Giáo sư Tề Bá Lực là Trưởng khoa nội, Bệnh viện y học, Đại học Bắc  Kinh (Trung Quốc), Tổng biên tập Tạp chí y học nước ngoài, Hội viên  Hội y học Hoa Kỳ, thành viên Hội khoa học sức khỏe Trung Quốc. Dưới  đây là bài trích dịch từ buổi nói chuyện mới đây của giáo sư Tề Bá Lực  trong một cuộc hội thảo.

Nghiêm trọng và bất thường: Đa số đều chết do bệnh tật, rất ít người  chết do tuổi già!  Trải qua hơn 6 năm làm việc tại Đại học Stanford, Mỹ, tôi vừa trở về  (TQ) và muốn chia sẻ với mọi người rất nhiều những điều mới mẻ. Theo kết quả điều tra dân số ở Bắc Kinh vừa công bố, chúng ta đã giành  vị trí “quán quân” về lĩnh vực sức khỏe, trở thành nhà vô địch về bệnh  cao huyết áp, và cũng chiếm vị trí đứng đầu về bệnh mỡ máu cao. Thật  đáng tiếc khi nói ra điều này.  Bây giờ, tỷ lệ tử vong cao nhất là nhóm người ở độ tuổi từ 30-50. Tuổi  tác chính là mục tiêu đáng giá nhất của đời người, mà mắc bệnh mỡ máu  cao thì rất nguy hiểm.

Thế giới đã đưa ra một tiêu chuẩn cho tuổi thọ, người sống thọ là phải  có độ tuổi cao gấp 5-7 lần tính từ thời gian trưởng thành hoàn thiện.  Nghĩa là phải sống được từ 100-175 tuổi mới đúng.  Vậy tại sao chúng ta không đạt được con số đó? Lý do chính nằm ở chỗ  chúng ta đã không coi trọng việc chăm sóc sức khỏe, vấn đề nghiêm  trọng này phổ biến ở khắp cả nước. Ngày nay, đại đa số người đều chết  do bệnh tật, có rất ít người chết do tuổi già.  Vấn đề rất nghiêm trọng như vậy, rất bất thường và cực đoan, đòi hỏi  tất cả chúng ta phải khắc phục càng sớm càng tốt.

 “Không phải là tôi sống thọ đâu, mà là mọi người chết quá sớm”!  Tuổi thọ của phụ nữ Trung Quốc trung bình thấp hơn phụ nữ Nhật tới tận  20 năm, đây là một sự khác biệt hoàn toàn, khoảng cách quá lớn và là  điều không thể chấp nhận được!

Một kinh nghiệm tiên tiến của Nhật Bản trong việc chăm sóc sức khỏe đó  chính là dựa vào cộng đồng. Họ tổ chức các buổi nói chuyện về sức khỏe  hàng tháng như một lớp học, nếu ai không học thì sẽ phải học bù, tất  cả đều phải học.

Tôi đã làm việc trong bệnh viện suốt hơn 40 năm qua, đại đa số bệnh  nhân bị tử vong đều chết trong đau đớn. Hôm nay tôi nói điều này, với  sự ủy quyền của Hội khoa học sức khỏe, Bộ y tế Trung Quốc, hy vọng mỗi  người đều phải thật sự chú ý đến việc chăm sóc sức khỏe.  Liên Hiệp Quốc đưa ra một khẩu hiệu: “Đừng chết vì thiếu hiểu biết”.  Một thực tế khác là nhóm trí thức như chúng tôi, có tuổi thọ trung

bình chỉ 58,5 tuổi. Một người học sau tiến sĩ như tôi, từ bé đến lớn  mất 29 năm đèn sách.  Vậy thì sẽ làm được gì nếu tuổi thọ trung bình chỉ như thế? Thậm chí,  rất nhiều nhà khoa học không sống được qua cái tuổi thọ trung bình nêu  trên!

