Nếu biết kết hợp chọn thực phẩm
có lợi trong bữa ăn hằng ngày sẽ trì hoãn được sự lão
hóa
Với những người có thói quen vận
động cơ thể, việc giải phóng năng lượng thường xuyên dễ dàng duy trì được
sức khỏe và sự trẻ trung. Tuy nhiên, nếu biết kết hợp với việc chọn thực
phẩm có lợi thì tuổi thọ sẽ tăng rất nhiều.
1- Món ăn cơ thể dễ hấp thụ nhất
là cháo. Cháo có thể điều hòa dạ dày, bổ tì, thanh lọc phổi,
mát đường ruột. Nhà dinh dưỡng thời nhà Thanh - Tào Tử Sơn đã từng nói:
“Người già mỗi ngày nên ăn cháo, không kể bữa, có thể tăng cường sức khỏe
và hưởng đại thọ”.
Bữa ăn có canh mướp đắng (trái
khổ qua) và cà chua là một trong 9 món trường thọ. Ảnh:
N.Hữu
2- Theo nghiên cứu của nhà dinh
dưỡng học Nhật Bản thì mướp đắng là thực phẩm trường thọ
có giá trị dinh dưỡng “toàn phương vị”. Một trong những bí quyết trường
thọ của người Okinawa là ăn nhiều mướp đắng, uống trà mướp đắng và uống
nước mướp đắng. Ở Việt Nam, mướp đắng còn gọi là khổ qua, có mặt tại hầu
hết các địa phương. Cách chế biến cũng đa dạng, từ hầm canh, xào, ăn
sống... tất cả đều tốt cho việc tăng cường tuổi thọ.
3- Bên cạnh khổ qua, sữa
bò tươi cũng được coi là một trong những thực phẩm hoàn hảo.
Trong sữa có nhiều protein, canxi và những nguyên tố cần thiết khác cho
não. Đặc biệt uống sữa là cách bổ sung canxi nhanh và hiệu quả nhất. Nếu
công việc căng thẳng khiến mất ngủ, nguyên nhân gây giảm thọ, đặc biệt là
với nam giới, chỉ cần thử uống một ly sữa nóng vào buổi tối, sẽ dễ dàng
chìm sâu vào giấc ngủ.
4- Ngô (bắp)
hiện được trồng khá phổ biến ở Việt Nam. Trong ngô có chứa nhiều axit béo
và axit không no như axit linolic nên có tác dụng bảo vệ não bộ và giảm
lượng mỡ trong máu. Đặc biệt, lượng axit glutamic trong ngô rất cao, nên
sẽ kích thích các tế bào không ngừng chuyển động và trao đổi thông tin. Ăn
ngô thường xuyên, nhất là ngô tươi sẽ giúp cho bạn có bộ não khỏe mạnh và
tất nhiên duy trì cuộc sống dài lâu.
5- Các nhà khoa học chứng minh
rằng những người thường xuyên ăn cà chua có khả năng giảm
đáng kể nguy cơ mắc bệnh ung thư. Bởi lẽ trong cà chua có chứa chất
lycopene, một chất chống ôxy hóa rất quan trọng, giúp tiêu diệt các tế bào
có nguồn gốc ung thư. Có thể ăn cà chua sống hoặc cà chua nấu chín mỗi
ngày. Một khi cơ thể đủ khả năng chống ôxy hóa, sự tươi trẻ sẽ duy trì
được dài lâu.
6- Khoai tây là
loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, nhiều vitamin (C, B6, chất xơ),
đặc biệt hàm lượng kali trong khoai tây được các chuyên gia dinh dưỡng xếp
đầu danh sách củ nguyên chất chứa nhiều kali. Khoai tây giàu kali, hữu ích
trong việc đề phòng chứng đột quỵ. Mỗi tuần, một người nên ăn từ 3 – 4 củ
khoai tây.
7- Trong canh xí
quách chứa thành phần chất béo collagen, vừa có thể giúp trẻ con
tăng trưởng và giúp người có tuổi tăng sự dẻo dai cho xương, trì hoãn tủy
xương lão hóa. Để cơ thể hấp thụ tốt món ăn này, trong thành phần chế biến
canh xí quách cần có thêm một ít giấm, sẽ giúp cho phosphor và canxi của
xương tan trong canh.
8- Song song với việc cung cấp
các chất tái tạo tế bào, ngăn ngừa các tác nhân độc hại xâm nhập cơ thể
cũng hết sức quan trọng. Bông cải xanh (broccoli ) là một
thực phẩm đáp ứng được nhu cầu đó. Ngoài việc bông cải xanh ( broccoli )
thanh nhiệt, tốt cho sức khỏe, nó còn giúp cho tế bào da ngăn ngừa những
tổn hại do bức xạ cực tím gây ra. Ở một quốc gia nhiệt đới, gió mùa như
Việt Nam, lúc nào cũng có thể bị tiếp xúc với tia cực tím thì dùng bông
cải xanh là lựa chọn khôn ngoan.
9- Tám loại thực phẩm trên, tùy
theo khẩu vị, có thể kết hợp, thiết kế thực đơn hợp lý cho từng ngày. Món
có thể và nên dùng mỗi ngày là trà xanh. Lá trà xanh vốn nổi
tiếng vì khả năng chống lão hóa. Càng ngày, những nhà khoa học lại càng
phát hiện thêm nhiều tính năng của trà xanh, nhưng điều khiến người ta
quan tâm nhất là việc chống lão hóa và phòng ngừa ung thư của nó. Điều cần
lưu ý là khi chế biến trà xanh, không nên hãm trà trong bình kín mà để hở
nắp. Hơi trà thoát ra ngoài sẽ khiến nước trà không đục, sậm màu và có thể
giữ được lâu.
