Có một số người – trong đó có cả linh mục, tu sĩ – thi hành việc này, và còn công khai viết trên sách vở báo chí (chúng tôi đã được đọc) về việc rao giảng và Rửa tội cho âm hồn những người đã chết và nhập xác vào một người khác đang còn sống. Để làm việc ấy, hình như họ dựa vào đoạn thư 1 Phêrô 3.18-20 nói về Đức Giêsu phục sinh xuống “Ngục Tổ tông” rao giảng cho các thần linh:

“Ngài đã bị giết chết về xác thịt, nhưng đã được tác sinh về Thần Khí, nhân cơ hội đã đi rao giảng cho các thần linh trong ngục, cho những người bất phục xưa kia…”,

cho nên ngày nay họ cũng theo gương Thầy Thánh mà đi cứu các âm hồn “trong ngục”, tức là còn bị giam cầm hoặc vất vưởng đâu đó, chưa được giải thoát để được vào thiên đàng.

Bây giờ, chúng ta nghiên cứu đoạn Thánh thư nói trên, mà họ viện ra để thi hành việc cứu âm hồn ấy, xem có đúng với ý nghĩa mà họ nghĩ không?

Đoạn thư Phêrô trên lấy lại một truyền tụng bình dân, theo kiểu nhân loại, về việc Chúa Giêsu trong ba ngày nằm dưới mồ “chờ” phục sinh, Người đi thăm Ngục Tổ Tông. [i] Nhưng nếu hiểu theo cách thần học, tức là theo cách nhìn mầu nhiệm của Thiên Chúa thì phải nói rằng: Ngay khi Đức Giêsu tắt thở trên thập giá, hoàn tất tế lễ hi sinh, vì vâng phục tuyệt đối ý Chúa Cha, thì Người đã được Chúa Cha cho sống lại vinh hiển ngay tức thời bởi Thần khí (“Người đã bị giết chết về phần xác, nhưng nhờ Thần Khí, Người đã được sống lại”, 1 Phêrô 3.18), và Người đã lên cùng Cha, ngự bên hữu Chúa Cha rồi, không cần phải “chờ” đến ngày thứ ba mới sống lại, và lại còn chính trong khi chờ ở đó mà Người đi thăm các người trong ngục tổ tông.

Bằng chứng là Tin Mừng Gioan (19.30) viết : “Đức Giê-su nói : “Thế là đã hoàn tất !” Rồi Người gục đầu xuống và trao ban Thần Khí.” Ngay lúc gục đầu tắt thở trên thập giá, Đức Giê-su đã trao ban Thánh Thần. Mà ban Thánh Thần là dấu Người đã được phục sinh và lên trời rồi, để lãnh Thánh Thần từ Chúa Cha mà ban xuống. Chính Thánh Phêrô đã giảng như thế : “Thiên Chúa Cha đã ra tay uy quyền nâng Người lên (trời, ngự bên hữu Chúa Cha), và trao cho Người Thánh Thần đã hứa, để Người đổ xuống : đó là điều anh em đang thấy đang nghe…” (Công vụ 2.33). Tin Mừng Gioan cũng cùng một ý khi luôn luôn cho biết : ngay cái chết thập giá đã là Giờ Đức Giêsu được tôn vinh và ban Sự sống (Gioan 3.14-15; 12.32; 13.31-32; 17.1,5) ; khi Người ra đi (chịu chết) là Người lên cùng Chúa Cha (Gioan 14.28; 16.17,28; 17.11,13). [ii]

Thế là từ nơi vinh hiển ngự bên hữu Chúa Cha, Chúa Giêsu phục sinh chiếu tỏa ánh sáng xuống “ngục Tổ tông” (chứ Người đâu cần phải “đi” xuống nơi ấy!) cho hai hạng người: [iii]

Hạng thứ 1/ Những người công chính đã chết. Ngài chiếu tỏa ánh sáng vinh quang Sự Sống Thần Linh xuống nơi mà các người công chính ngay lành vẫn ngóng chờ Ngài, [iv] vì trước khi Chúa Giêsu lên cùng Chúa Cha, tức là vào Thiên đàng, thì như thể cửa Thiên đàng vẫn còn đóng kín. Được ánh sáng Chúa phục sinh chiếu tỏa, họ liền nhận biết Ngài là Chúa tể và Đấng cứu độ của họ, và được theo Ngài vào Thiên đàng, Ngài là Đấng Tiền phong (Do Thái 6.20) vào trước để mở cửa cho mọi người từ đó được vào theo sau.

