CẦU
NGUYỆN VÀ IM LẶNG
Chúng ta biết
có liên hệ giữa cầu nguyện và im lặng, nhưng nếu ta nghĩ về sự im lặng trong
cuộc sống, hình như sự im lặng đó không bình an; sự im lặng có thể làm cho sợ
hãi nữa.
Một sinh viên
suy nghĩ sâu xa về sự im lặng trong cuộc sống đã
viết: Im lặng là
đêm và chính như có những đêm không trăng sao khi bạn cô đơn hoàn
toàn cô đơn khi bạn bị nguyền rủa khi bạn trở thành không không ai
cần đến thì cũng có những sự im lặng đang đe dọa vì không có gì ngoài
im lặng không thể có gì ngoài sự im lặng. Ngay cả khi bạn mở tai mở
mắt thì điều ấy vẫn xảy ra không hi vọng hay nâng đỡ. Ðêm không ánh
sáng, không hi vọng Tôi cô đơn với tội ác không có thứ tha không
có tình yêu. Rồi trong thất vọng tôi đi kiếm tìm bạn hữu rồi tôi đi
trên đường một thân thể một dấu hiệu một tiếng động không cho gì
cả. Nhưng cũng có những đêm có sao có trăng tròn có ánh sáng từ
căn nhà
ở xa xa và
những sự im lặng bình an và phản ánh tiếng động của con chim
sẻ trong nhà thờ
lớn không có người khi lòng tôi muốn hát vang vui tươi khi tôi cảm thấy
mình không cô đơn khi tôi chờ đợi bạn bè hay nhớ lại đôi lời của
bài thơ tôi mới đọc khi tôi mê đi trong kinh Kính mừng hay tiếng nói âm
thầm của một thánh vịnh khi tôi là tôi và anh là anh khi ta không còn
sợ nhau khi ta để cho thiên thần nói chuyện thiên thần mang lại cho ta
sự bình an và im lặng.
Cũng như có
hai đêm, cũng có hai sự im lặng, im lặng làm cho sợ và im lặng an bình.
Ðối với nhiều người im lặng đang đe doạ. Họ không biết làm gì với im
lặng. Nếu họ để tiếng ồn ào của thành phố lại sau lưng và đến một nơi
không có tiếng xe rồ máy, không có tầu thủy kéo còi, không tiếng xe lửa xình
xịch, nơi không có tiếng ù ù của radio hay tivi, không có đĩa nhạc hay băng
nhạc đang hát, họ cảm thấy toàn thể thân mình bất an. Họ thấy như cá mắc
cạn. Họ mất phương hướng. Có vài sinh viên không học được nếu
không có bức tường âm nhạc dầy đặc bao quanh. Nếu bị bó buộc ngồi trong
căn phòng không có tiếng động, họ trở thành mất bình tĩnh.
Như thế, đối
với nhiều người trong chúng ta, im lặng trở thành sự quấy rầy thật sự.
Có lúc im lặng bình thường và có nhiều tiếng ồn ào làm cho ta phân tâm.
Vì thế rất dễ hiểu những người kinh nghiệm về im lặng như thế khó cầu
nguyện.
Chúng ta trở
thành xa lạ với sự im lặng. Nếu ta ra bờ biển, hay pic-nic trong rừng,
radio transistor thường là người bạn quan trọng nhất. Có thể ta nói ta
không chịu được tiếng động của im lặng. Im lặng tràn đầy tiếng
động. Tiếng gió rì rào, lá xào xạc, chim đập cánh, sóng vỗ vào bờ.
Và ngay cả khi không nghe thấy những tiếng động đó vẫn còn hơi thở của một
người im lặng, tiếng động của bàn tay trên làn da, tiếng cổ nuốt, và tiếng
bước nhè nhẹ. Nhưng ta đã điếc không nghe thấy những tiếng im lặng mà
vang dội đó. Hình như không nghe được những tiếng đó nếu không có máy
khuếch đại.
Nếu có người
được đề nghị đổi tiếng động cho im lặng thì thường được coi như là đề nghị làm
kinh sợ. Ho cảm thấy như đứa nhỏ thấy tường nhà sụp đổ và bất chợt cảm thấy
mình ở giữa đồng trống hay như người phụ nữ bị lột hết áo quần hay con chim
phải rời tổ. Tai họ đau vì không được nghe những tiếng động quen thuộc
và cơ thể họ cần tiếng động đó như cần chăn ấm. Con người trong cảnh im
lặng đó như người nghiện muốn cai thuốc.
Nhưng còn khó
khăn hơn việc thoát khỏi những tiếng động bao quanh hơn là việc có được sự im
lặng nội tâm, im lặng của tâm hồn trong mỗi người. Hình như con người bị
những tiếng động đó thu hút không còn tiếp xúc được với mình nữa. Những
câu hỏi từ nội tâm không được trả lời. Cảm giác bất an không biến đi
được, những ước ao phức tạp không dàn trải được, những cảm xúc lẫn lộn không
được thông hiểu. Tất cả chỉ còn là cái rơi rớt của cảm xúc hỗn độn không
có cơ may được chữa lành, vì con người luôn để cho mình phải phân tâm vì thế
giới đòi hỏi họ phải chú ý.
