OÁN ĐỀN THÙ CÒN HOÀI KHỐN KHỔ

ÂN TRẢ OÁN ĐẸP MÃI TÌNH NGƯỜI

Mức độ là chừng mực hoặc giới hạn của cái gì đó. Tất cả đều hữu hạn trong một khoảng thời gian, chỉ có Thiên Chúa là vô hạn và vĩnh cửu. Tuy nhiên, có một thứ trừu tượng lại có mức độ kỳ lạ – mức độ yêu thương. Mức độ là bao nhiêu? Mức độ yêu thương là yêu thương vô hạn. Quả thật, loại mức độ ấy thật kỳ lạ vô cùng!

Là con người, ai cũng luôn ưa thích những gì mới – cái gì mới cũng lạ, kể cả con người. Thế nên người ta dễ “hám của lạ” mà sinh tật, rồi từ cái tật mà sinh ra cái tội. Tình trạng “mới lạ” liên quan động thái thay đổi hoặc biến đổi, từ ngoại tại tới nội tại. Người ta sửa soạn nhà cửa mỗi khi Tết đến, đó là thay đổi bề ngoài – ngoại tại. Người ta chuẩn bị tinh thần bằng cách tĩnh tâm mỗi dịp đại lễ hoặc dịp quan trọng của đời người, đó là thay đổi bề trong – nội tại. Phương diện nào cũng có tầm quan trọng nhất định và cần thiết, nhưng thay đổi nội tại là điều cần thiết hơn, và tất nhiên cũng khó khăn hơn.

Ngày xưa, khi thấy có nhiều sự lạ, người ta gọi ông Banaba là thần Dớt, gọi ông Phaolô là thần Héc-mê, và nói hai ông là “thần linh mặc lốt người phàm”. Đúng là “người lạ” thật mà!

Sau khi đã loan báo Tin Mừng cho thành Đéc-bê và nhận khá nhiều người làm môn đệ, hai ông trở lại Lýt-ra, I-cô-ni-ô và An-ti-ô-khi-a. Hai ông củng cố tinh thần các môn đệ, và khuyên nhủ họ giữ vững đức tin. Hai ông nói: “Chúng ta phải chịu nhiều gian khổ mới được vào Nước Thiên Chúa” (Cv 14:22). Quả thật, kinh nghiệm cuộc sống cho chúng ta biết “điều lạ” này: Không có nụ cười nào mà không có nước mắt, không có hạnh phúc nào mà không có đau khổ, không có sự thành công nào mà lại không có sự thất bại. Bình thường mà khác thường – và ngược lại.

Và rồi sau khi hai ông vượt biển về An-ti-ô-khi-a, nơi trước đây các ông đã được giao phó cho ân sủng của Thiên Chúa để làm công việc vừa mới hoàn thành, hai ông đã “tập họp Hội Thánh và kể lại tất cả những gì Thiên Chúa đã cùng làm với hai ông, và việc Người đã mở cửa cho các dân ngoại đón nhận đức tin” (Cv 13:46-47). Tự giúp mình trước rồi trời sẽ giúp, tự làm mới chính mình rồi Thiên Chúa sẽ giúp đạt được mục đích.

Cuộc sống này luôn có những điều nghịch lý mà chúng ta phải cố gắng chấp nhận như “phần cứng” đã được cài đặt mặc định. Người ta liệt kê 7 nghịch-lý-chí-lý về những ước mơ của con người như thế này:

1. Tôi muốn có nhiều tài để có thể thành đạt và được người ta khâm phục, nhưng tôi lại nhận được sự yếu kém của kiếp con người. Đó là để tôi biết cách sống khiêm tốn tuân phục ý Chúa và sự tiền định của Ngài.

2. Tôi muốn có nhiều sức khỏe để thực hiện kỳ vọng làm vẻ vang đời mình, nhưng tôi lại bị bệnh tật. Đó là để tôi biết cách sống khôn ngoan và hữu ích hơn.

3. Tôi muốn có nhiều của cải để tận hưởng cuộc sống, nhưng tôi lại chịu cảnh thiếu thốn. Đó là để tôi biết cách sống chu toàn sứ mạng làm người.

4. Tôi muốn có nhiều quyền lực để được người ta trọng vọng và ca tụng, nhưng tôi lại chịu sự hạn chế của loài thụ tạo. Đó là để tôi biết mình luôn cần Đấng Tạo Hóa giúp đỡ và phù trì.

5. Tôi muốn có mọi thứ ở đời này để tận hưởng cuộc sống an lạc, nhưng tôi lại chỉ có một cuộc đời để sống. Đó là để tôi biết cố gắng tận dụng mọi sự mà làm cho thế giới này tốt đẹp hơn.

6. Mặc dù ước mơ của tôi không được như ý, nhưng tôi vẫn luôn được giúp đỡ – từ Thiên Chúa và đồng loại, để tôi được sống làm người và cố gắng nên người.

7. Mặc dù ước mơ và lời cầu của tôi không được đáp lại, nhưng tôi vẫn luôn cảm thấy mình diễm phúc trong cuộc sống hằng ngày.

