LTHN Thứ Sáu 10-2-2017: Lưỡi Điếc

Hôm nay, Thứ Sáu Tuần V Thường Niên, Thánh ký Marco thuật lại cho chúng ta biết sự kiện "Chúa Giêsu từ địa hạt Tyrô, qua Siđon đến gần biển Galilêa giữa miền thập tỉnh", nơi mà "người ta đem đến cho Người một kẻ điếc và xin Người đặt tay trên kẻ ấy" và "Người đem anh ta ra khỏi đám đông, đặt ngón tay vào tai anh và bôi nước miếng vào lưỡi anh. Ðoạn ngước mắt lên trời, Người thở dài và bảo: Ephata, nghĩa là "hãy mở ra", tức thì tai anh được sõi sàng". Sau khi chữa lành cho nạn nhân bị điếc, "Chúa Giêsu liền cấm họ: đừng nói điều đó với ai cả. Nhưng Người càng cấm, thì họ càng loan truyền mạnh hơn. Họ đầy lòng thán phục, mà rằng: 'Người làm mọi sự tốt đẹp, Người làm cho kẻ điếc nghe được và người câm nói được'".
 
Ở đây, căn cứ vào những gì được Thánh ký Marco thuật lại trong Bài Phúc Âm hôm nay, chúng ta có thể suy ra mấy điều chính yếu sau đây:
 
1- Nạn nhân bị điếc chắc từ thuở mới sinh, hay từ khi còn rất nhỏ. Bởi thế, nạn nhân chẳng những bị điếc mà còn bị câm nữa. Bởi, theo tự nhiên, người câm không thể nói được thường là vì bị điếc, không nghe thấy gì nên chẳng biết nói. Câm điếc đi với nhau là như thế. Tại sao chúng ta dám khẳng định nạn nhân bị điếc trong bài Phúc Âm đồng thời cũng bị câm?
 
2- Xin thưa, có hai lý do, một liên quan đến cử chỉ chữa lành của Chúa Giêsu và một liên quan đến nhận định của dân chúng. Trước hết, Chúa Giêsu khi chữa lành cho nạn nhân, Người chẳng những "đặt ngón tay vào tai anh" mà còn "bôi nước miếng vào lưỡi anh"; sau nữa, trong lời dân chúng thán phục Người có bao gồm cả nghe và nói: "Người làm cho kẻ điếc nghe được và người câm nói được".
 
3- Về cách chữa lành cho nạn nhân bị câm điếc trong Bài Phúc Âm hôm nay cũng rất ư lạ lùng. Thật ra Chúa Giêsu chẳng cần phán một lời là xong. Trong trường hợp trừ thần ô uế cho đứa con gái của bà mẹ ngoại giáo ở Bài Phúc Âm hôm qua cho thấy Người chẳng cần đến gặp em mà em cũng thoát bị quỉ ám. Hay Người chỉ cần làm cử chỉ như dân chúng mang nạn nhân bị điếc đến cho Người là "xin Người đặt tay trên kẻ ấy". Vậy thì những cử chỉ Chúa Giêsu tỏ ra có vẻ phức tạp trong bài Phúc Âm hôm nay chắc hẳn phải có một ý nghĩa sâu xa nào đó?
 
4- "Người đem anh ta ra khỏi đám đông, đặt ngón tay vào tai anh và bôi nước miếng vào lưỡi anh. Ðoạn ngước mắt lên trời, Người thở dài và bảo: Ephata, nghĩa là 'hãy mở ra'". Cử chỉ của Chúa Giêsu trong việc chữa lành cho nạn nhân bị câm điếc này bao gồm 3 tác động rõ ràng: 1- "Người đem anh ta ra khỏi đám đông"; 2- "đặt ngón tay vào tai anh và bôi nước miếng vào lưỡi anh"; 3- ngước mắt lên trời, Người thở dài và bảo: Ephata, nghĩa là 'hãy mở ra'".
 
5- Ba tác động chữa lành này của Chúa Giêsu có liên hệ chặt chẽ với nhau ở trường hợp Người chữa lành cho nạn nhân bị câm điếc trong Bài Phúc Âm hôm nay: Trước hết, Người đem nạn nhân bị điếc ra khỏi đám đông, một tác động tỏ ra Người trân trọng từng con người một, nhất là con người bất hạnh xấu số hơn "đám đông", để Người có thể đáp ứng khát vọng và nhu cầu của từng con người cần Người cứu giúp tùy từng trường hợp.
 
