VINH - Lớn lên từ giáo họ Vĩnh Giang, thuộc xứ Cồn Cả, hạt Thuận Nghĩa, giáo phận Vinh, gần một trăm năm qua là dòng thời gian của ân sủng Chúa đổ xuống trên mảnh đất miền sơn cước này, để đến hôm nay, ghi dấu sự trưởng thành của họ Vĩnh Giang, đó là một tân giáo xứ: Giáo xứ Vĩnh Giang.
Xem hình ảnh khánh thành nhà thờNhững bước đi ban đầu
Vào những năm đầu của thế kỷ trước, 17 gia đình thuộc giáo dân các xứ: Thuận Nghĩa, Thanh Dạ và một số nơi khác đã quy tụ về trên mảnh đất rừng thiêng nước độc hoang vu này để phát rẫy làm nương, kiếm kế sinh nhai. Với thuận lợi là đất rộng, dễ canh tác, nên bà con đã quây quần làm ăn sinh sống và nhanh chóng phát triển thành một cụm dân cư nhỏ, từ những con người khai sơn phá thạch này đã lập thành một giáo họ. Khi đã quy tụ được những con người cùng chung một niềm tin, thì việc đầu tiên là phải có nơi để làm việc thờ phượng, bà con đã dựng nên một ngôi nhà bằng tre nứa cách khu vực nhà thờ hiện nay chừng 300m.
Sau mười năm, vào khoảng năm 1916, giáo họ không ngừng phát triển nhờ ý chí và nghị lực cùng lòng nhiệt thành của mọi người, trên tinh thần đó, giáo họ đã phát động chặt gỗ làm nhà thờ để nơi thờ phượng Chúa được khang trang hơn, đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn mạnh của lòng tin nơi giáo dân. Nhưng đến năm 1918, Cồn Cả lúc đó đang là một giáo họ, cũng phát động làm nhà thờ mới, hai bên đã thống nhất chuyển đổi cho nhau, họ Vĩnh Giang dỡ ngôi nhà cũ của Cồn Cả về làm nhà thờ trên nền đất của giáo xứ hiện nay, và mọi người cả hai họ cùng chung sức đồng lòng vào rừng đốn gỗ giúp họ Cồn Cả làm nhà thờ mới.
Năm 1919, giáo họ Cồn Cả được nâng lên thành giáo xứ, tạo thêm sự vững chắc cho lòng đạo của bà con giáo dân trên miền rừng núi này. Giáo họ Vĩnh Giang, thuở đầu xây dựng một ngôi nhà thờ nhỏ đủ cho nhu cầu sinh hoạt tôn giáo của một số người sinh sống trên đó.
Đến năm 1938, dưới thời cha Cẩn quản xứ, giáo họ Vĩnh Giang mới tiếp tục nâng cấp ngôi nhà thờ, nhưng cũng chỉ đủ để xây mới mặt tiền nhà thờ. Mười năm sau, khi cha Phêrô Nguyễn Văn Giám quản xứ Cồn Cả, đây là giai đoạn Vĩnh Giang gặp nhiều khó khăn thử thách về điều kiện khách quan. Nhưng nhờ bàn tay che chở của Thiên Chúa nhân lành và Mẹ Maria, cùng với sự quan tâm nâng đỡ của cha Phêrô nên giáo họ đã vượt qua tất cả.
Năm 1966, cha Giuse Cao Đình Cai về quản nhiệm giáo xứ Cồn Cả. 23 năm là quãng thời gian cha Giuse đã dốc hết tinh thần và bầu nhiệt huyết của một vị mục tử cho đoàn chiên, Ngài quan tâm đến đời sống đạo và những sinh hoạt khác của con chiên. Năm 1973, cha Giuse thấy được sự lớn mạnh không ngừng của giáo họ Vĩnh Giang nên Ngài đã phát động giáo dân khai thác gỗ để xây dựng lại ngôi thánh đường.
Năm 1989, cha Phêrô Nguyễn Văn Duyệt coi xứ Cồn Cả, thời điểm này, ngôi nhà thờ giáo họ Vĩnh Giang đã được sửa sang sau 16 năm bị hư hỏng nhiều, cùng với sự phát triển cả về con số giáo dân và lòng đạo được nâng lên, đáp ứng nhu cầu tâm linh của hơn 1000 con người, hơn 1000 nghìn con tim và khối óc đang khao khát tìm kiếm hạnh phúc đích thực, cha Phêrô đã cùng giáo dân họ Vĩnh Giang tiếp tục một bước đường mới. Ngôi nhà thờ được xây mới lại hoàn toàn, lễ khởi công vào ngày 30/11/1995 và sau 2 năm miệt mài lao động, đến tháng 10/1997 ngôi nhà thờ cơ bản đã được hoàn thành, chỉ còn phần tháp chuông do điều kiện khó khăn chưa thể hoàn thành cùng một lúc.
Sang giai đoạn cha Phêrô Nguyễn Minh Tường quản xứ, ngài đã cùng mọi người bắt tay vào làm tháp chuông và cuối năm 2000 thì hoàn thành. Từ đây tiếng chuông được ngân lên, tiếng chuông đánh động lòng người như thúc dục mọi người đến với Chúa đã làm cho họ đạo Vĩnh Giang ngày càng lớn mạnh hơn.
Dịp Giáng Sinh 2001, cha Antôn Nguyễn Văn Đính nhận bài sai về quản xứ Cồn Cả, một linh mục trẻ với lòng nhiệt thành và năng động, Ngài đã làm khởi sắc xứ mẹ Cồn Cả và giáo họ Vĩnh Giang bằng nhiều hoạt động trong toàn giáo xứ. Đặc biệt, cha Antôn đã không ngừng quan tâm đến việc nâng cao kiến thức giáo lý và văn hóa cho các bạn trẻ trong giáo xứ. Từng bước đi lên, giáo họ Vĩnh Giang ngày một vươn mình trong thế đứng xứng tầm một giáo xứ; trước thực tế đó và thể theo nguyện vọng của giáo dân, cha Antôn đã làm đơn gửi lên Bề trên Giáo phận xin được thành lập xứ. Và Bề trên Giáo phận đã chấp nhận thỉnh nguyện thư của giáo họ Vĩnh Giang, Quyết Định thành lập giáo xứ Vĩnh Giang được cấp ngày 05/7/2008.
Thành quả hôm nayGiáo xứ Vĩnh Giang hiện có 1677 giáo dân, gồm có họ trị sở và họ Vĩnh Yên, được tách từ giáo xứ Cồn Cả. Vĩnh Giang thuộc địa bàn hành chính xã Nghĩa Lộc, huyện Nghĩa Đàn. Là một khu vực miền núi có diện tích rộng nhất tỉnh Nghệ An với chiều dài hơn 18km và chiều ngang gần 5km, Nghĩa Lộc là một xã có 2 giáo xứ trên cũng một đơn vị xã. Số con em trong giáo xứ Vĩnh Giang học lên cấp Đại học, Cao đẳng và Trung học chuyên nghiệp hiện chiếm khoảng 10% trong tổng số kết quả của toàn xã Nghĩa Lộc.
Từng bước đi lên như sự phát triển để khẳng định mình, để cùng với hơn 8500 giáo xứ trong Giáo hội Việt Nam có tên trong sổ bộ Tòa Thánh, hôm nay Vĩnh Giang thực sự đón nhận được niềm vui đó.
Sáng ngày 10/10/2008, cùng với niềm vui ngôi nhà thờ mới được cung hiến là sự kiện hy hữu có một không hai của giáo họ Vĩnh Giang: Tân giáo xứ Vĩnh Giang được thành lập. Đức Cha Phaolô Maria Cao Đình Thuyên cùng với 20 linh mục trong và ngoài hạt Thuận Nghĩa và gần 3000 giáo dân đã hiệp dâng cầu nguyện cho tân giáo xứ.
