Lời Kinh Cho Mẹ

"Chúa tác sinh con nên hình hài trong lòng thân mẫu

bàn tay mẹ hiền âu yếm dẫn con trên đời... "

Dường như cuộc đời tôi luôn dính liền với những nỗi khổ của mẹ.

Sau khi sinh anh kế tôi, ba mẹ đưa nhau vào Cha xin...  "thôi". Vị
linh mục bảo Giáo Hội không cho phép ngừa thai, nhưng theo ông 7 đứa
coi như cũng tạm đủ. Ông bảo ba mẹ tôi "làm theo lương tâm". Ba mẹ về
chưa kịp "tự vấn" thì khám phá ra tôi đã chui tọt vào bụng mẹ từ hồi
nào.

Tôi mở mắt chào đời vào "mùa hè đỏ lửa" của cuộc chiến Việt Nam. Có
con mọn trong thời buổi loạn ly là cả một gánh nặng nhưng mẹ bảo thêm
tôi nhà thành 4 trai 4 gái, âm dương điều hòa. Mẹ lại bảo con gái gần
gũi với cha mẹ, không như con trai lớn lên có vợ rồi biệt tâm biệt
tích. "Giàu nhờ út khó nhờ út", mẹ hy vọng tôi sẽ là niềm an ủi cho ba
mẹ lúc tuổi về chiều.

Không biết tôi có mang lại được niềm vui nào cho mẹ không, chỉ thấy mẹ
khổ từ khi tôi mới lọt lòng. Các chị bảo lúc nhỏ tôi vừa khó vừa hay
hờn. Tối nào mẹ cũng phải đưa võng thật lâu tôi mới chịu ngủ. Hai
tháng sau khi sinh tôi, mẹ vẫn đau bụng oằn oại. Bác sĩ khám thấy mẹ
bị sót lá nhau và vội vàng đưa bà lên bàn mổ. Trong thời gian mẹ nằm
nhà thương, các chị bế tôi sang nhà hàng xóm xin sữa của một bà đẻ
khác vì tôi không chịu bú sữa bột. Tôi lạ mùi không chịu bú. Các chị
lại bế tôi vào nhà thương thăm mẹ. Mẹ tội nghiệp đứa con gái non nớt,
vạch áo cho bú nhưng tôi ngoảnh mặt đi chỗ khác. Mới xa mẹ có mấy ngày
mà tôi đã lạ và không thèm sữa mẹ nữa. Tôi bú cháo lỏng luôn từ đó.
Sau này lớn lên mẹ vẫn dí trán tôi bảo "con bé thế này mà bạc bẽo".

Khi tôi bắt đầu có trí khôn thì ba đã bị bắt đi "cải tạo". Mẹ tôi từ
một người đàn bà "cả đời chỉ biết cái bếp", bắt đầu theo người ta tập
tành buôn bán để lo cho đàn con dại và thăm nuôi chồng. Mẹ tôi hiền
lành chất phác, đi buôn bị người hiếp đáp. Có lần mẹ bị giựt hàng té
xỉu trên xe lửa, cũng may có người tốt bụng đánh gió cho tỉnh rồi đưa
về nhà. Mẹ xoay qua đong gạo và bán xăng lẻ cho hàng xóm láng giềng.
Anh hai tôi lúc đó 17 tuổi, bỏ học đi theo bác hàng xóm sửa xe buýt để
giúp mẹ nuôi các em. Hai chị lớn học xong lớp 9 cũng nhất định nghỉ
học ở nhà phụ mẹ. Mẹ buồn lắm nhưng không phản đối vì biết với cái mác
con ngụy, tương lai chúng tôi có học rồi cũng chẳng đi đến đâu.

Năm đứa nhỏ chúng tôi ngày ngày cắp sách đến trường, tuy bụng không
đến nỗi đói nhưng không có tiền ăn quà vặt như con người ta. Cạnh nhà
tôi có bà hàng xóm thật đẹp, từ sáng đến tối ngồi trước cửa nhà kêu đủ
mọi gánh hàng rong vào ăn. Mẹ dặn chúng tôi khi đi học về thì ở trong
nhà, không được lai vãng gần họ. Có lần thấy mẹ con bà hàng xóm ăn hủ
tíu mì, tôi chạy vào nhà vòi mẹ. Mẹ lục bếp nấu cho một tô mì sợi mua
của hợp tác xã. Đợi cả nhà về ăn thì không đủ, để cho con thèm thì
không đành, mẹ đút vội cho tôi ăn trước khi các anh chị về. Tôi nghĩ
lại mà thấy thương mẹ quá.

