Bài thứ tám:  ÐỒNG HOÁ VỚI CHÚA KITÔ

Hoặc sớm hoặc muộn, và một điểm nào đó trên con đường đời, chúng ta có thể vấp phải một chướng ngại vật, như lời trong bài haut của ca sĩ Judy Garland: “Con đường trở nên hiểm trở hơn, cô đơn hơn và cứng rắn hơn”. Con Thánh Têrêsa Cả đã phát biểu một cách không kém chính xác trong lời kinh Ngài dâng lên Chúa Giêsu: “ Lạy Chúa, quả thật chẳng có gì đáng ngạc nhiên khi thấy Chúa có quá ít bạn hữu. Bởi vì Chúa đã cư xử với họ thật là tệ!”

Thánh ĨNIGO cũng đã từng gặp cảnh ngộ như thế! Ngay khi Ngài vừa mới bớt buồn phiền thất vọng vì bị đuổi ra khỏi Thánh Ðịa, thì Ngài lại bị tấn công bởi chính những người mà lẽ ra họ đã phải là những người ủng hộ Ngài trong vic thực hiện chương trình mở rộng nước Chúa, một điều Ngài hằng mơ ước. Các thầy dòng đã kiện Ngài và tập Linh Thao của Ngài tại toà án. Rồi các thẩm phán của toà suy xét “ Inqui- sition” đã ra lệnh giam Ngài ngay trong chính nhà dòng của họ. Lẽ ra điều này đã có thể làm cho ĨNIGO buồn sầu và thất vọng lắm. Nhưng thật đáng ngạc nhiên, chính điều không may đó đã làm cho Ngài càng tỏ ra cảm thông và dấn thân hơn. Xem ra Ngài còn lấy làm thích thú và trở nên vui tính hơn nữa: một sự kiện hoàn toàn trái ngược với những gì người ta chờ đợi sẽ xảy ra trong những hoàn cảnh như thế!

Riêng phần chúng ta không thể tích cực được như ĨNIGO, nếu chúng ta phải đối diện với những nghịch cảnh giống như thế xảy đến trong cuộc đời. Ðôi khi, có người trong chúng ta phải sực tỉnh giấc giữa ban đêm, người toát mồ hôi cục, khi chợt nghĩ tới một cách thật chua chát việc mình vừa mới bị chính những người được coi như là bạn thân của chính mình đâm sau lưng, hoặc chợt nhớ lại những chẳng tốt đẹp chút nào mà mình đã nói hay đã làm trong quá khứ. Có điều đáng tiếc là hầu như tất cả những người bạn thân ấy đều là những người tốt và họ đã không nhận ra chính họ đã gây nên biết bao thương tích. Họ đã khiến cho bao nhiêu tiềm lực làm điều thiện hảo và bị hủy diệt, vì chính sự lạnh nhạt, hay tệ hại hơn, vì sự chế nhạo ngạo nghễ và sự phá hoại của họ, hoặc chính vì họ chẳng tỏ ra hào hứng chút nào. Nhiều khi họ có cái nhìn quá chật hẹp và nông cạn.

Vậy, ĨNIGO đã có dành một cuộc học tập Linh Thao nào về vấn đề này không? Có chứ, chắc chắn là đã có! ĨNIGO đã dành trọn cả một tuần lễ để tập luyện, và điểm chính yếu của cuộc thao tập này rất đơn giản.

ĨNIGO đề nghị chúng ta hãy đồng hóa hoàn toàn với toàn bộ các biến cố cuối cùng của cuộc đời Chúa Kitô, việc Người bị phản bội, chịu khổ nạn và chịu chết, không phải như những người bàng quan, nhưng như những người tham dự từ bên trong, nghĩa là cảm nghiệm được ý nghĩa nhân loại của việc phản bội, cuộc khổ nạn và cái chết của Chú. Thật vậy, điều chủ yếu không phải là việc cảm nhận về sự xa cách của mình, hoặc mình là tội nhân, nhưng là sự đồng hoá, sự gần gũi và cảm thông với Chúa Kitô đã phải chịu tử nạn như thế nào, bởi vì con người không thích chấp nhận một thứ tình yêu vô điều kiện như thế.