Hạng thứ 2/ Các âm hồn tội lỗi ngỗ nghịch (“những người bất phục xưa kia”), thì ánh sáng thần linh của Đức Kitô cũng chiếu dọi trên họ, (nói theo cách bình dân thì là Ngài cũng xuống Âm phủ hay “ngục Tổ Tông”) để rao giảng cho họ, không có chuyện họ ăn năn trở lại, vì họ đã chết trong tình trạng tội lỗi, nên không còn thay đổi được số phận nữa, nhưng cốt là để bắt họ phải thần phục cuộc vinh thắng và quyền Chúa tể trên cả trời đất, Chúa kẻ chết cũng như người sống của Ngài (Matthêu 28.18; Thư Philiphê 2.10; Rôma 14.9) (xem TOB). Và họ bị bỏ lại trong tối tăm sự chết đời đời,

Sau khi đã hiểu rõ như trên, thì sẽ thấy: chỉ mình Chúa Giêsu phục sinh vinh hiển, Đấng duy nhất đã chết để chuộc tội và sống lại để ban sự sống, mới có quyền “xuống ngục Tổ tông”,  [v] nói khác đi, mới có thể chiếu ánh sáng vinh quang Sự Sống Thần Linh cho các linh hồn người công chính (Cựu Ước) mà mở cửa Trời cho họ được vào ! Còn ta là ai mà nghĩ mình có thể đi rao giảng và Rửa tội cho “các thần linh trong ngục” để họ được cứu rỗi mà đưa họ vào thiên đàng ?

·                                                                                                                                                                                                                                                                                                         Những người làm phép Rửa cho các âm hồn nói trên, còn dựa vào đoạn 4.4-6 của Thánh thư 1Phêrô : “Và vì thế mà Tin Mừng đã được loan báo cho cả những kẻ chết…”. Hai đoạn Thánh thư trên đây (1Phêrô 3.18-20 và 4.4-6) có thể coi là cùng nói về một đề tài giống nhau (“rao giảng cho các thần linh trong ngục” không khác gì “loan báo Tin Mừng cho những kẻ chết”) và lời giải thích trên đây về đoạn 3.18-20 cũng áp dụng cho đoạn 4.4-6. Vậy theo gương Chúa Giêsu, họ cũng đi loan báo Tin Mừng cho những âm hồn (là những kẻ chết), và ban phép Rửa tội cho chúng để chúng được cứu rỗi.

Nhưng xem ra đoạn 4.4-6 này không có liên hệ hay lặp lại hoàn toàn đoạn 3.18-20 trên viết về việc Đức Giêsu xuống ngục Tổ tông, vì thuộc một mạch văn khác. Dễ dàng thấy đoạn 4.4-6 đây không nhấn mạnh về Đức Kitô “đã đi rao giảng các thần linh trong ngục…” (3.18-19), nhưng về “Đấng đã sẵn sàng phán xét người sống và kẻ chết” (4.5), tức là nói đến phán xét chung tận thời tận thế. Vì thế, có thể phải giải thích một cách khác với đoạn 3.18-20, vậy xin đề nghị giải thích dưới đây :

Trước hết hãy xem “kẻ sống và kẻ chết” trong mạch văn này có nghĩa gì, rồi xem “kẻ chết được loan báo Tin Mừng” là ai.

a)  Theo một trong những cách hiểu truyền thống trong Hội Thánh, mà đoạn thư 1Thexalonica 4.15-17 của Thánh Phaolô là tiêu biểu, thì “người sống” là những người còn sống trên trần khi Đức Giêsu Tái Lâm, còn “kẻ chết” là những người đã quá cố trước thời đó. Đoạn thư ấy của Thánh Phaolô viết rõ:

“Đây điều chúng tôi dựa vào lời của Chúa mà nói với anh em : là chúng ta, những kẻ còn sống (sót lại) vào thời Quang lâm của Chúa, chúng ta sẽ không lấn trước những người đã an nghỉ. Bởi vì khi lệnh vang ra, …. thì từ trời chính Chúa sẽ ngự xuống, và những kẻ đã chết trong Đức Kitô sẽ sống lại trước, rồi chúng ta, những kẻ còn sống sót, chúng ta sẽ được quyện lên các tầng mây làm một với họ, đi đón Chúa trên làn khí. Và như vậy, chúng ta sẽ được ở với Chúa luôn mãi” (1 Thexalônica 4.15-17).

