…………………………….

Một khi ta đã hiểu rõ thiên giới theo nghĩa thần học như thế rồi, sẽ dễ hiểu tại sao biến cố Tử nạn của Đức Giêsu xảy ra trong thời gian lịch sử cách đây 2000 năm và tại một địa điểm là Đồi Canvê, nhưng trước mắt Thiên Chúa, Người lại “nhìn thấy” biến cố ấy là một hiến tế đang dâng trên cõi trời, trên thiên giới, trước thánh Nhan Người. Gọi cách vắn tắt là :

PHỤNG VỤ THIÊN GIỚI.

Và cái nhìn ấy của Thiên Chúa, Thiên Chúa đã soi sáng cho các tác giả Thánh Kinh, cách riêng thư Do Thái (mà chúng ta đã dẫn giải trên kia), viết ra cho nhân loại biết. Và đặc biệt còn cho biết : chúng ta cũng được đưa vào tham dự Phụng Vụ Thiên Giới ấy, cử hành trước Nhan thánh Thiên Chúa Cha ! Thật là Kỳ diệu !

Trong cách diễn tả của các Sách thánh, vì những lý do văn chương hay lý do dạy đạo cho các tín hữu trong cộng đoàn, gồm nhiều người từ dân ngoại mới gia nhập Hội Thánh, hoặc những người Do Thái cải đạo từ Do Thái giáo vào đạo Chúa, các tác giả Sách Thánh thời đó buộc lòng phải sử dụng hình ảnh phụng vụ của cộng đoàn dưới thế, hoặc phải so sánh với nghi lễ của đạo cũ Do Thái, (chẳng hạn như ở thư gửi tín hữu Do Thái hay sách Khải Huyền), hoặc phải sử dụng những hình ảnh về không gian và thời gian, như thể các việc xảy ra trong thời gian cái trước cái sau, xảy ra ở chỗ này chỗ kia.

Dầu vậy, khi đọc các sách Thánh Kinh ấy, ta phải nhìn theo cách nhìn của Thiên Chúa nói trên kia, vì nơi Thiên Chúa mọi sự đều đơn thuần ; trong cái nhìn của Thiên Chúa, mọi sự đều duy nhất : Đức Giêsu tử nạn dưới đất, Thiên Chúa lại thấy là đồng thời Người đang dâng hiến tế trên trời. 

---oo X oo---

QUAN ĐIỂM CỦA CÁC NHÀ CHÚ GIẢI

Trước khi tiến xa hơn, xin trích dẫn quan điểm của một vài nhà chú giải Thánh Kinh có uy tín, để thấy rằng các vị không những cũng đồng quan điểm với chúng ta, mà hơn thế còn giảng giải cho ta hiểu vấn đề thêm sâu sắc.

Cha Spicq, OP (Dòng Đa Minh), căn cứ vào những đoạn thư Do Thái đã trích dẫn trên kia, viết đại ý thế này :

Lập luận của đoạn Dt 8.1-5 cho phép ta quả quyết rằng :

+ Có một việc dâng tế lễ trên thiên giới.

Đây ta hãy xem :

a/ "Chúa Giêsu Thượng tế đã đi vào cõi trời (Dt 9.12,24) để tiếp tục thi hành ở đó chức vụ tư tế dưới một hình thức mới (9.24)", Người thi hành chức vụ tư tế trong một phụng vụ ở Cung thánh thiên giới.

Mà đó là "điểm chính yếu" mà thư Do Thái muốn trình bày (8.1), tức là "chúng ta có một vị thượng tế... thánh, vô tội, tinh tuyền” (7.26-28), đang ngự bên hữu Thiên Chúa (8.1), không phải để nghỉ ngơi, song "phục vụ” trong Cung thánh và Nhà Tạm đích thực Thiên Chúa đã dựng lên, chứ không phải người phàm" (8.1-2).

b/ Thiết yếu Người là Thượng tế ở thiên giới, tác giả thư nói tiếp, còn ở trần gian, Người đã chẳng là tư tế vì đã có các kẻ khác thuộc dòng họ Lêvi, đã được Lề luật thiết lập làm tư tế (Dt 8.4). Thật vậy, Đức Giêsu thuộc dòng họ Giuđa không có phận sự phục vụ bàn thờ (7.13-14).

