|
BÀI
LỜI CHÚA 23
tình
bẠn
Trích lược 1 Sa-mu-en 18. - 20. ; 2 Sa-mu-en 1.
Yô-na-tan là con vua Sa-un. Hôm ấy, sau khi
Đa-vít dùng chiếc ná bắn hạ được tên
Gô-li-át khổng lồ trở về, cầm nơi tay
thủ cấp nó mà ra mắt vua Sa-un, thì Yô-na-tan sinh lòng
ngưỡng mộ Đa-vít, hồn Yô-na-tan đã gắn
bó keo sơn với hồn Đa-vít, và Yô-na-tan đã yêu
mến cậu như chính mình.
 Để biểu lộ
tình bạn của mình, Yô-na-tan cởi áo choàng, cởi thanh
gươm báu, cả chiếc cung và áo giáp mà trao tặng
Đa-vít. Ngược lại, vua cha Sa-un lại có lòng ghen
ghét Đa-vít, vì thấy Đa-vít giỏi, thành công,
được dân chúng ca tụng và mến phục, nên Vua
lo sợ cho ngai vàng của ông. Ông nhất định tìm
cách giết Đa-vít.
Một
bên là tình cha con, một bên là tình bạn hữu, Yô-na-tan
rất khổ tâm, không biết làm sao. Bao lần, chàng tìm
cách biện hộ cho Đa-vít :
- Anh không
làm gì xúc phạm đến Phụ Vương cả, trái
lại, các điều anh làm đều có lợi cho
Phụ Vương. Tại sao Phụ Vương đành
mang lấy vạ đổ máu người vô tội vô
cớ ?
Có
lần Yô-na-tan còn liều mất mạng để cứu
Đa-vít. Lần kia, tại bàn tiệc của Vua, thấy
Đa-vít vắng mặt, Vua Sa-un hỏi tại sao. Yô-na-tan
thưa :
- Đa-vít đã khẩn khoản
xin con cho anh đi Bê-lem, để dự tế lễ
của cả thị tộc, vì thế, anh đã không
đến dự tiệc cùng Phụ Vương.
Kỳ
thực, Đa-vít trốn đi vì biết dự tiệc
lần này là sẽ bị Vua giết. Vua đoán
được là con mình giúp Đa-vít trốn đi, ông
nổi giận la lớn :
- Con của
đồ đĩ hư thân ! Tao lại không biết là mày
đã cặp kè với thằng Đa-vít sao ? Mày hãy nhớ
: bao lâu nó còn sống, ắt cả mày, cả ngai vàng
của tao sẽ không vững đâu ! Đi điệu nó
về đây, nó đáng bị xử tử !
Yô-na-tan
đáp :
- Tại sao anh ấy phải
chết ? Anh ấy đã làm gì đáng tội ?
Thay vì trả lời, Vua vung giáo đánh
chàng. Chàng tránh ngọn giáo và rời bàn tiệc mà đi,
bừng bừng tức tối. Chàng biết ý Cha quyết
định giết Đa-vít, liền chạy đi báo
Đa-vít trốn xa... Gặp Đa-vít, hai người ôm
nhau mà khóc..., rồi vĩnh biệt nhau... Từ đó cho
đến khi chết, hai người bạn không bao
giờ còn được thấy nhau. Thế là hết
rồi những ngày vui sướng, chuyện trò bên nhau,
cưỡi ngựa, bắn cung, đấu kiếm bên nhau.
Xa nhau, nhưng không bao giờ quên nhau,
cho đến cái ngày ác nghiệt, Vua Sa-un và Yô-na-tan tử
trận trên núi Ghi-bô-a. Được tin sét đánh,
Đavít đau đớn, sầu muộn không nguôi. Ông
đã làm bài ai ca não nùng và dạy cho toàn dân than khóc
người bạn chí thân của mình. Trong bài ấy, có
mấy câu này :
“Hỡi con cái Israen, hãy khóc than Sa-un và
Yô-na-tan đáng mến, đáng yêu... Yô-na-tan hỡi, tôi
đau lòng đứt ruột vì anh, và thương nhớ
anh vô vàn... Tình anh đối với tôi thật còn thiết
tha hơn tình nhi nữ”.