Hiểu như vậy, thì “những người còn sống” – mà T. Phaolô xưng là “chúng ta” – gồm có ông và nhiều Kitô hữu đồng thời với ông, hồi đó tin rằng sẽ còn sống lúc Chúa Quang lâm (x. thêm 2 Corintô 5.2-4). Vì ông cũng như nhiều thành phần trong Hội Thánh sơ khai nghĩ rằng Quang lâm sẽ đến cấp kỳ ngay trong thời của họ.

Còn “những kẻ chết” (“những người đã an nghỉ”) ấy là tất cả những người đã qua đời trước khi Chúa Giêsu Quang lâm. Mà cụm từ “những kẻ chết” trước khi Chúa Giêsu Quang lâm đó bao gồm cả chúng ta nữa, tuy hiện nay ta đang còn sống nhưng…. rồi sẽ chết trước khi Chúa Quang lâm lúc tận thế. Vậy đối với lúc Chúa Quang lâm, chúng ta cũng được coi là những “kẻ đã chết” (c.6).

 b)  Bây giờ bàn đến việc “kẻ đã chết” là ai mà cũng được loan báo Tin Mừng: Trên vừa nói, đối với lúc Chúa Quang lâm, chúng ta cũng bị coi là những “kẻ đã chết”, nhưng thuở chúng ta còn sống trên trần gian, Tin Mừng quả thật đã được loan báo cho chúng ta. Nhưng vì chúng ta chết trước lúc Chúa Quang lâm cho nên mới nói là “Tin Mừng đã được loan báo cho những kẻ chết”.

Và câu sau đó nói tiếp về việc phán xét : Vì chúng ta đã được loan báo Tin Mừng nên chúng ta “đã không sống trác táng” như người đời, cho nên đã bị người đời “buông lời phỉ báng” (c.4), thế là chúng ta bị phỉ báng oan ức, nói theo Thánh thư là “bị phán xét về phần xác theo người ta (= theo cách nhìn của loài người)”(c.6). Nhưng “theo Thiên Chúa, thì ta được sống về Thần Khí” (c.6), nghĩa là nhờ bởi chúng ta được nghe loan báo Tin Mừng và tin theo, thì được Thần Khí tái sinh và ban cho ta sự sống của Thiên Chúa (Gioan 3.3,5; 5.24; Rôma 6.3-8…). Cho nên những kẻ phỉ báng chúng ta “sẽ phải trả lẽ với Đấng đã sẵn sàng phán xét người sống và kẻ chết” (c.5) tức là Đức Giêsu Kitô, trong cuộc Chung thẩm của ngày Quang lâm, Ngài sẽ phán xét chúng, và trả lại công bằng cho các tín đồ của Ngài đã bị phỉ báng oan ức.

Nếu hiểu rõ được ý nghĩa hai đoạn Thánh Thư này : “Rao giảng cho các thần linh trong ngục” và “Tin Mừng được loan báo cho kẻ chết” như trình bày trên đây, sẽ không ai còn đi loan báo Tin Mừng cứu rỗi và Rửa tội cho những âm hồn nữa !

Đành rằng những người ấy có ý tốt, muốn cứu rỗi linh hồn người ta, nhưng ý tốt ấy lại vướng vào sai lầm, đi ngược với Kinh Thánh và giáo lý của Hội Thánh, khiến cho việc làm ấy của họ không những không hiệu quả, mà còn có nguy cơ làm cho người khác lầm tưởng rằng có thể thay đổi được số phận sau khi chết, dù cuộc sống của họ trước đó trên trần gian có bê bối, tội lỗi, thì sau khi chết, hiện về xin được Rửa tội, mà lên Thiên đàng.

Không được. Vì :

1. Kinh Thánh đã dạy rất rõ về số phận con người sau khi chết :

+  Đức Giêsu nói với môn đồ: “Bao lâu còn là ngày, ta phải lao công vào các việc của Đấng đã sai Thày, rồi đêm đến, bấy giờ không ai có thể làm công việc gì” (Gioan 9.4). Câu đó, Đức Giêsu ám chỉ trực tiếp về cuộc đời và hoạt động của Ngài, (lao công vào các việc của Đấng đã sai Thầy), nhưng cũng có thể hiểu rộng ra về đời sống chúng ta : Ngày là lúc ta còn sống. Đêm là lúc chết, không còn làm việc gì được nữa, có thể hiểu là không còn có thể lập công nghiệp được nữa, lúc sống thế nào, lúc chết giữ nguyên trạng như vậy để chịu phán xét, và tùy tình trạng tốt xấu, lành dữ mà được thưởng hay bị phạt.

