Lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm : Đóa Sen Trinh Trắng giữa đời

Dẫn nhập đầu lễ : Kính thưa ông bà và anh chị em,

Đại lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm hôm nay mang 2 ý nghĩa :

- Trước hết, đây là dịp để toàn Dân Chúa kỷ niệm ngày Đức Piô IX long trọng công bố Tín Điều “Vô Nhiễm Nguyên Tội” cách đây (157 năm : 8.12.1854 - 8.12.2011),

- Thứ đến, phụng vụ ngày lễ trọng hôm nay mời gọi toàn thể cộng đoàn chúng ta tiến bước trên lộ trình Mùa Vọng, tiến đến với Đức Kitô, Đấng mang lại ơn cứu độ chiến thắng ác thần và tội lỗi mà hồng ân Vô Nhiễm của Đức Trinh Nữ Maria là một hiện thực khởi đầu.

Cùng với Đức Trinh nữ Vô Nhiễm, với muôn thần thánh trên trời, với những người chọn Đức Maria Vô Nhiễm làm bổn mạng, chúng ta cùng hiệp dâng thánh lễ cao rao hồng ân cứu rỗi của Thiên Chúa và nài xin muôn ân lộc xác hồn.

Giờ đây, chúng ta hãy nhìn nhận tội lỗi chúng ta để xứng đáng cử hành mầu nhiệm thánh.

Giảng Lời Chúa :

Ngày 8.12.2008, linh mục thi sĩ Trăng Thập Tự cùng một nhóm văn nghệ sĩ Công Giáo đã có sáng kiến mở một cuộc thi xướng họa thơ Đường Luật tôn vinh Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội với chủ đề “SEN GIỮA LẦY” để cổ võ sống và thực hành nhân đức khiết trinh. Bài thơ đề xướng của Trăng Thập Tự đã viết :

Về thăm vườn cũ thuở Ê-đen
Thanh thoát ô kìa một đóa sen.
Trong trắng giữa lầy trong trắng gọi
Lặng thầm trên sóng lặng thầm khen.

Gọi mời ai giữ gìn cao quý
Khen ngợi Ai thương đoái mọn hèn.
Hướng tạ ơn Trời chưa nháy mắt
Ngoảnh nhìn sen đã nở đua chen

Với hồng ân Vô Nhiễm, quả thật, Mẹ Maria một “đóa sen trinh trắng” tuyệt vời nhất, cao cả nhất trong suốt dòng lịch sử của nhân loại. Hôm nay, Hội Thánh qua Phụng vụ Lễ Vô Nhiễm, mời gọi chúng ta cùng dừng lại để suy niệm và khai triển ý nghĩa huyền nhiệm cao cả nầy trong cuộc hành trình đức tin của chính mình.

1. Mầu Nhiềm Vô Nhiễm trong ý nghĩa Phụng vụ

Mượn lời của sứ ngôn I-sa-ia, vị tiên tri được đọc nhiều nhất trong Mùa Vọng, Phụng Vụ lễ Mẹ Vô Nhiễm đã khai mạc bằng những lời đầy hoan vui phấn khởi : “Tôi hân hoan vui sướng trong Đức Gia-vê, tâm hồn tôi nhảy mừng trong Thiên Chúa tôi thờ, vì Người đã mặc cho tôi áo cứu độ. Chiến bào công chính, Người phủ lên tôi như tân lang chỉnh tề đai mão và tân nương phục sức huy hoàng” (Is 61,10).

Mà cũng đúng thôi, vì nội dung ý nghĩa của ngày lễ Mẹ Vô Nhiễm hôm nay, quả thật, đã gắn liền với thời điểm quan trọng của lịch sử cứu rỗi, liên quan đến số phận ngàn đời của nhân loại : Ngày cứu độ đã tới, ngày “con rắn dữ sắp bị đạp dập đầu”, ngày tội lỗi sẽ bị đánh bại… ; và có thể nói được : Lễ mẹ Vô Nhiễm chính là cánh cửa thiêng liêng mở ra để đoàn Dân Chúa đĩnh đạc bước tới cử hành mầu nhiệm Nhập Thể. Với cử hành lễ Mẹ Vô Nhiễm hôm nay, quả thật “Mùa Xuân đang trở về giữa Mùa Vọng” theo như cách ví von giữa hai lễ Vô Nhiễm và Giáng Sinh của R.A. Knox mà chúng ta đọc thấy trong tác phẩm “Feast of the Liturgical Year” (Những ngày lễ của Năm Phụng Vụ) :

“Ngày lễ trước (Vô Nhiễm) tiên báo dấu chỉ mùa xuân sẽ đến đang khi còn mùa đông, lúc vạn vật dường như đang chết, như sự xuất hiện của những mầm xanh đang nhú lên. Tương tự, giữa một thế gian đang nhiễm vương tội lỗi và chìm trong vô vọng, Đức Maria Vô Nhiễm tiên báo sự phục hồi sắp đến cho tình trạng trong sạch của nhân loại. Chúng ta có thể cảm nghiệm sự phát triển đang đến giống như chúng ta cảm thấy một bông hoa sẽ tươi nở khi nhìn thấy một chiếc nụ còn chúm chím. Khắp thế gian vẫn đang mùa đông giá lạnh, trừ mái nhà của ông Joachim, nơi bà Anna đã hạ sinh một bé gái. Mùa xuân đã khởi đầu từ đó” (R.A.Knox, Feast of the Liturgical Year, p. 298).

