|
Ráy tai – Earwax
***
Ráy tai ướt - Wet
earwax
Ráy tai khô - Dry
earwax
Nhiều người
thường xuyên dùng bông ngoáy tai để lấy ráy tai (chất sáp trong ống tai) mà
không biết việc này rất có hại.
Chất sáp này do
các tuyến trong ống tai tiết ra có mục đích. Chủ yếu là các tế bào da chết,
ráy tai còn chứa các chất khác như enzymelysozyme chống vi khuẩn, các axit
béo, chất cồn, cholesterol..., có nhiệm vụ hỗ trợ quá trình tự vệ sinh của tai
với các đặc tính bảo vệ, bôi trơn và chống vi khuẩn. Theo Quỹ nghiên cứu Thính
giác của Mỹ: "Có quá ít ráy tai làm tăng nguy cơ nhiễm trùng... có ít nhất
có 10 peptide kháng khuẩn trong ráy tai ngăn cản vi khuẩn và nấm phát
triển"
1/. Lợi ích
của ráy tai:
Quá ít ráy tai
có thể làm cho tai bị khô và ngứa. Ráy tai vừa đủ sẽ giúp:
- Ngăn bụi, vi trùng và các vi khuẩn
khác thâm nhập làm tổn thương tai.
- Bẫy bụi và làm chậm sự phát triển của
vi khuẩn.
- Bảo vệ da trong ống tai khỏi bị nước
làm kích ứng.
Tai có cơ chế tự
vệ sinh nên lượng ráy tai thường là vừa phải. Lượng ráy tai thừa sẽ tự rơi ra
ngòai vì các tế bào ở đó tự di chuyển một cách tự nhiên. Các họat động trợ
giúp lọai bỏ bớt ráy tai là chuyển động của hàm (nói, nhai,...), và một khi đã
đến tai ngòai thì sẽ đơn giản là tự rơi ra khi tắm.
2/. Vì sao
không nên dùng tăm bông ngoáy tai?
Theo Quỹ phẫu
thuật Đầu và Cổ Hoa kỳ (AAO-HNSF), trong các điều kiện lý tưởng thì không bao
giờ cần vệ sinh ống tai hết. Họ khẳng định:
“Không may, rất nhiều người
nhầm lẫn tin rằng cần làm sạch ráy tai thường xuyên. Cố gắng lấy ráy tai bằng
tăm bông hay các vật dụng khác có thể làm tổn thương tai, kể cả chấn thương,
nén chặt ráy tai, hay thậm chí gây điếc tạm thời. Chúng chỉ đẩy ráy tai vào
sâu hơn và có thể làm tắc hòan tòan ống tai".
Trong các điều
kiện bình thường, ráy tai chỉ hình thành ở 1/3 đọan ống tai phía
ngòai.
Một trong những
rủi ro chính của tăm bông là chúng có thể đẩy ráy tai vào phần sâu hơn trong
ống tai, gần màng nhĩ (eardrum = tympanic membrane). "Khi một bệnh nhân bị tắc
ráy tai ở gần màng nhĩ, nguyên nhân thường là do dùng tăm bông đẩy ráy
tai vào sâu hơn". Khi vào đọan sâu, chúng có thể mang theo nấm, vi khuẩn,
virut từ tai ngòai vào tai trong và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, làm
tắc ống tai, dẫn đến gây điếc hoặc thậm chí làm rách màng
nhĩ.
Một vòng luẩn
quẩn vì càng dùng tăm bông ngoáy tai, các chất dị ứng histamine càng tiết ra
nhiều làm cho tai càng ngứa và viêm, làm cho bạn càng muốn ngoáy tai nhiều
hơn, làm tai càng khô và ngứa. Thậm chí đã có những nghiên cứu cho thấy làm
nén ráy tai có thể dẫn đến thay đổi chức năng nhận thức khi về già vì ảnh
hưởng thích lực.
Trong một nghiên
cứu, khi lọai bỏ ráy tai bị nén, thính lực tăng lên đáng kể và kèm theo đó là
chức năng nhận thức được cải thiện. Đừng dùng tăm bông mà hãy dùng các
này:
2.1/. Đa số chúng ta không cần vệ
sinh tai thường xuyên. Tuy nhiên, những triệu chứng sau có thể cho thấy thừa
ráy tai và cần xử lý:
- Nhìn rõ ráy tai tích
tụ.
- Ù tai.
- Ngứa tai nghiêm
trọng.
- Đau tai thường
xuyên.
- Mất một phần thính
lực.
- Tai có mùi hôi.
+Có chất tiết ra từ
tai.
+ Cảm giác đầy trong
tai.
+ Cảm giác tai bị
tắc.
2.2/. Bác sĩ Tai Mũi Họng có thể
dùng máy hút chuyên dụng, các thiết bị nhỏ và kính hiển vi để lọai bỏ ráy tai.
Nếu màng nhĩ bị rách, bác sĩ có thể lấy ráy tai bằng các dụng cụ cầm tay,
nhưng phần lớn việc làm sạch ráy tai bị nghẹt có thể làm ở
nhà.
2.3/. Đơn giản nhất là đầu tiên
làm mềm ráy tai bằng cách nhỏ vài giọt dầu oliu hoặc dầu dừa vào trong tai.
Sau đó đổ 1 nắp dung dịch hydrogen peroxide 3% vào từng tai để trôi ráy tai
ra. Hoặc dùng nước cất hoặc nước muối tiệt trùng để làm mềm ráy tai cũng tốt
như dùng dầu hay các dung dịch khác bán tại nhà thuốc.
Cách dùng dung
dịch hydrogen peroxide 3% cũng rất tốt để chữa nhiễm trùng đường hô hấp như
cảm lạnh và cảm cúm. Bạn sẽ nghe thấy tiếng lục bục trong tai, điều này hòan
tòan bình thường, và có thể cảm thấy hơi xót một chút. Đợi đến khi hết xót và
hết tiếng lục bục (thường khỏang 5-10 phút), rồi nghiêng tai để dung
dịch chảy ra khăn giấy và làm tiếp với tai kia.
3/. Có quá
nhiều ráy tai thường là dấu hiệu của thiếu Omega-3
Trường hợp bạn
thường xuyên gặp rắc rối vì có quá nhiều ráy tai, bạn nên dùng phương pháp vệ
sinh peroxit thường xuyên hoặc đi bác sĩ mỗi 6 hay 12 tháng để làm sạch tai
phòng ngừa. Để chắc chắn, bạn cũng nên tăng lượng chất béo omega-3 từ cá
sardines, các trích, anchovies, hay cá hồi tự nhiên Alaska, hay dùng viên dầu
cá hoặc dầu tôm krill-oil.
4/. Không
dùng các cách sau đây để làm sạch tai:
Ngòai việc tránh
các dụng cụ chọc vào ống tai, Quỹ AAO-HNSF còn khuyến cáo không dùng các dụng
cụ phun xịt hay hơ nến vào tai vì nguy cơ bỏng tai, tắc tai và thậm chí rách
màng nhĩ.
Bác sĩ Joseph Mercola
\
|