"Ôi, ngọt ngào thay tình yêu của mẹ

dâng cao như triều sóng

thương con như nguồn nước chảy tuôn tràn lan... "

Có lẽ vì thương mẹ cực khổ nên từ nhỏ tôi đã chăm học lắm. Tháng nào
tôi cũng đứng nhất nhì lớp. Những bài học thuộc lòng "đánh Mỹ, đánh
Tây" tôi đọc làu làu. Tôi hăng hái gia nhập "thiếu nhi quàng khăn đỏ",
thi đua làm "kế hoạch nhỏ" của nhà trường. Tôi đem về khoe mẹ những
bằng khen "cháu ngoan bác Hồ" để chỉ thấy mẹ chép miệng thở dài. Tôi
ngây thơ làm sao hiểu được những giọt lệ lấp lánh trong mắt mẹ lúc đó.

Mấy năm sau ba tôi được thả về. Tôi còn nhớ khi xe xích lô dừng ở đầu
ngõ, cả xóm đã chạy ra mừng ông. Tôi là một trong những đứa con nít
vây quanh, xa lạ nhìn cha mình gầy ốm xanh xao. Trong đám người xôn
xao hôm đó không có mẹ tôi. Trong khi mọi người tay bắt mặt mừng ngoài
ngõ, thì mẹ tôi run run đứng sau cánh cửa với nước mắt lưng tròng. Mẹ
tôi sau bao năm xa cách, đứng chôn chân khóc chứ không dám ra đón
chồng. Bà hàng xóm phải đẩy mẹ ra và trêu "gái 8 con mà còn e thẹn".
Tôi nhớ hoài hình ảnh đáng yêu của mẹ lúc đó.

Ba tôi về hôm trước thì hôm sau đóng cửa đào mấy cục gạch dưới chân
cầu thang lên. Thì ra trước khi đi tù ba đã khôn khéo chôn đi số vàng
lá dành dụm được trước năm 75. Tôi càng cảm phục mẹ hơn vì dù cuộc
sống khó khăn sau ngày Saigòn đổi chủ, mẹ đã cố gắng buôn bán đấp đổi
qua ngày chứ không hề đụng đến số vốn ba để lại. Mẹ chỉ bán đi một
chiếc lắc trong số tư trang ít ỏi để chạy thuốc khi tôi bị ghẻ ở chân.
Mẹ bảo chẳng lẻ tiếc tiền để con gái út bị sẹo?

Số vàng dành dụm đã là cứu cánh đưa đại gia đình tôi rời khỏi Việt
Nam. Ba tôi lo cho hai anh lớn đi vượt biển trước, rồi đóng tàu đưa
ông bà nội, gia đình tôi và những họ hàng thân thuộc còn lại theo sau.

Sau mấy lần "bỏ của chạy lấy người", cuối cùng chúng tôi cũng đến được
đất Mã Lai vào năm 1982. Mẹ tôi thở phào: "May mà lần này Chúa cho đi
lọt. Nếu không về chỉ có nước đi ăn mày thôi con ạ".

Hai anh bảo lãnh gia đình tôi sang Mỹ. Như những người tỵ nạn khác,
gia đình tôi bắt đầu lại bằng con số không. Ba tôi đi học nghề rồi đi
làm.

Mẹ tôi đau yếu từ khi còn ở Việt Nam, nhưng chúng tôi tưởng tại cuộc
sống vất vả khổ sở. Khi qua đến Mỹ, đi khám sức khỏe mới biết là mẹ bị
suy thận. Bác sĩ giải phẫu cắt đi một trái thận của mẹ một tuần sau
khi đặt chân đến vùng đất mới.

