Chúng ta có thể khẳng định một cách chắc chắn rằng bất cứ ai khi được sinh ra trên cõi đời này đều mong có hạnh phúc, mong được sống hạnh phúc và còn mong được chết hạnh phúc, và mục đích duy nhất của cuộc đời con người là một cuộc tìm kiếm và đuổi bắt hạnh phúc không ngừng. Vì thế, trong dịp Tân Xuân, trong ngày khởi đầu một năm mới, người ta luôn chúc cho nhau được hạnh phúc và vạn sự được như ý. Nhưng:

1)  Hạnh phúc là gì?

Nếu tất cả mọi người đều tìm kiếm hạnh phúc và mong muốn gặp được hạnh phúc, mong muốn có được một cuộc sống hạnh phúc như thế, nhưng nếu nêu lên câu hỏi: Hạnh phúc là gì? Thì chắc chắn người ta sẽ không nhất thiết nhận được một câu trả lời đồng nhất! Trái lại sẽ có hàng trăm câu trả lời khác nhau được ghi nhận.

Mỗi người sẽ trả lời câu hỏi trên hay sẽ định nghĩa sự hạnh phúc một cách chủ quan, tùy theo tâm trạng và quan niệm sống, cũng như tùy theo môi trường và hoàn cảnh sống của mình. Đàng khác, trong câu trả lời hay câu định nghĩa, chắc hẳn ảnh hưởng của xã hội, chính trị, văn hóa và tôn giáo cũng đóng một vai trò không nhỏ.

Vâng, nếu câu hỏi được đặt ra cho một người đau yếu bệnh tật triền miên, thì câu trả lời chắc chắn sẽ là sức khỏe, sức khỏe là tất cả. Còn đối với người nghèo khổ, phải lam lũ kiếm ăn từng bữa, thì câu trả lời đương nhiên sẽ là tiền bạc, là có được thật nhiều tiền bạc, là sự giàu có sung túc, là được thỏa mãn bất cứ điều mình mơ ước. Trong khi đó, người có bản tính ham thích tham quan ngoạn cảnh và sự tiếp xúc tìm hiểu các điều mới lạ nơi các dân tộc trên khắp thế giới, nhưng điều kiện kinh tế lại không cho phép, thì câu trả lời sẽ là được tự do đi chu du mọi nơi trên thế giới tùy ý, v.v…Và chúng ta còn có thể tiếp tục nêu lên được hàng trăm câu trả mang tính cách chủ quan khác nhau nữa.

Nhưng trong thực tế, có nhiều người đau yếu bệnh tật mà vẫn cảm thấy hạnh phúc, còn nhiều người khỏe mạnh lại cảm thấy bất hạnh. Cũng thế, nhiều người nghèo đói nhưng lòng họ đầy sung sướng hạnh phúc, trong khi nhiều người tiền dư bạc lừa, sống trong cảnh «vất tiền qua cửa sổ» mà luôn vẫn cảm thấy tâm hồn trống trải, thiếu thốn và bất hạnh.  

Vậy, câu trả lời có tính cách khách quan và đúng đắn nhất cho câu hỏi đã được nêu lên, chúng ta có thể tìm gặp được trong câu nói của nhà đại văn hào người Pháp Victor Hugo (1802-1885): «Hạnh phúc tối thượng của cuộc đời là xác tín rằng chúng ta được yêu thương.» Tuy nhiên, để cho câu trả lời đó của văn hào Victor Hugo được hoàn hảo hơn, chúng ta cần bổ túc thêm: «Hạnh phúc tối thượng của cuộc đời là chúng ta hãy thương yêu và luôn xác tín rằng mình được yêu thương.»

2)  Người ta sẽ tìm được hạnh phúc đó ở đâu?

Để tìm được trả lời cho câu hỏi đó, chúng ta thử lắng nghe ý kiến của các danh nhân sau đây:

-         W.Wolfe: «Nếu rượt đuổi theo hạnh phúc, bạn sẽ không bao giờ gặp được nó».

