VietCatholic News (Thứ Ba 11/11/2008)
Thánh Giám Mục Martinô thành Tours

Ngày lễ kính hàng năm: 11 tháng 11 (Sinh năm 317 – Qua đời năm 397)

Martinô là con trai của một người công chức ngoại giáo La Mã phục vụ gần Milanô. Bé Martinô chào đời khoảng thế kỷ IV, lớn lên ở làng Pavia gần thành phố Milanô, quê hương của cha mình. Nơi đây Martinô theo chương trình giáo dục công giáo lúc 10 tuổi và gia nhập nhóm giáo lý tân tòng. Với tuổi 15 anh đã theo yêu cầu của cha mình gia nhập quân ngũ của đội quân kỵ binh cưỡi ngựa. Đến 18 tuổi anh Martinô được rửa tội bởi linh mục Hilary, sau này trở thành giám mục tại Poitiers. Khi trưởng thành ở tuổi 20 Martinô giã từ binh nghiệp vì xác định cuộc sống lính tráng không thích hợp với đức tin người Kitô hữu.

 Thánh Martinô thành Tours
Trước đó đã xảy một truyền thuyết làm cho Martinô nổi tiếng thế giới: Martinô, lúc đó là một người chiến sĩ cưỡi ngựa đã gặp một người hành khất đói rét trong mùa đông trước cổng thành của Amiens. Martinô động lòng thương và trong túi không có tiền bèn lấy gươm cắt đôi một nửa áo choàng của mình để chia sẻ cho người hành khất. Sau đó, trong giấc ngủ Chúa Giêsu xuất hiện trong cơn mơ của Martinô với nửa chiếc áo choàng mà Martinô đã trao tặng người hành khất.

Martinô đã đến Poitiers để học về thần học với giám mục Hilary và đã được chịu chức với tác vụ trừ quỷ. Martinô trở về quê hương chính của mình Pannonia, thuộc địa của La Mã, nay thuộc nước Hung Gia Lợi. Nơi đây Martinô làm việc truyền giáo và người đầu tiên do Martinô rửa tội chính là người mẹ ruột của mình.

Trong những cuộc tranh cãi thần học với bè rối đạo Arianismus, Martinô đã bị tống xuất ra khỏi Pannonia. Cuộc phiêu lưu này dẫn dắt Martinô trở về Milanô và gặp gỡ người thày nổi tiếng là Đức giám mục Ambrosius của giáo phận Milanô. Tại đây Martinô sống cuộc đời ẩn tu cho đến khi Đức giám mục Hilary sau khi bị lưu đày do bè rối Arianismus gây ra và được trở về lại giáo phận Poitiers, thì đức cha Hilary đã mời Martinô đến Poitiers vào năm 360. Chỉ một năm sau Martinô xây dựng một nhà dòng ẩn tu nhỏ tại Ligugé gần Poitiers. Đây là đan viện đầu tiên được thành lập trong vùng Galliens.

Vào năm 371/372 Martinô được hàng tu sĩ tín nhiệm bầu lên Giám Mục thành Tours, cho dù ngài không muốn và luôn từ chối. Truyền thuyết thuật lại rằng lúc được bầu giám mục, Martinô đã trốn trong chuồng ngỗng, nhưng các con ngỗng cứ quạc lớn tiếng làm cho mọi người biết chỗ trốn của ngài. Truyện các con ngỗng của thánh Martinô được tạo dựng từ truyền thuyết này và cứ tới ngày 11 tháng 11, nhiều nước Âu Châu vẫn còn truyền thống ăn thịt ngỗng mừng Thánh Martinô.

Cuộc đời thánh giám mục Martinôô rất tận tụy chăm sóc đoàn chiên, sống công chính. Riêng ngài vẫn sống theo cách khắc khổ của một tu sĩ ẩn tu và chọn một phòng bé nhỏ trong bên cạnh nhà thờ chính tòa để ở. Song song đó ngài thành lập cộng đoàn dòng tu ở Loire gần Tours, từ đó phát triển thành một dòng tu Marmoutier nổi tiếng. Nơi đây 80 tu sĩ đã sống với luật nghiêm ngặt không được có tài sản riêng, không được buôn bán và chỉ sống vào sự bố thí của giáo dân. Mỗi ngày chỉ dùng một bữa ăn, giữ giờ cầu nguyện chuyên cần. Tuy nhiên cách sống khắc khổ này cũng gây ra nhiều tranh cãi và nhiều người trong giới tu sĩ cũng không hài lòng.

Giám mục Martinô khởi công truyền giáo trong giáo phận. Với sự giúp đỡ của dòng tu các giáo xứ và linh mục giáo phận sống theo mẫu mực của hội dòng.

Tất cả các huyền thoại nhấn mạnh giám mục Martinô có lối sống rất đơn giản và luôn có thái độ khiêm tốn: như ngài tự đánh giày riêng của mình và không ngồi trên ghế giám mục ở nhà thờ chính tòa, nhưng ngồi vào chỗ thấp hèn nhất dành cho giới nông dân.

Năm 379 trên đường truyền giáo ngài đã từ trần, hưởng thọ 80 tuổi. Các tu sĩ mang thi hài từ Loire trở về Tours. Đường đi cách khoảng 40 cây số dọc bờ sông trong đêm đó đã trở nên một biển hoa màu trắng khi xác ngài được chở qua. Hàng ngàn người đổ về Tours tiễn đưa ngài. Người học trò cũng là người kế vị, Đức giám mục Brictius đã xây dựng một nhà nguyện nhỏ trên phần mộ của giám mục Martinô. Nơi đây đã trở thành điểm hành hương và là nơi thánh của toàn vùng. Năm 461-491 một đền thờ lớn được xây dựng kính đức giám mục Martinô.

4 Giám mục Martinô là vị thánh đầu tiên tại miền Tây Âu không phải là vị thánh tử đạo.
4 Hàng ngàn nhà thờ trên thế giới đã lấy tên thánh Martinô để đặt tên cho ngôi thánh đường.
4 Tại Âu Châu các thiếu nhi thường rước lồng đèn trong ngày lễ kính thánh Martinô vào ngày 11 tháng 11 và được tặng tấm bánh hình con ngỗng để ăn.

Lm. Paul Phạm Văn Tuấn