Riêng trên bình diện nhỏ bé hơn của chúng ta, có một vài điều cũng giống như thế cũng đã xảy ra trong đời sống chúng ta. Quả thực, đôi khi chúng ta cũng bước ra khỏi thói thường và đưa tay giúp đỡ một người lạ đang nằm trên vỉa hè hoặc trên cống rãnh, hay bày tỏ sự thân thiện với một chú chó đang nằm trước cửa nhà. Ðôi khi sự cảm thông thực sự cũng đã róc rách chảy ra từ trong con người chật hẹp của chúng ta, làm cho tâm hồn được giấu kín của chúng ta có thêm chiều sâu và được thêm sống động. Nhận ra điều này không phải là kiêu hãnh, nhưng nếu từ chối không nhận ra nó thì quả là một sự dối trá, và nếu bỏ qua, không làm cho nó phát triển, thăng tiến, thì quả là một điều đáng buồn. Bởi vì chính Chúa Kitô đã từng khuyến khích sự cộng tác của con người và chính Người cũng đã dấn thân vào khổ đau để có thể đi tới, đụng chạm đến nỗi cô đơn của con người.

Còn có rất nhiều người chưa bao giờ được nghe đề cập đến những vấn đề đó và cũng chẳng cảm nhận được sự cảm thông nào. Chính vì thế mà Ðức Kitô thiết tha mời gọi miệng chúng ta hãy nói, trái tim chúng ta hãy rung động, đôi tay chúng ta hãy dang rộng và ôm chặt lấy, đồng thời tất cả không gian và thời gian được dành riêng cho sự cảm thông đặc biệt đó.

Bài thứ chín:

CUỘC LIÊN HOAN CA MÚA NHẠC

Một hôm, có một mệnh phụ phu nhân tìm đến hỏi một vị Linh mục Dòng Tên nọ:

-           Thưa cha, hiện nay cha đang làm gì?

-           Thưa bà, vị Linh mục trả lời, hiện tôi đang viết về Thánh Inhaxiô Loyola, vị sáng lập Dòng Chúa Giêsu chúng tôi.

-           Vậy cha đã khám phá ra được những gì?

-           Thưa bà, tên thật của Ngài là ĨNIGO, và đàng sau tấm mặt nạ của sự nghiêm trang thì đôi khi ĨNIGO đã để lộ ra bộ mặt như của một anh hề!

Nghe nói thế, bà này tỏ vẻ ngạc nhiên tột độ. Và khi nghe Linh mục ấy nói tiếp: “ Tôi nghĩ rằng đôi lúc Chúa Giêsu cũng như thế đó!”. Bà ta không thèm hỏi han gì thêm nữa, vì điều bà vừa nghe thật quá sức chịu đựng!

Tuy nhiên, ít lâu sau, chính mệnh phụ phu nhân này đã trở lại và tham gia một cuộc tĩnh tâm do vị Linh mục Dòng Tên kể trên giảng và hướng dẫn ( theo phương pháp Linh Thao của Thánh ĨNIGO). Bà ta đã mỉm cười khi nghe đến chuyện ĨNIGO và các bạn đầu tiên của Ngài đã thực sự nhảy múa ở ngoài đường phố, miệng hát ca, làm cho đám dân chúng hiếu kỳ lấy làm khoái chí! Mục đích của ĨNIGO và các bạn đồng nghiệp của Ngài là lôi kéo sự chú ý của quần chúng, để họ đến  nghe giảng Tin Mừng. Các ngài muốn dùng chính sự điên dại của mình để hấp dẫn quần chúng tìm đến và nhận ra được Tình Yêu của Thiên Chua đằng sau những lời rao giảng Tin Mừng đó. Ðiều này đã xảy ra tại các đô thị ở Italia, và quần chúng đã chứng kiến sự kiện ngay cả những người điên của thành phố cũng có thể thông truyền và trình bày ý nghỉa của niềm vui, của tình yêu thương một cách vui nhộn như làm hề.

