Lời chứng của các Tông Đồ – Anmai,
CSsR
Thánh Luca vừa trình bày cho chúng ta trình thuật
sau cùng của Ngài. Qua trình thuật này chúng ta thấy Chúa
Giêsu đưa các môn đệ đi vào trong sự viên mãn của
mầu nhiệm Phục Sinh. Trình thuật Chúa Giêsu dẫn
đưa các môn đệ như thế nào, chúng ta hãy nhìn
đến ý hướng biên soạn của Thánh Luca. Thánh
ký kết cấu trình thuật như sau:
- Hiện ra cho các môn đệ (c. 36-43) sau khi
đã hiện ra cho Simon (c. 34) cũng như cho hai môn đệ
Emmau - (c. 13-35), lần này Chúa Giêsu tỏ hiện cho số
môn đệ đông hơn (dĩ nhiên trong đó có nhóm
Mười một). Nhấn mạnh cho tất cả thực
tại tỏ tường của sự sống lại của
Người.
- Người mở trí cho các môn đệ hiểu
Kinh thánh, trao sứ mệnh làm chứng nhân cho sự Phục
sinh của Người, cùng với lời hứa ban
"mãnh lực Trên ban" (c. 44-49).
- Thánh Luca kết thúc Tin mừng với bối
cảnh Thăng thiên: Đức Chúa Giêsu tỏ lộ
vương quyền của Người và các môn đệ
nhận biết sự khải hoàn uy nghi đó (C. 50-53).
- Ngoài ra, chúng ta còn ghi nhận rằng: trình
thuật sau cùng này rất gần gũi với biên soạn
của Thánh Gioan ở chương 20,19-29. Cả hai thánh ký
đều có cách trình bày giống nhau về thân xác Phục
sinh của Chúa Giêsu, hoặc cả hai sử dụng một
nguồn truyền thống chung hoặc Thánh Luca lấy nguồn
từ truyền thống Gioan.
Thân xác phục sinh của Chúa Giêsu được
miêu tả như là không còn lệ thuộc vào quy luật vật
lý bình thường: Người hiện đến khi cửa
đóng (x. c. 36) "bỏ họ mà biến mất" (c.
31). Tuy nhiên, đó cũng là một thân xác thực sự của
con người: Người tiến lại gần bên họ
(c. 15) chuyện trò hỏi thưa (c. 17; 25) cầm bánh bẻ
ra (câu 30) hoặc cùng ăn cùng uống với họ (c. 43)
v.v... Cách diễn tả như thế chắc chắn chịu
ảnh hưởng sâu xa bởi truyền thống Giáo hội
sơ khai, trình bày một Chúa Giêsu cùng ăn cùng uống với
các môn đệ sau khi Người sống lại (x. Cv 10.
36-43). Nhất là trong bối cảnh gắn liền với
văn hóa Do Thái. Đối với người Do Thái, với
não trạng thực tế, thì chuyện không có xác thể
đó là thứ ma quái: chứ không phải là con người
sống động.
Cách trình bày đó dĩ nhiên bao hàm ý hướng
biện giáo cho mầu nhiệm phục sinh: Chúa Giêsu đã
chết và đã sống lại thực sự. Chính Người
là Con Thiên Chúa làm người, đã từ cõi chết sống
lại. Và Người đang sống.
Ý hướng biện giáo này càng là một dữ
kiện dễ hiểu đối với Tin Mừng Luca nhằm
gởi cho độc giả Hy Lạp. Người Hy Lạp
chấp nhận sự bất tử của linh hồn song
không tin có sự sống lại của thể xác. Chính vì thế
Thánh Luca là thánh ký nhấn mạnh nhiều nhất tới
thực tại thể xác của Chúa Giêsu.
Họ còn đang nói, thì Người đã
đứng giữa họ (c. 36-43). Các môn đệ kinh
hoàng và khiếp sợ trước sự hiện ra bất
ngờ của Chúa Giêsu. Phản ứng này có phù hợp với
dữ kiện ở câu 34 không? Ở đó tất cả
đều được loan báo rằng: "Thực thế,
Chúa đã sống lại và hiện ra cho Simon". Tại
sao bây giờ họ kinh hoàng khiếp đảm?