6- Đối với trường hợp của nạn nhân bị điếc và vì thế cũng bị câm, Chúa Giêsu đã thực hiện tác động trực tiếp đến tật nguyền của nạn nhân, đó là "đặt ngón tay vào tai anh và bôi nước miếng vào lưỡi anh". "Ngón tay" của Người đây ám chỉ Thần Linh (xem Mathêu 12:28 và Luca 11:20), tức "Thần Chân Lý" là Đấng làm cho con người nhận biết chân lý qua việc nghe biết (xem Gioan 16:13), bởi thế Người mới đặt "ngón tay vào tai anh" chứ không vào bất cứ chỗ nào khác, như vào đầu anh ta hay vào trán anh ta. Còn "lưỡi anh" thì được Người "bôi nước miếng" của Người, những gì xuất phát ra từ miệng của Người, như ám chỉ lời của Người, một lời quyền năng có thể đâm thủng hồn thiêng và xương tủy của con người ta (xem Do Thái 4:12). Chính vì thế mà ngay sau đó Chúa Giêsu đã sử dụng đến lời của Người để hoàn tất việc chữa lành: "hãy mở ra".
 
7- Việc chữa lành của Chúa Giêsu trong Bài Phúc Âm hôm nay có tính cách bí tích. Bởi các Bí Tích Thánh do chính Người thiết lập bao giờ cũng có 2 yếu tố chính yếu bất khả thiếu và bất khả phân ly, đó là chất thể (matter) và mô thể (form). Chẳng hạn như Bí Tích Thánh Tẩy phải hội đủ chất thể là nước và mô thể là câu "tôi rửa anh/chị/em nhân danh Cha và Con và Thánh Thần", hay như Bí Tích Thánh Thể phải hội đủ chất thể là bánh không men và rượu nho cùng mô thể là lời Truyền Phép trên Bánh và Rượu. Trong phép lạ chữa lành nạn nhân bị điếc ở Bài Phúc Âm hôm nay cũng thế: chất thể là "nước miếng" của Người được bôi lên lưỡi của nạn nhân bị điếc, và mô thể là lời "Ephrata - hãy mở ra".
 
8- Việc chữa lành cho nạn nhân bị điếc trong Bài Phúc Âm hôm nay chẳng những có tính cách bí tích mà còn có tính cách thiêng liêng nữa. Ở chỗ, "ngón tay" của Người ám chỉ Thần Chân Lý, và "nước miếng" của Người ám chỉ Lời của Người. Bởi thế, việc Người chữa lành cho nạn nhân bị điếc ở Bài Phúc Âm hôm nay không phải chỉ để cho anh ta có thể nghe thấy những tiếng nói của đám đông, và vì thế anh ta có thể bị ảnh hưởng và bị lôi cuốn bởi đám đông vốn chiều theo thế gian và những gì bất chính, mà là để cho anh ta nghe thấy Lời Chúa, nghe tiếng lương tâm chân chính mà sống đúng với ý muốn của Thiên Chúa nhờ đó mà được cứu độ. Bằng không, một khi tai đã nghe thấy có thể trở thành dịp tội cho chính nạn nhân, như trường hợp của hai nguyên tổ trong Bài Đọc 1 hôm nay.
 
Thật vậy, hai nguyên tổ loài người, ngay từ khi mới được tạo dựng nên, ở trong tình trạng công chính nguyên thủy, cả hồn lẫn xác đều tuyệt vời tốt đẹp, chứ không bị điếc như nạn nhân trong Bài Phúc Âm hôm nay. Ấy thế mà, cho dù có tai lành mạnh đã nghe rõ ràng lệnh Thiên Chúa cấm "Các ngươi đừng ăn, đừng động tới nó, nếu không, sẽ phải chết", đúng như nữ nguyên tổ đã nhắc cho rắn quỉ cám dỗ Satan biết, thế mà vẫn bị sa ngã, bao gồm cả chồng bà là Adong, người có tai lành mạnh hơn bà đấy nhưng cũng mù quáng đã nghe theo lời vợ cám dỗ: "Bà hái trái cây ăn, rồi lại đưa cho chồng, người chồng cũng ăn".
 
Như thế, hai nguyên tổ đã bị khuyết tật về tai ngay trước nguyên tội, ở chỗ không nghe tiếng Thiên Chúa mà chỉ nghe lời rắn quỉ. Tuy nhiên, không phải vì thế mà các vị hoàn toàn bị điếc, các vị cùng lắm chỉ bị hễnh hãng thôi. Nói đúng hơn cái tai của các vị bị dị ứng với Lời Chúa và thích thú nghe tiếng quỉ vì những lời của nó hợp với con người hơn là Lời Chúa đầy khó khăn cấm đoán hạn chế. Thế nhưng, trường hợp của các vị vