Trong cuộc bầu cử
chức vụ Tổng Thống Hoa kỳ cũng như Thượng Hạ Viện liên bang ngày
6 tháng 11, 2012 vừa qua, có thêm hai tiểu bang Connecticut và
Massachusetts đã hợp thức việc dùng cần sa trong mục đích y học.
Như vậy là hiện nay có 18 tiểu bang Hoa Kỳ và Washington D.C.
cho phép dùng cần sa để trị bệnh. Trước sự việc này, nhiều bậc
phụ huynh cảm thấy e ngại vì con em mình sẽ có thêm cơ hội để
hút cần sa.
Tại nhiều quốc gia,
trẻ em bắt đầu thử với cần sa ngay từ khi còn ở lớp 8, lớp 10.
Trẻ em ghiền dễ đưa tới những hành động vô ý thức, những tổn
thương cơ thể do tai nạn hoặc dính líu vào hành động tình dục
không muốn và không an toàn. Chúng cũng hay mang vũ khí nhỏ và
hay đánh lộn hơn là trẻ không dùng cần sa.
Sớm khám phá để hỗ
trợ, cứu giúp là điều cần thiết ngõ hầu tránh được những hậu quả
không tốt cả về thể xác, tâm thần và xã hội cho con trẻ
a-
Những dấu hiệu dùng
cần sa ở tuổi trẻ
Trẻ em dùng cần sa
đều rất dễ dàng nói dối để phủ nhận có vấn đề khi cha mẹ căn vặn.
Nhiều khi nói chỉ hút chứ không hít vào. Cho nên các bậc cha mẹ
đều cần đề cao cảnh giác, để ý những dấu báo hiệu dùng thuốc ở
con mình.
Dấu hiệu sớm nhất
thường là thay đổi thái độ và hành động của chúng.
Học hành đang chăm
chỉ tiến bộ, trở thành chểnh mảng, có điểm xấu, hay trốn học
hoặc đi học trễ, bị đuổi; tính tình thay đổi, kém tập trung, mau
quên.
Tác phong bất
thường có thể là tự cô lập, thu mình không giao tiếp với ai,
buồn rầu, cáu gắt với anh chị em trong nhà, bỏ những giải trí
thường ưa thích, đôi khi ăn cắp vặt để có tiền mua thuốc.
Các em ăn ngủ thất
thường, hay than phiền chóng mặt, mệt mỏi, bước đi không vững,
mắt đỏ hoe. Nhiều em trở nên hoang tưởng, hoảng hốt một cách vô
cớ. Trên quần áo, trong phòng ngủ có mùi cần sa.
b-
Những nguy cơ đưa
đến tuổi trẻ dùng cần sa
Hầu hết người dùng
cần sa đều nói là để có cảm giác thoải mái và yêu đời. Với trẻ
em thì có rất nhiều lý do khiến các em hút rồi ghiền cần sa.
- Nhiều em thấy
người khác hút, tò mò thử coi xem sao, sau nhiều lần thấy thích
rồi thành thói quen và ghiền.
- Có em thì bị bạn
bè ép dụ hoặc tình nguyện dùng khi muốn được chấp nhận vào băng
nhóm.
- Nhiều khi các em
dùng vì sống trong gia đình có người ghiền rượu, thuốc ma túy.
- Các em dùng để
giải tỏa buồn bực, khó khăn xảy ra trong gia đình như bố mẹ bất
hòa, vắng mặt thường xuyên, tính tình bất nhất lúc khó khăn lúc
buông thả.
- Các em gặp trở
ngại trong việc học, không được hướng dẫn cho tương lai, trốn
học.
- Có nghiên cứu cho
thấy gene di truyền cũng có vai trò trong việc dùng cần sa và
các thuốc khác.
c-
Tác dụng của cần sa
Cần sa có tác dụng
khác nhau trên cơ thể tùy theo cách dùng, có dùng chung với rượu
hay các thuốc khác, nhất là có chứa nhiều hay ít hoạt chất
cannabinol.
Có cháu sau khi
dùng trở nên như mất cảm giác, tê dại. Nhưng đa số lại thấy tinh
thần lên cao do đó có chuyện lạm dụng. Cháu cười nói huyên
thuyên nhưng không gẫy gọn, mạch lạc. Chúng như bị thu hút bởi
những cảm giác, âm thanh, mùi vị thông thường và thấy những sự
việc vụn vặt trở nên hấp dẫn, khêu gợi. Với các cháu, khái niệm
về không gian không còn, chúng như bị phân đôi và thời gian như
lắng đọng, chậm lại.
Các cháu cảm thấy
khát nước và đói. Tim tăng nhịp đập, miệng khô, đi đứng nghiêng
ngả mất thăng bằng, cử động chậm chạp, cặp mắt đỏ ngầu, con
ngươi mở to. Huyết áp lên cao, nhất là khi dùng cần sa chung với
các thuốc kích thích khác hay với rượu.
Sau đó khoảng vài
ba giờ thì triệu chứng phai lạt dần và người phi thuốc cảm thấy
rã rượi rồi đi vào giấc ngủ triền miên.
d-
Diễn biến sự lạm
dụng
Cũng như đối với
các hóa chất có thể lạm dụng khác, người dùng cần sa sẽ trải qua
mấy giai đoạn:
- Nghe nói cần sa
làm tinh thần phấn khởi, yêu đời, nên muốn thử cho biết.
- Sau vài lần thử
thấy hay hay, hấp dẫn bèn thử nữa.
- Ám ảnh với cảm
giác thích thú kích động bèn dùng thường xuyên hơn và dùng mọi
thủ đoạn để có thuốc.
- Giai đoạn cuối là
dùng bất cứ thuốc nào khác thay thế để thỏa mãn cảm giác mong
muốn.
Đó là điểm nguy hại
vì khởi đầu từ cần sa các cháu có thể đi tới nghiện các loại
thuốc khác độc hại hơn như là hồng phiến, bạch phiến, rượu mạnh,
các hóa chất kích thích tâm thần khác.
e-
Để ngăn ngừa con em
dùng cần sa
Thực ra không có
phương cách toàn hảo nào để ngăn ngừa việc con người mắc vào các
tật ghiền, nghiện ngập. Hơn nữa thuốc gây nghiền lại hiện diện
khắp nơi, tương đối mua dễ dàng lại luôn luôn quyến rũ người
không có nghị lực, không có quan niệm sống lành mạnh.
Cho tới nay, chưa
có dược phẩm nào để chữa người nghiền cần sa, ngoại trừ cố vấn,
đối thoại, giải thích.
- Sự hỗ trợ của gia
đình, bạn bè đóng vai trò rất quan trọng.
- Điều cần là cha
mẹ phải sống gần gũi với con cái, hỗ trợ, theo dõi sinh hoạt
hàng ngày của con mình.
- Bắt đầu nói
chuyện với con cái về ảnh hưởng không tốt đối với sức khỏe của
cần sa và các loại thuốc gây nghiền ngay khi còn bé.
- Cho con cái hay
là chúng có thể thảo luận các vấn đề khó khăn với mình bất cứ
lúc nào và trong tinh thần cởi mở, hiểu biết.
- Luôn luôn đề cao
cảnh giác: khi nghi là con cái dùng cần sa thì phải hành động
ngay để cứu chữa.
- Đừng ngần ngại do
dự khi thấy cần sự giúp đỡ các nhà chuyên môn về ghiền hút.
- Có nhiều chương
trình phục hồi dành riêng cho giới trẻ nghiện ngập. Nơi đây các
em sống hoàn toàn nhịn thuốc đồng thời học hỏi cách thức đối phó
với các vấn đề khó khăn về cảm xúc, hành vi, thể xác gây ra do
cần sa.
- Quan trọng hơn cả
là chính các em phải ý thức được vấn đề và muốn thay đổi.
Kết
luận.
Vấn đề dùng cần sa
trong trị bệnh đang còn được tranh luận. Phe ủng hộ cũng nhiều
mà phe chống đối cũng không phải là ít. Nhưng việc dùng cần sa
để trở thành ghiền của các em thiếu niên đang là một vấn nạn cho
nhiều gia đình và xã hội. Việc con cái dùng cần sa hoặc các chất
gây ghiền khác là mối quan tâm lớn của các bậc làm cha mẹ.
Tại nhiều quốc gia,
trẻ em bắt đầu thử với cần sa ngay từ khi còn ở lớp 8, lớp 10.
Trẻ em ghiền dễ đưa tới những hành động vô ý thức, những tổn
thương cơ thể do tai nạn hoặc dính líu vào hành động tình dục
không muốn và không an toàn. Chúng cũng hay mang vũ khí nhỏ và
hay đánh lộn hơn là trẻ không dùng cần sa.
Khám phá ra sớm để
hỗ trợ, cứu giúp là điều cần thiết ngõ hầu tránh được những hậu
quả không tốt cả về thể chất lẫn tâm thần và xã hội cho con trẻ.
Bác sĩ Nguyễn Ý-Đức
www.bsnguyenyduc.com
|