướng dẫn
các tâm hồn. Triết gia Chilon cũng cho chúng ta một
luật sống bất hủ: “Hãy tự biết mình”. Thánh
Âu-tinh thường cầu nguyện: “Lạy Chúa Giêsu, xin
cho con biết Chúa, xin cho con biết con”.
Biết mình thường hèn yếu lỗi lầm
để đừng bao giờ khắt khe lên án anh em.
Biết mình hay che đậy giả hình để
cảm thông dung thứ cho kẻ khác.
Biết mình thích phô trương
háo thắng để đừng phê phán nhạo báng một
ai.
Một tác giả kia đã
nhận định: Những kẻ may mắn thường
là những người có tâm hồn lạc quan vui vẻ, họ
có thói quen nhìn vào mặt tích cực của sự việc và
vào điều tốt của kẻ khác. Trái lại,
những kẻ bất hạnh thường có thái độ
tiêu cực, thù hằn, họ thích nhìn vào điều tồi
tệ nơi kẻ khác, họ rất ham chỉ trích, và
ưa “vạch lá tìm sâu”.
Đúng như lời Đức Giêsu đã nói
trong đoạn Tin mừng hôm nay: “Cây tốt thì sinh trái tốt,
cay xấu thì sinh trái xấu” (Lc 6,43). Lời nói việc làm của người tín hữu
Kitô chỉ có thể sinh hoa kết trái tốt tươi, nếu
siêng năng suy niệm và thực hành Lời Chúa. Đời sống của chúng ta chỉ có thể
“phát xuất ra sự lành” nếu chúng ta được nuôi
dưỡng bằng Mình Thánh Chúa vì Lời Chúa là lời yêu
thương và Mình Chúa là Bí tích tình yêu. Những
ai sống trong vị kỷ, xét đoán, chỉ trích và thù hằn,
kẻ ấy sẽ chết trong bóng tối gian ác của chính
mình.
***
Lạy Chúa, xin đừng để chúng con
khô héo trong thái độ chỉ trích, trong lối nhìn tiêu cực,
trong cách nghĩ đen tối, nhưng xin cho cây đời
chúng con được xanh tươi, để sinh hoa kết
trái của an bình, hạnh phúc và yêu thương. Amen.
|