Ngày 19/12 trong Tuần Bát Nhật trước Giáng Sinh hôm nay, bài Phúc Âm theo Thánh ký Luca ghi lại biến cố truyền tin về sự kiện thụ thai cách lạ của một con người đươc tiền định đóng vai trò làm tiền hô cho Đấng Thiên Sai Cứu Thế, một con người thuộc giòng dõi Levi có cha mẹ sống công chính trước mặt Chúa cho dù các vị son sẻ không con:
"Vào thời Hêrôđê làm vua xứ Giuđêa, có một tư tế tên là Giacaria, thuộc phiên ban Abia, và vợ ông bởi dòng dõi Aaron, tên là Elisabéth. Cả hai là người công chính trước mặt Thiên Chúa, ăn ở theo mọi giới răn và lề luật của Chúa, không ai trách được điều gì. Nhưng họ lại không con, vì Elisabéth son sẻ, và cả hai đã đến tuổi già".
Tình trạng son sẻ của cặp vợ chồng công chính này cũng không ngoài ý định của Thiên Chúa trong việc xuất hiện một con người cao trọng nhất được người nữ sinh ra, như được chính Chúa Giêsu khẳng định trong bài Phúc Âm Thứ Năm Tuần II Mùa Vọng tuần trước. Vì nhân vật lịch sử này sẽ đóng vai trò trung gian giữa Cựu Ước và Tân Ước như một vị "tiên tri của Đấng Tối Cao" được sai đến để dọn đường cho Chúa Kitô xuất hiện (xem Luca 1:76), Đấng cao trọng hơn ngài nhưng lại xin ngài làm phép rửa cho, chẳng khác nào như làm cha thiêng liêng của Người.
Vì vai trò cao trọng này khiến nhân vật tiền hô trở thành đệ nhất thiên hạ ấy cần phải được xuất thân một cách lạ lùng, bắt đầu bằng biến cố truyền tin tương tự như trường hợp truyền tin của Đấng đến sau ngài, với cùng một vị tổng thần Gabiên, như được bài Phúc Âm hôm nay thuật lại:
"Xảy ra khi Giacaria chu toàn chức vụ tư tế trước mặt Thiên Chúa, theo lượt của phiên mình như tục lệ hàng tư tế, ông bắt thăm và trúng việc vào cung thánh Chúa mà dâng hương. Ðang lúc toàn thể đám đông dân chúng cầu nguyện bên ngoài, trong giờ dâng hương. Bấy giờ Thiên Thần Chúa hiện ra cùng ông, đứng bên phải hương án. Giacaria thấy vậy hoảng hốt, sự kinh hoàng đột nhập vào ông. Nhưng Thiên Thần nói với ông rằng: 'Giacaria, đừng sợ, vì lời ngươi cầu nguyện đã được nhậm rồi. Elisabéth vợ ngươi sẽ hạ sinh cho ngươi một con trai, và ngươi sẽ gọi tên trẻ là Gioan. Ngươi sẽ được vui mừng hân hoan, và nhiều người cũng sẽ vui mừng, vì việc trẻ sinh ra".
Thật vậy, vì được tiền định đóng vai tiền hô cho chính Đấng Thiên Sai Cứu Thế, một vai trò có thể nói còn cao trọng hơn cả vai trò làm dưỡng phụ của Người, vị dưỡng phụ dù sao cũng không được truyền tin trước khi được thụ thai một cách long trọng như vị tiền hô này, với những lời lẽ tiên báo thật trịnh trọng về một thiên chức hầu như không ai bằng:
"Vì trẻ nầy sẽ nên cao trọng trước mắt Chúa, sẽ không uống rượu và thức có men, sẽ được tràn đầy Thánh Thần ngay từ lòng mẹ, sẽ đem nhiều con cái Israel trở về cùng Chúa là Thiên Chúa. Trẻ nầy sẽ đi trước Người, trong thần trí và quyền lực của Elia, để đổi lòng dạ cha ông về với con cháu, kẻ ngổ nghịch về lại với lương tri của những người công chính, dọn cho Chúa một đoàn dân chuẩn bị'".
Không biết có phải vì lời lẽ có vé "quá đáng" và thái độ có vẻ quá "trịnh trọng" của vị thiên sứ bấy giờ đã khiến cho người cha tư tế Giacaria này cảm thấy hồ nghi không thể nào tin được rằng mình lại diễm phúc đến như thế hay chăng, nên mới xẩy ra chuyện chính ông trở thành chứng cớ về những gì chân thật liên quan đến con ông đúng như lời sứ thần truyền:
"Giacaria thưa với Thiên Thần rằng: 'Làm sao tôi biết được, vì tôi đây đã già, và vợ tôi cũng đã cao niên?' Thiên Thần liền đáp: 'Ta là Gabriel, ta đứng chầu trước mặt Thiên Chúa, ta được sai đến nói với ngươi, và báo cho ngươi tin lành nầy. Thì đây, ngươi sẽ nín câm và không nói được, cho đến ngày các điều ấy xảy ra; bởi vì ngươi đã không tin lời ta, là những lời sẽ nên trọng khi đến thời của chúng'".
So với trường hợp của Mẹ Maria trong biến cố truyền tin Ngôi Lời Nhập Thể thì thực sự là vị tư tế Giacaria này đã vì không tin mà bị phạt câm. Ở chỗ, thứ nhất, ông và vợ ông xin cho được một người con, trong khi đó Mẹ Maria lại muốn giữ mình đồng trinh, không hề ham ước muốn làm Mẹ Đấng Thiên Sai như các phụ nữ Do Thái thời Cựu Ước khác. Ấy thế mà khi được thiên sứ hiện ra trong đền thờ linh thiêng để cho ông biết rằng lời nguyện cầu của ông đã được nhận lời thì ông lại ngờ vực, ở chỗ đòi dấu hiệu rõ ràng, trong khi đó, cũng vị thiên sứ này hiện ra với Mẹ Maria, ở một căn phòng thô sơ nghèo khó, để truyền tin việc nhập thể của Con Đấng Tối Cao, và trinh nữ Nazarét này chỉ hỏi xem việc thụ thai làm sao có thể xẩy ra với một trinh nữ không biết đến nam nhân như mình thôi.
Đúng thế, sau biến cố truyền tin xẩy ra trong đền thờ khi thân phụ của mình đang làm phận vụ tư tế bấy giờ và sau khi ông câm nín trở về nhà, vị tiền hô của Đấng Thiên Sai Cứu Thế đã được thụ thai: "Khi những ngày thánh vụ của ông đã mãn, ông trở về nhà. Sau những ngày ấy, Elisabéth vợ ông thụ thai, và bà ẩn mình trong năm tháng, bà nói rằng: 'Chúa đã làm cho tôi thế nầy, trong những ngày Người đoái thương, cất nổi khổ nhục tôi khỏi người đời'".
Bài Đọc 1 hôm nay cũng thuật lại một nhân vật đặc biệt khác là Samson, vị anh hùng cứu tinh của dân Do Thái vào thời Các Quan Án, cũng được thiên thần hiện ra báo tin thụ thai bởi một người mẹ son sẻ:
"Ngày ấy có một người đàn ông, bởi đất Sara và thuộc chi họ Ðan, tên là Manuel, có người vợ son sẻ. Thiên Thần Chúa hiện ra nói với bà ấy rằng: 'Ngươi son sẻ không con; nhưng sẽ được thụ thai, và hạ sinh một con trai. Vậy ngươi hãy cẩn thận, đừng uống rượu và thức có men, cũng đừng ăn món gì không thanh sạch. Vì ngươi sẽ được thụ thai, và hạ sinh một con trai. Lưỡi dao cạo sẽ không chạm đến đầu nó; nó là người được hiến dâng cho Thiên Chúa từ thuở nhỏ và từ lòng mẹ; chính nó sẽ bắt đầu giải phóng Israel khỏi tay người Phi-li-tinh'... Bà đã hạ sinh một con trai, và gọi tên là Samson. Hài nhi lớn lên, và Chúa đã chúc phúc cho nó. Và thần tri Chúa bắt đầu ở với nó".
Hai sự kiện thụ thai bởi hai người đàn bà son sẻ trong cả bài Phúc Âm lẫn Bài Đọc 1 hôm nay có thể nói là thụ thai "cách lạ", vì theo tự nhiên đã son sẻ thì không thể sinh con mà nay lại thụ thai và sinh nở sau khi được báo tin cho biết trước. Tuy nhiên, hai chuyện thụ thai "cách lạ" này vẫn không thể nào giống như sự kiện của chính Đấng Thiên Sai Cứu Thế là Đấng được thụ thai sau khi mẹ Người được truyền tin.
Bởi vì, Đấng Thiên Sai Cứu Thế được thụ thai bởi chính Thánh Linh và trong lòng của một trinh nữ chứ không phải của một người đàn bà đã có chồng và đã từng ăn nằm với chồng song bị son sẻ không thể sinh con như hai trường hợp trên đây (xem Luca 1:34-35), trong khi đó hai thai nhi kia có thể được thụ thai bởi việc giao hợp vợ chồng sau khi họ được truyền tin, và lần giao hợp vợ chồng của họ sau khi họ được truyền tin đó đã được Chúa mở lòng dạ của người mẹ ra để bà có thể thụ thai như thường.
Bài Đáp Ca hôm nay như đã chất chứa tâm tình của thai nhi Gioan Tẩy Giả, một thai nhi đã có thể nhẩy mừng trong lòng mẹ khi được Đấng Thiên Sai Cứu Thế đến thăm viếng qua sự xuất hiện và lời chào tràn đầy thần lực của mẹ Người (xem Luca 1:40-44):
1) Lạy Chúa, xin hãy nên núi đá trú ẩn và thành trì kiên cố cho tôi, để cứu tôi: Vì Chúa là núi đá và thành trì của tôi. Lạy Chúa, xin giựt tôi khỏi bàn tay gian ác.
2) Vì Chúa là Ðấng tôi mong đợi, lạy Thiên Chúa của tôi! Lạy Chúa là Ðấng tôi cậy trông, từ thời còn niên thiếu. Từ lòng mẹ, tôi nương tựa nơi Chúa, từ dạ mẹ, Chúa là Ðấng bảo vệ tôi.
3) Tôi sẽ thuật lại quyền năng Thiên Chúa, lạy Chúa, tôi ghi nhớ sự công chính của một mình Chúa, lạy Chúa, Chúa đã dạy tôi từ thời còn niên thiếu, các kỳ công Chúa, tôi cao rao đến bây giờ.
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL