Nguy hiểm từ việc lạm dụng cây lô hội

Do thấy nhiều loại mỹ phẩm sử dụng chiết xuất từ lô hội nên một số
người đã tự cắt lá cây này ép lấy nước để bôi lên da, cho rằng loại mỹ
phẩm tự chế này vừa rẻ vừa tốt hơn vì nó "nguyên chất". Không ngờ làn
da họ lại bị phồng đỏ.

Nước ép cùi lá cây lô hội có tác dụng làm mềm da, chống viêm và kháng
khuẩn. Tuy nhiên, nước ép toàn lá lại có thêm chất nhựa nên không được
dùng làm đẹp. Những trường hợp kể trên bị dị ứng là do dùng lá cây lô
hội không lột lớp vỏ ngoài.

Gần đây, một số thày thuốc cũng đã cảnh báo về việc lạm dụng nước lô
hội để giải khát. Theo Đông y sĩ Dương Thành Phát (TP HCM), các loại
thảo dược cũng có tác dụng phụ; chúng có thể không biểu hiện ngay mà
tiềm ẩn lâu dài. Ông Phát từng gặp một người cao tuổi bị rối loạn nhịp
tim sau 1 tuần uống nước lô hội với mục đích nhuận tràng; người này
vốn bị cao huyết áp và xơ vữa động mạch. Nhiều gia đình mua nước giải
khát lô hội để sẵn trong tủ lạnh. Nếu trẻ dùng nó để uống thay nước
lọc thì rất tai hại, nhất là với những trẻ bị bệnh tim bẩm sinh.

Theo dược sĩ Bùi Kim Tùng (TP HCM), cây lô hội còn gọi là lưỡi hổ (tênkhoa học là Aloe vera hay Aloe barbadensis). Người ta thường bóc vỏ lấy cùi lá., ép lấy nước và xử lý. Nước ép này có tính mát và nhuận
tràng nhẹ, nhưng không ngọt và an toàn bằng sương sâm, thạch... Aloe
vera gel được bán tràn lan ở các siêu thị và được quảng cáo là thần
dược.

Lô hội có thành phần khác nhau tùy theo loài cây, nơi trồng và cách
làm. Một vài chất trong lô hội bị nghi ngờ là tác nhân gây ung thư đại
tràng. Ngoài ra, nó còn có phản ứng tương tác với một số chất khác.
Người bệnh tim tránh dùng nó vì có nguy cơ gây loạn nhịp tim. Đông y
xếp lô hội vào loại thuốc tẩy xổ và trục thủy, dùng nhiều sẽ làm tổn
thương tân dịch và chính khí.

Theo quyển Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam của giáo sư Đỗ Tất
Lợi, lô hội là một vị thuốc bổ (liều nhỏ 0,05-0,10 g) giúp tiêu hóa vì
nó kích thích nhẹ niêm mạc ruột và không cho cặn bã ở lâu trong ruột.
Với liều cao, nó là một vị thuốc tẩy mạnh nhưng tác dụng chậm, gây
xung huyết ở các cơ quan bụng, nhất là ở ruột già. Viên nhuận tràng
chứa 0,08 g bột lô hội, dùng chữa táo bón, khó tiêu vì thiếu nước mật,
vàng da, yếu gan, yếu ruột. Trẻ em dưới 15 tuổi không dùng được.

Theo Từ điển Bách khoa dược học, liều 20-50 mg bột nhựa khô lô hội
(tương đương 1-2 lá tươi) giúp ăn ngon, kiện tì vị, nhuận gan, lợi
mật. Liều 50-100 mg (tương đương 2-5 lá tươi) giúp nhuận tràng, tẩy
nhẹ; liều 300- 500 mg (tương đương 10-20 lá tươi) có tác dụng tẩy
mạnh. Nhựa khô lô hội dùng liều cao có thể gây ngộ độc. Tài liệu này
cũng lưu ý không dùng lô hội cho trẻ em.