Mẹ đứng đó

Mùng 8 tháng 3 vừa qua là ngày Quốc Tế Phụ Nữ, ngày tôn vinh người nữ trên quy mô toàn thế giới. Qua phương tiện truyền thông, người ta nhắc đến tên tuổi và địa vị của nhiều phụ nữ tiêu biểu trong các lãnh vực, từ chính trị đến kinh doanh, từ văn chương đến nghệ thuật và cả trong lãnh vực bình thường của cuộc sống gia đình nữa. Tất cả những phụ nữ này đều là người thành đạt và hình ảnh của họ được nêu lên thường là cảnh tươi cười hạnh phúc. Trong dư âm của ngày đặc biệt ấy, 13 tháng 3 hôm nay, giữa lòng Mùa Chay, cộng đoàn hành hương quy tụ về đây để tôn vinh một người nữ thành đạt trong ơn cứu rỗi với dáng đứng kiên cường bên thập giá: Đức Trinh Nữ Maria trên đồi Golgotha. Dáng đứng ấy có những ý nghĩa nào?

1. Dáng dứng của người môn đệ theo Chúa Giêsu đến cùng.

Khác với các môn đệ và với nhóm mười hai là những người đã theo sát Chúa Giêsu trong suốt ba năm đời công khai, cách riêng trong chuyến lên Giêrusalem lần cuối để chịu khổ nạn. Các tông đồ lúc ấy, kẻ thì lơ là không quan tâm tới việc cứu độ, chỉ lo đến vị trí chỗ nhất chỗ nhì gần Chúa Giêsu trong vinh quang như hai con ông Giêbêđê; người thì nhát sợ như ông Phêrô đã bị Chúa Giêsu nói thẳng “Tinh thần thì mau lẹ, nhưng xác thịt thì yếu đuối”; và hầu hết các ông đều mê ngủ như trong vườn Cây Dầu khiến Chúa phải vật vã cô đơn một mình; rồi khi Chúa bị bắt họ bỏ trốn đi hết, kẻ trước người sau, trừ một mình Gioan. Còn Đức Maria, tuyệt đối thầm lặng, hiện diện tại chặng thứ tư trên đường thánh giá như tối qua chúng ta đã suy gẫm và “đứng gần thánh giá Chúa Giêsu” như bài Phúc Âm hôm nay ghi nhận.

Mẹ đứng đó, vào giờ thứ chín theo cách tính xưa của người Do thái hay vào ba giờ chiều theo cách tính của đồng hồ ngày nay, để chứng kiến cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu từ đầu đến cuối. Mẹ đứng đó, trong tư cách người môn đệ thân tín đã biết việc Chúa Giêsu bị trao nộp, bị xét xử, bị kết án, và hiểu rằng Chúa Giêsu chết không vô ích mà chết với mục đích chuộc tội cho cả và thiên hạ. Mẹ đứng đó, kiên cường chống lại tình cảm yếu mềm phụ nữ ủ rũ bình thường trước cảnh thương tâm của cuộc hành quyết, nhất là người chịu nạn lại là người cận thân trong tình môn đệ và cận lân trong tình máu mủ. Trước cảnh đó, người đời có thể ai oán “Lá vàng còn ở trên cây, lá xanh rớt xuống trời hay chăng trời?”, nhưng Mẹ đứng đó với phong thái thầm lặng muôn thuở “suy niệm trong lòng”, làm ánh lên dáng đứng kiên cường bất khuất của người tuẫn đạo dưới chân thập giá. Đó là dáng đứng của người môn đệ theo Chúa Giêsu cho đến hết đường đời và cho đến cùng khi Chúa chịu treo trên thập giá khổ hình.

2. Dáng đứng của người mẹ hiệp thông vào việc cứu chuộc của con mình.

Theo nhãn giới của các giáo phụ đông phương vốn có tư tưởng tổng hợp, thì để cứu chuộc thế giới và loài người, Con Thiên Chúa chỉ cần xuống thế làm người với hai bản tính đã quá đủ. Với bản tính nhân loại, Ngài đã thâu tóm trong Ngài tất cả mọi người, và với bản tính Thiên Chúa Ngài lại thần hóa tức là cứu chuộc mọi người. Mầu nhiệm Nhập Thể cũng có hiệu quả của mầu nhiệm Cứu Chuộc, như trong một kiểu nói thời danh của thánh Athanasiô: “Con Thiên Chúa làm người cho con người được trở nên con Thiên Chúa”. Nhưng theo quan điểm của các giáo phụ tây phương vốn nặng về tư tưởng pháp lý, thì để công cuộc cứu chuộc được hoàn thành, Con Thiên Chúa phải gánh lấy tội của muôn người và chết đi để chuộc tội cho trần gian. Hậu quả của tội là chết, vì thế Chúa Giêsu phải chịu chết để xóa bỏ tội lỗi và đem con người vào ơn cứu độ.