Sau khi khỏe lại, mẹ đi làm dù không biết một chữ tiếng Anh. Mẹ theo
những người quen sang trước đi hái ớt, hái dâu, cắt trái cây từ 4, 5
giờ sáng. Xế trưa mẹ về lo giặt giũ cơm nước cho chồng con. Tôi xót xa
nhìn mẹ thức khuya dậy sớm nhưng mẹ bảo so với lúc ở Việt Nam đã thấm
vào đâu. Mẹ chịu cực để lo cho chúng tôi học hành nên người.

"Nuôi con chẳng quản ngại bao nỗi nhọc nhằn.

Nuôi con từng năm dài nào mong đền đáp?

Mưa nắng bao ngày qua, sương gió trên đường xa

gánh trên vai gầy, đắng cay vơi đầy

trọn đời yêu thương!"

Ngày tôi xúng xính trong bộ áo ra trường mẹ mừng lắm. Khi các anh ra
trường tôi không thấy mẹ vui bằng. Dù rất ham học, hồi nhỏ mẹ chỉ được
học đến lớp 3 trường làng vì người xưa quan niệm "con gái lớn lên chỉ
đi lấy chồng, biết đọc biết viết là đủ rồi". Trong bốn đứa con gái,
hai chị lớn qua Mỹ tuổi dở dang, đi học nghề rồi đi làm, chị kế bịnh
tật nên chỉ mình tôi may mắn học xong đại học. Mẹ mừng và hãnh diện vì
đứa con gái út đã làm nên "lịch sử".

Niềm vui rồi cũng qua mau. Tôi đi làm chưa được bao lâu thì trái thận
còn lại của mẹ, sau mười năm làm việc gấp đôi, bắt đầu có dấu hiệu bỏ
cuộc. Thời gian này gia đình tôi có nhiều xung đột. Ba tôi rất nghiêm
khắc và bảo thủ, nếu không muốn nói là khắt khe. Anh em tôi lớn lên ở
Mỹ nên có nhiều quan điểm cởi mở phóng khoáng. Tính tôi lại thẳng thắn
bộc trực nên bất đồng với ba luôn. Hai thế hệ không nhìn được từ mắt
nhau một số vấn đề mà cả tôi lẫn ba đều cho là quan trọng. Mẹ tôi khổ
tâm đứng giữa, thương con nhưng lại sợ chồng. Những khi giận ba, tôi
bỏ cơm nằm trong phòng khóc. Mẹ thường vào ngồi bên cạnh thở dài. Cuộc
sống gia đình ngột ngạt, buồn nhiều hơn vui. Tôi đi lấy chồng năm 24
tuổi như để tìm cho mình một lối thoát. Ngày đám cưới tôi, hai mẹ con
nhìn nhau rơi nước mắt.

Một năm sau, khi trái thận còn lại quá yếu, mẹ tôi bắt đầu phải đi lọc
máu một tuần ba lần để kéo dài cuộc sống. Ba tôi phải nghỉ làm để săn
sóc và đưa mẹ đi lọc máu vào những ngày thường. Cuối tuần anh em tôi
luân phiên lo cho mẹ.

Khi lọc máu, y tá chích một mũi kim lớn vào tay mẹ. Máu theo kim chạy
ra ống vào máy lọc để thảy đi những chất dơ. Máu lọc xong chạy từ máy
ra một ống khác để được chích ngược vào tay mẹ. Mỗi lần lọc máu như
vậy tốn khoảng ba tiếng, đau đớn mệt nhọc vô cùng. Vết kim nơi tay
chưa kịp lành thì phải đi lọc máu tiếp. Tay mẹ sưng tím, gân xanh nổi
cồm cộm.

Anh em tôi muốn thử xem ai hợp với máu và mô của mẹ, để làm
living-related donor hiến tặng một trái thận của mình cho mẹ. Nhưng mẹ
nhất định không chịu. Mẹ bảo cho mẹ một trái thận rồi sau này lỡ trái
thận còn lại hư thì làm sao? Mẹ thà chịu khổ một mình.

Thời gian này tôi có mang đứa con đầu lòng. Mỗi lần đến phiên tôi chở
mẹ đi lọc máu, mẹ tội nghiệp bảo tôi cứ bỏ mẹ ở đó rồi về nhà nghỉ
ngơi, khi nào xong mẹ bảo y tá phone ra đón. Tôi không nỡ để mẹ bị
"hành xác" một mình. Hai mẹ con cứ xót xa cho nhau.