Gọi là nghịch lý nhưng vẫn thuận lý, bởi vì Thiên Chúa chỉ yêu thương chứ không oán ghét. Thật vậy, Thánh Vịnh gia minh định: “Chúa là Đấng từ bi nhân hậu, Người chậm giận và giàu tình thương. Chúa nhân ái đối với mọi người, tỏ lòng nhân hậu với muôn loài Chúa đã dựng nên” (Tv 145:8-9). Tương tự, ngày nay chúng ta cũng đã quen với cách nói “Thiên Chúa giàu lòng thương xót” như Thánh Phaolô đã xác định (Ep 2:4). Vì thế, muôn loài Chúa dựng nên phải biết dâng lời cảm tạ, chúc tụng và tán dương Ngài: “Triều đại Ngài vinh hiển, xưng tụng Ngài là Đấng quyền năng, để nhân loại được tường những chiến công của Chúa, và được biết triều đại Ngài rực rỡ vinh quang” (Tv 145:10-12). Được xưng tụng Thiên Chúa là diễm phúc và hữu ích cho chính chúng ta.

Về lòng biết ơn, Thánh Phaolô cũng đã có lần nhắc nhở giáo đoàn Thexalônica: “Anh em hãy vui mừng luôn mãi và cầu nguyện không ngừng. Hãy tạ ơn trong mọi hoàn cảnh. Anh em hãy làm như vậy, đó là điều Thiên Chúa muốn trong Đức Kitô Giêsu” (1 Tx 5:16-18). Thánh Elizabeth Ann Seton có lời khuyên rất thực tế: “Hãy đặt trái tim của bạn dưới chân Chúa. Đó là món quà Ngài yêu quý nhất”.

Từ cổ chí kim và tới tận thế, chắc chắn không ai giống như Thiên Chúa, và cũng chẳng một thần linh nào có thể so với Ngài: “Triều đại Ngài thiên niên vĩnh cửu, vương quyền Ngài vạn đại trường tồn. Chúa thành tín trong mọi lời Chúa phán, đầy yêu thương trong mọi việc Người làm” (Tv 145:13). Thiên Chúa đầy uy quyền và dũng lực nhưng Ngài lại là Đấng chan chứa lòng nhân hậu và tình xót thương.

Tình yêu thương bình thường mà khác lạ, khả dĩ biến đổi tất cả. Chàng trai trẻ Gioan kể lại thị kiến: “Bấy giờ tôi thấy TRỜI MỚI ĐẤT MỚI, vì trời cũ đất cũ đã biến mất, và biển cũng không còn nữa. Và tôi thấy Thành Thánh là GIÊRUSALEM MỚI, từ trời, từ nơi Thiên Chúa mà xuống, sẵn sàng như tân nương trang điểm để đón tân lang” (Kh 21:1-2). Tất cả đều mới, người làm cho mới không ai khác hơn là chính Thiên Chúa tình yêu – Thiên Chúa của lòng thương xót.

Sau đó, có tiếng hô to từ phía ngai mà chính Thánh Gioan nghe thấy: “Đây là nhà tạm Thiên Chúa ở cùng nhân loại, Người sẽ cư ngụ cùng với họ. Họ sẽ là dân của Người, còn chính Người sẽ là Thiên-Chúa-ở-cùng-họ. Thiên Chúa sẽ lau sạch nước mắt họ. Sẽ không còn sự chết; cũng chẳng còn tang tóc, kêu than và đau khổ nữa, vì những điều cũ đã biến mất” (Kh 21:3-4). Tất cả đều đổi mới, từ thể lý đến tinh thần. Thật là tuyệt vời! Có thể khó hiểu nhưng không quá phức tạp – nghĩa là trí tuệ phàm nhân vẫn khả dĩ hiểu được.

Và còn hơn thế nữa, chính Đấng ngự trên ngai đó đã xác nhận: “Này đây Ta đổi mới mọi sự” (Kh 21:5a). Rồi Ngài cho Thánh Gioan biết điều quan trọng và như một mệnh lệnh: “Ngươi hãy viết: Đây là những lời đáng tin cậy và chân thật. Xong cả rồi! Ta là An-pha và Ô-mê-ga, là Khởi Nguyên và Tận Cùng. Chính Ta sẽ ban cho ai khát được uống nơi nguồn nước trường sinh, mà không phải trả tiền. Ai thắng sẽ được thừa hưởng hồng ân đó. Ta sẽ là Thiên Chúa của người ấy, và người ấy sẽ là con của Ta. Còn những kẻ hèn nhát, bất trung, đáng ghê tởm, sát nhân, gian dâm, làm phù phép, thờ ngẫu tượng, và mọi kẻ nói dối, thì phần dành cho chúng là hồ lửa và diêm sinh cháy ngùn ngụt: đó là cái chết thứ hai” (Kh 21:5b-8).

Lời văn của Thánh Gioan ngắn gọn và rõ ràng, đồng thời xác định hệ lụy của việc đổi mới hoặc không đổi mới. Thiên Chúa minh định sự cần thiết của việc đổi mới, canh tân hoặc tái tạo. Vật chất còn cần tiểu tu, trung tu hoặc đại tu, tất nhiên tinh thần cũng vậy. Muốn mới thì phải thay đổi, và người ta thường nói “đổi mới”.