* Đó là
Lời Chúa ! - Tạ ơn Chúa !
Suy
niệm Lời Chúa
Người lớn chúng ta, không chắc có mấy ai
hiểu cặn kẽ tình bằng hữu chân thật là
thế nào, huống chi các thanh thiếu niên, thường
lẫn lộn tình bạn
bè, tình đồng chí với tình bạn hữu. Bạn
bè và bạn
hữu là hai tiếng giống nhau, song thực
sự là hai chuyện khác nhau. Cái mà người ta gọi là
bạn hữu, kỳ thực chỉ là bạn bè, đàn
đúm. Ngay từ nhỏ, trẻ con đã họp nhau
lại để nô đùa, rồi lớn lên có những bè
bạn để chơi, bè bạn đi học, bè bạn
cùng sở, bè bạn thể thao, v.v...
1/ Chung chung, bạn bè như thế
chỉ là một nhóm nhỏ có cùng một sở thích,
tỉ dụ thích xem đá bóng, thích đánh cờ
tướng..., hoặc cùng đeo đuổi một
quyền lợi : cùng làm chung một chỗ, hoặc cùng
chung trải qua nhiều cuộc vui: như cùng dự
trại hè, đi làm thủy lợi, đi nông
trường, cùng đi buôn bán... Nói tóm, các giây liên hệ
bạn bè ấy không mấy sâu sắc và không lâu bền.
Ấy là chưa kể có những thứ bạn bè, đàn
đúm, tụ họp nhau để làm bạn nhậu,
bạn chơi bời, v.v..., lúc có tiền bao ăn, bao
nhậu, thì thấy mặt vui vẻ, đùa giỡn, lúc
mình đau ốm, hay cạn túi lại chẳng thấy
đứa nào, cuối cùng cũng lại bám vào cha mẹ,
hoặc vợ con. Kinh Thánh nói :
“Bạn nào là bạn một
thời hay nhân dịp, thì lúc bĩ cực, nó không còn
bền vững... Nếu chỉ là bạn rượu chè,
vào ngày tai họa, không tìm thấy nó đâu ! Con
được thịnh vượng, nó với con như
bóng với hình, khi con gặp hoạn nạn, nó liền
trở mặt lánh xa” (Hc 6.7-12). Đó là tình bạn giả dối.
Vậy
phải chọn bạn chân thật, tốt lành mà chơi,
kẻo bạn xấu sẽ làm hư mình đi. Một câu
cách ngôn Ả rập nói :
“Buổi
sáng, anh đi chơi với hắn,
Buổi chiều, anh giống
hắn mất rồi”.
Nói như vậy, không phải bảo bỏ hết
bạn bè, song là tránh bạn bè xấu. Đang khi chờ tìm
được người bạn tốt giữa muôn
người, ta cũng phải nhận định là
bạn bè bình thường, không xấu, cũng có một
vai trò làm phát triển nhân cách và đức tính xã hội
nơi mỗi người, cách riêng nơi thanh thiếu
niên, vì con người sinh ra không sống cô độc,
phải nhờ lẫn nhau mới phát triển.
2/ Nói sơ về lịch trình
tiến triển của tình bạn hữu :
*
Thường thì
bắt đầu từ tuổi 14-16, tuổi dậy thì,
khi tâm hồn các em thiếu niên nam nữ thấy khát
vọng một lý tưởng cao hơn, muốn gặp và
bắt chước người nào chúng ngưỡng
mộ, khâm phục... Tuổi ấy, ta thấy chúng thích ra
ngoài, để tìm bạn, làm thành từng nhóm, từng
băng... không còn thích chơi với anh chị em trong gia
đình nữa…
*
Nhưng chỉ khi nào
con người hiểu biết mình rõ ràng và tập
được tính làm chủ chính mình, lúc đó, họ
mới đủ khả năng trở nên một người
bạn chân thật và sâu sắc, và mới biết chọn
một bạn hữu chân thật.
