|
Áp Huyết Cao
Bệnh tim mạch đứng hàng đầu tại Mỹ về con số tử vong từ
trước đến nay với 7,5 triệu người bị bệnh này và 250.000 người bị biến
chứng hay chết mỗi năm. Chưa kể bệnh tai biến mạch máu não (stroke) với
600.000 người bị đứt mạch máu não và làm 150.000 chết mỗi năm. Bệnh cao
áp huyết là đệ nhất cao thủ hợp cùng với tam quái khác là Ðường, Mỡ và
Béo gây ra bệnh tim mạch và tai biến mạch máu não. Bệnh cao áp huyết này
còn có biệt danh là Sát Nhân Thầm Lặng. Theo cuộc thăm dò của cơ quan Y
tế Hoa Kỳ, thì trên 10 triệu người Mỹ trong số 43 triệu mắc bệnh cao áp
huyết không biết là mình bị bệnh này. Còn trong số những người biết mình
bị thì có đến 16% không được uống hoặc không chịu uống thuốc. Ngay cả
những ai uống thuốc thì lại có đến hơn 50% áp huyết vẫn còn bị cao không
hạ xuống theo đủ tiêu chuẩn.
Bác sĩ hay cho biết 2 con số sau khi
đo áp huyết: số đầu gọi là systolic pressure (Huyết áp Tâm Thu) đo lường
sức ép trên mạch máu khi tim co lại và số thứ 2 gọi là diastolic
pressure (Huyết áp Tâm Trương) đo sức ép trên mạch máu khi tim dãn ra.
Từ 18 tuổi trở lên: systolic dưới 130mm Hg và diastolic dưới 85mm Hg là
bình thường, nếu con số trên 140/90 thì được coi là áp huyết cao, và
chia làm 3 giai đoạn:
Giai đoạn 1 = 140-159 (systolic) và 90-99
(diastolic)
Giai đoạn 2 = 160-169 (systolic) và 100-109
(diastolic)
Giai đoạn 3 = > 180 (systolic) và > 110
(diastolic)
Lý do gây ra
bệnh:
95% trường hợp là không biết rõ tại sao bệnh nhân bị
(primary hay essential hypertension): người mập, ít hoạt động thể thao,
nghiện rượu, ít ăn đồ có potassium, hay bị stress, di truyền, tuổi già
thường dễ có áp huyết cao.
Còn dưới 5% là do một bệnh khác gây ra
(secondary hypertension): một số loại bệnh thận, có bầu gần ngày sinh
(preeclampsia), nghẽn mạch máu nuôi thận, bệnh nang thượng thận
(pheochromocytoma, Cushing). Nếu bạn duới 35 tuổi mà bị áp huyết cao
trên 180/110, dùng nhiều thuốc mà không có hiệu quả, đột ngột có biến
chứng thì bác sĩ hay chú ý nhiều hơn để tìm một trong những nguyên do
vừa liệt kê.
Một vài bệnh nhân khi gặp bác sĩ hoặc y tá đo thì
trên 140/90 một chút, nhưng trở lại bình thường ở nhà thường được gọi là
"sợ bóng vía bác sĩ" (white coat hypertension), không nhất thiết phải
uống thuốc.
Triệu chứng bệnh cao áp
huyết:
Bệnh này thường không có triệu chứng ở vào thời gian đầu,
bác sĩ khám phá ra bệnh nhân cao áp huyết khi khám tổng quát hàng năm,
hay khám vì một lý do nào khác vì thế được mệnh danh là sát nhân thầm
lặng. Có vài người than phiền nhức đầu, hơi mệt, choáng váng mặt mày,
tim đập mạnh nhưng không đúng hẳn là do áp huyết cao gây ra. Nếu áp
huyết đột ngột lên trên 180/110 thì may ra mới có triệu chứng như hoa
mắt, nôn mửa, nhức đầu mạnh (malignant hypertension).
Về lâu
về dài nếu không chữa trị đúng mức sẽ gây ra nhiều biến chứng:
Bệnh sơ cứng động mạnh gây đau tim
(heart attack)
Tai biến mạch máu não (Stroke)
Nhồi máu cơ tim (Congestive Heart Failure)
Suy Thận sẽ dẫn đến bị lọc hoặc thay thận (Kidney
Failure)
Hư mắt (Retinopathy)
|