Chiều thứ sáu tuần Thánh năm 1999, người ta gọi báo tin đã tìm được
cho mẹ tôi một trái thận từ một người cadaver donor từ tâm vừa mới qua
đời. Tôi chở mẹ vào nhà thương Stanford mà nước mắt chan hòa. Từ ngày
có con, biết yêu con, tôi mới thực sự hiểu được lòng cha mẹ. Tôi càng
thương mẹ hơn vì những đau khổ và thiệt thòi mà những người đàn bà
Việt Nam thời mẹ phải gánh chịu. Tôi hy vọng trái thận mới sẽ làm cho
mẹ khỏe mạnh và vui vẻ hơn.

Cuộc giải phẫu kéo dài gần 10 tiếng đồng hồ thành công mỹ mãn. Mẹ tôi
tỉnh dậy vào ngày Chúa Phục Sinh với một niềm tin mới vào phép nhiệm
mầu của Thiên Chúa.

Trái thận của người donor kéo dài mạng sống của mẹ tôi hơn 6 năm.
Trong thời gian này mỗi ngày bà phải uống mấy chục viên thuốc để nó
không bị cơ thể đẩy ra. Được này mất kia, những thuốc này làm chất
kháng thể trong người mẹ tôi yếu đi. Hơi trở trời là mẹ nằm cả tuần.
Ai đau yếu đến gần là mẹ lây ngay. Mẹ tôi lại bị dị ứng allergies
quanh năm, phải đi chích mới thở được.

Bịnh này đẻ ra bịnh khác. Mẹ bắt đầu bị tiểu đường, phải chích insulin
mỗi ngày. Những năm cuối mẹ ăn không ngon, ngủ chẳng được. Uống thuốc
ngủ vào cũng chẳng ăn thua gì. Mẹ bị nhiễm trùng đường tiểu liên tục
và tay chân mặt mũi sưng phù vì trái thận mới không không còn lọc được
chất dơ trong cơ thể nữa.

Rồi điều chúng tôi lo sợ cuối cùng cũng đến. Tim mẹ tôi ngừng đập vào
một buổi chiều mùa đông hai năm trước. Thì ra tất cả những bộ phận
trong cơ thể con người được tạo ra phụ thuộc vào nhau và phải hoạt
động nhịp nhàng với nhau để sinh tồn. Bộ phận này không thể sống thiếu
bộ phận kia. Thận suy không lọc được máu để bài tiết độc tố và nước
dư. Áp huyết tăng. Độc tố tích lũy. Cơ thể không làm đủ hồng huyết
cầu. Máu di chuyển qua tim và các cơ thể chậm lại tạo sức ép lên quả
tim. Tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu đi khắp cơ thể để rồi cơ
bắp tim đuối dần. Thận phản ứng bằng cách giữ lượng nước và sodium
trong người. Nước thừa tích lũy trong chân, tay, phổi và các bộ phận
khác làm cơ thể bị nghẹt...  Buổi chiều hôm đó mẹ tôi than mệt và tức
ngực, triệu chứng của bịnh liệt tim. Tôi là đứa con đầu tiên bố gọi
khi thấy mẹ "không bình thường".

Tôi đến nơi để thấy mẹ, mình trần, nằm sóng soài trên mặt đất giữa
những người cứu thương. Tim mẹ đã ngừng đập cách đó khoảng 10 phút. Ba
tôi, một người đàn ông rất bản lãnh, khi đó bối rối không còn biết gì
nữa. Tôi cố trấn tĩnh để nói cho cảnh sát và những người cứu thương về
bịnh tình của mẹ cùng các loại thuốc mà bà đang uống. Họ tìm lại được
nhịp tim nhưng mẹ tôi vẫn ở trong trạng thái hôn mê vì máu không lên
óc quá lâu. Ambulance chở mẹ vào nhà thương. Tôi gọi cho từng anh chị
để báo hung tin. Trong đời tôi chưa bao giờ làm điều gì khó như vậy.