Con người chúng ta đôi lúc đã trở nên quá nghiêm trang, vì thế chúng ta cần phải cười nói vui nhộn. Cũng có khi, dù gặp phải nhiều khổ đau, nhưng chúng ta đã cảm thấy cần phải cười và phải khóc, hoặc vừa cười vừa khóc. Ðiều này đã thực sự xảy ra cho ĨNIGO và cho cả một số người Ngài giúp họ Linh Thao nữa. Ngài đã từng nhảy múa, đã từng hát ca để nâng cao tinh thần của họ lên, làm cho họ thêm phấn khởi, và Ngài đã thành công mỹ mãn. Có lẽ, khi phân tích kỹ càng, chúng ta nhận ra phần công lao không nhỏ của các bạn của ĨNIGO đã giúp đỡ thế giới bước qua cảnh tối tăm bi đát để tiến đến chỗ chiêm ngắm bí nhiệm cuối cùng của vũ trụ. Ðó là hoạt động của Chúa Thánh Linh trong thế này: Ca hát và nhảy múa để ca tụng Thiên Chúa Ba Ngôi.

Ðôi khi chúng ta còn được chứng kiến niềm vui ấy – do Thánh Linh đem lại – tại những nơi nghèo khổ, túng thiếu. Có những bà mẹ đông con, khi được hỏi: “Các bà có cảm thấy cuộc sống vui tươi không?”, thì họ đã chẳng ngần ngại trả lời một cách hồn nhiên rằng: “ Có, có chứ!”. Những nụ cười của những bà mẹ này đã nói lên sự thật, và cũng có những lúc mà thực tại cuộc sống trở nên khó khăn hơn, nhưng xem ra nụ cười của họ lại còn tươi thắm hơn. Ðiều này đã thực sự xảy ra tại một làng nhỏ thuộc miền núi gần thủ đô Lima, nơi mà đường đi lối lại rất xấu và điện nước thì lúc có lúc không, nhà cửa thì chật hẹp tồi tàn… Thế mà các bà mẹ đó vẫn vui, vẫn ca vũ tại các đường phố.

Như thế, bộ mặt nghiêm nghị của chúng ta đôi khi cũng phải tươi lên, chúng ta cũng có lúc phải cười phá lên, phải ca múa nhộn nhịp một chút khi vị chủ trì buổi ca vũ lôi kéo chúng ta đến dự cuộc liên hoan hài hoà của Hoàn Vũ. Bởi vì tại một điểm nào đó, khi ánh nắng mặt trời gặp gỡ mùa xuân đang tới, thí chính nơi gặp gỡ đó đã trở thành một nơi để chúng ta ca múa.

Ơû đây, chúng ta còn phải thêm vào 2 điểm nữa, đó là Âm Nhạc và Cử điệu mà chúng ta phải trình bày. ĨNIGO đã nhận ra rằng trong cuộc đời của Ngài và trong khi Ngài chia sẻ cuộc Linh Thao, thì chính những lời phát biểu cũng mang nặng sắc thái của sự sống và của Cử điệu, đó là Chiêm Niệm trong Hành Ðộng! Và khi làm như thế thì thánh nhân đã bắt chước đường lối của chính Ðức Giêsu và các vở kịch mà Người đã đóng tại hàng vain địa điểm và cho hàng triệu triệu khán thính giả ( nếu chúng ta để cho Người làm). Ðây cũng chính là bí quyết cuối cùng của Ðức Giêsu, của ĨNIGO và của tất cả chúng ta.

Vậy, chúng ta hãy để cho Ðức Giêsu ca vũ, hãy để cho Người thúc đẩy và đánh động chúng ta. Lúc nào Người cũng đang nổi lên, đang đánh động, đang thúc đẩy, đang ca vũ –một phân từ hiện đại ( participle present)-: một sự hiện diện đang ca vũ trong thế giới chúng ta hôm nay.