Đơn giản như căn phòng muốn khác lạ thì phải sắp xếp lại – tức là đổi mới phong cách. Không thay đổi không thể mới lạ. Nước ao tù là nước ô nhiễm, làm hại môi trường, tất nhiên cũng ảnh hưởng sức khỏe của con người. Người cố chấp là người cổ hủ, không muốn hoặc không dám thay đổi, tự nhận mình là “tiêu chuẩn bất biến”. Ở gần hoặc giao du với loại người này bất lợi, chỉ có hại mà thôi.

Liên quan mối bất lợi, người ta có bài vè thú vị về “mười cái đừng”, và cũng là lời cảnh báo trong việc giao tiếp hằng ngày: [1] Đừng cãi lý với kẻ say! [2] Đừng ra tay với kẻ liều! [3] Đừng nói nhiều với kẻ ngu! [4] Đừng giao du với kẻ nghiện! [5] Đừng lương thiện với kẻ lừa! [6] Đừng vào hùa với kẻ ác! [7] Đừng hợp tác với kẻ gian! [8] Đừng thi gan với kẻ lì! [9] Đừng so bì với kẻ xấu! [10] Đừng chiến đấu với kẻ hèn!

Từ 20 thế kỷ trước, vào một đêm “định mệnh”, sau khi Giuđa bỏ đi rồi, Đức Giêsu nói những lời từ biệt như lời trăn trối với các môn đệ còn lại: “Giờ đây, Con Người được tôn vinh, và Thiên Chúa cũng được tôn vinh nơi Người. Nếu Thiên Chúa được tôn vinh nơi Người thì Thiên Chúa cũng sẽ tôn vinh Người nơi chính mình, và Thiên Chúa sắp tôn vinh Người” (Ga 13:31-32). Giờ G sắp điểm. Thời điểm quan trọng gần tới. Có buồn thế nào cũng không thể thay đổi, và Ngài cũng không muốn thay đổi vì muốn tuân phục Chúa Cha.

Y như lời cuối, Ngài ân cần nhắn nhủ: “Hỡi anh em là những người con bé nhỏ của Thầy, Thầy còn ở với anh em một ít lâu nữa thôi. Anh em sẽ tìm kiếm Thầy; nhưng như Thầy đã nói với người Do-thái: ‘Nơi tôi đi, các người không thể đến được’, bây giờ, Thầy cũng nói với anh em như vậy” (Ga 13:33). Chẳng ai hiểu Ngài muốn nói gì, có thể có người còn cho là Ngài “có vấn đề”. Nhưng rồi tất cả đều diễn biến đúng với những gì Ngài đã cho biết.

Cuối cùng, Chúa Giêsu cho biết điều quan trọng nhất: “Thầy ban cho anh em một điều răn mới là anh em hãy yêu thương nhau; anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em. Mọi người sẽ nhận biết anh em là môn đệ của Thầy ở điểm này: là anh em có lòng yêu thương nhau” (Ga 13:34-35). Điều răn mới là mệnh lệnh, nghĩa là không thể không tuân giữ hoặc không thi hành.

Điều răn yêu thương hoàn toàn mới, rất mới, mới thật, mới toanh. Bởi vì Cựu Luật dạy và cho phép người ta “ăn miếng trả miếng”, có thể “trả đũa” người khác về những điều họ đã làm cho mình: “Mắt đền mắt, răng đền răng, tay đền tay, chân đền chân” (Xh 21:24; Lv 24:20), thậm chí là “mạng đền mạng” (Đnl 19:21). Còn Tân Luật của Chúa Giêsu hoàn toàn khác, đó là phải “tha bảy mươi lần bảy” (Mt 18:22), là phục vụ chứ không hưởng thụ (Mc 10:45), là thương xót vô điều kiện (Mt 18:1; Lc 10:29-37; Lc 15:4-31). Đó là dấu hiệu chính xác để nhận biết ai là môn đệ đích thực của Đức Kitô ngay ở trên thế gian này, ngay trong cuộc sống đời thường.

Lòng yêu thương liên quan lòng tha thứ, không thể tách rời, và tất nhiên cũng liên quan sự hòa bình, an bình, an lành, yên hàn. Thật thú vị với lời khuyên của Thánh Seraphim Sarov: “Hãy duy trì tinh thần hòa bình và anh em sẽ cứu được hằng ngàn linh hồn”.

Lạy Thiên Chúa, xin ban Thánh Thần để chúng con được biến đổi, thêm can đảm, sẵn sàng và mau mắn thực thi Luật Yêu Mới mà chính Đức Kitô đã truyền dạy, đồng thời cố gắng quyết tâm thay trong đổi ngoài để càng ngày càng hoàn thiện hơn theo Thánh Ý mầu nhiệm của Ngài. Xin Ngài ban ơn cho mọi người sống đúng bổn phận theo hoàn cảnh của mình. Chúng con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu Kitô Phục Sinh, Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.

TRẦM THIÊN THU