Chắc là dưới chân thập giá, Đức Mẹ chẳng còn lòng dạ nào để tách bạch tư tưởng như các giáo phụ cả đông phương lẫn tây phương, nhưng có một điều chắc chắn là Mẹ đã để cả tư tưởng, tình cảm và hành động của mình hòa theo từng nhịp của công cuộc cứu rỗi Chúa Giêsu thực hiện. Về tư tưởng, Mẹ hiệp thông hoàn toàn với Chúa Giêsu từ lúc đón nhận truyền tin cho đến khi chứng kiến cuộc tử nạn; tiếng “xin vâng” là sợi chỉ hồng xuyên suốt bảo đảm cho mối hiệp thông này. Về tình cảm, Mẹ hiệp lòng không giới hạn với con của Mẹ trong mọi biến cố, từ cảnh vui tươi nhất của đêm Giáng Sinh đến phút thê lương nhất của chiều tử nạn. Còn về hành động, phải nói rằng Mẹ cả đời hiến dâng, hòa điệu âm thầm và góp phần hợp tác với mọi việc của Chúa Giêsu trong ý nghĩa cứu rỗi, vì thế Giáo Hội đã xưng tụng Mẹ là Đấng hiệp công cứu độ. Đó là dáng đứng của người mẹ hiệp thông vào việc cứu chuộc do con của mẹ thực hiện.

3. Dáng đứng của mẹ nhân lành hằng chở che mọi người trong ơn cứu rỗi.

Nhưng đứng gần thập giá cùng với Đức Mẹ còn có “người môn đệ Chúa Giêsu yêu dấu” là thánh Gioan, nên trong dáng đứng của Mẹ, ngoài việc hiến dâng còn có khía cạnh tiếp nhận nữa. Chúa Giêsu trao Đức Mẹ cho thánh Gioan và trối thánh Gioan cho Đức Mẹ, và từ thời khắc cứu rỗi ấy, Đức Mẹ tiếp nhận thánh Gioan làm con và thánh Gioan tiếp rước Đức Maria làm mẹ trong nhà mình. Vượt quá khuôn khổ linh thiêng của sự trăn trối cũng như vượt lên giới hạn pháp lý của một hợp đồng, một hành vi thiết định đã được thực hiện. Thánh Gioan là đại diện cho cả nhân loại và do đó, Đức Mẹ nhận lấy chức vụ làm mẹ mọi người. Mẹ đứng đó, dưới chân thánh giá, trong tư cách Evà mới, cưu mang và sinh hạ nhân loại mới cho gia đình Thiên Chúa.

Nếu biến cố Giáng Sinh là tin vui cho toàn dân mong đợi Đấng Cứu Thế, thì biến cố Thập Giá với lời trao gửi cho Đức Mẹ lại là tin vui xóa tan đau buồn cho tất cả tín hữu biết trong đời mình có bóng dáng một người mẹ, vừa đầy nhân hậu vừa giầu quyền thế luôn luôn che chở ban ơn trợ giúp phù trì, sẵn sàng dẫn đưa mọi người về với bến bờ sự sống là ơn cứu độ của Chúa Giêsu Kitô. Theo kiểu phụng vụ đêm phục sinh ca ngợi “tội hồng phúc” vì nhờ đó Đấng Cứu Chuộc mới được ban cho nhân loại, ta cũng có thể nói đến “cuộc khổ nạn hồng phúc” vì nhờ thập giá, Đức Maria đã được ban để trở nên mẹ cho tất cả mọi người.

Mẹ đứng đó, một lần trong chiều tử nạn đau đớn nhìn người con một thân yêu chịu chết, cảm nhận lưỡi gươm cụ Simêon loan báo năm nào đâm thấu trái tim, nhưng Mẹ mãi mãi đứng đó kề bên Thánh giá cứu độ, để hân hoan sinh hạ cho Chúa Giêsu những người em là nam nữ tín hữu chúng ta trên khắp địa cầu.

Tóm lại, kiên cường theo Chúa Giêsu, hiệp công cứu rỗi với Chúa và tiếp nhận muôn người trong thiên chức làm mẹ, Đức Maria bên thập giá xưa đã biểu lộ một dáng đứng đỡ nâng toàn thể tín hữu. Nay, tại Trung Tâm Thánh Mẫu Tàpao, Mẹ vẫn duy trì dáng đứng muôn đời ấy, như bức tượng Mẹ minh họa, để tiếp nhận những tâm tình kêu khấn và để chuyển cầu xin Chúa ban ơn cứu độ. Việc nhận được ơn nhiều ít không hệ tại tấm lòng bao la của Mẹ, mà tùy theo mức độ cậy trông ký thác cho Mẹ và làm theo lời Mẹ dặn dò của mỗi người. Hôm nay, nhìn lên dáng đứng của Mẹ, xin cho cộng đoàn hành hương chúng ta biết sống mầu nhiệm khổ nạn của Chúa Giêsu một cách khắng khít, để cũng được đón nhận ơn thánh dồi dào trong mùa Phục Sinh.

Tháng ba bên Mẹ Tàpao,

Ngắm Đàng Thánh Giá mà nao nao lòng.

Quỳ sám hối, mắt lưng tròng,

Mẹ thương chúc phúc, con mong đổi đời.

Tàpao 13.03.2012

+ GM Giuse Vũ Duy Thống