HÀ NỘI - Trong các tập hình về các thánh Tử Đạo Giáo phận Phát Diệm có lẽ tập hình Thầy Thánh Thanh quê quán ở họ Nộn Khê thuộc Giáo phận Phát Diệm là ghi dấu trong lòng tôi nhiều kỉ niệm và gần gũi với tôi nhất.
Tậo hình về nhà thờ họ Nộn Khê và Thầy Thánh Thanh
Nhà thờ họ Nộn Khê là Đền kính Thầy Thánh Thanh, nay thuộc xứ Quảng Phúc, Giáo phận Phát Diệm. Nhà thờ họ Nộn Khê cách TGM Phát Diệm 11km.
Thầy giảng Gioan Baptixita Đinh văn Thanh sinh năm 1796 trong gia đình ngoại giáo làng Nộn Khê. Năm Thầy Thánh Thanh 18 tuổi, Thầy được ơn Chúa soi sáng đã gặp các cha Thừa Sai đi giảng Đạo ở xứ Hảo Nho qua làng Nộn Khê, Thầy tìm hiểu và tin theo.
Kể từ ngày Thầy Thánh Thanh tìm hiểu Đạo, trong làng Nộn Khê đã có nhiều người theo Đạo, giáo dân xây dựng thành giáo họ Nộn Khê, họ hợp nhau xây một nhà thờ nhỏ để thờ phượng Chúa. Trong đời tông đồ mục vụ Thầy Thánh Thanh giúp Cha Thánh Khoan, nguyên Chính xứ Phúc Nhạc trông coi trại bò Đông Biên trong 23 năm. Ngày 24.8.1837 Thầy bị bắt cùng với Cha Thánh Khoan và Thầy Thánh Hiếu. Và cuối cùng Thầy Thánh Thanh chịu tử Đạo 28.4.1840 thời vua Minh Mạng.
Sở dĩ tôi cảm thấy gần gũi với Thầy bởi vì chính tôi cũng là người lương mới nhập đạo Chúa các đây ít năm, nên tôi hiểu hơn hoàn cảnh cùng những khó khăn của thầy khi Thầy còn sinh thời. Tôi đồng cảm với Thầy Thánh cảm thương sâu sắc khi đọc tiểu sử của Thầy Thánh được biết sự quyết tâm theo Đạo của Thầy đã bị gia tộc dòng họ Đinh làng Nộn Khê khước từ. Người trong làng cho biết tên của Thầy Thánh không được có trong Bia Gia tộc dòng họ.
Nhưng ngày nay, hàng năm, cứ đến ngày 28.4 lễ kính Thầy Thánh Thanh, gia tộc dòng họ Đinh từ khắp nơi về tham dự Thánh lễ tại Nhà thờ họ Nộn Khê. Trên tháp Nhà thờ họ Nộn Khê có đặt tượng Thầy Thánh Thanh, và trong nhà thờ có Bàn thờ Thày Thánh G.B. Đinh văn Thanh. Các cửa sổ Nhà thờ cũng có những họa tiết kể lại tích theo Đạo và Tử Đạo của Thầy Thánh Thanh.
Ngày nay một phần hài cốt Thầy Thánh Thanh kính tại Đền Thánh Phúc Nhạc và một phần hài cốt kính tại Nhà thờ họ Nộn Khê, quê hương của Thầy.
Tại Nộn Khê ngày nay còn có Bàn thờ gia tiên dòng tộc họ Đinh trong Nhà thờ tổ dòng họ. Cụ Đinh Tất Đắc (đời thứ 5 với Thầy Thánh Thanh), người trưởng dòng họ còn sống ở đây và trông coi Nhà thờ tổ dòng họ Đinh làng Nộn Khê. Hiện tại cũng có Miếu thờ là nơi đặt bia gia tộc dòng họ Đinh. Còn có quả chuông cổ trên bàn thờ gia tiên dòng tộc họ Đinh nữa.
Họ đạo Nộn Khê có thời đã được Đức Ông Thiều coi sóc, và Nhà thờ được xây mới lại.
Chuyến hành trình của tôi từ Hà nội về thăm quê hương Thầy Thánh Thanh kể ra cũng có nhiều thử thách và kỉ niệm. Vào tháng 5 năm 2004, tôi được mời tới xứ Quảng Phúc trong chương trình chia sẻ với giới trẻ giáo phận hai ngày. Ngày hôm sau, tôi thức dậy rất sớm và đi tham quan cảnh đồng quê Nộn Khê, nhìn xa xa thấy có Nhà thờ. Tôi theo hướng đó đi tới, và được biết đó là Nhà thờ họ Nộn Khê. Đường vào Nhà thờ là đường làng nhỏ và nhiều ngã rẽ. Xung quanh Nhà thờ là nhà dân ngay sát gần, chỉ cách một đường rước kiệu. Nhà thờ không mở cửa nên tôi đứng ở sân dưới chân tượng Thầy Thánh cầu nguyện. Tôi đi ba vòng quanh Nhà thờ để đọc xem tích chuyện kể Thầy Thánh theo Đạo và Tử Đạo, khi đó tôi thầm hứa với Thầy là khi có dịp con sẽ về viếng Thầy trong nhà thờ.
Năm 2005 tôi có về Phát Diệm nhưng lại vội đi ngay, lòng tôi nhớ về Thầy Thánh và xin khất với Thầy Thánh một dịp khác sẽ trở lại.
Ngày 25.10.2007 tôi về Phát Diệm chia sẻ với giới trẻ giáo xứ Chính Toà và nhận lời mời của cha Hồng Phúc dự lễ Chầu lượt xứ Trì Chính. Trong ngày lễ Chầu, tôi có dịp gặp cha Hoàng chính xứ Quảng Phúc. Ngay chiều hôm đó tôi về thăm Quảng Phúc và cũng để nhớ đường đi. Vì đi đông người nên tôi đã không thể sang viếng nhà thờ họ quê hương Thầy Thánh Thanh được. Một lần nữa tôi lại xin khất với ngài mà trong lòng thấy buồn lắm.
Phải tới tháng 3 năm 2008 tôi mới dành riêng thời gian về viếng Nhà thờ kính Thầy Thánh Thanh. Tôi đi tới hai vòng quanh làng Nộn Khê mà không thể tìm ra ngõ rẽ vào Nhà thờ. Tôi có cảm tưởng này và thầm thì với Thầy là: Chả lẽ Thầy Thánh giận con, hờn dỗi con vì bao lần con thất hẹn! Con cầu nguyện và xin lỗi Thầy Thánh Thanh, con nài nỉ xin Thầy cho con vào Nhà thờ viếng Thầy". Tôi vừa dứt câu nài nỉ thì tôi thấy có một bà cụ đang đi tới, tôi liền hỏi cụ đường vào Nhà thờ. Bà cụ phúc hậu đã chỉ tận nơi cho tôi. Tôi cảm ơn bà và trong lòng vui mừng tạ ơn Thầy Thánh Thanh.
Bây giờ, mỗi khi về Phát Diệm, tôi nhớ tới Thầy Thánh Thanh và như được ở gần Thầy Thánh, vui và trò chuyện với Thầy. Khi tôi đang thực hiện tập hình Thầy Thánh Thanh thì thấy tâm hồn mình bình an cách kỳ diệu, tôi thấy trong lòng rất vui sướng và thảnh thơi.