*
Những điểm làm thành
người bạn tốt là điểm gì ?
Bạn hữu thật thì tôn trọng nhau, cùng nhau
sống những kinh nghiệm của cuộc đời,
người nọ khuyên bảo người kia những
điều hay, điều tốt, trao đổi ý
kiến với nhau, cũng như biết sửa lỗi và
khuyết điểm cho nhau. Ai nghĩ mình chỉ muốn
tìm một người bạn không có tính xấu và
khuyết điểm nào, người ấy không bao giờ
có bạn. Đàng khác, tình bạn mà không bao giờ giúp
sửa lỗi cho nhau, không phải là tình bạn chân
thật... Như thế, hai người bạn trợ giúp
nhau, bổ túc cho nhau, giúp nhau nên tốt hơn, vì trên con
đường lành, hai người thì sẽ dễ
đứng vững hơn một người lẻ loi.
Nhất là trên con đường đi đến Chúa,
thật là một an ủi và khích lệ lớn, nếu có
một người bạn bên cạnh mình để chia
sẻ, tâm sự mà thường mình không nói cho ai, ngay
cả cha mẹ, rồi để cầu nguyện cho nhau,
và nếu có ai lỡ xảy chân, người kia sẽ nâng
đỡ dậy, hoặc đưa bạn trở về,
chứ không khinh dể hay xa lánh. Như thế mới
gọi là gắn bó với bạn trong hết mọi
mặt và với tất cả tâm hồn mình như tình
bạn giữa Yônatan và Đavít. Tình bạn như thế
sẽ bền vững mãi, lúc thịnh vượng cũng
như lúc suy, lúc vui cũng như lúc buồn.
Tóm lại, tình bằng hữu chân thật là
:
- Sự tận tụy trong yêu
mến,
- Trao đổi và giúp đỡ
nhau mặt tinh thần cũng như vật chất, tư
tưởng cũng như tình cảm, để càng ngày
càng có một sự đồng điệu sâu sắc
hơn trong tâm tưởng cũng như ý muốn.
Kinh Thánh ca ngợi tình bạn như thế : “Ai gặp được
người bạn trung tín, như gặp được
một kho tàng, một điều vô giá ! Ai kính sợ Thiên
Chúa sẽ gặp được. Vì ai kính sợ Thiên Chúa
sẽ là người bạn tốt, vì ta thế nào, ta
sẽ có người bạn như thế” (Hc 6.14-17).
3/ Chúa Kitô là một người bạn chân tình. Ngài đã nói : “Thày không coi anh em như tôi tớ, nhưng là bạn,
vì mọi điều Thày nghe nơi Cha, Thày tỏ cho anh em
hết”. Tôi tớ đâu có được đối
đãi như thế. Chính Chúa Kitô cũng có bạn. Ngoài các
tông đồ, nào La-da-rô, nào Mat-ta, Maria mà Ngài thường
đến nghỉ chân sau những tháng đi giảng xa
xôi, mệt nhọc. Lúc Ngài sắp bước vào
đường thương khó, Ngài cần bạn yên
ủi, nâng đỡ: “Hồn
Thày buồn sầu đến chết được, hãy
canh thức với Thày...”. Thấy Phêrô ngủ li bì, Ngài
than trách : “Phêrô bạn ơi !
Sao không thức với Thày được một giờ
ư ?”. Và cuối cùng, Ngài hi sinh mình để cho
bạn sống và hạnh phúc : “Không
có tình yêu nào lớn hơn kẻ hi sinh mạng sống vì
người mình yêu mến”.