Họ nghe nói, nhưng điều đó
chưa đủ. Cũng như nơi trình thuật Emmau, cần
phải có một cử chỉ, hay một lời từ
phía Đấng Phục Sinh, trước khi các môn đệ
có thể nhận ra Đấng Phục Sinh. Hay nói một
cách khác, để chấp nhận mầu nhiệm phục
sinh, cần phải có đức tin (cần được
ban cho từ Thiên Chúa). Các thứ bằng chứng hay lời
thuyết phục, loan báo v.v... chưa đủ. Và "ân
huệ" từ Chúa Giêsu được ban cho các môn đệ
là: "Hãy coi tay Ta, chân Ta. Chính là Ta đó. Hãy rờ nắn
mà xem, ma nào lại có xương có thịt như các
ngươi thấy Ta có" (c. 39; x. Ga 20,20: tay và cạnh
sườn).
Còn họ "vì mừng quá mà họ vẫn
còn không tin được" (câu 41). Hạn từ apo tês
kharas (= praegaudio, mừng vui quá) diễn tả một hạnh
phúc, một niềm vui không ngờ được. "Họ
không thể tin mắt họ". Có thể đây là một
cách diễn tả nhằm biện hộ cho sự cứng
tin của các môn đệ (x. Lc 22,45).
Với một cử chỉ thân tình quen thuộc
của Thầy và trò trong hành trình loan báo Tin mừng cũng
như đầy lòng chiếu cố, Chúa Giêsu đã ăn
cá nướng trước mặt các môn đệ để
minh chứng cho các môn đệ rằng Ngài đã sống lại
thật. Thánh Luca cũng có trong ý nghĩ cái ý nghĩa
"thánh thể" của "bữa ăn" này (x. Cv
1,4; Lc 24,30). Sự hiệp thông ở đây với Đức
Kitô trong khung cảnh một bữa ăn thân tình, sự hiệp
thông tronh tình huynh đệ và diễn tả sự gặp
gỡ của đức tin nơi Thánh thể.
Một thân xác phục sinh không còn cần thức
ăn; nhưng điều đó không muốn nói rằng
thân xác vinh quang không thể "thẩm thấu" đồ
ăn của uống. Phần trình thuật này của Thánh
Luca (cũng như của Thánh Gioan 20,19t) được
miêu tả như để minh chứng rằng: sự phục
sinh của Chúa Giêsu là một sự kiện vật lý; Đức
Kitô phục sinh không phải là thứ ma quái hay hồn thiêng
song là một ngôi vị thực sự.
Không phải thời Chúa Giêsu và các môn đệ,
mãi mãi muôn đời có quá nhiều lý luận bài xích cho rằng:
các môn đệ lúc đó đã bị lừa gạt bởi
những cảm xúc quá mạnh hoặc bởi những
tưởng tượng đầy ám ảnh. Trình thuật
này của Thánh Luca là câu trả lời cho sự đối
kháng đó. Chúng ta vừa nghe Thánh Luca trình bày cho thấy: các
môn đệ hoàn toàn không phải là bị ám ảnh, hay là mộng
mị như những người không tin thường hay
nhạo báng, ngược lại là đúng hơn; và dù có
nghi ngờ, họ đã đi đến chỗ xác tín rằng
Chúa Giêsu đã sống lại.
Thật ra mà nói thì các môn đệ ngày xưa
cũng là con người xác thịt như chúng ta, đâu có
dễ dàng gì mà tin một con người đã chết thật
mà nay lại sống lại thật với đầy
đủ cái thân xác cũng ăn cũng uống như con
người. Thế nhưng, Chúa Giêsu đã sống lại
thật và các môn đệ đã tin thật. Vì tin cũng
như nhận được ân sủng từ Chúa Thánh Thần
do Chúa Giêsu thương ban nên lòng tin của các ông tưởng
chừng như tan tành theo mây khói nhưng đã được
củng cố một cách mạnh mẽ hơn trước.
Chúng ta nhớ lại hình ảnh của một
Phêrô nhát đảm nhưng sau khi chân nhận mầu nhiệm
Phục Sinh, Phêrô đã mạnh mẽ lên đường
đi rao giảng Tin mừng Phục Sinh ấy. Không chỉ
rao giảng, Phêrô còn minh chứng quyền năng Chúa Phục
Sinh trong chính hành động chữa người què. Anh què
vừa đi vừa nhảy nhót vừa ca tụng Thiên Chúa.
Như sách Công vụ tông đồ thuật lại:
"Toàn dân thấy anh đi lại và ca tụng Thiên Chúa. Và
khi nhận ra anh chính là người vẫn ngồi ăn
xin tại Cửa Đẹp Đền Thờ, họ kinh
ngạc sững sờ về sự việc mới xảy
đến cho anh. Anh cứ níu lấy ông Phê-rô và ông Gio-an,
nên toàn dân rất kinh ngạc, chạy ùa tới các ông tại
hành lang gọi là hành lang Sa-lô-môn" (Cv 3, 9-11).