c/ Nếu Đức Giêsu làm Thượng tế ở thiên giới, thì quan niệm Do Thái đòi buộc rằng chức vụ Thượng tế phải đi kèm với việc hiến dâng lễ vật, hay hiến tế (xem Dt 5.1 ; 8.3), cũng như đền thờ đòi buộc phải có tư tế phục vụ : "Đối với tác giả thư Do Thái, một chức tư tế mà không có hiến dâng lễ vật là điều không thể quan niệm được… Vì thế ta thấy nói ở đoạn 8.1-5 là cần thiết Người phải hiến dâng một cái gì." (Spicq, Epitre aux Hébreux, quyển I. tr.311tt.)

Toàn cả cảnh trí là trên Thiên Quốc. Vị Thượng tế ngự bên hữu Thiên Chúa, không có nghĩa là ngồi bên hữu, song phải hiểu là được suy tôn lên địa vị ngang hàng với Thiên Chúa bởi vinh hiển phục sinh (Cv. 2.33 ; Pl 2.9-11; Dt 8.1-7,26), Người cũng lại là "Thừa tác viên của Cung Thánh và của Nhà Tạm đích thực" (Dt 8.2).

Chữ “thừa tác viên” đây [1], theo cha Spicq, là thuật ngữ tế tự và hàm ý hoạt động, chứ không phải là một chức (danh dự) suông không làm gì. Chính nhờ so sánh với công việc các tư tế Lêvi làm (“bất cứ ai được phong làm thượng tế cũng là để dâng lễ vật và tế phẩm”), mà tác giả Thánh thư rút ra kết luận: "Vậy Người cũng phải có gì để dâng" (c.3) : Dâng lễ vật là điều cần thiết (c.3). Không dâng lễ vật, thì chẳng (cần) tư tế làm gì ! [2]

+ Chúa Giêsu Thượng tế thiên giới dâng gì ?

Thư Do Thái viết : Dâng chính máu mình (9.12) tức là  mạng sống mình, và đặc biệt còn thêm câu này : "Chúa Kitô, nhờ Thần Khí hằng có mà tiến mình làm lễ hy sinh vô tì tích dâng lên Thiên Chúa" (9.14). Mà Thần Khí hằng có là thực tại thiên giới, thực tại của Thiên Chúa, cho nên cha F.X.Durrwell, CSsR (Dòng Chúa Cứu Thế), lập luận : "Hiến tế được dâng lên nhờ Thần Khí hằng có (9.14) thì dù thập giá cắm ở trên đất, hiến tế ấy không còn là của trần gian nữa (8.4) vì được dâng bởi Thần Khí vĩnh hằng, nên đã vào cõi thiên giới..."

+ Hơn nữa, lại là một dâng hiến tồn tại vĩnh viễn

Cha Durrwell nêu ra một điểm quan trọng : Việc Đức Giêsu dâng mình chịu chết làm lễ tế lên Thiên Chúa, một khi được Chúa Cha chấp nhận – một sự chấp nhận vĩnh viễn không bao giờ qua đi – thì lễ tế ấy được thành vĩnh cửu.

Xin giải thích :

· Của lễ nào dâng lên Thiên Chúa mà đẹp lòng Người thì Người chấp nhận. / Mà việc Hiến Tế chính Mình Chúa Giêsu thì dĩ nhiên rất đẹp lòng Thiên Chúa, (vì vâng phục thánh Ý Cha hoàn toàn). / Vậy tất nhiên được Chúa Cha chấp nhận.

· Khi đã chấp nhận thì Thiên Chúa tỏ sự ấy ra bằng một hành động : đó là phục sinh và tôn vinh Chúa Giêsu, hay nói cách khác, là thần hóa thân mình Chúa Giêsu (xem tr.179tt).