Càng cao tuổi càng cần ăn
ngon!
Chúng ta sống đến
tuổi nầy là may mắn lắm rồi! Nên ăn những gì chúng ta
thích, đừng hà tiện nữa! Để dành tiền cho con cháu biết
bao nhiêu cho đủ??? Hơn nữa, chúng nó có bằng cấp, có
công việc tốt, chúng nó hẵn nhiên là giàu có hơn mình
thì tại sao mình lại hà tiện, chắt chiu để dành cho
chúng biết bao nhiêu cho đủ??? (Còn ăn được thì cứ ăn
cho thỏa thích, một mai răng rụng hết chỉ còn nhìn mà
hít hà thôi!!!)
Tuy không hẳn
vì bất hiếu nhưng do định kiến là người cao tuổi không
cần ăn nhiều nên không thiếu người già bị rơi vào tình
trạng suy dinh dưỡng một cách oan uổng! Thêm vào đó là
nhiều người lớn tuổi phải kiêng cữ, thường khi thái quá
do con cháu ép buộc, vì bệnh tiểu đường, cao huyết áp,
tăng mỡ trong máu…
Vấn đề chưa dừng lại ở điểm cơ
thể người cao niên vì thế mà thiếu dưỡng chất. Nguy hơn
nhiều là do đó mà sức đề kháng bị xói mòn khiến bệnh bội
nhiễm cũng như bệnh do thoái hóa cơ khớp trở thành mối
đe dọa thường xuyên cho cơ thể vốn vừa nhạy cảm, vừa dễ
thiếu nước khi tuổi đời chồng chất. Nếu xét về mặt dược
lý, bữa ăn của người cao tuổi thậm chí quan trọng không
kém viên thuốc đặc hiệu.
Quan điểm theo
đó người cao tuổi phải e dè với từng miếng ăn, là một
sai lầm nghiêm trọng. Nhiều công trình nghiên cứu trong
thời gian gần đây cho thấy hình thức ăn uống dồi dào rau
cải tươi,
nhiều cá biển,
và nhất là ngon miệng, là chế độ dinh dưỡng lý tưởng cho
người già.
Bằng chứng là
người cao tuổi ở Địa Trung Hải ít bị nhồi máu
cơ tim nhờ khẩu phần đa dạng với thực phẩm “xanh” chiếm
tối thiểu 60% tổng lượng. Bằng chứng là người Nhật có
tuổi thọ cao nhất thế giới nhờ thực đơn hầu như không
bao giờ thiếu cá biển và đậu nành. Ngược lại, người cao
tuổi trong các nhà dưỡng lão ở Hoa Kỳ, nơi chế độ ăn
uống kiêng cữ được đặt lên hàng đầu, lại có tỷ lệ tai
biến mạch máu não và tử vong vì nhồi máu cơ tim vượt xa
các nước khác!
Từ nhận thức
đó, thay vì tiếp tục đề cao hình thức kiêng khem, đa số
chuyên gia dinh dưỡng ở khắp nơi đã đồng lòng tán dương
chế độ dinh dưỡng mang nhiều nét “đổi mới” cho người già
dựa trên các nguyên tắc như
sau:
• Người cao
tuổi nên ăn tất cả những món ưa thích và ngon miệng,
miễn là với lượng không gây trở ngại cho chức năng tiêu
hóa.
• Khẩu phần
hàng ngày càng đa dạng càng tốt, càng ít thực phẩm công
nghệ càng hay.
• Chắc chắn
uống đủ nước trong ngày bằng cách chú trọng các món cung
cấp nước như rau trái, món canh…, thay vì uống nước vì
nhiều người già thường chỉ uống khi
khát.
• Đừng nấu cho
người cao tuổi các món ăn tuy bổ dưỡng về thành phần
nhưng với khẩu vị nuốt không vô !!!. Đừng quên cảm giác
ngon miệng là đòn bẩy cho sức kháng
bệnh.
• Không nhất
thiết phải cữ muối tuyệt đối nếu không có y lệnh của
thầy thuốc trong giai đoạn bệnh tim mạch cấp
tính.
• Không nên
thiếu món ngọt nếu thực khách chưa bị bệnh tiểu
đường.
• Luôn luôn có
rau quả tươi trong khẩu phần.
• Nên có nhiều bữa ăn nhỏ thay vì ngày
ba bữa đúng giờ.
• Một ly rượu
vang cho mỗi bữa ăn là điều nên
làm.
• Chỉ tránh
các món ăn gây dị ứng, món chiên xào nếu đã có bệnh trên
đường tiêu hóa như viêm đại trường mãn, viêm ruột dị
ứng, trĩ…
• Có bữa cơm
gia đình cùng con cháu thay vì ăn riêng trong buồn tẻ
như người bệnh nặng.
• Vận động nhẹ
trước và sau bữa ăn.
Con cháu nếu
biết thương ông bà đừng quên là các nhà nghiên cứu ở Hoa
Kỳ vừa chứng minh hẳn hòi là: người
cao tuổi nếu có da có thịt một chút, nghĩa là dư cân, ít
bị bệnh và sống thọ hơn bạn đồng niên mình hạc xương
mai.
Lượng mỡ dưới
da, tất nhiên không nhiều, chính là kho dự trữ dưỡng
chất để đáp ứng cho nhu cầu phục hồi của cơ thể người
cao tuổi mỗi lần ngã bệnh.
Không cho
người già ăn no bụng và ngon miệng là một điều đáng
trách cả về lý lẫn về tình.
Bác sĩ
Lương Lễ
Hoàng |
|
|
|