Hạt
cải, men bánh - Lm. Giuse Hoàng Kim Toan
Hạt cải, men bánh là
biểu trưng con số nhỏ, hoặc hình ảnh con
số còn lại.
Con số nhỏ bé nhưng quan
trọng, bằng cách thuật chuyện, dụ
ngôn diễn tả: như hạt cải gieo vào đất
vườn, hạt ấy nhỏ bé, nảy mầm, thành
cây, lớn lên, đến nỗi chim trời có thể
đến làm tổ. Tiến trình lớn lên trong một
hạt nhỏ bé, một mầu
nhiệm của sự sống diễn ra trong từng ngày.
Nhỏ bé mang tầm vóc vũ trụ, những người
theo Đạo giáo [Tôn giáo cổ phát sinh từ tín ngưỡng dân gian
thờ các vị thần tiên bất tử, nên còn gọi là
Đạo Tiên. Hình thành trở thành tôn giáo chính thức vào
thời Đông Hán (thếkỷ I - II sau Công Nguyên), tôn Lão
Tử làm thuỷ tổ, nên còn gọi là Đạo Lão,
lấy Đạo Đức Kinh làm kinh điển. Sau này có nhiều nhánh phát triển: Thần tiên,
luyện đan, phong thuỷ, bói toán.],
xem hạt cải là hạt mang dấu chỉ trường
sinh bất tử, vì hạt này rất nhiều trong một
quả. Hạt bất tử nằm nhỏ
bé trong đời sống con người như hạt
ước mơ trường sinh mà con người hằng
đi tìm kiếm.
Hạt bé nhỏ này Đức Giêsu
gọi là Nước Trời. Nước Trời có trong
tâm hồn của mỗi con người mang tính nhỏ bé,
có thể sánh ví như hạt giống được
người đi gieo hạt, gieo vào cuộc sống,
hạt có thể bị chim trời ăn mất, hạt có
thể chịu bụi gai chèn ép, hạt có thể chịu
rơi vào sỏi đá và hạt có thể trổ sinh
những hạt khác. Nước Trời khi sánh ví như
hạt nhỏ bé được gieo vào lòng người,
Đức Giêsu muốn liên hệ với trách nhiệm
bản thân của mỗi người.
Với sự nhỏ bé của hạt,
gợi ý hình ảnh số còn sót lại thờ
phượng Thiên Chúa, con số nhỏ của các môn
đệ tiên khởi, con số nhỏ của những
người sống theo Đức Kitô
giữa lòng thế giới, con số nhỏ bé liên hệ
tới men.
Như một ít men ở giữa
khối bột, men làm dậy cả khối bột. Lên men là một quá trình
biến đổi, tiệm tiến từ hạt -
chết đi - thành cây - sinh hoa - kết trái. Men là nguyên nhân tác động tiến trình biến
đổi. Như vậy khi nói men Tin
Mừng, Đức Giêsu muốn nói tới chất xúc tác
hướng dẫn sự biến đổi tiềm tàng
bên trong. Quá trình lên men còn được
nói là quá trình của sự thăng hoá, con người không
chỉ bám víu vào trái đất, mỗi ngày sống cần
thăng hoá hơn về tinh thần và đạt cao hơn
về cõi trời. Giải nghĩa dụ ngôn hạt
cải và men này soi sáng nhiều dụ ngôn khác.
Nếu nói theo
Dịch học, men là nguyên nhân làm cho mọi vật
chuyển động, chuyển động làm phát sinh, sinh
hoài và sinh mãi. Yếu tố của men rất
quan trọng, sự sinh hoá tuỳ thuộc vào men tốt
xấu. Men xấu làm hư khối
bột, làm thành hôi thối. Sự phân rã là một trong
những bước tiến trình để biến
đổi, chết là sự phân rã, sự phân rã làm nên hai
cách tái sinh, men xấu làm phân rã dẫn đến tiêu
huỷ đờiđời và men tốt dẫn
đến sự phân rã tái sinh, làm nên cái mới.