Tại phòng ICU vào chiều ngày hôm sau, thứ sáu 13, chúng tôi làm một
quyết định khó khăn nữa là để cho mẹ đi khi tim bà ngừng đập lần thứ
3. Bác sĩ nói thận, tim và óc mẹ tôi đều đã hư, không còn hy vọng gì
nữa. Chúng tôi đành phó thác mẹ cho Thiên Chúa, tin tưởng rằng nơi mẹ
đến sẽ tốt đẹp hơn. Chúng tôi tự an ủi là ít ra mẹ không còn phải đau
đớn thể xác nữa. Chỉ tiếc là mẹ tôi không một lần tỉnh lại để trăng
trối giã từ với chồng con.

"Giàu nhờ út, khó nhờ út", tôi về lo liệu đám tang cho mẹ dù trong nhà
rất đông anh em. Các anh chị thương mẹ nên để cho tôi sắp xếp mọi
chuyện. Viết cáo phó, lựa vải, may đồ tang, đặt hoa, mua nến, mời các
Cha, chọn bài hát, nhờ ca đoàn...  có cả trăm chuyện để làm. Dù biết
tất cả không nghĩa lý gì đối với mẹ nữa, nhưng tôi vẫn làm như một món
quà cuối cùng dành cho mẹ.

Một tuần sau, cũng vào ngày thứ sáu, ba con tôi đưa mẹ vô nhà thờ để
làm lễ an táng. 8 đứa con, 4 trai 4 gái, vừa đủ để khiêng quan tài cho
mẹ. Hình ảnh anh em tôi trong tang phục trắng đi hai bên linh cữu đã
làm nhiều người thổn thức. Nước mắt tôi rớt như mưa dù tôi đã dặn lòng
đừng khóc để cho mẹ ra đi thanh thản. Đời mẹ vất vả đã nhiều, hãy để
cho mẹ bình an yên nghỉ. Nhưng tôi vẫn không cầm được lòng. Tôi không
muốn xa mẹ. Tôi không muốn làm phận mồ côi. Tôi chưa chuẩn bị cho cuộc
chia tay này. Tôi còn nhiều chuyện muốn nói, muốn làm cùng mẹ. Tôi
thầm trách Chúa sao cất mẹ về quá sớm. Mẹ tôi mới 65 tuổi. Đáng lẽ mẹ
phải được nhìn các con tôi khôn lớn, ra trường, lập gia đình... Bà nội
tôi 95 tuổi phải ngồi xe lăn đi đưa con dâu. Lá vàng còn ở trên cây mà
lá xanh đã rụng. Tôi gục đầu lên linh cữu như thuở bé thơ vẫn vùi đầu
vào lòng mẹ mỗi khi gặp chuyện tủi khổ buồn phiền. Ai đó ôm hai vai
kéo tôi ra. Giờ chia ly đã điểm. Người ta hạ quan tài mẹ tôi xuống
huyệt, lấp đất, trải cỏ xanh lên. Thế là xong. Âm dương từ đây cách
biệt. Không còn đau đớn nào hơn.

"Ôi tình yêu của mẹ

tựa vầng trăng sáng chiếu mãi trên đời con.

Ôi tình yêu của mẹ

tựa hải đăng soi trên đường con đi tới.

Biết lấy chi đáp lại công ơn sao quá cao vời

Con xin nguyện suốt đời nhớ mãi công ơn của người thôi."

Không biết tôi "xuống" đến độ nào mà sau đám tang, bạn bè quen thuộc
đã gọi điện thoại tới tấp bảo tôi phải giữ gìn sức khỏe. "Cha bố" tôi,
một vị linh mục đã nhận tôi làm con thiêng liêng từ khi tôi còn học
trung học, từ bên Rome gọi về khuyên lơn. Tôi vào nhìn gương mà không
nhận ra mình nữa. Mẹ mất mới một tuần mà tôi xuống hơn 10 lbs, mặt mày
xanh xao ngơ ngác. Hồi nhỏ nghe người ta nói "mồ côi mẹ quét lá mà
nằm", tôi chỉ lơ mơ nghĩ chắc mồ côi mẹ khổ lắm. Bây giờ tôi mới thấy
thấm. Cái khổ không hẳn ở thể xác mà còn là sự hụt hẫng của tâm hồn.
Mẹ mất đi để lại trong lòng tôi một lỗ trống không bao giờ lấp được.

