ĐƯỜNG TÌNH
(Mt 22, 34-40)
Thanh Thanh

 Cùng nhìn lại

“Lòng đầy miệng mới nói ra”. Quả đúng như vậy, tuy người thông luật đến để hỏi thử Chúa Giêsu về giới răn nào quan trọng nhất. Nhưng vô tình họ lại cho thấy cái tâm trạng trăn trở rối bời không phải của riêng họ, mà cả của dân chúng.

Ban đầu, họ dựa trên Mười điều răn Chúa ban trên núi Sinai. Nhưng qua nhiều thế hệ, họ đã có một bộ luật to lớn gồm 613 điều. 248 điều tốt khuyên nên làm và 365 điều xấu cấm làm. Luật nhiều quá khiến cho họ không còn nhận ra điều nào là chính yếu, là trước sau…dù trước đó sách thánh đã cho biết. "Hãy yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn" (Đnl 6,5), "Hãy yêu thương người thân cận như chính mình" (Lv 19,18). Từ rất xa xưa mà họ đã có được hai điều trên, quả là tuyệt vời.

Họ có tiến bộ trong việc giải thích và đặt thêm luật. Nào là rửa tay trước khi dùng bữa, cho đến nộp thuế thập phân bạc hà thì là rau húng, rồi đến ngày satbát thì được làm những gì, đi bao nhiêu bước… Nhưng lại không khá hơn nhiều về lương tâm, về lòng nhân. Chúa Giêsu phải cảnh cáo rằng: “các người đã xao lãng lẽ công bình và lòng yêu mến Chúa” (Lc 11,42).

Cùng định hướng

Một lần nữa, Chúa Giêsu ôn giáo lý và định hướng cho thấy rõ đây không phải là một mớ luật làm cho con người mệt nhoài, sợ hãi, khó xử hay mất tự do. Mà Ngài chỉ cho họ biết rõ đây chính là con đường tình yêu. Tình Chúa tình người. Thánh Maccô diễn tả thật chi tiết và hấp dẫn: “phải yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn và hết sức lực ngươi. Rồi phải yêu người thân cận như chính mình ngươi” (Mc 12,30-31). Vâng, tình yêu thì phải dành trọn, dành hết, dành tất cả cho người mình yêu.

Chúa Giêsu tóm rằng: “tất cả luật Maisen và các sách ngôn sứ đều tuỳ thuộc vào hai điều ấy”(Mt 22,40). Đây là điều đôi khi dễ nói nhưng khó làm, hoặc dễ làm nhưng khó nói. Bởi vậy mới phải cầu nại đến tình yêu, và tất cả tuỳ thuộc vào con đường này.

Cùng chiêm ngắm

Tình yêu là một con đường. Nhưng muốn có, ta phải tìm kiếm. Chỉ có con người mới có khả năng tìm kiếm, khám phá và biểu lộ tình yêu rõ nét nhất. Tình yêu được biểu lộ qua thơ ca hội hoạ, âm nhạc nghệ thuật, tục ngữ ca dao, vui cười khóc lóc… Vì vậy, chỉ có con người mới có thể đi vào và đi trọn con đường tình yêu này.

Cùng là tình yêu, nhưng không giống kiểu hai người nam nữ yêu nhau. Họ chỉ có hai. Và với tình yêu nhân loại, con người chủ động tìm kiếm, chia sẻ, phục vụ, hy sinh, chấp nhận, đón nhận, dấn thân rồi hiến thân cho nhau.

Còn Thiên Chúa, Ngài muốn mỗi người phải ra khỏi cái vòng xoáy nhỏ bé ấy là ích kỷ, chiếm đoạt. Vì thế, cuộc tình ở đây mới là bộ ba: Thiên Chúa, con người và tha nhân.

Trong cuộc tình  này, Thiên Chúa là Đấng chủ động:

. Ngài chủ động chia sẻ hình ảnh tốt lành và sự sống thần linh cho con người qua công trình tạo dựng.

. Ngài chủ động đến để đi dạo với con người trong vườn địa đàng.

. Ngài chủ động sai các tiên tri để đồng hành và nâng đỡ dân thánh.

. Ngài chủ động ban Chúa Giêsu cho nhân loại, để những ai tin yêu Con Ngài, thì được cứu độ, và sống đời đời. Nơi Chúa Giêsu, Ngài luôn chủ động tìm kiếm con người. Không nhà cửa là một bằng chứng cho thấy Ngài coi mọi nơi đều là nhà, mọi người là anh em bạn hữu, là người thân yêu. Ngài đã tự huỷ thân phận làm Chúa để trở thành người, thành bạn, thành người phục vụ, thành người hầu hạ, thành tội nhân dù không có tội, rồi chủ động chết thay cho con người.

. Ngài chủ động yêu thương và chọn gọi con người trước khi con người yêu thương Ngài.

Cuộc tình bộ ba này, đơn giản, con người chỉ cần đưa tay, xoè vạt áo ra nhận phúc lộc là được. Bởi ân sủng Chúa ban, tình yêu Ngài cho thì đầy đủ, không cần phải tìm kiếm hay bổ sung thêm gì khác nữa. Nói thế không có nghĩa là con người thụ động, mất tự do. Tự do của con người chính là việc chuẩn bị tâm hồn cho thanh sạch, đơn sơ, chân thành và khiêm tốn để đón nhận ân sủng.

Cuộc tình bộ ba này, luôn là một vận hành xoay tròn: Thiên Chúa, con người và tha nhân. Vì thế, tình yêu ta nhận được từ Thiên Chúa, luôn mở ngỏ và nối dài đến đồng loại.

Với tiền bạc vật chất, khi chia sẻ thì hết dần. Còn tình yêu, chia sẻ nhiều bao nhiêu, ta càng lớn lên trong tình yêu bây nhiêu. Càng trao ban, ta càng giàu sang. Càng nhận và cho, ta càng mạnh mẹ hơn.

Yêu Chúa yêu người là điều không thể tách rời. Vì chỉ yêu Chúa, mến chuộng những gì là đạo đức, là thiêng thánh, là siêu nhiên, là nội tâm, và dừng lại ở đó, thì lấy gì chứng minh là ta yêu mến các giá trị ấy. Hoặc yêu thương bác và dừng lại ở mức độ con người, thì ta sẽ mất định hướng. Vì cùng đích của con người là Thiên Chúa. Con người từ Thiên Chúa mà ra thì sẽ phải trở về với Ngài.

Nếu con người tách rời đạo đức ra khỏi yếu tố nhân bản thì cuộc sống sẽ khập khễnh. Vì những giá trị siêu nhiên được xây dựng trên đời sống tự nhiên. Những giá trị đạo đức được biểu lộ qua đời sống nhân bản thường ngày.

Giống như đồng tiền phải có đủ hai mặt. Thiếu một mặt thì không phải là giảm giá trị một nửa, mà là không có giá trị lưu hành. Yêu Chúa yêu người cũng vậy, là hai mặt của một vấn đề tình yêu.