phu nu can lam nhung gi de bao ve suc khoe? :: Phụ Nữ Cần Làm Những Gì Để Bảo Vệ Sức Khỏe? :: Tài Liệu Và Mẹo Vặt Y Học

Thay đổi kích cỡ chữ đọc:

Phụ Nữ Cần Làm Những Gì Để Bảo Vệ Sức Khỏe?

Thứ Sáu, Ngày 6 tháng 2-2009

Phụ nữ cần làm những gì để bảo vệ sức khỏe?

Hỏi: Đối với tôi sức khoẻ rất là quan trọng, dù rất bận rộn, tôi vẫn
cố gắng thu xếp thì giờ để lo cho sức khoẻ của mình. Tuy nhiên, đôi
lúc tôi hơi bối rối vì các bạn của mình chỉ vẽ mỗi người một kiểu.
Người thì khuyên nên uống hormone, người thì nói coi chừng uống
hormone bị ung thư; người thì khuyên nên uống calcium, người thì nói
coi chừng uống calcium bị bón và sạn thận; người thì nói nên đi soi
ruột, người lại nói đi soi ruột coi chừng lủng ruột; đại loại là như
vậy. Xin bác sĩ có thể tóm tắt những điều nên làm để giữ gìn sức khoẻ?
(bà Mai, Dung, Tần)

Tôi năm nay 61 tuổi, không khoẻ lắm nhưng cũng ít thấy bệnh. Có người
khuyên nên đi khám sức khoẻ thường xuyên để khám phụ khoa, chụp hình
ngực, đo đường, mỡ và huyết áp, có người lại nói chưa thấy gì thì đừng
đi bác sĩ kẻo lại té bệnh. Theo bác sĩ thì nên thế nào? (bà Thảo)

Đáp:

Không thấy bệnh không có nghĩa là không có bệnh. Có nhiều bệnh như cao
huyết áp, thường không có triệu chứng gì cả, đến khi đã thấy triệu
chứng thì đó có thể đó là một cơn đột quị (stroke) gây ra bán thân bất
toại hoặc cơn nhồi máu tim (heart attack) có thể gây chết hoặc tàn tật
suốt đời. Có nhiều loại ung thư, nếu phát hiện sớm, tỉ lệ chữa khỏi và
tránh bị tàn tật rất cao, trong khi chỉ cần trể một chút thì hoặc là
tỉ lệ tử vong rất cao, hoặc nếu may mắn mà sống sót thì cũng phải chịu
đựng nhiều triệu chứng đau khổ do biến chứng của bệnh hoặc tác dụng
phụ của việc điều trị.

Do đó, "té bệnh" (thường) không phải là do bác sĩ làm (hay vẽ) ra bệnh
cho mình, mà trong đa số trường hợp, chỉ là giúp mình phát hiện ra
bệnh sớm. Mà phát hiện ra bệnh càng sớm thì thường là càng dễ chữa,
với ít tác dụng phụ và biến chứng hơn.

Tóm lại, nên đi khám sức khoẻ hơn là đi khám (khi đã có) bệnh. Khi đã
có bệnh thì nên bắt đầu chữa lúc mới bắt đầu, còn nhẹ, chưa có các
biến chứng. Tuỳ the tình trạng sức khoẻ, tuổi tác, bệnh sử trong gia
đình của từng người mà bác sĩ sẽ quyết định xem cần kiểm tra những gì.
Tuy nhiên, cũng có một hướng dẫn chung mà bác sĩ dựa vào đó để thực
hiện trong việc kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Ở Hoa Kỳ, nhiều tổ chức sức khoẻ vẫn đưa ra các khuyến cáo về việc nên
làm gì, vào lúc nào để giúp bảo vệ sức khoẻ và phòng bệnh. Trong số
những tổ chức có uy tín trong việc này là Bộ Y Tế Hoa Kỳ (the U.S.
Department of Health and Human Services -HHS-) và Cơ Quan Đặc Nhiệm Về
Phòng Bệnh Của Hoa Kỳ (the U.S. Preventive Services Task Force
-USPSTF-). Sau đây là tóm tắt những điều nên làm thường xuyên khi khám
sức khoẻ ở những phụ nữ khỏe mạnh, dựa phần lớn trên các khuyến cáo
của hai tổ chức này.