Từ ngày mẹ tôi mất, không một ngày nào tôi không nhớ đến bà. Những đêm
thao thức, tôi nằm gác tay trên trán nghĩ về mẹ để nhận ra rằng cuộc
đời của bà có quá nhiều chia ly đau khổ. Nỗi bất hạnh lớn nhất là mẹ
tôi không được sống gần bà ngoại. Mẹ tôi theo gia đình chồng vượt
tuyến vào Nam mấy năm sau khi đất nước chia đôi. Sau ngày miền Nam sụp
đổ, mẹ lại một lần nữa cùng gia đình chồng vượt biển tìm tự do để rồi
không bao giờ có cơ hội gặp lại mẹ ruột của mình. Lúc còn sống mẹ hay
tỉ tê với tôi về bà ngoại và dường như lần nào cũng kết thúc bằng câu
"mẹ có mẹ mà như mồ côi" nhẹ như tiếng thở dài. Những lúc đó không
hiểu sao tôi chẳng nói được một lời nào an ủi mẹ. Đứa con gái út của
mẹ vô tâm vô tình biết bao?

Hè vừa rồi vợ chồng tôi quyết định dọn đi tiểu bang khác. Thật ra
chúng tôi dự tính việc này lâu lắm rồi nhưng thấy mẹ buồn nên tôi
không đành lòng bỏ đi. Bây giờ mẹ đã nằm xuống, tôi mất đi lý do chính
để dùng dằng, dù trong lòng tôi vẫn thấy ray rứt vì mộ mẹ vẫn còn đó.

Trước ngày rời xa Cali, vợ chồng tôi đưa các con đến thăm mộ mẹ từ
biệt. Nghĩa trang mẹ tôi nằm trên một ngọn đồi thật yên tĩnh. Khung
cảnh nghĩa trang đẹp như tên: Gate of Heaven, Cổng Thiên Đàng. Các
ngôi mộ được xây bằng mặt đất, nằm hàng hàng lớp lớp thẳng tắp. Bia mộ
nằm lẫn trong thảm cỏ xanh được chăm sóc cắt tỉa kỹ lưỡng. Nghĩa trang
nhìn như một công viên rộng lớn, với những hàng cây cao rậm bóng mát,
một hồ nước thơ mộng phẳng lì, và vài bức tượng Chúa và các Thánh điêu
khắc linh động mỹ thuật. Tôi thầm nghĩ nếu "cổng" Thiên Đàng là đây
thì Thiên Đàng "thật" là nơi tôi tin chắc mẹ đang ở còn đẹp biết chừng
nào?

Trong tiếng gió vi vu của buổi chiều hôm ấy, tôi mơ hồ thấy mẹ cười
với tôi từ tấm hình nơi bia mộ. Mẹ như thầm nói: "Con bé bạc bẽo bỏ mẹ
ra đi, nhưng mẹ sẽ không bao giờ xa con".

Tôi chợt tỉnh. Phải rồi, thân xác mẹ nằm đây nhưng hồn mẹ đã về với
Chúa. Nơi đó, mẹ đang cầu bầu và che chở cho tôi, cho dù tôi có đi đến
phương trời nào.

Và tôi, dù ở nơi đâu, vẫn mang theo hình ảnh của mẹ trong tim. Tôi xin
mượn lời của nhạc sĩ Ngọc Linh để dâng lên lời kinh muộn màng cho mẹ
như một lời từ biệt.

"Đây lời kinh khấn nguyện trọn lòng tin kính

thắm thiết con nguyện xin.

Xin tình yêu Chúa Trời dũ tình thương ban muôn hồng ân cứu rỗi.

Xin Chúa thương ghé nhìn công ơn bao tháng năm dài,

ban cho hồng phúc này: Nước Chúa muôn năm mẹ nghỉ ngơi.

Con xin nguyện suốt đời nhớ mãi ơn sâu của người thôi."

Tháng 10, 2007
NGUYỄN TRẦN PHƯƠNG DUNG