Thương xác bẢy mỐi (Phần V)

 Trích sách Tô-by-a, ch.1-4 và 12

Ông Tô-bít bị bắt đi lưu đầy sang Ni-ni-vê. Ông là người có lòng kính sợ Thiên Chúa và giữ lề luật Chúa. Lòng đạo của ông không chỉ là đi dự lễ, đến nhà thờ, đọc kinh, nghe Lời Chúa, mà còn diễn tả ra bằng các việc lành phúc đức, cách riêng lòng bác ái thương người và giúp đỡ họ tận tình : giúp tiền cho kẻ mồ côi, góa bụa và khách tha phương, bố thí cho kẻ nghèo đói, túng thiếu. Ông kể rằng :

-    Người đói, tôi cho bánh ăn ; kẻ mình trần, tôi cho áo xống ; nếu thấy có thây chết nào bị quăng ngoài tường lũy Ni-ni-vê, tôi đem chôn cất.

Một hôm, ngày đại lễ Ngũ Tuần, người ta dọn một bữa tiệc thịnh soạn. Thấy món ăn la liệt trên bàn, ông chạnh lòng nhớ đến những kẻ đói nghèo, và sai con rằng :

-    Này con, hãy ra đường và gặp ai nghèo đói trong anh em ta, hãy dẫn về đây chia sẻ bữa ăn với cha. Này cha đợi con về đó !

Lúc đưa một người nghèo đói về, cậu con nói với cha :

-    Cha ơi ! Có một người dân ta bị sát hại, người ta quẳng xác ngoài bùng binh.

Vừa nghe, ông Tô-bít chỗi dậy, bỏ bữa ăn, đi lấy xác người đó, đem về giấu đi, đợi đến tối mịt đem chôn. Sau đó, ông mới tắm rửa và ngồi ăn uống. Hàng xóm chê cười ông:

-    Hắn vẫn chưa sợ ! Đã bị tầm nã để xử tử, đến nỗi phải bỏ nhà cửa trốn đi, thế mà nay hắn lại chôn cất kẻ chết.

Số là Vua Sa-ne-kê-ríp rất ghét người thờ Chúa, nên luôn tìm giết họ. Ông Tô-bít không sợ cơn bắt bớ, cứ thăm viếng kẻ tù ngục, yên ủi, giúp đỡ họ, và khi họ bị giết, ông lén lấy trộm xác đi chôn cất tử tế. Bị người Ni-ni-vê tố cáo lên Vua, ông bị kết án tử hình. May nhờ các bạn tâm phúc, ông trốn được, ẩn náu một nơi, còn gia tài ông bị tịch biên hết. Ít lâu sau, vua độc ác kia bị ám sát, Tô-bít lại trở về Ni-ni-vê, đoàn tụ với vợ con và tiếp tục làm việc nghĩa.

Người ta không biết rằng ông Tô-bít kính sợ Thiên Chúa hơn sợ vua As-sy-ri, và lòng thương người lớn lao đến nỗi không làm ông chùn bước trước một hi sinh nào.

*   Đó là Lời Chúa ! - Tạ ơn Chúa !

Suy niệm Lời Chúa

Truyện ông Tô-bít chúng ta đã có lần xem rồi (ở bài 11) nay ta trở lại xem gương sáng của ông hầu như có một không hai trên đời, gương sáng của một con người đã thi hành trọn vẹn việc thương xác bảy mối.

             Ông Tô-bít thương người đến lụy vào thân, vì sao ông không ngại? Thưa : vì ông là người công chính, đạo đức, tức là người vâng giữ luật Chúa truyền dạy. Ta cũng vậy, Chúa cũng dạy ta yêu người. Hội Thánh cũng dạy : Thương người có 14 mối, thương linh hồn 7 mối, thương xác 7 mối. Thực hành các điều đó mới xứng danh là đạo bác ái.

Hôm nay, ta đề cập đến :

Mối thứ năm : Cho khách đỗ nhà.

Ngày nay, vấn đề này quả rất khó thực hành. Không chỉ do vấn đề hộ khẩu, do kinh tế eo hẹp, nhưng nhất là do con người ngày nay quá dối gian, độc ác, nghĩ ra trăm mưu ngàn kế giả bộ để lường gạt... ; cho nên người ta đâm sợ làm phúc thành mang họa vào thân..., ngay cả với người trong vòng họ hàng hoặc quen thuộc cũng vậy.

