ị giam cầm" là điều chẳng ai muốn. Nó là một mất mát. Nó là một nguy hiểm. Ở đây, chỉ xin nói vắn tắt đến một số hiện tường bị giam cầm xảy ra ở bên trong con người.
Sự giam cầm ở bên trong con người có thể xảy ra cả nơi những người coi như rất tự do và nơi những người coi như rất đàng hoàng.
Sự kiện đó ảnh hưởng tai hại, không phải chỉ trong ít nhiều trường hợp, mà trong cả cuộc sống, trên khắp những sự việc thường ngày.
Chúa Giêsu phán: "Cái gì từ trong con người xuất ra, cái đó mới làm cho con người ra ô uế. Vì từ bên trong, từ lòng người phát xuất những tư tường xấu: tà dâm, trộm cắp, giết người, ngoại tình, tham lam, độc ác, xảo trá, trác táng, ganh tị, phỉ báng, kiêu ngạo, ngông cuồng. Tất cả những điều xấu xa đó là đều từ bên trong xuất ra, và làm cho con người ra ô uế" (Mc 7, 20-23).
Một trong những cắt nghĩa tại sao có những điều tội lỗi lại thường xuyên xảy ra từ bên trong con người, đó là vì bên trong con người có những sức mạnh xấu hoạt động một cách áp đảo, như khống chế, như giam cầm, xiềng xích sự tự do con người.
Chúng ta thử tìm xem những sức mạnh nào thường hay giam cầm sự tự do của con người.
1/ Bị giam cầm bởi sức mạnh Satan
Phúc Âm kể nhiều đến sức mạnh của Satan, khi nó nhập vào con người. Sức mạnh của quỷ trong con người đôi khi rất ghê gớm. Chúa Giêsu phán: "Khi thần ô uế xuất khỏi một người, thì nó đi rảo qua những nơi khô cháy, tìm chốn nghỉ ngơi. Mà vì tìm không ra, nó nói: Ta sẽ trở về nhà, mà ta đã bỏ ra đi. Khi đến nơi, nó thấy nhà được quét tước, dọn dẹp hẳn hoi. Nó liền đi kéo thêm bảy thần khác dữ hơn nó, và chúng vào ở đó. Rốt cuộc tình trạng của người ấy trở nên tệ hơn trước" (Lc 11,24-26).
Những lời Chúa phán trên đây thực đáng sợ. Người cho thấy sức mạnh của quỷ là rất mạnh. Sức mạnh đó giam cầm con người, cai trị con người. Con người khó thoát ra được. Có thể chúng ta đã có kinh nghiệm về điều đó. Chỉ có ơn Chúa mới cứu được người bị quỷ dữ giam cầm. Chúng ta phải tỉnh thức, cầu nguyện, hãm mình theo lời Chúa dạy.
2/ Bị giam cầm bởi sức mạnh tiền của
Phúc Âm kể rằng: "Đức Giêsu vừa lên đường, thì có một người chạy đến, quỳ xuống trước mặt Người và hỏi: Thưa Thầy nhân lành, tôi phải làm gì để được sự sống đời đời làm gia nghiệp? Đức Giêsu đáp:. .. Hẳn anh biết các điều răn: Chớ giết người, chớ ngoại tình, chớ trộm cắp, chớ làm chứng gian, chớ làm hại ai, hãy thờ kính cha mẹ. Anh ta nói: Thưa Thầy, tất cả những điều ấy tôi đã tuân giữ từ thuở nhỏ. Đức Giêsu đưa mắt nhìn anh và đem lòng yêu mến. Người bảo anh ta: Anh chỉ thiếu có một điều là hãy đi bán những gì anh có mà cho người nghèo, anh sẽ được một kho tàng trên trời. Rồi hãy đến theo tôi. Anh ta sa sầm nét mặt vì lời đó, rồi bỏ đi, vì anh ta có nhiều của cải" (Mc 10,17-22).
Chuyện kể trên cho thấy: người thanh niên biết Chúa Giêsu yêu mến anh ta. Anh ta cũng là con người giữ đạo tốt. Nhưng khi nghe đến việc bán của cải mà phát cho kẻ nghèo, rồi theo Chúa, thì anh từ chối. Sự từ chối đó chứng tỏ anh bị giam cầm bởi sức mạnh tiền của một cách trầm trọng.