Vì thế không
lấy gì làm ngạc nhiên khi mọi tiếng ồn ào hàng ngày tắt ngấm, một tiếng động
mới vang lên, phát xuất do những cảm xúc lẫn lộn kêu la sự chú ý. Con
người đi vào căn phòng im lặng vẫn chưa cảm nghiệm im lặng nội tâm. Khi
không có người để nói chuyện, không có ai nghe ngóng, sẽ có cuộc tranh luận
nội tâm bắt đầu và hầu như vượt khỏi tầm tay. Nhiều vấn đề chưa được
giải quyết đòi lưu ý, lo lắng này chồng chất lên lo lắng khác, sự than phiền
đối chọi sự mè nheo khác, tất cả đều muốn được phân xử. Ðôi khi người ta
thấy bất lực khi chạm trán với những cảm tình phức tạp họ không thể giải
toả.
Ðiều này làm
cho chúng ta tự hỏi không biết sự chú ý mà ta tìm kiếm trong nhiều chuyện bên
ngoài ta có phải là một mưu toan để tránh chạm trán với cái nội tâm. "Tôi bắt
đầu công việc nào khi tôi xong mọi công việc?" Câu hỏi này làm cho nhiều
người trốn chạy chính mình và vội vã với những công việc làm cho họ có cảm
tưởng họ đang bận bịu. Như là họ nói: "Tôi về với ai khi tôi không còn
bạn để nói chuyện, không có nhạc để nghe, không báo đọc và không còn phim ảnh
để coi?" Vấn đề ở đây không phải là người ta không thể sống mà không có
bạn hữu, hay không cho mắt thấy tai nghe, nhưng là có nhiều người không thể
đứng một mình, nhắm mắt, nhẹ nhàng bỏ mặc những tiếng động và ngồi xuống bình
tĩnh và im lặng.
Bình tĩnh và
im lặng hoàn toàn do mình cũng giống như đang ngủ. Thực sự có nghĩa là
hoàn toàn tỉnh thức và chú ý theo dõi mọi biến chuyển trong nội tâm. Nó
đòi hỏi kỷ luật cho mình tại nơi mà nhu cầu phải chỗi dậy và đi được công nhận
như một cám dỗ tìm nơi chỗ khác cái điều đang ở trong tầm tay. Ðây là sự tự do
lăn lộn trên sân của mình, cào lá vàng và thông con đường để bạn có thể tìm ra
lối đi. Có lẽ còn nhiều sợ hãi và không chắc chắn khi ta lần đầu tiên đến chỗ
không quen thuộc này nhưng từ từ và chắc chắn chúng ta sẽ thấy trật tự và sự
quen thuộc phát triển ra lệnh cho ta ao ước ở lại nhà.
Với sự tin
tưởng mới đó ta lại có đựơc cuộc sống mới mẻ của ta, từ nội tâm. Cùng
với khám phá mới về không gian nội tâm, nơi cảm tình yêu ghét, thân ái hay đau
đớn, tha thứ hay buồn giận được phân ly, củng cố hay sửa chữa, sẽ xuất hiện
việc làm chủ của bàn tay dịu dàng. Ðây là bàn tay người làm vườn cẩn
thận dành chỗ cho cây mới lớn lên, không nhổ cỏ dại quá mạnh tay, nhưng chỉ
nhổ những cây đe dọa cây non lớn lên. Dưới chế độ pháp trị này, con
người một lần nữa làm chủ căn nhà của mình. Không phải chỉ ban ngày mà
cả ban đêm. Không chỉ khi tỉnh mà cả lúc ngủ. Vì ai được ban ngày
thì cũng được ban đêm. Giấc ngủ không còn là bóng tối lạ kỳ nhưng là tấm
màn thân thiện, đàng sau đó những giấc mộng vẫn tồn tại và gửi thông điệp có
thể lãnh nhận được. Con đường của giấc mơ cũng là con đường đáng tin cậy
như những con đường khi còn thức đã đi và không cần phải lo sợ nữa.
Nếu chúng ta
không cản im lặng, mọi điều ấy đều có thể xảy ra. Nhưng không phải dễ
dàng. Tiếng động bên ngoài vẫn làm ta chú ý và luôn làm cho ta lo âu
trong tâm hồn. Nhiều người cảm thấy mình mắc bẫy giữa cám dỗ và sự sợ
hãi này. Vì họ không thể nhìn vào nội tâm họ tìm im lặng trong tiếng ồn
ào, dù cho cả khi họ biết mình không tìm được nơi đó.
Khi bạn đạt
tới sự im lặng này hình như bạn nhận được một món quà, một món quà hứa hẹn
đúng nghĩa. Hứa hẹn của im lặng là cuộc sống mới có thể khởi đầu.
Ðó là im lặng của cầu nguyện và bình an, vì bạn được mang về cho Đấng hướng
dẫn bạn. Trong im lặng đó bạn không còn cảm giác bị quay cuồng và bạn
thấy mình là con người có thể hoà đồng với người khác và những hoàn cảnh
khác.
Rồi bạn thấy
mình có thể làm nhiều chuyện, nhưng điều đó không cần. Ðây là sự im lặng
của người nghèo khó tinh thần nơi bạn học cách nhìn cuộc đời trong bối cảnh
thích hợp với nó. Trong im lặng đó, những ảo mộng tan biến, và bạn lại
thấy thế giới với khoảng cách và giữa những ưu tư bạn có thể cầu nguyện như
người viết thánh vịnh:
Nếu Chúa không
xây nhà, việc thợ nề vô ích; nếu Giavê không canh thành, lính canh
gác cũng vô ích. (Thánh vịnh 127)
Rev.
Ngô tường DZũng, Texas,
USA
|