· Mà việc phục sinh và tôn vinh thần hóa Chúa Giêsu, tự nó là một hành động tồn tại vĩnh viễn :

Việc phục sinh : “Chúng ta biết rằng : một khi Đức Ki-tô đã sống lại từ cõi chết, thì không bao giờ Người chết nữa” (Rm 6.9) ; “Chúa Giêsu phán: “Ta đã chết, và nay Ta sống đến muôn muôn đời” (Kh 1.18) ; 

Việc thần hóa : “Thiên Chúa đã siêu tôn Người
và tặng ban danh hiệu, trổi vượt trên muôn ngàn danh hiệu.
 Như vậy, khi nghe danh Đức Giê-su,
cả trên trời dưới đất và trong nơi âm phủ,
muôn vật phải bái quỳ ;
và mọi loài phải mở miệng tuyên xưng rằng :

“Đức Giê-su Ki-tô là Chúa”,

để tôn vinh Thiên Chúa Cha.” (Pl 2.9-11)

Sở dĩ việc phục sinh và thần hóa Chúa Giêsu sẽ tồn tại vĩnh viễn, không bao giờ qua đi hay chấm dứt, là bởi vì nơi Thiên Chúa hằng hữu, không có gì là tạm bợ mau qua như nơi trần gian của chúng ta ! Nhất là việc thần hóa Đức Giêsu là việc nâng Chúa Giêsu lên bằng Thiên Chúa Cha, thì việc đó nhất thiết phải trường tồn vĩnh cửu muôn muôn ngàn đời ! Vĩnh cửu như Thiên Chúa là vĩnh cửu vậy !

Vậy nếu hành động phục sinh và tôn vinh ấy tồn tại vĩnh viễn, thì việc hiến tế – đối tượng của việc phục sinh, tôn vinh – cũng tồn tại vĩnh viễn, hai cái đó luôn đi đôi với nhau không thể phân ly. Chẳng lẽ hành động tôn vinh thì còn mãi, mà việc hiến tế là đối tượng của nó thì không còn nữa, vậy hành động ấy sẽ tác động vào chỗ trống không ? Như thế là không hợp lý. Nắm chắc được sự thật này, nên Thư Do Thái viết :

“Quả thế, Đức Ki-tô đã… vào chính cõi trời, … không phải để dâng đi dâng lại việc hiến tế chính mình nhiều lần, Nhưng chỉ một lần … thì đã đủ (vì hiến tế tồn tại vĩnh viễn)

- để tiêu diệt tội lỗi mãi mãi (Dt 9.24-26);

- Người trở nên nguồn ơn cứu độ vĩnh cửu cho tất cả những ai tùng phục Người (5.9; 9.12) ;

- Mà vĩnh viễn làm cho những kẻ Người đã thánh hoá được nên hoàn hảo (10.14).

Vì vậy trên đây nói rất đúng rằng : đây là một điểm quan trọng, là bởi vì nếu việc hiến tế thiên giới của Chúa Giêsu tồn tại, thì mới có thể “tái hiện” trong Thánh Lễ dưới trần, để thờ phượng Thiên Chúa và đem lại ơn cứu độ cho loài người. (Sau này sẽ nói rõ hơn).*

-------------------------------------

** Như vậy, không được hiểu hiến tế đó là một việc Đức Giêsu lập công nghiệp và Thánh Lễ là nơi phân phát công nghiệp.

Đây là một điểm thần học khá lạ lẫm đối với giáo hữu VN. Vậy cần giải thích đôi chút. Có một nền thần học hồi trước chủ trương rằng : hiến tế của Chúa Kitô là một việc đã được làm xong và hoàn toàn chấm dứt trong thời gian (chiều thứ Sáu Tuần thánh trên Đồi Canvê), chứ không còn tồn tại và vĩnh cửu hóa như trên vừa nói. Nay Chúa Kitô đã phục sinh và về trời yên nghỉ bên hữu Chúa Cha, hưởng phúc đời đời, và chỉ còn lại hiệu quả là các công nghiệp do cái chết cứu chuộc Người lập được, (giống như có công làm việc mà tậu được của), và Chúa sẽ dùng các Bí tích như dụng cụ mà ban phát các công nghiệp ấy cho loài người hưởng.

Theo chủ trương đó, thì Thánh Lễ bàn thờ chỉ là việc “diễn lại” tế lễ xưa trên thập giá để ban phát Ơn Cứu Chuộc, là công nghiệp Chúa Giêsu đã lập được bởi cái chết đền tội của mình.

Chủ trương này không được Công Đồng Vatican II ủng hộ trong Hiến Chế Phụng vụ thánh, số 7 và 8 sẽ được trích dẫn dưới đây (tr.222tt), vì ngược với lời dạy của thư Do Thái chương 8.1-5 mà chúng ta đã xem trên đây.

-----------------------------------------