Khi tôi ở Stanford (Mỹ), tôi đã tranh thủ đến nhà của tướng Trương Học  Lương, tham quan phòng trưng bày sinh nhật 100 tuổi của ông ấy, tôi đã  học được rất nhiều điều bất ngờ. Ngay từ khi bước vào cửa, nhìn thấy  ông ấy rạng ngời, mắt không hoa, tai không điếc. Nhiều người hỏi rằng,  thiếu soái ơi, sao ông sống thọ đến như vậy?  Ông vui đùa trả lời rất rõ ràng rằng, không phải là tôi sống thọ đâu,  mà là mọi người chết quá sớm.  Tôi cũng đã từng gặp rất nhiều người, ví dụ như bà Tống Mỹ Linh, cũng  sống rất thọ, đến hơn 100 tuổi. Tôi đặt câu hỏi, tại sao họ có thể  sống như vậy mà chúng ta lại không? Tôi đã rất ngạc nhiên, nhiều người  trong chúng ta lại còn nghĩ rằng, cuộc sống này chỉ là cõi tạm, suy  nghĩ này thật đúng là nguy hiểm chết người. 

Bà Tống Mỹ Linh sống thọ đến hơn 100 tuổi  Vậy mọi người đã biết chăm sóc sức khỏe thế nào chưa? Trong một cuộc  hội nghị quốc tế về sức khỏe tại tiểu bang Victoria (Mỹ) có một tuyên  bố với ba nội dung quan trọng: Thứ nhất là chế độ ăn uống cân bằng,  thứ hai là vận động thể dục thích hợp, thứ ba là trạng thái tâm lý ổn  định. 

Về cách uống đúng

Trong hội nghị chăm sóc sức khỏe Quốc tế đã chia ra 6 nhóm thức uống  quan trọng như sau: Trà xanh; Rượu vang đỏ; Đậu nành; Sữa chua (bạn cần chú ý là sữa chua, không phải sữa); Canh xương; Canh nấm.

Tại sao lại đề cập đến món canh nấm? Bởi vì nấm có thể cải thiện chức năng miễn dịch. Thế còn canh xương? Trong canh này chứa chất keo mềm, có thể giúp ích cho việc kéo dài tuổi thọ, vì vậy các nước hiện nay còn có cả phố kinh doanh món canh xương, trong khi chúng ta chưa để ý đến vấn đề này, rất hiếm quán ăn như vậy.

Tại sao đề cập đến sữa chua? Bởi vì sữa chua là để duy trì sự cân bằng của vi khuẩn. Tức là tạo môi trường để vi khuẩn có lợi phát triển, vi khuẩn có hại bị triệt tiêu, ăn sữa chua có thể làm giảm tỉ lệ mắc bệnh. Chúng ta không phủ nhận tác dụng của sữa, nhưng so với sữa chua

thì khác biệt rất lớn, chênh lệch tác dụng quá xa.

Bí quyết giúp bà Tống Mỹ Linh mắc ung thư từ tuổi 40 nhưng thọ đến 106 tuổi chỉ đơn giản là loại quả quen thuộc của mọi nhà?

**Tại sao nên uống trà xanh?

Trà xanh có chứa phenol, mà phenol là chất có thể phòng ngừa ung thư. Trong tất cả các loại đồ uống thì trà xanh đứng vị trí số 1.

Nhật Bản luôn là nước làm công việc điều tra dân số đặc biệt tốt. Họ nói rằng kết quả điều tra dân số cho thấy những người trên 40 tuổi, không có ai trong cơ thể không chứa tế bào ung thư. Thế nhưng tại sao, có người mắc ung thư có người không? Điều này liên quan đến việc uống trà hay không.

Nếu bạn uống 4 cốc trà xanh mỗi ngày, các tế bào ung thư sẽ không phân chia, và thậm chí việc phân chia tế bào đó còn diễn ra chậm hơn 9 năm so với bình thường.

