Sovaldi: Viên thuốc nghìn
đô Loại thuốc điều trị bệnh viêm gan C này
tên là Sovaldi, nhưng ở Mỹ người ta gọi nó là “viên thuốc nghìn đô”. Giá một
viên thuốc là 905 USD, hay 700 Euro. Tạp chí “Euro” đã tính, giá một gram
thuốc Sovaldi đắt gấp 20 lần so với vàng.
Thuốc
mới được cấp phép lưu hành tại Mỹ hồi tháng 12 năm ngoái, ở Đức và châu Âu từ
đầu năm nay, nhưng hãng Gilead đã thu lợi nhuận rất lớn: 5,8 tỷ USD chỉ trong
vòng sáu tháng đầu năm. Trước khi thuốc được tung ra thị trường, các nhà phân
tích dự báo doanh thu cả năm 2014 ước đạt 1,9 tỷ USD.
Ông
Jürgen Peter, giám đốc quỹ bảo hiểm y tế AOK của Đức, cho rằng, “chi phí để
sản xuất 84 viên thuốc khoảng 100 Euro, vậy mà quỹ phải thanh toán với giá gần
60.000 Euro, đây là điều không thể chấp nhận”. Để điều trị thành công, bệnh
nhân phải dùng thuốc liên tục ít nhất 12 tuần lễ, mỗi ngày một viên – tức 84
viên cho một đợt điều trị.
Với
người bị bệnh viêm gan C (Hepatitis-C) thì Sovaldi đúng là một “thần dược”.
Viêm gan C là bệnh mãn tính, về lâu dài sẽ dẫn đến suy gan, xơ gan hay ung thư
gan. Theo kết quả nghiên cứu, với thuốc Sovaldi, tỷ lệ điều trị thành công đạt
từ 80 đến 90% – trong khi phương thức điều trị như hiện nay chỉ thành công với
tỷ lệ 50 đến 60%. Solvadi cũng được cho là gây ít phản ứng phụ so hơn hẳn so
với các loại thuốc cùng công dụng khác. Tuy nhiên giá thuốc cao như vậy có
thực sự hợp lý? Giá thuốc này đã hình thành trên cơ sở nào?
“Cái
giá này hoàn toàn không thể biện minh được,” nhà bào chế đồng thời là bác sĩ
Wolfgang Becker-Brüser nói. Ông bất bình về “khoản lợi nhuận khổng lồ” và cách
tính giá thành của Gilead.
Tất nhiên ở đây cần tính cả chi phí
nghiên cứu cũng như chi phí để được cấp phép lưu hành. Vấn đề là, theo ông
Becker-Brüser, khoản chi phí này hoàn toàn không minh bạch.
Theo ước tính
của ngành công nghiệp dược phẩm, chi phí để phát triển và đưa được một loại
thuốc mới ra thị trường hết từ 1 đến 1,2 tỷ USD. Song bên cạnh đó cũng có
những tính toán cho thấy con số này chỉ vào khoảng một phần mười con số đã
nêu.
Người
ta không biết chi phí nghiên cứu đối với Sovaldi là bao nhiêu. Chỉ biết năm
2011, Gilead đã mua Pharmasset, hãng công nghệ sinh học cỡ nhỏ đã tham gia
nghiên cứu chất hữu hiệu của Sovaldi, với giá 11 tỷ USD.
Các
hãng dược phẩm thường lập luận, thuốc của phải cáng đáng chi phí cho hàng loạt
dự án nghiên cứu bị thất bại. Tuy nhiên Becker-Brüser không chấp nhận lý lẽ
này đối với trường hợp Sovaldi. Ông đưa ra các số liệu kinh doanh của Gilead:
Kể từ năm 2007, Gilead hằng năm đều đạt lợi tức doanh thu từ 40 đến 50% – chi
phí cho nghiên cứu phát triển Sovaldi cũng rơi vào thời kỳ này. “Con số về lợi
nhuận của Gilead thực sự là vô đạo đức,” Becker-Brüser phát biểu.
Các
quỹ bảo hiểm y tế không làm được gì nhiều vì loại thuốc mới này rõ ràng công
hiệu hơn so với các loại thuốc cũ vì vậy trước mắt quỹ bảo hiểm y tế phải chấp
nhận giá thuốc cực cao – điều này đã được quy định về mặt pháp lý. Hơn nữa,
cũng theo luật, trong năm đầu tiên, nhà sản xuất có quyền quyết định về giá
bán.
Theo luật thì một năm sau, khi thuốc
được bán ra thị trường thì quỹ bảo hiểm y tế có thể thương lượng về giá cả với
nhà sản xuất. Nhưng do thuốc có nhiều ưu thế nên nhà sản xuất nắm đằng chuôi.
Trong trường hợp cực chẳng đã, nhà sản xuất sẽ rút thuốc khỏi thị trường Đức,
nếu các quỹ bảo hiểm eo xèo về giá cả.
Cuối
cùng chỉ có một cách để buộc giá thuốc phải hạ, đó là thông qua các đối thủ
cạnh tranh. Tập đoàn dược phẩm Janssen-Cilag hồi tháng sáu mới đây đã đưa ra
thị trường thuốc Olysio cũng rất triển vọng với bệnh nhân viêm gan C. Theo dự
kiến, từ giờ đến cuối năm sẽ có ít nhất một loại thuốc nữa chữa bệnh gan mãn
tính được đưa ra thị trường.
|