Tích truyện
“Bấc”
chỉ là một con chó, nhưng một con chó to lớn khác
thường và khôn không thể tả. Nó cân nặng tới
63kg. Người chủ cũ, anh Hân, bắt nó kéo xe
trượt tuyết chung với đàn chó 13 con khác
đến nỗi nó kiệt quệ, ốm o, liệt
bại, chỉ còn da bọc xương. Lần kia, xe
trượt tuyết của anh đang chuẩn bị lên
đường đi tới miền Bắc nước
Mỹ, nơi đồn là có vàng, ở đó toàn là
đồng tuyết và băng giá mênh mông vô tận, khí
hậu lạnh dưới 50 độ âm. Bấc có linh
tính lạ lùng, nó linh cảm đi lần này là mặt
băng sẽ vỡ, cả xe lẫn người sẽ
tụt xuống hồ nước ngầm chết hết.
Bấc nằm rụi, không chịu đi. Hân quất roi da,
dùi cui túi bụi, tàn nhẫn, chết bỏ. Xót xa, Tân –
một người bạn - thấy vậy, giận run
lên, rồi anh chạy đến ôm lấy nó đã gần
chết. Hân nghĩ nó đã như vậy, bỏ đi
cũng chẳng tiếc. Khi chiếc xe của Hân đã
đi xa, Tân quì xuống bên Bấc, lấy tay nắn xem có
chỗ nào bị gẫy xương không. May thay ! Chỉ
toàn thương tích tím bầm và tình trạng đói ăn
suy nhược khủng khiếp. Dần dần,
được Tân nuôi hồi sức, Bấc khỏe
lại như trước.
Từ
đó nảy sinh trong Bấc một tình thương
đối với Tân, tình thương lạ lùng, sôi
nổi, nồng cháy như chưa hề có con chó nào
thương chủ như vậy. Tân đã là người
cứu sống nó; hơn nữa, lại là người
chủ lý tưởng, giữa hai bên như thể có
một thứ tình bạn, nếu có thể nói
được như thế. Anh săn sóc nó như con mình.
Mỗi sáng, anh không quên chào nó bằng một cử chỉ
thân ái, hoặc một lời vui vẻ ; ngồi xuống
nói chuyện với nó. Anh có thói quen túm chặt lấy
đầu nó, rồi dựa đầu anh vào đầu
nó, hoặc lắc nó đảo qua đảo lại,
vừa thốt lên những lời nói nựng âu yếm. Khi
được buông ra, nó bật đứng thẳng, mắt
long lanh hùng hồn diễn tả, họng rung lên những
âm thanh không thốt nên lời, chỉ còn thiếu cái
biết nói. Bấc biểu lộ tình thương bằng
những cái cắn nhẹ… Nhất là bằng sự tôn
thờ : nó nằm phục hằng giờ dưới chân
chủ, ngước mắt nhìn chủ, theo dõi từng
cử chỉ, đôi mắt tỏa tình cảm. Có lần,
Bấc liều chết để cứu Tân đang bị
thác cuốn. Nó cố sức bơi trên mặt thác gập
ghềnh, nước chảy xiết, sóng đập nó vào
ghềnh đá toạc mình mẩy; cuối cùng, nó đem
được cho Tân đầu sợi dây thừng
ngậm ở mõm, nhờ đó bạn bè kéo anh vào bờ. Lần
khác, một tên vô lại nhậu say, giáng một quả
đấm vào mặt Tân. Bỗng từ góc phòng, một
tiếng sủa vang lên, đúng hơn một tiếng
gầm, và người ta thấy Bấc từ nền nhà
bay lên, lao vút qua không gian, nhắm thẳng cổ họng tên
kia mà lao tới, đè hắn lăn ra sàn, xé toạc
cuống họng hắn. Một con chó mà còn có tình nghĩa
đến như vậy !
Truyện còn dài, không
kể hết được, mời xem cuốn “Tiếng gọi
nơi hoang dã” của văn sĩ Giắc Lân-đân (Jack
London), Hà Nội xuất bản 1985.
˜˜Y˜˜
|