Tuy nhiên để cảm nhận cách sâu xa mầu nhiệm “Vô Nhiễm Nguyên Tội”, không gì hơn là chúng ta cùng lắng nghe những chỉ dẫn của Lời Mặc Khải qua Thánh Kinh và Thánh Truyền.

2/. Mầu nhiệm Vô Nhiễm dưới ánh sáng mặc khải Thánh Kinh :

Bđ1 hôm nay trích sách Sáng Thế đã loan báo rằng : con người được tạo dựng trong yêu thương và được ân ban cuộc sống hạnh phúc ngay từ thuở ban đầu. Tuy nhiên, “địa đàng hạnh phúc ấy không may đã khép lại với tổ tông loài người”. Còn lại chăng là sự “trần truồng và xấu hổ : “Ai đã chỉ cho ngươi biết ngươi biết rằng ngươi trần truồng, há chẳng phải tại ngươi đã ăn trái cây mà Ta cấm ngươi không được ăn ư ?”. Đánh mất địa đàng, con người cũng mất luôn hạnh phúc vĩnh hằng. May thay, cũng ngay từ giây phút đầu tiên oan nghiệt ấy, Thiên Chúa tình yêu đã hé mở một tia hy vọng : “Ta sẽ đặt mối thù nghịch giữa mi và người phụ nữ, giữa miêu duệ mi và miêu duệ người đó. Người miêu duệ đó sẽ đạp nát đầu mi”. Đó chính là “Tin Mừng đầu tiên”, Tin Mừng nguyên thủy, và niềm hy vọng chạy dài xuyên suốt lịch sử con người từ buổi hồng hoang cho đến ngày Lời hứa được thực hiện cách dứt khoát, ngày mà thiên sứ Gáp-bri-en lặng lẽ mang tin vui vĩ đại từ trời đến báo tin cho một người thôn nữ mà nội dung đã chất chứa ngay trong câu
chào chúc của giây phút ban đầu diện kiến mà Tin Mưng hôm nay vừa thuật lại : “Mừng vui lên hỡi Đấng Đầy ân sủng, Đức Chúa ở cùng Bà” (TM).

Quả thật, trong chương trình cứu rỗi diệu kỳ của Thiên Chúa, điểm đến quyết định lại có mặt một bóng hình phụ nữ như lời Thánh Phaolô : “Khi đến thời viên mãn, Thiên Chúa đã sai Con của Người, sinh bởi người nữ, sinh dưới quyền lề luật, để cứu chuộc những kẻ dưới quyền lề luật, ngõ hầu ta được chịu lấy quyền nghĩa tử” (Gl 4,4),

Và đó lại là tiêu đích của chương trình tình yêu cứu độ của Thiên Chúa mà đặc ân Vô Nhiễm chính là kết quả đầu tiên dành cho phần tử ưu tú nhất của nhân loại như lời của bài thánh thi Ê-phê-sô trong Bài đọc 2 hôm nay đã khẳng quyết :

“Trong Đức Kitô, Người đã chọn ta trước cả khi tạo thành vũ trụ, để trước thánh nhan Người, ta trở nên tinh tuyền thánh thiện, nhờ tình thương của Người” (BĐ2).

3/. Mầu nhiệm Vô Nhiễm dưới ánh sáng mặc khải của Thánh Truyền :

Những gì Thánh Kinh đã khẳng định đó, đã được Dân Chúa suy tư, nghiền ngẫm và thể hiện qua bao chặng đường lịch sử, để cuối cùng đã đọng lại trong lời định tín của Đức Piô IX trong tín điều “Vô Nhiễm ngày 8.12.1854 : “Ta tuyên xưng, công bố và xác quyết rằng tín điều nầy đã được Thiên Chúa mặc khải và vì thế phải được mọi tín hữu tin nhận cách chắc chắn, không được rút lại. Cụ thể, tín điều nầy xác quyết rằng Đức Trinh Nữ Rất Thánh Maria ngay từ giây phút đầu tiên được tượng thai – nhờ ân ban và đặc sủng vô song Thiên Chúa toàn năng ban cho và nhờ công trạng của Đức Giê-su Ki-tô – đã được gìn giữ khỏi mọi vương vấn nguyên tội”. (Tự điển Đức Mẹ, trang 628).

Tín điều Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên tội, mặc dầu mới được Đức Giáo Hoàng Piô 9 công bố năm 1854 sau hơn 19 thế kỷ hành trình đức tin, nhưng niềm tin vào đặc ân cao cả nầy của Đức Maria đã đi vào tâm thức của Dân Chúa ngay từ đầu, và được củng cố dọc dài theo năm tháng. Ngay từ thế kỷ thứ II, các Thánh Giáo Phụ Justinô và Irénée de Lyon đã ngợi khen sự thánh thiện của Đức Maria. Giáo Hội Đông Phương đã mừng Lễ Mẹ Vô Nhiễm ngay từ thế kỷ thứ VII. Vào năm 1432, công đồng Bâle đã coi mầu nhiệm này như một tâm điểm của lòng tin.

