“Không ai đã lên trời, ngoại trừ Con Người, Đấng từ trời xuống.” (Ga 3.13,31) ;

“Các ông bởi hạ giới, Tôi bởi thượng giới.” (Ga 8.23)

Buồn rầu trước sự cứng tin của người Do Thái – và gián tiếp của cả nhân loại – Đức Giêsu đưa ra lời nhận định rằng nếu Chúa Cha không ban ơn, thì chẳng ai đến với Người và tin Người được :

Quả thật "Không ai có thể đến với Tôi, nếu Chúa Cha, Đấng đã sai Tôi không lôi kéo họ" (6.44).

Dựa vào lời ấy, người ta có thể bào chữa cho người Do Thái – và gián tiếp cũng cho cả loài người chúng ta nữa – bằng lập luận này : Nếu Chúa Cha không lôi kéo, vì thế người ta không đến được với Chúa Giêsu và không tin vào Người, thì đâu có phải tại lỗi họ ? 

Đọc được ý ngấm ngầm ấy, Đức Giêsu giải đáp ngay : Không phải vậy,

"Hết thảy mọi người đều được Thiên Chúa dạy dỗ, các tiên tri đã bảo thế, ai nghe và đón nhận giáo huấn của Chúa Cha, thì sẽ đến với Tôi."  tức là tin Tôi. (6.45)

Câu ấy muốn nói, mọi người không trừ ai đều được Thiên Chúa dạy dỗ, như lời các tiên tri bảo thế, chẳng hạn như tiên tri Giêrêmia:

“Ta sẽ ghi vào lòng dạ chúng, sẽ khắc vào tâm khảm chúng Lề Luật của Ta. […] Chúng sẽ không còn phải dạy bảo nhau, kẻ này nói với người kia: “Hãy học cho biết ĐỨC CHÚA“, vì hết thảy chúng, từ người nhỏ đến người lớn, sẽ biết Ta - sấm ngôn của ĐỨC CHÚA.” (Gr 31.33-34).

Đức Giêsu nói thế có nghĩa là mọi người tùy hoàn cảnh đều được Thiên Chúa âm thầm chỉ bảo trong tâm hồn, cách này cách khác, theo đường lối vô phương dò thấu của Thiên Chúa, nhưng cụ thể là qua tiếng lương tâm, rồi qua những ơn soi sáng thúc giục bên trong, còn bên ngoài nhờ những lời nhắc nhở dạy dỗ của cha mẹ, thầy giáo, lời Sách Thánh, lời giảng dạy của linh mục, của Hội thánh, của sách vở báo chí tốt lành v.v…

Đạo lý Công giáo gọi những điều đó là “Ơn thường sủng” hay “Ơn Túc Sủng”, tức là Thiên Chúa ban cho tất cả mọi người "đủ những ơn" và phương tiện cần thiết để lo việc cứu rỗi của mình, đúng như lời Thánh Kinh dạy:

"Quyền năng thần linh của Chúa đã ban tặng cho chúng ta tất cả những gì cần cho sự sống và đạo hạnh…" (2 Pr 1.3). (Cũng xem : Sách Giáo Lý Hội Thánh Công giáo, số 2000)

Như thế Chúa muốn bảo người Do Thái – và tất cả mọi người – là bằng những cách ấy Thiên Chúa đang “lôi kéo” họ, nếu họ nghe và học theo những lời đó, những tiếng nói đó - âm thầm hay tỏ tường - của Thiên Chúa, họ sẽ “đến với Chúa Giêsu” và tin Người.

Thành ra họ cũng như bất cứ ai, không thể bào chữa mình là vô tội : nếu họ không nghe theo tiếng Thiên Chúa dạy dỗ trong tâm hồn, rồi bên ngoài không được cha mẹ để tâm dạy dỗ từ nhỏ, lớn lên lại theo chúng bạn xấu, chịu ảnh hưởng của sách báo, phim ảnh đồi bại, của lối sống buông thả đầy gương mù của xã hội, buông theo các xúi giục xấu xa của ác quỉ, v.v…, kết cục là tâm hồn càng ngày càng lún sâu vào tính mê nết xấu và lỳ lợm trong tội lỗi.