Một buổi sáng mùa thu lịch sử nơi giáo xứ Vĩnh Giang, đẹp như bức họa của một nghệ sĩ tài hoa, khung cảnh Vĩnh Giang trong muôn màu áo khoe sắc dưới nắng nhạt màu, gợi một cảm giác hạnh phúc ngập tràn trong lòng mọi người, vì nhìn thấy được sự lớn mạnh của Giáo phận nói chung và giáo xứ Vĩnh Giang nói riêng.
Cần khẳng định rằng: Chúng ta không thể nào sống cô độc lẻ loi như một hòn đảo giữa biển khơi, hay như một pháo đài biệt lập. Trái lại, chúng ta sống là sống với người khác trong một cộng đoàn, trong một xã hội. Về phương diện tôn giáo, cộng đoàn đầu tiên, xã hội đầu tiên chúng ta sống với, đó là gia đình, tiếp đến là giáo xứ. Giáo xứ là nơi cộng đoàn Kitô giáo họp mặt nhau với thiên hướng đón tiếp tất cả mọi Kitô hữu đến quanh Thánh Thể, quanh Chúa Kitô, qua thừa tác vụ của cha quản xứ. Giáo xứ là nơi mà mọi Kitô hữu, mọi kẻ đã nhận phép rửa, bất kể biệt sủng họ nhận được ra sao, đều có thể sống và hòa nhập vào đời sống Giáo hội. Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II, trong tông huấn “Ecclesia in Asia”, về Giáo hội tại Á Châu, đã đưa ra một định nghĩa như sau: “Giáo xứ là nơi thông thường cho tín hữu qui tụ lại để được lớn lên trong đức tin, để sống mầu nhiệm hiệp thông Giáo hội và tham gia vào sứ mạng của Giáo hội”.
Tuy nhiên, một giáo xứ đúng nghĩa phải sống triệt để đặc tính TRUYỀN GIÁO, một trong những đặc tính cốt yếu của Giáo hội. ĐHY Schönborn, Tổng giám mục giáo phận Vienne, Áo, suy tư về căn tính và tương lai của một giáo xứ, Ngài đã khẳng định: "Một giáo xứ phải trở thành truyền giáo, nếu nó còn muốn tồn tại". Tổng giám mục giáo phận Vienne nói trong bối cảnh xã hội Tây âu, nhưng thiết nghĩ, xã hội Á đông với tâm thức tôn giáo bám rễ chặt trong đời sống mỗi người cũng không thể miễn chước trước sự cảnh báo này. Vì sinh khí của một giáo xứ hay một tín hữu được thể hiện nơi tính chất truyền giáo, Thánh Phaolô: "Thật vậy, đối với tôi, rao giảng Tin Mừng không phải là lý do để tự hào, mà đó là một sự cần thiết bắt buộc tôi phải làm. Khốn thân tôi nếu tôi không rao giảng Tin Mừng!" (1 Cr 9, 16).
Như một dòng sông bất tận chảy mãi nguồn nước ân sủng, Vĩnh Giang tự hào vươn lên cùng sánh vai với hơn 8500 giáo xứ trong toàn Giáo hội Việt Nam, có đầy đủ tư cách pháp nhân. Cầu chúc cho Vĩnh Giang mãi mãi là dòng sông chở nặng phù sa bồi đắp thêm màu mỡ trên những cánh đồng truyền giáo.
Nhân dịp này, cũng nhằm tuần Chầu Lượt của giáo xứ Cồn Cả, Đức Cha đã ban Bí tích Thêm sức cho 268 em trong giáo xứ vào chiều thứ 6 ngày 10/10/2008. Giáo xứ Cồn Cả đang trong quá trình xây dựng nhà thờ, đã được 2/3 công trình, nên tuần Chầu được tổ chức tại giáo họ Đập Đanh, cách Cồn Cả khoảng gần 2km.