Gioan Vianney Học
Triết Thần
ioan học
trường Latinh đã bảy năm, cha Balley thấy
cậu lớn tuổi nên cho cậu học triết vào
tháng 11 năm 1812.
Ở
trường Latinh, Gioan vất vả khổ cực
một phần thì khi ở trường triết học,
cậu phải xấu hổ khổ cực gấp
mười lần. Trong hai năm, so
với các sinh viên cùng trường, Gioan là người
lớn tuổi nhất và cũng khờ khạo dốt nát
nhất. Giáo sư dạy triết giảng và cắt
nghĩa bằng tiếng Latinh, sách học cũng in
bằng tiếng Latinh, sinh viên đọc bài và trả
lời câu hỏi của giáo sư cũng bằng tiếng
Latinh, không được nói tiếng Pháp. Vì danh từ và
ngữ vựng Latinh của Gioan quá ít, không đủ
để hiểu sách mình đọc, không hiểu
điều giáo sư cắt nghĩa, do đó cũng không
trả lời được điều nào. Những sinh viên khác, dưới hai mươi
tuổi, thấy Gioan đã trên hai mươi mà dốt nát,
kém cỏi nên hay cười nhạo cậu.
Gioan thấy mình
đần độn, tối dạ hơn mọi
người, lại thấy chúng bạn cười
nhạo thì buồn bã, xấu hổ và lo sợ mình không
học được có thể bị cho về, không
được làm linh mục. Nhưng cậu không
hề than trách hờn giận anh em bạn mà vẫn hòa nhã,
vui vẻ. Gioan biết chỉ có một mình Chúa
mới có thể cứu giúp mình mà thôi, nên cậu trông
cậy kêu van đêm ngày, xin Chúa soi lòng mở trí để
học hành tấn tới cũng như thêm sức cho mình
để chịu khó học hành. Có một
số bạn học thấy Gioan hiền lành, khiêm
nhường, đạo đức, giữ kỷ luật
thì rất kính trọng và coi Gioan như một người
nhân đức. Nhưng trong
trường có đủ mọi hạng người,
tốt cũng như xấu. Có một sinh viên xấu
nết hay cười nhạo Gioan. Hắn
thấy Gioan không buồn, không giận lại vui
cười thì càng giận dữ và trêu chọc hơn
nữa. Nhưng dù hắn nói thế nào hay làm gì, Gioan
vẫn không đáp lại, không chấp việc hắn làm. Thấy vậy, hắn cho rằng Gioan khinh
thường mình nên xông vào đánh Gioan. Dù
to con và khỏe mạnh hơn, Gioan không đánh trả, mà
còn quì gối xin hắn tha cho mình. Sinh
viên ấy thấy Gioan nhân đức lạ lùng như
thế thì nguôi giận, xấu hổ bỏ đi. Từ đấy, hắn rất kính nể và không
còn trêu chọc Gioan nữa.
Gioan càng ngày càng thăng tiến trên
con đường thánh thiện. Các giáo sư
dạy học đều khen ngợi về hạnh
kiểm của Gioan, còn về việc học thì cậu
cũng tấn tới một chút so với lúc mới vào,
nhưng còn kém xa chúng bạn. Đến
cuối năm, tới kỳ khảo hạch, Gioan bối
rối sợ hãi không trả lời được câu nào
nên bề trên quyết định Gioan phải ở
lại học triết một năm nữa. Cha Balley thấy Gioan buồn bã xấu hổ thì
ngài xin cha giám đốc chủng viện cho Gioan về
xứ Ecully học triết với ngài, và cha giám
đốc ưng nhận. Cha Balley
hết lòng dạy Gioan đêm ngày. Được
khoảng năm tháng, cha Balley mời cha chính địa
phận và cha giám đốc chủng viện đến
thăm xứ Ecully. Nhân dịp đó, cha
xin khảo hạch cho Gioan. Các cha
thấy Gioan trả lời được các câu hỏi và
các ngài cho là đủ, nên ưng thuận cho Gioan
được lên học thần học.