+  Khi Đức Giêsu trình bày dụ ngôn người phú hộ và người ăn mày Ladarô, Ngài đã nói cho chúng ta về số phận ngay sau cái chết của hai người ấy (Mời đọc Luca 16.19tt):

Ladarô thì được lên dự tiệc nơi lòng Abraham tức là Thiên đàng; ông phú hộ thì xuống Hỏa ngục lửa cháy.

Điểm đáng chú ý : sự đối nghịch tuyệt đối giữa số phận của hai người là vấn đề chung quyết, không cách gì thay đổi được cũng như không thể trợ giúp nhau : “Giữa chúng ta và các ngươi đã cắt ngang định sẵn (tức là đã được ấn định cho luôn mãi) một vực thẳm, khiến cho từ bên này có ai muốn cũng không thể qua bên các ngươi, và từ bên ấy, người ta không sang đến được với chúng ta” (c.26).

+  Rồi, ta hẳn cũng còn nhớ đến lời hứa của Đức Giêsu với người trộm lành : bảo đảm chắc chắn là “chính hôm nay, anh sẽ ở cùng Ta trên Thiên đàng”(Luca 23.43). Sau khi chết, số phận được định đoạt ngay cách dứt khoát.

+ Nhất là lời Kinh Thánh khẳng định sau đây:

“Cũng một thể như số phận người ta là phải chết một lần và sau đó là phán xét, thì Đức Kitô cũng vậy, (chỉ) đã hiến dâng mình (chịu chết) một lần để cất tội lỗi của muôn người …” (Do Thái 9.27).

Nghĩa là người ta chỉ chết một lần mà thôi (không có chuyện luân hồi), và sau khi chết sẽ chịu phán xét định đoạt số phận vĩnh viễn đời đời, tuyệt đối không còn có thể làm gì mà thay đổi được nữa.

Ví dụ tưởng tượng sau đây sẽ cho thấy rõ điều đó : Giả sử người ta đưa đến cho ta một người, bị một âm hồn người ngoại đạo tội lỗi đã chết nhập xác vào họ, và âm hồn ấy lên tiếng xin Rửa tội. Mà vì sau khi chết, linh hồn người ngoại đạo ấy bị phán xét của Thiên Chúa coi là kẻ tội lỗi, nên bị kết án sa Hỏa ngục, vậy thử hỏi làm sao có ai lại dám đến rao giảng Tin Mừng và Rửa tội cho âm hồn ấy, để nó được xá tội, nên công chính và được lên Thiên Đàng ? Làm như thế chẳng khác gì người ấy sửa lại phán xét trước kia của Thiên Chúa, nếu chưa dám nói là Thiên Chúa đã phán xét sai. Nói như thế là lộng ngôn phạm thượng. Vì Thiên Chúa không bao giờ có thể sai lầm.

Chưa hết, việc làm đó còn đưa đến một hậu quả là sửa đổi được số phận sau khi chết của con người ! Mà nếu vậy, thì cuộc sống của con người trên trái đất sẽ chẳng còn có tính nghiêm nghị nữa. Chẳng ai dại gì mà phải sống khắc khổ, hy sinh, hãm mình, giữ luật Chúa ! Cứ tha hồ sống buông thả ăn chơi trác táng cho đã, vì sau khi chết vẫn còn cơ may hiện về xin được Rửa tội và được cứu rỗi.

Không thể như thế được ! Hãy nhớ lại những lời Kinh Thánh đã dạy trên đây. Suy nghĩ càng thấy rất đúng, vì :

+ Thời gian sống trên trần gian của con người là thời thử thách, tập luyện và chuẩn bị họ sống tình thân nghĩa đời đời với Thiên Chúa là cứu cánh của đời họ ; trong thời gian đó con người có quyền tự do chọn lựa hoặc nhận tình thân nghĩa với Chúa, nói nôm na : sống trong ơn nghĩa Chúa, hoặc ngược lại khước từ, vứt bỏ nó mà sống theo sở thích đam mê tội lỗi.

+ Bao lâu con người còn sống trên dương gian, họ còn có khả năng thay đổi lập trường nói trên, ví dụ sau khi sống lầm lỗi, nhờ ơn lòng thương xót Thiên Chúa, người ấy vẫn có thể ăn năn hối cải để hưởng lại tình thân nghĩa với Chúa.

+ Cái chết đến chấm dứt thời kỳ thử thách và chọn lựa ấy: con người được cố định vĩnh viễn đời đời trong thái độ thân nghĩa hay chối từ mà họ đã chọn lựa cách tự do.

2. Giáo Lý Hội Thánh cũng dạy gì về điều đó ?

Dựa vào lời Kinh Thánh, Giáo lý Hội Thánh cũng dạy một cách hết sức minh bạch: sau khi chết, số phận được định đoạt ngay tức khắc cho đến đời đời không thể còn thay đổi.