Tuy thế, việc cho khách lạ trú ngụ thật là việc bác ái rất đáng cổ võ, nhất là trong dịp hoạn nạn như chiến tranh, cháy nhà, lụt lội... Nhưng ai vượt nổi mọi e sợ, cho trú ngụ với sự ân cần, niềm nở, chứ không cau có ; với tình yêu thương, săn sóc, chứ không lãnh đạm, “cháy nhà hàng xóm, bình chân như vại” : người ấy thi hành một việc thương người lớn lao. Họ đã làm cho chính mình Chúa vậy, như Chúa Giêsu đã dạy thế. Còn thánh Phêrô nói : “Đức mến phủ lấp, xóa sạch vô vàn tội lỗi” (1Pr 4.8). Thánh Phaolô thì bảo : “Có kẻ nhờ đó mà không ngờ đã tiếp đón thiên thần làm khách trọ” (Hr 13.2). Ý muốn nhắc đến tích truyện ông Abraham cho ba người thanh niên trú ngụ và đãi cơm, không ngờ đó là các thần sứ trên trời xuống chúc phúc cho ông được sinh con trai. Nới rộng ra hơn : mối thương người này còn nhằm giúp đỡ những học trò đi thi trong chiến dịch “Tiếp sức mùa thi” ; những người lạc đường, lạc lõng, bơ vơ, cô thân cô thế..., giúp một người mới bước vào xí nghiệp, công xưởng, đơn vị mình, hoặc mới tập tễnh bước vào nghề..., ân cần chỉ bảo, giúp phương thế cho họ thành công, thành tài... Đó cũng là những việc bác ái lớn.

Mối thứ sáu : chuộc kẻ làm tôi. Ngày xưa, thời Trung Cổ, các hiệp sĩ có lý tưởng “thế thiên hành đạo” như các võ sĩ nghĩa hiệp bên Á Đông, họ giải thoát tù nhân hay con tin bị bọn thảo khấu bắt giữ...; can thiệp chống cường hào ác bá để giải phóng những kẻ thân cô thế cô, thấp cổ bé miệng. Thánh Vinh Sơn Phaolô chuyên lo tìm cách chuộc kẻ làm tôi, có lần chính ngài tự nguyện thế chân cho một tên nô lệ chèo đại chiến thuyền...

Ngày nay có những hình thức nô lệ khác : Những nô lệ cần sa ma túy ; những phụ nữ bán thân làm nô lệ tình dục; những trẻ em bị bán làm nô lệ, làm lao động cưỡng bức v.v…Thực ra những hình thức nô lệ mới mẻ này qua lớn đối với khả năng hạn hẹp nhỏ bé của mỗi người chúng ta… Mỗi người có thể nghĩ ra cách thức giúp đỡ hay giải thoát thế nào đó trong khả năng mình… Có một bà kia, thuộc hội Legio Mariae, đã giúp một gia đình, tuy có đạo, song lại làm nhà mình thành ổ mãi dâm, và bà mẹ làm tú bà. Khuyên bảo, cầu nguyện mãi, dần dà cũng có kết quả là giúp được họ sám hối bỏ nghề.

Mối thứ bảy :  Chôn xác kẻ chết. Với một thi thể đã chết, mà cũng thi hành bác ái ư ? Tại sao vậy? Thưa : vì kính trọng thân thể con người là một kỳ công tuyệt tác sáng tạo của Thiên Chúa, và cũng vì tin vào sự sống lại của thân xác : xác sống lại ngày sau hết, hợp với hồn mà hưởng phúc với Chúa. Giáo Hội làm phép xác, dâng lễ cầu hồn và an táng cách tôn kính, cũng vì coi đó là xác thánh, chứ không phải là một thây ma vô hồn như xác trâu bò. Không ai không tôn trọng thi hài người đã chết, cho dù người vô tín ngưỡng, vô tôn giáo đến đâu cũng vậy. Cũng như người Do thái thời xưa, chết mà không được chôn cất tử tế nơi phần mộ gia đình là một ô nhục, bất hạnh. Giúp chôn cất xác vô thừa nhận như ông Tôbít làm ngày xưa là một việc nghĩa rất lớn. Chính Chúa tán dương người phụ nữ đập bình bạch ngọc, xức dầu thơm cho thân thể Chúa, vì Chúa cho rằng bà ấy linh cảm trước là Chúa sẽ bị chết như một phạm nhân, và không được chôn táng tử tế, nên bà ấy đã xức dầu để liệm táng xác Chúa trước đi (Mt 16.12).