Nhưng có lẽ đặc biệt nhất chính là sự kiện hi hữu nầy : chưa đầy 4 năm sau biến cố định tín tín điều Vô Nhiễm (8.12.1854), vào ngày 25 tháng Ba năm 1858, Đức Mẹ hiện ra tại hang đá Massabielle ở Lộ Đức, với thánh nữ Bernadette Soubirous, đã mặc nhiên xác nhận tín điều trên đây khi tự xưng mình là "Que soy era Immaculada Counceptiou”, có nghĩa là “Ta là Đấng Vô Nhiễm Nguyên Tội”.

Dù được diễn tả bằng một ngôn ngữ hay biểu tượng nào chăng nữa, thì hồng ân “Vô nhiễm thai” của Đức Maria chính là một biểu hiện cụ thể và tròn đầy kết quả viên mãn của ơn cứu độ do Đức Ki-tô mang lại cho phần tử ưu tú nhất của nhân loại, phần tử có liên hệ mật thiết nhất với mầu nhiệm “Con Chúa xuống thế làm người”, như sách Giáo Lý chung của Hội Thánh đã khẳng quyết : “Để làm Mẹ Đấng Cứu Thế, Đức Maria “đã được Chúa ban cho nhiều ơn xứng với nhiệm vụ cao cả ấy”. Và Hội Thánh, trong đức tin truyền thông của mình, đã luôn hiểu rằng : hồng ân Vô Nhiễm chính là kết quả đi trước của cuộc Vượt Qua của Đức Kitô, Con Ngài : “Mẹ có được sự thánh thiện tuyệt vời, có một không hai “ngay từ lúc tượng thai” hoàn toàn là do Đức Kitô : Mẹ được cứu chuộc cách kỳ diệu nhờ công nghiệp Con của Mẹ” (SGL 56).

Ngoài ra, đặc ân Vô nhiễm cũng còn tiên báo hình ảnh đích thực của Hội Thánh vào ngày cánh chung, ngày mà Dân Chúa sẽ được tác thành như “một trinh nữ vẹn toàn”. Tất cả những nội dung đó đã được tóm kết trong kinh Tiền Tụng lễ Vô Nhiễm hôm nay :

“Chúa đã gìn giữ Đức Trinh Nữ Maria rất thánh khỏi mọi vết nhơ nguyên tội, để chọn Người đầy ơn phúc xứng đáng làm Mẹ Con Chúa, và chỉ cho chúng ta thấy nơi Người là khởi điểm Hội Thánh xinh đẹp, không vết nhăn, là bạn Con Chúa”.

Nếu “Vô Nhiễm” là một đặc ân vĩ đại dành cho Mẹ Maria, thì điều nầy có làm cho Mẹ trở nên thụ động và mất hết khả năng tự do để đáp trả thánh ý Thiên Chúa không ?

Tin Mừng hôm nay đã trả lời vấn nạn đó. Mẹ đã dành cả cuộc đời để không ngừng thực hiện hai tiếng “Xin Vâng”, một cuộc đời mà bóng Thập Giá của Con yêu dấu đã theo suốt trên muôn nẻo đường từ Bê Lem đến Núi Sọ.

Như vậy, hôm nay, khi cử hành lễ Mẹ Vô Nhiễm giữa Mùa Vọng, cộng đoàn chúng ta được nhắc nhở thêm nữa về thái độ sữa dọn tâm hồn xứng đáng để đón mừng mầu nhiệm Giáng Sinh, nhất là để từng ngày cọng tác với ân sủng hầu biến cuộc sống trở thành một mảnh đất tốt để Lời Chúa kết trái đơm hoa, như mảnh đất tâm hồn trong trắng của Đức Maria, tinh hoa của bao ngàn năm mong đợi mà một câu thơ cổ đã dành riêng để ca tụng Mẹ :

“Vạn phương khát vọng từ vân vũ hóa nhi,
Nhất phiến cô hoài tịnh thổ sản phúc quả”

Hay như chính Lời của Đức Kitô đã tế nhị khen tặng Mẹ mình :

“Càng có phúc hơn cho những ai nghe và tuân giữ Lời Thiên Chúa” (Lc 11,26)

Để có được mảnh đất tâm hồn như thế, để chiếm được hạnh phúc đích thực, chắc chắn chúng ta phải cố gắng từng ngày cùng với Mẹ Maria lặp lại lời “Xin Vâng”, cùng với Mẹ từng ngày luôn tỉnh táo trong khiêm hạ, lắng nghe, đón nhận và tuân giữ Lời Thiên Chúa cho dẫu phải đi ngang qua nẻo đường thập giá.

Lạy Đức Maria Vô Nhiễm, xin cầu cho chúng con. Amen.

Lm PX Vũ Phan Long, ofm