ĐIỀU TRỊ SAU TAI
BIẾN NÃO.
|
Sau khi
bị Đột quỵ, bệnh nhân rơi vào tình
trạng:
- liệt,yếu,
mất cảm giác nửa người. mất thăng
bằng cơ thể đi đứng không vững;
- không diễn tả
được ý nghĩ, lời nói, không hiểu chữ
viết và lời nói người khác;
- ăn nuốt khó
khăn;
- giảm thị
lực, không nhìn được phía nửa người
bị liệt;
- không kiểm soát
được đại tiểu tiện;
- trí nhớ và sự suy
nghĩ giảm,
- không tự chăm sóc
được.
Theo thống kê, hậu
quả đột quỵ có thể là như sau:
- 10% bệnh nhân thoát hiểm bình phục hoàn toàn
- 25% phục hồi với tổn thương tối
thiểu
- 40% chịu đựng tổn thương từ trung bình
tới trầm trọng, cần sự chăm sóc
đặc biệt
- 10% cần được chăm sóc tại dưỡng
lão viện hoặc các cơ sở chăm sóc lâu dài khác
- 15 tử vong một thời gian ngắn sau tại
biến.
Điều
trị phục hồi
Điều trị
Phục Hồi Sau Tai Biến (RehabilitationTherapy After Stroke) có
mục đích giúp não bộ tự tái tổ chức
cấu trúc bị tổn thương, từ đó giúp bệnh
nhân tìm lại toàn phần hoặc một phần các
chức năng đã bị stroke lấy đi, đồng
thời cũng để tránh sự tái phát của stroke.
Điều trị này
cần đựoc thực hiện ngay sau khi bệnh nhân
thoát khỏi lưỡi hái của tử thần, từ
khi còn ở bệnh viện , 24- 48 giờ sau khi stroke đã
ổn định và tiếp tục tại gia một
thời gian lâu dài.
Phục hồi sẽ
giúp bệnh nhân sồng tương đối độc
lập hơn, tự chăm sóc và hòa mình với gia
đình,xã hội. Bác sĩ chuyên khoa sẽ phối hợp
với các nhà chuyên môn y khoa học khác để lập
một team trị liệu cho bệnh nhân, thường thì
gồm có:
- Một nhà chuyên môn
về Vật lý Trị liệu (Physical Therapist)
hướng dẫn bệnh nhân cách tập luyện
để phục hồi khả năng đi đứng,
lấy lại sự thăng bằng cơ thể, sử
dụng tay chân trong các công việc thường nhật,
lấy lại sức mạnh cho cơ bắp đã bị
suy yếu, giúp khớp không bị đóng băng (frozen),
đau cứng.
- Một điều
trị viên sinh hoạt chân tay (occupational therapist)
để giúp bệnh nhân thích nghi với hoàn cảnh
mới, tiếp tục các sinh hoạt hàng ngày cho
sự sống như ăn mặc, vệ sinh cá nhân…càng ít
phụ thuộc vào người khác càng tốt; sử
dụng vài dụng cụ y khoa để tăng sức
mạnh cơ bắp, giảm đau nhức khớp
xương; giúp đỡ phương tiện di
chuyển, mua sắm, nấu nướng…
- Chuyên gia tư
vấn tâm lý (Psychologist) để giúp bệnh nhân
đối phó, giải quyết với cảm giác thất
vọng vì đột nhiên trở thành vô dụng, ăn
bám rồi buông suôi, trầm cảm, không có động
lực cũng như nghị lực để vươn
lên. Tâm trạng này là nguyên nhân chính đưa bệnh nhân vào
tình trạng suy sụp cả thế xác lẫn tinh
thần.
- Chuyên viên phục
hồi khuyết tật ngôn ngữ (Speech -LanguageTherapist)
giúp người bệnh học lại cách phát âm ngõ hầu
có thể diễn tả ý nghĩ, lời nói rõ ràng rành
mạch hơn.
- Chuyên viên xã hội
(Social Worker) góp ý lập kế họach điều trị
sau khi bệnh nhân xuất viện; tư vấn cho gia
đình và bệnh nhân đối phó với hậu quả
xã hội của bệnh; giúp bệnh nhân tìm kiếm các
dịch vụ mà xã hội cung cấp để
người bệnh có đời sống thoải mái
hơn và sớm trở lại sinh hoạt bình
thường.