Vì vậy, các sinh viên Nhật Bản đi học được khuyến

nghị mỗi ngày nên uống một tách trà xanh. Điều thứ 2 cần lưu ý là trà xanh có chứa flo. Từ thời cổ đại, con

người đã biết và áp dụng điều này. Người Nhật ngày nay đã xác định rất rõ, trà không chỉ làm chắc răng,

mà còn có thể ngăn ngừa sâu răng và loại bỏ mảng bám trên răng. Bởi chỉ sau ăn 3 phút là mảng bám có thể tích tụ thành cao răng. Bây giờ nhiều người trong chúng ta có hàm răng rất xấu, bởi không những không súc miệng bằng nước trà, thậm chí còn không súc miệng bằng nước lọc. Tôi nói thật, trong bệnh viện thì nha khoa là bộ phận bận

rộn nhất, còn trong chính khoa Nha khoa thì bộ phận làm răng giả, tram răng luôn bận rộn nhất.

Hãy thử nghĩ xem, nếu răng bạn chắc khỏe, thì đương nhiên là sẽ sống trường thọ rồi. Vậy mà rất nhiều người không hiểu điều này. Thực ra bạn cũng không cần mất sức nhiều, chỉ ngậm một ngụm trà để cho mảng bám tan ra thôi, lại làm cho răng thêm chắc khỏe. Thứ ba, bản thân trà xanh chứa chất cam ninh, chất này có thể cải thiện sự dẻo dai của các mạch máu, khiến cho mạch máu không dễ dàng bị

phá vỡ.

Rất nhiều người ở khắp nơi đã phải đến Bắc Kinh để điều trị tai biến mạch máu não. Cứ trong 4 người chết tại bệnh viện thì có 1 người xuất huyết não, điều đó rất nguy hiểm. Bệnh xuất huyết não không thể chữa được, mà nó sợ sự tức giận. Chỉ cần bạn bực tức, đập bàn hay trừng mắt, là mạch máu não có thể bị vỡ.

Tôi vì thế mà giờ đây cũng đã chăm chỉ uống trà xanh, vì tôi sợ con mình cũng nóng giận. Các bạn ạ, ở độ tuổi của các bạn, cũng có thể uống trà được rồi, uống trà sớm, thì sau này có tức giận mà đập bàn trừng mắt, thì cũng không quá lo lắng (đứt mạch máu não).

Uống trà sớm thì sau này có tức giận mà đập bàn trừng mắt cũng không lo đứt mạch máu não

** Vì sao nói cần uống rượu vang đỏ?

Người Châu Âu dù là già trẻ trai gái mỗi ngày đều uống một chút rượu vang đỏ, vì sao lại làm thế? Đó là trên vỏ quả nho có một chất gọi là “resveratrol.” Đó là một loại chất có thể chống lão hóa. Đây cũng là một chất chống oxy hóa, người hay uống rượu này có thể giảm mắc bệnh tim mạch.

Thứ hai là nó có thể giúp ngăn ngừa chứng ngừng tim đột ngột. Chúng ta đều biết rằng, tim có thể ngừng đập bất kỳ lúc nào, có thể là do bệnh tim, cũng có thể là do bệnh huyết áp, vấn đề liên quan đến thực phẩm ăn uống.

Một vài ngày trước, tôi đã đến một trường Đại học sự phạm để dự hội nghị. Nghe kể rằng một tiến sĩ 35 tuổi, buổi sáng vẫn còn làm việc vui vẻ hoạt bát, buổi trưa đã ra đi do mỡ máu quá cao. Tôi lại dẫn kết quả điều tra dân số của Bắc Kinh cho các bạn thấy, trong 2 người (viên chức) thì có 1 người bị mỡ máu cao, vậy là tỉ lệ 50%. Nguy cơ của người mắc mỡ máu cao chính là đột ngột bị ngưng tim. Có một chàng trai trẻ 20 tuổi, khi hút máu ra kiểm tra thì thấy toàn mỡ bóng nhẫy, rất nguy hiểm. Chúng tôi hỏi anh ấy ăn thế nào, anh ấy bảo ăn rất tốt. Chúng tôi nói rằng, không phải rất tốt, mà rất không hợp lý.