Ngày nay, vấn đề chôn xác ấy ít xảy ra cho ta. Nhưng ta có thể thực hành cách khác : chẳng hạn giúp kẻ sắp sinh thì : đến đọc sách dọn mình chết lành cho người già cả, ốm nặng, hấp hối ; mời linh mục cho họ chịu các phép sau hết ; hoặc trong phường xóm có ai qua đời, họp nhau đến cầu hồn, cầu lễ... Những giúp đỡ cách này, cách khác cho tang gia bối rối là rất quí khi giúp đỡ vô vị lợi. Nhưng nhiều nơi có thói tục rất ngoại đạo là mở ra ăn uống, nhậu nhẹt... trong gia đình đang thọ tang, gây ra nghịch mắt, chướng tai : trong nhà thì đọc kinh và khóc lóc, ngoài sân thì nhậu nhẹt, cười nói, rượu vào lời ra... Nhiều người cho ta cảm tưởng là họ đi tìm miếng ăn nơi đám tang.

Cụ Phan Kế Bính có lần than rằng : “Than ôi ! Việc tử biệt là cảnh rất đau buồn, còn người đến trợ giúp nhà tang là một nghĩa vụ xã hội. Khi người ta đau đớn, có thể giúp được việc gì thì giúp, còn tưởng gì đến sự ăn uống. Phần hiếu chủ thì đang lúc buồn bã, âu sầu, còn bụng dạ nào nghĩ đến việc thù tiếp. Vậy mà ép cho người ta phải cỗ bàn khoản đãi, thì cái nghĩa vụ cứu giúp nhau ở đâu ?” (trích “Việt Nam phong tục”, tr.185).

Một người không có đạo mà còn nói được như vậy ! Nghĩ tình đời thật đen bạc : lúc người ốm nằm hấp hối thì chẳng có ai, dĩ chí người trong gia đình cũng lơ là... Thế mà người ốm vừa thở hơi cuối cùng, thì cả một “kỹ nghệ khai thác xác chết” nổi dậy hoạt động tấp nập, ầm ĩ..., nào đòn đám ma, nào phường kèn, nào mổ heo, mổ gà, nào ăn uống, v.v...

Có những tục lệ ngoại đạo từ ngoại giáo du nhập vào lễ an táng của người công giáo, song không thể chấp nhận được. Có nhiều lắm, chỉ kể ra đây một hai điều. Như thấy ở nơi nọ thuê dàn kèn đám ma, con hát về khóc mướn theo tiếng kèn ò e, í e..., khóc sao có bài bản thật hay thì được thưởng tiền... Có người đi đưa linh cữu mà lăn lộn ngất xỉu trên đường trước quan tài, hoặc lăn nhào xuống huyệt... như muốn chết theo ; hoặc làm ma chay thật linh đình để lấy tiếng khen, khoe của, khoe công, mà ngờ đâu đạo hiếu của người ấy chỉ là che mắt thế gian, lúc người ốm còn sống thì đối xử tàn tệ, bạc đãi, đến nỗi có câu ca dao chế rằng :

“Còn sống thì chẳng cho ăn,

  Chết đi cúng giỗ làm văn tế ruồi”.

Những thói tục ấy chẳng lợi gì cho linh hồn người quá cố, mà còn biểu lộ một sự yếu kém đức tin trầm trọng về số phận của linh hồn người chết nơi thế giới bên kia. Cho nên, thánh Phaolô dạy : “Tôi không muốn để anh em không biết chút gì về số phận những người đã chết, ngõ hầu anh em đừng buồn phiền, sầu não như kẻ không có đức tin và không có niềm hi vọng vào sự sống lại. Đây tôi cho biết : những ai chết trong ơn nghĩa Chúa, Thiên Chúa sẽ cho họ ở làm một với Chúa Kitô... Rồi ngày sau, lúc Chúa Tái Lâm, những kẻ đã chết sẽ sống lại... và chúng ta tất cả sẽ được đón lên ở với Chúa mãi muôn đời” (1Tx 4.13-17).

Tích truyện

Một câu chuyện vui cười về chôn kẻ chết :

Ông già ốm nặng sắp chết, nằm thoi thóp. Ở phòng bên cạnh, các con ông bàn tán việc lo liệu đám tang. Anh nào cũng keo kiệt, không muốn bỏ tiền để làm ma cho ông. Kẻ thì bàn : mua cho ông chiếc hòm thật rẻ. Kẻ khác nói : không nên thuê xe tang có ngựa kéo, tự ta khiêng quan tài đi chôn cũng được. Nghe họ bàn vậy hoài, ông già gọi các con lại bảo : 

-   Thôi, để tao đi bộ ra nghĩa địa mà chết ngoài đó cho rồi!

+++++