Nước Trời khi sánh ví như
hạt cải và như men, có ý nghĩa làm cho men Tin Mừng
thấm nhuần vào các nền văn hoá. Tin
Mừng ấy chính là Đức Giêsu, Ngài vốn dĩ là
Thiên Chúa, nhưng đã mang lấy xác phàm nhân để
cứu độ con người phàm nhân về với Thiên
Chúa. Như hạt cải bé nhỏ, Thiên Chúa ưa
thích đi lối nhỏ giữa cuộc đời, Con
Thiên Chúa không sinh hạ trong hoàn cảnh của một gia
đình quyền thế giàu sang, nhưng chọn một gia
đình nghèo khó, sinh ra giữa những người nghèo.
Lối nhỏ, con
đường nhỏ, những phận nhỏ là
những nẻo đường Thiên Chúa đã dùng trong
lịch sử. Để chọn một người làm tổ
phụ dân tộc, Thiên Chúa chọn cụ già Abraham, đã
gần đất xa trời mà chưa có đứa con
nối dõi. Để đánh bại Goliat, Thiên Chúa dùng
cậu bé Đavit, để chọn những người
rao giảng sám hối Chúa đã chọn các bác nhà quê như
Amốt, như Giêrêmia. Để chọn
một bà mẹ làm mẹ Con Thiên Chúa làm người,
Người đã chọn một thiếu nữ làng quê.
Để chọn nơi cư trú cho Giêsu, Người
đã chọn làng nghèo Nazareth, để chọn các tông
đồ, Đức Giêsu đã chọn các bác làng chài, các
bác nhà nông và người thu thuế và ngay cả Giuđa
Iscariôt. Để chọn Đá Tảng xây dựng Hội
Thánh, ngài đã chọn con người ba lần phản
bội, Phêrô. Trong cách lựa chọn ấy,
Chúa muốn chọn đi lối nhỏ, từ những gì
xem ra hèn kém nhất, Thiên Chúa dùng để chinh phục
những đỉnh cao. Từ
đổ vỡ của thân phận, Chúa dùng kinh nghiệm
bản thân ấy làm chứng tá. Có
Giuđa bội phản kết liễu đời mình vì
đã không tin vào lối nhỏ của Chúa dùng. Sự cứng lòng dẫn tới cái chết
tự huỷ hoại. Nếu bạn tin, niềm tin
ấy nhỏ bé như hạt cải, nhưng hạt
cải ngày kia sẽ mọc thành cây
lớn và chim trời có thể đến cư trú. Nếu
bạn tin, niềm tin ấy như nắm men, người
đàn bà goá nọ đem trộn vào đấu bột,
một ngày kia đấu bột dậy
men. Lối nhỏ, phận nhỏ xem ra mong
manh nhưng chẳng mong manh chút nào, bởi vì nơi ấy
Thiên Chúa bày tỏ quyền năng. Tất cả
chất liệu nỏ bé cuộc đời của bạn
đều có thểtrở thành men thành hạt cải có giá
trị nảy mầm hiến tế vô song để thánh
hoá trần gian.
Lối đi nhỏ, con
đường nhỏ và phận nhỏ đã hình thành con
đường thơ ấu thiêng liêng của chị Têrêsa
Hài Đồng Giêsu, một bí quyết đơn giản
để nên thánh và thánh hoá các thực tại bằng cách cho
chúng một giá trị bền vững. Cách
thức ấy là dù bất cứ làm việc gì cũng
đều dâng lên Chúa như lễ vật, để
từ lễ vật Thiên Chúa hiến thánh. Một
chiếc chìa khoá bé nhỏ so với một cánh cửa
khổng lồ, thế nhưng chiếc chìa khoá sẽ
mở được cánh cửa, nếu bạn tin
điều bé nhỏ sẽ mở được
điều lớn lao; từ hạt
nhỏ trở thành cây lớn.
|