Hôm nay, Thánh Phêrô, đại diện cho các tông
đồ đã minh chứng cho những người Ngài
rao giảng về cái chết của Chúa Giêsu và sự phục
sinh của Ngài. Ngài minh chứng cho những người ấy
cũng chính là Ngài minh chứng cho chúng ta. Ngoài ra, Ngài còn cảnh
báo cho chúng ta về những hành vi của chúng ta vì không hiểu
biết và Ngài cũng mời gọi chúng ta sám hối và trở
lại với Thiên Chúa để chúng ta được
Thiên Chúa xoá bỏ tội lỗi.
"Thiên Chúa của các tổ phụ Áp-ra-ham,
I-xa-ác và Gia-cóp, Thiên Chúa của cha ông chúng ta, đã tôn vinh Tôi
Trung của Người là Đức Giê-su, Đấng mà
chính anh em đã nộp và chối bỏ trước mặt
quan Phi-la-tô, dù quan ấy xét là phải tha. Anh em đã chối
bỏ Đấng Thánh và Đấng Công Chính, mà lại xin
ân xá cho một tên sát nhân. Anh em đã giết Đấng
khơi nguồn sự sống, nhưng Thiên Chúa đã làm
cho Người trỗi dậy từ cõi chết: về
điều này, chúng tôi xin làm chứng. "Thưa anh em, giờ
đây tôi biết anh em đã hành động vì không hiểu
biết, cũng như các thủ lãnh của anh em. Nhưng,
như vậy là Thiên Chúa đã thực hiện những
điều Người dùng miệng tất cả các ngôn sứ
mà báo trước, đó là: Đấng Ki-tô của Người
phải chịu khổ hình. Vậy anh em hãy sám hối và trở
lại cùng Thiên Chúa, để Người xoá bỏ tội
lỗi cho anh em". (Cv 3, 13-19).
Không chỉ tông đồ Phêrô mà cả môn
đệ Chúa yêu trong thư thứ nhất của Ngài mà
chúng ta vừa nghe đấy, Ngài cũng đã nhắc nhở
và cảnh báo chúng ta.
"Chính Đức Giê-su Ki-tô là của lễ
đền bù tội lỗi chúng ta, không những tội lỗi
chúng ta mà thôi, nhưng còn tội lỗi cả thế gian nữa".
(1 Ga, 2, 5)
Như vậy, chúng ta thấy lòng tin của
các Ngài. Nhiều người phản bác lòng tin vào Chúa Phục
sinh. Như chúng ta thấy đó, lính canh đã nhận tiền
của các quan để loan báo rằng "môn đệ của
ông ấy đến lấy xác ông ấy". Dẫu phải
đối kháng với những người không tin mà còn
chà đạp lòng tin nữa nhưng lòng tin của các môn
đệ vẫn kiên vững.
Các ngài đã tin, đã minh chứng lòng tin ấy
cũng như cảnh báo cho chúng ta về thái độ sống
của chúng ta. Chúng ta như thế nào khi đứng
trước lời minh chứng ấy. Chúng ta có tiếp tục
con đường cũ của những người Do
Thái kém tin vào Chúa hay là chúng ta tin Chúa như các môn đệ
đã tin.
Chắc chắn lòng tin của chúng ta ngày hôm
nay cũng bị thử thách như các môn đệ ngày
xưa vậy. Chúng ta vẫn bị giằng co chứ không
đơn giản chút nào. Chúng ta thấy các tông đồ
ngày xưa loan báo và minh chứng về một Đức
Giêsu Phục Sinh không đơn giản vì lẽ các ngài bị
chống đối, bị chà đạp. Lòng tin của
chúng ta ngày hôm nay cũng bị giằng co, chống đối
chà đạp
Nếu trả lời là tin, chúng ta hãy diễn
tả lòng tin ấy bằng lối sống thường nhật
của mỗi người chúng ta vào Chúa, Chúa thì lại hiện
diện nơi chính anh chị em đồng loại.
Xin Chúa
thương ban thêm lòng tin cho những con người yếu
đuối của chúng ta.
Xin các thánh tông
đồ cầu bầu cùng Chúa cho chúng ta để chúng ta
ngày mỗi ngày tin vào lời chứng của các môn đệ
về Chúa hơn cũng như xin thêm lòng mến để
chúng ta diễn tả niềm tin một cách thực tế
trong cuộc đời của chúng ta.
|