-         F.H. Bradley: «Bí quyết hạnh phúc là chiêm ngưỡng mà không ham muốn.»

-         John Mason Good: «Hạnh phúc vốn có từ hoạt động. Nó là dòng suối chảy, chứ không phải ao nước tù đọng.»

-         D. Nielson: «Hạnh phúc cộng thêm và nhân lên, khi ta đem chia nó cho người khác.»

-         Robert Intersoll: «Con đường đạt tới hạnh phúc là làm cho người khác hạnh phúc.»

-         Lord Byron: «Có được niềm vui ta đem chia sẻ, hạnh phúc sẽ tăng gấp đôi.»

-         Helen Keller: «Những gì tốt đẹp nhất trong đời không thể được nhìn thấy hay nghe thấy, nhưng phải được cảm thấy bằng trái tim.»

-         James Oppenheim: «Kẻ dại đi tìm hạnh phúc nơi xa, người khôn vun trồng nó ngay đưới chân mình.»

(Trích trong: «Gửi người đi tìm hạnh phúc», do Trúc Huy sưu tập) 

Qua đó, chúng ta thấy rằng hạnh phúc con người không cần phải đi tìm đâu xa, nhưng nằm ngay trong tầm tay chúng ta, cư trú trong trái tim chúng ta. Chúng ta chỉ cần mở rộng cửa con tim của mình ra để có thể khám phá được sự hiện diện của nó, đánh thức nó dậy và cùng nó đồng hành đến với người khác, thì chúng ta sẽ có được hạnh phúc.

Nhưng để hiểu rõ hơn bí quyết tìm ra được hạnh phúc, chúng ta hãy nghe câu chuyện sau đây:  

 Ngày xưa, có một bầy yêu tinh tập họp nhau lại để lên kế hoạch làm hại con người. Một con yêu tinh lên tiếng: "Chúng ta nên giấu cái gì quý giá của con người. Nhưng mà cái đó là cái gì?"

Một con yêu tinh khác lên tiếng: "Chúng ta nên giấu hạnh phúc của con người. Không có nó, ngày đêm con người sẽ phải khổ sở. Nhưng vấn đề là chúng ta sẽ giấu hạnh phúc nơi nào mà con người không thể tìm thấy được."

Một con yêu tinh cho ý kiến: "Chúng ta sẽ quẳng hạnh phúc lên đỉnh núi cao nhất thế giới."

Con yêu tinh khác phản đối: "Con người rất khoẻ mạnh, chuyện trèo lên đỉnh núi đối với họ không có gì là khó khăn."

"Vậy thì chúng ta sẽ đem hạnh phúc ném xuống đáy biển sâu."

"Không được, con người rất tò mò. Họ sẽ chế tạo ra những con tàu hiện đại để đi xuống tận đáy biển. Rồi tất cả mọi người sẽ biết."

Một con yêu tinh trẻ có ý kiến: "Hay là chúng ta đem giấu hạnh phúc ở một hành tinh khác."

Con yêu tinh già phản đối: "Không được, con người rất thông minh. Càng ngày họ càng thám hiểm nhiều hành tinh khác đấy thôi."

Suy nghĩ hồi lâu, có một con yêu tinh già lụ khụ lên tiếng: "Tôi biết phải giấu hạnh phúc của con người ở đâu rồi. Hãy giấu nó ở chính bên trong con người. Đa số con người đi tìm hạnh phúc ở khắp nơi, khắp chốn, và bao giờ họ cũng thấy người khác hạnh phúc hơn mình; còn bản thân họ thì họ chẳng bao giờ quan tâm. Giấu nó ở đó thì con người không bao giờ tìm thấy hạnh phúc cả!!!"  (Phan Quoc Lam Suu tam) .

Chân thành cầu chúc quý vị và các bạn một năm Mới 2009 đầy thánh ân của Thiên Chúa, niềm vui và sự bình an trong tâm hồn, sức khỏe và mọi may lành trong cuộc sống!

Lm Nguyễn Hữu Thy