Bản tóm tắt này sẽ gồm ba phần, phần một sẽ là các xét nghiệm sàng lọc
giúp phát hiện sớm các bệnh mà nếu phát hiện được sớm sẽ dễ chữa và
giúp tránh được các biến chứng rất nhiều, phần hai là liệt kê một số
thuốc nên hay không nên dùng thường xuyên trong một số trường hợp,
phần ba là những điều khác nên làm và nên tránh để bảo vệ và nâng cao
sức khoẻ. Tuỳ theo từng cá nhân việc áp dụng các khuyến cáo này sẽ có
thể khác nhau, nên tham khảo với bác sĩ cho từng trường hợp cụ thể.
Dưới đây chỉ là hướng dẫn tổng quát cho người khoẻ mạnh và trong gia
đình không có bệnh sử của các bệnh như ung thư, bệnh di truyền vân
vân.

Các khám xét sàng lọc, khi nào nên làm, bao nhiêu lâu một lần?

- Mammogram (chụp X quang vú): Giúp phát hiện sớm ung thư vú. Nên làm
mỗi một đến hai năm, bắt đầu từ tuổi bốn mươi.

- Pap Smears: Giúp phát hiện sớm ung thư cổ tử cung, bắt đầu từ khi
bắt đầu có sinh hoạt tình dục hoặc từ sau 21 tuổi (dù chưa có sinh
hoạt tình dục). Thường mỗi năm một lần lúc khởi đầu, sau đó nếu ba lần
liên tiếp đều bình thường, có thể làm mỗi một đến hai năm một lần.

- Thử cholesterol: Nên đo cholesterol thường xuyên bắt đầu từ 45 tuổi.
Ở những người hút thuốc, bị tiểu đường, hoặc trong gia đình có người
bị bệnh tim mạch, nên bắt đầu từ lúc 20 tuổi.

- Đo huyết áp: Ở những người không bị cao huyết áp, nên kiểm tra huyết
áp ít nhất mỗi hai năm một lần hoặc mỗi lần đi thăm bác sĩ. Nếu mình
hoặc gia đình có người bị cao huyết áp, nên kiểm tra thường xuyên hơn.

- Thử nghiệm để phát hiện sớm ung thư ruột già: Nên bắt đầu từ tuổi
năm mươi. Có nhiều cách khác nhau như thử máu trong phân, soi một phần
hay toàn bộ ruột già. Nên thảo luận với bác sĩ để quyết định xem nên
chọn phương pháp nào. Sẽ bàn thêm khi có dịp nói về ung thư ruột già.

- Thử nghiệm về tiểu đường: Nên thực hiện nếu bị cao huyết áp hoặc
cholesterol, nặng cân, gia đình có người tiểu đường.

- Bệnh trầm cảm: Nếu cảm thấy lúc nào cũng chán chán, buồn bã, không
thiết làm gì cả, không thích thú gì cả trong vòng hai tuần trở lên,
nên thăm bác sĩ để xem có bị bệnh trầm cảm không. Đây là một bệnh
không phải là ít gặp, và có thể chữa trị rất hiệu quả.

- Thử nghiệm bệnh loãng xương: Tất cả phụ nữ nên thử độ chắc của xương
(bone density test) vào tuổi 65. Nếu nặng dưới 154 pounds, nên thử sớm
hơn trong khoảng từ 60 đến 64 tuổi.

- Thử nghiệm phát hiện nhiễm Chlamydia và các bệnh lây qua đường sinh
dục khác: Chlamidia là một bệnh lây qua đường tình dục rất thường gặp
ở phụ nữ trẻ. Nên thử nếu đã có sinh hoạt tình dục và dưới hai mươi
lăm tuổi. Nếu trên hai mươi lăm, nên thảo luận với bác sĩ xem có nên
thử nghiệm Chlamydia không. Cũng nên thảo luận với bác sĩ xem có nên
thử nghiệm về các bệnh lây qua đường tình dục khác hay không.

Bác sĩ : Nguyễn Trần Hoàng.

In trang

Trở về