Số người bị tiền của giam cầm hiện nay gồm đủ loại.
Những người không có tiền của càng không dễ thoát được cơn ham muốn tiền bạc. Lỗi của họ là coi tiền như phương tiện duy nhất, như giá trị ưu tiên tuyệt đối. Có người nợ nần chồng chất, cũng chỉ vì quá ham muốn tiền bạc. Họ đành làm đủ chuyện bất chính, miễn sao có tiền, để đua đòi phô trương. Kinh nghiệm cho thấy: Sự ham muốn tiền của đang là một thảm hoạ gây bất ổn đau đớn trong nhiều gia đình, xã hội và tôn giáo. Đôi khi người ta coi đó là một thứ quỷ ám hung hãn đang làm cho con người trở nên mù quáng và nô lệ.
3/ Bị giam cầm bởi sức mạnh dư luận
Sức mạnh dư luận được tỏ bày qua nhiều hình thức, như:
a) Sức mạnh dư luận truyền thống. Chúa phán: "Các ông dựa vào truyền thống các ông mà huỷ bỏ lời Thiên Chúa" (Mt 15,6). Họ bảo vệ truyền thống cộng đoàn, mà coi thường lời Chúa.
b) Sức mạnh dư luận đám đông bị khích động. "Họ cứ la to, nhất định phải đóng đinh Chúa Giêsu. Tiếng la càng thêm dữ dội. Và ông Philatô chấp thuận điều họ yêu cầu" (Lc 23,23-24). Nhiều khi dư luận chỉ là luận dư, không dựa vào chân lý, chỉ hùa theo đám đông.
Quá dựa vào dư luận, quá sợ dư luận, bất chấp phải trái, đó là một hiện tượng quen thuộc của áp lực bị giam cầm.
4/ Bị giam cầm bởi các thói đời
Thói đời quy tụ ít là bốn thứ sau đây:
a) Hình thức bề ngoài. Chúa phán về các Pharisêu: "Họ làm mọi việc cốt để cho thiên hạ thấy" (Mt 23,5). Họ an tâm với những hình thức mang màu sắc đạo đức.
b) Những bận tâm thế tục. Dụ ngôn tiệc cưới cho thấy những bận tâm thế tục đã cản người ta đến dự tiệc cưới Nước Trời. Kẻ thì đi thăm trại, người thì đi buôn, họ quá quan tâm về lợi ích trước mắt (x. Mt 22).
c) Sự ghen tương, tự phụ. Chúa nói khá nhiều về ghen tương, tự phụ, như chuyện mấy người thợ làm vườn nho. "Nào tôi không có quyền sử dụng của cải của tôi như tôi muốn sao? Hoặc bởi anh ghen tương vì tôi tốt lành" (Mt 20,15). Kinh nghiệm cho thấy: Ghen tương, tự phụ là một thứ tù ngục thường giam cầm con người một cách tàn bạo.
d) Những tình cảm không kiểm soát nổi và thói quen tự tôn không chế ngự nổi.
Trên đây là thoáng nhìn về một số hình thức giam cầm con người. Thoáng nhìn đó cho thấy: Xiềng xích không luôn ở phía xã hội, cơ chế, mà thường ở trong chính bên trong mỗi người.
Nhận biết sự thực đó đòi ta phải có lòng khiêm nhường. Đừng cho mình là đạo đức, nhưng hãy nhận mình là yếu đuối, có thể đang bị giam cầm một cách thê thảm. Trong nhận thức khiêm nhường đó, ta cầu xin với Chúa bằng lời Chúa đã gợi ý xưa.
Lạy Chúa, Chúa đã phán: Không phải những người khoẻ mạnh cần đến thầy thuốc, nhưng chính là những bệnh nhân. Chúa không đến kêu gọi người công chính, nhưng người tội lỗi.
Con đây là kẻ bệnh tật và tội lỗi, xin Chúa thương đến cứu chữa con, xin giải thoát con khỏi mọi xiềng xích vô hình đang giam cầm con, để con luôn được tự do trong quyền năng của Chúa Thánh Thần.