Rượu vang đỏ còn có một tác dụng khác là làm giảm huyết áp và giảm cholesterol trong máu. Rượu nho mỗi ngày không nên uống quá 300ml, rượu trắng không vượt quá

5-10ml, bia không quá 300ml. Nếu bạn vượt quá số lượng này là sai, không nhiều hơn số lượng này là tốt.

Một số phụ nữ hỏi rằng họ không biết uống rượu thì phải làm sao. Tôi trả lời, không uống được rượu thì có biết ăn nho không, nếu ăn nho có thể không bỏ vỏ không? Nho ở đây là nho đỏ nhé. Nho trắng không có chất này.

** Về cách ăn đúng

Cơ thể con người cần có một môi trường kiềm thấp, vì vậy nên ăn nhiều rau củ quả, ngũ cốc.

1. Ngũ cốc “báu vật” chính là ngô

Về tác dụng của ngô, Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ từng tiến hành khảo sát và thấy rằng những người Mỹ gốc da đỏ rất ít ai bị bệnh cao huyết áp, không ai bị xơ cứng động mạch, nguyên nhân là do họ ăn món lương thực chính là ngô.

Ngô chứa nhiều lecithin, acid linoleic, bột ngũ cốc… các chất này có thể không làm cho bệnh cao huyết áp và xơ cứng động mạch.

Sau cuộc khảo sát này, tôi ngay lập tức sửa chữa sai lầm của mình bằng cách mỗi ngày đều ăn cháo ngô, dù là đang sống 6 năm liên tục tại Mỹ. Khi tôi 70 tuổi, rất năng động, tràn đầy năng lượng, giọng nói vang, sung mãn từ đầu đến chân, da dẻ hầu như chưa có nếp nhăn. Lý do là gì? Đó là tôi đã ăn cháo ngô, tin hay không thì tùy bạn.

2. Kiều mạch

Tại sao nhắc đến kiều mạch? Bây giờ mọi người đang mắc bệnh “tam cao”, có nghĩa là, cao huyết áp, cholesterol cao, lượng đường trong máu cao. Kiều mạch là một thực phẩm có tác dụng “ba giảm” để chống lại bệnh tam cao trên.

Kiều mạch chứa 18% cellulose, làm giảm khả năng mắc bệnh ung thư đường tiêu hóa. Thống kê cho thấy, những người làm việc trong văn phòng khi mắc bệnh, có tới 20% bị ung thư đại trực tràng, ung thư ruột kết.

3. Các loại khoai

Khoai lang, khoai mỡ, khoai tây là những loại củ đã được trình bày trong các hội nghị về tác dụng tuyệt vời của nó. Nguyên nhân là do đây chính là thực phẩm “3 hấp thụ” gồm hấp thụ nước, hấp thụ chất béo- đường và hấp thụ độc tố.

Khi hấp thụ nước, chúng sẽ làm nhuận tràng thông ruột, giảm mắc bệnh ung thư các cơ quan tiêu hóa như trực tràng, kết tràng. Hấp thu chất béo và đường thì sẽ làm giảm nguy cơ mắc tiểu đường. Hấp thu độc tố thì sẽ làm giảm các bệnh viêm nhiễm đường ruột, cũng là nguyên nhân gây u nhọt.

Tôi từng ở Mỹ và thấy rằng người dân ở đó họ cũng thích ăn khoai, ăn nhiều món ăn được chế biến từ khoai. Tôi rất hy vọng mọi người sẽ ăn nhiều khoai, coi khoai là một trong những món nên có trong bữa ăn hang ngày.

4. Hạt kê

Trong cuốn sách “Bản thảo cương mục” nổi tiếng của Trung Quốc có ghi rằng, kê có tác dụng trừ ẩm, kiện tì, giúp giấc ngủ ngon và tâm trạng vui vẻ.