Sách Tam Tự Kinh nói rất đúng :

a) Nhân chi sơ, tính bổn thiện ;
b) tính tương cận, tập tương viễn ;
c) cẩu bất giáo, tính nãi thiên ...

Nghĩa là

a) con người ban đầu, khi mới sinh ra, đều tốt lành, giống như tờ giấy trắng tinh,

b) ai ai cũng có tính giống nhau, nhưng rồi sau, vì học tập hoặc nhiễm những tập quán tốt hay xấu mà đâm ra khác xa nhau, người thì trở nên tốt, kẻ thì trở thành xấu ;

c) nếu không được dạy dỗ, giáo dục, tính sẽ thay đổi, trở nên khác.

Đến lúc ấy cho dù Thiên Chúa và ơn của Người có muốn ‘lôi kéo’ họ, thì cũng chẳng còn được nữa. Không phải vì Thiên Chúa thiếu quyền năng, song chỉ vì tôn trọng tự do của họ, mà họ thì lúc ấy đã ra chai lỳ trong đàng xấu, chẳng thèm để tai nghe những ơn soi sáng và thúc giục bên trong, cũng như những lời chỉ bảo khuyên nhủ bên ngoài của những người thân hoặc có trách nhiệm. Nói cách khác, họ không cộng tác với ơn sủng nữa. Xin nhắc lại lời Thánh Aogutinô: “Thiên Chúa đã dựng nên bạn không cần có bạn (cộng tác), nhưng Thiên Chúa không thể cứu bạn nếu không có bạn (cộng tác) !”

Và đến nước ấy là hết hy vọng, dù có ai khẩn cầu giùm, có lẽ cũng chẳng được Thiên Chúa nhậm lời, như có lần Người phán bảo với dân Do Thái cứng lòng :

“ĐỨC CHÚA phán với tôi (ngôn sứ Giêrêmia) : “Ngươi đừng cầu nguyện cho dân này được may lành nữa ! Chúng có ăn chay, cầu khẩn, Ta cũng chẳng thèm nghe tiếng; có dâng lễ toàn thiêu và lễ phẩm, Ta cũng chẳng tỏ lòng xót thương….” (Gr 14.11-12)

^“Cho dù Mô-sê và Sa-mu-en (những tôi trung và bạn thân của Chúa) có đứng trước nhan Ta (mà cầu khẩn), Ta cũng chẳng còn để lòng thương dân này nữa. Hãy xua chúng cho khuất nhan Ta.” (Gr 15.1)

***

Trước khi bước sang Phần thứ hai của Diễn từ Bánh Sự Sống, Đức Giêsu tóm tắt Phần thứ nhất bằng lời kêu gọi người ta tin vào Người là Bánh đem đến Sự Sống, và nhờ đó sẽ được Sống Đời Đời :

“Thật, Tôi bảo thật các ông, ai tin (Tôi) thì được sự sống đời đời. (Vì) Tôi là bánh (đem đến) sự sống.” (6.47-48).   

 Tiếp theo Người nhắc lại cho người Do Thái, và qua trung gian họ cho mọi người rằng : hãy coi gương lớp cha ông của họ, để đừng bám víu hay trông cậy vào bất cứ thứ bánh manna nào – ám chỉ những của vật chất của trần gian này – vì nó không đem đến Sự Sống:

"Tổ tiên các ông đã ăn man-na trong sa mạc, nhưng đã chết” (c.49).

Hãy tìm Bánh đem đến Sự Sống, Bánh từ trời xuống là chính Chúa Giêsu, thì sẽ khỏi phải chết, cái chết đời đời :

“Còn bánh này là bánh từ trời xuống, để ai ăn thì khỏi phải chết." (c.50).

šš