+  Lời của Công Đồng Lyon II, tức là lời tuyên bố của Hội Thánh, khẳng định điều ấy:

“Linh hồn những kẻ chết đang trong tình trạng tội trọng (en état de péché mortel)... bị rơi xuống hỏa ngục ngay tức khắc sau khi chết, để chịu những hình phạt tương xứng với mỗi người”. ^[vi]

+   Sách Giáo Lý Hội Thánh Công giáo số 1021 dạy:

“Cái chết kết thúc đời sống con người, nghĩa là chấm dứt thời gian đón nhận hay chối bỏ ân sủng Thiên Chúa được bày tỏ trong Đức Kitô [vii]. Khi đề cập đến phán xét, (tuy) Tân Ước chủ yếu nói về cuộc gặp gỡ chung cuộc với Đức Kitô trong ngày Quang Lâm (lúc tận thế), nhưng cũng nhiều lần khẳng định có sự thưởng phạt tức khắc ngay sau khi chết, tùy theo công việc và đức tin của mỗi người. Dụ ngôn về người nghèo khó Ladarô và lời Đức Giêsu trên thập giá nói với người trộm lành (trên đây đã trưng dẫn), cũng như nhiều đoạn khác của Tân Ước [viii], nói đến số phận rất khác nhau của từng người [ix]:

“Ngay khi lìa khỏi xác, linh hồn bất tử sẽ chịu phán xét riêng để được thưởng hay bị phạt đời đời; tùy theo đời sống (trước kia của mình trên dương gian) trong tương quan (tốt hay xấu) với Đức Kitô mà linh hồn :

a) “hoặc được hưởng phúc trên trời ;

b) hoặc sa hỏa ngục vĩnh viễn  ^[x]

c) hoặc phải trải qua một thời gian thanh luyện” (ở nơi gọi là Luyện ngục – xem Hình bên trái)

- Do đó, căn cứ theo Kinh Thánh, Công Đồng và Giáo lý Công giáo nêu trên, sau khi chết mỗi người đều bị phán xét, tức khắc số phận được cố định vĩnh viễn đời đời, và tùy theo tội phúc mà đi vào chốn dành cho mình rồi, sao còn có thể có cô hồn nào bơ vơ vất vưởng đi lang thang đây đó quậy phá được nữa, và làm gì còn được trở về thế gian để xin được Rửa tội làm thay đổi số phận cho họ? Làm gì có chuyện người ta (cách riêng những người quá nhạy cảm và giàu tưởng tượng…) cứ nói là thấy hay là mơ thấy các hồn hiện về hoài hoài… [xi] Nếu họ thực sự hiểu Giáo lý của Chúa và Hội Thánh nói trên, chắc sẽ không còn xảy những chuyện tưởng tượng ấy mấy nữa !

- Còn xét theo qui luật phụng vụ về Bí tích thì thấy qui định rằng : Rửa tội là rửa cho người đang sống để họ được sạch tội lỗi và khởi sự sống đời làm con cái Thiên Chúa, chứ không ai đi Rửa tội cho người đã chết, tức là đã chịu phán xét riêng và đi vào nơi đã dành sẵn cho họ rồi. Mặt khác, Rửa tội là phải đổ nước trên đương sự và đọc lời “Ta rửa con (tên thánh X…) nhân danh Cha và Con và Thánh Thần”. Dĩ chí khi xảy thai, muốn Rửa tội cho thai nhi đó, thì cũng phải dội nước trên hình hài còn bất toàn của nó. Vậy thì trong trường hợp âm hồn không có thể xác thì dội nước vào đâu ? Nếu dội vào người đang bị nó nhập xác, thì đâu có phải là thể xác của nó ?

Tóm lại, việc rao giảng cho các âm hồn và Rửa tội cho chúng được thay đổi số phận như nói trên, là việc mê tín dị đoan do ác thần tức ma quỉ bày ra, cho nên khi ai tham gia vào – dù có lẽ vì ý ngay lành và vô tình không biết – là đã nhúng tay vào trò chơi của ma quỉ, dây mình vào việc của nó bày đặt ra, với hậu quả tai hại không lường trước được…

Ước mong các Đấng Bản Quyền trong Giáo Hội Việt Nam nghiên cứu kỹ lưỡng và đưa ra những chỉ thị rõ ràng, những biện pháp cụ thể để xử lý những việc nói trên, hầu cho bổn đạo được yên tâm, không còn hoang mang, xao  xuyến…

ššX››