Nhiều tác dụng như vậy sao bạn không ăn. Đặc biệt là những

người làm việc văn phòng, chúng tôi khuyên bạn nên ăn để có giấc ngủ tốt.

Các bạn nên tin rằng, chăm sóc sức khỏe bằng thực phẩm quan trọng hơn chữa bệnh bằng thuốc. Câu nói này cũng do danh y Lý Thời Trân nói đấy, vì vậy ông ấy viết sách “Bản thảo cương mục” cũng toàn viết về tác dụng của thực phẩm tốt như một vị thuốc.

Vì sao tôi nói nên dùng thực phẩm thay thế thuốc, vì trong 10 loại thuốc thì 9 loại chứa độc. Tôi chưa từng nghe nói rằng uống thuốc có thể làm cho bạn khỏe hơn. Đến vua uống thuốc cũng không thể thành công, thì bạn cũng không thể làm được. Điều tôi muốn nói rằng, tôi không nhấn mạnh hay phủ nhận việc uống thuốc, nhưng tôi phản đối việc “loạn uống”, tức là uống linh tinh, tùy tiện.

Tôi chủ trương uống thuốc là phải đạt 3 tiêu chí “ngắn, cân

bằng, nhanh”. Tức là uống thuốc trong thời gian ngắn thôi, và uống xong phải bình an khỏe mạnh hơn trước.

** Cách tập thể dục đúng

Buổi sáng sớm tinh mơ tập thể dục là rất nguy hiểm. Khi thức dậy vào buổi sáng, đồng hồ sinh học của cơ thể đang ở mức thân nhiệt cao, huyết áp cao, áp suất trong thận đang cao hơn buổi tối tới 4 lần. Nếu chơi thể thao ở cường độ cao, rất dễ gặp vấn đề, dễ bị tim ngừng đập.

Chúng tôi không phản đối việc đi bộ buổi sáng, thực hiện các bài thể dục đơn giản, Thái cực quyền, khí công, nhưng nếu buổi sáng mà để người già tập thể dục với cường độ cao thì quả thật lợi bất cập hại, tỉ lệ tử vong vì nguyên nhân này rất cao.

Tuổi thọ không liên quan đến giàu nghèo và địa vị. Có người hỏi tôi, họ nghèo quá không có tiền mà chăm sóc sức khỏe thì phải làm sao? Tôi xin thưa, các tổ chức quốc tế điều tra cho thấy, những nhóm người trường thọ nhất trên toàn thế giới lại sinh sống ở những vùng nghèo khổ.

Bạn nghe xem có kỳ lạ không, những người sung sướng mỗi ngày ở trong phòng tiệc, ăn đủ thịt gà cá lợn, đi đâu cũng xe đưa rước, nhưng bụng lại to, tôi đã điều tra và thấy, họ chỉ sống không quá 65 tuổi.

Chúng ta biết rằng, người có quyền lực nhất là các vị hoàng đế, đa số chết trẻ. Chỉ có vua Càn Long là sống được 89 tuổi. Ông là một người rất biết chăm sóc sức khỏe, trong nhóm những đời vua của Trung Quốc thì ông là quán quân sống thọ. Chúng tôi đã tìm kiếm tư liệu về ông và biết rằng, thứ nhất ông rất thích thể dục, thứ hai là ăn uống cẩn thận, thứ ba là hay đi du lịch, vì thế ông mới sống thọ.

Vậy người có quyền và tiền, không hẳn là người sống thọ, quan trọng nhất là cách chăm sóc sức khỏe. Vì vậy mà Liên hợp quốc mới nhấn mạnh, đừng chết vì thiếu hiểu biết.

Cụ Johannas Quaas sinh năm 1925 là vận động viên thể dục dụng cụ cao tuổi nhất. Rèn luyện sức khỏe sẽ xua đuổi được tuổi già.