- Chuyên viên dinh
dưỡng (Dietitian) giúp bệnh nhân trong vấn
đề dinh dưỡng sao cho thích hợp với tình
trạng bệnh.
Và bác sĩ gia đình
cũng như chuyên khoa các ngành tim mạch, thần kinh luôn
luôn theo dõi, điều trị các bệnh mà bệnh nhân
đang chịu đựng.
Vài điều
thưa với bệnh nhân
Điều trị
phục hồi là việc làm phức tạp, khó khăn
nhiều khi bực bội, khiến cho bệnh nhân luôn luôn
rơi vào tâm trạng buồn chán buông xuôi. Vì khả năng
cơ thể mất đi thì mau mà lấy lại
thường thì chậm trễ. Cho nên, có những lúc tình
hình tưởng như khá hơn rồi thấy như
đâu lại vẫn hoàn đó.
Nhưng xin ghi nhớ,
“có công mài sắt, có ngày nên kim”. Các chuyên viên y tế và
người thân luôn luôn sát cánh, tiếp tay.
Cũng nhắc lại
là tế bào não có một khả năng phục
hoạt một phần đã bị tổn
thương, đồng thời các tế bào não lành
mạnh xung quanh cũng gia tăng lao động để
“chị ngã, em nâng”, bù đắp phần vụ của các
tế bào bị hư hao. Cái khó là làm sao “động viên”
được sự bù đắp này.
Xin hãy tận tâm, bền
chí và có thái độ tích cưc. Nói hết ước
muốn, bực bội, khó khăn của mình cho toán chuyên
viên y tế, cho thân nhân để họ giúp đỡ.
Ngoài ra, cũng còn
nhiều tổ chức trong cộng đồng như
Hội Stroke tại địa phương, nhóm thân hữu
bệnh nhân stroke…đều sẵn sàng tiếp tay nếu
mình yêu cầu.
Đôi điều
với thân nhân chăm sóc,
Trong
trách nhiệm khó khăn, nặng nhọc, đôi khi bực
mình nản chí vì thay đổi tính tình, trở nên khó tính
của người thân bệnh hoạn, e ngại tai
biến tái phát, e ngại người thân khó thích ứng
với tình trạng kém phần sáng sủa, thêm vào đó
không hiểu đời sống của mình sẽ ra sao,
liệu còn cáng đáng chăm sóc được bao lâu,
chăm sóc có chu đáo không hay là cũng kiệt quệ theo
người bệnh…
Nhưng
nghĩ lại ngày nào mấy chục năm trước
đây, ngón tay lồng ngón tay trao nhẫn cưới,
quỳ gối trước Thánh Giá, Phật Đài,
thề thốt cùng nhau đi trọn cuộc đời vui
buồn có nhau… Mà bây giờ thì có lẽ buồn hơi
nhiều hơn vui…
Hoặc
nghĩ tới các đấng sinh thành đã từng chín
tháng mang nặng đẻ đau, bôn chải vật
lộn với đời sống nuôi dưỡng con cái,
mong sao con sớm trưởng thành, nên người.
Để
mà làm tròn nghĩa vụ làm vợ, làm chồng, làm con.
Một
đồng nghiệp đàn anh ở Houston miền nắng ấm, niên tuế ngoài
tám chục, đã dành gần 1/2 cuộc đời
để chăm sóc rất chu đáo người bạn
đường bị stroke, đồng thời nuôi
nấng bầy con nên người. Mà đàn anh vẫn
lạc quan, yêu đời, lại còn có thì giờ nghiên
cứu soạn ra nhiều tự điển văn học
giá trị.
Một
thân hữu ở San Jose sau tai biến phải dùng xe lăn
nhưng nhờ có nhiều niềm tin tôn giáo, nghiêm minh dùng
thuốc, một thân hữu khác ở Los Angeles vẫn
bước thấp bước cao hải hành tập
luyện, chạy bộ bộ mỗi ngày nhờ nhiều
nghị lực vươn lên. Họ đều đã
vựơt khỏi tàn phế để viết
phổ biến các điều ích lợi và đang sống
gần như bình thường, với sự hỗ
trợ của người vợ hiền và các con, cháu.
Còn
nước còn tát mà.
Bác
sĩ Nguyễn Ý Đức
www.bsnguyenyduc.com
http://www.youtube.com/user/Drnguyenyduc/videos
|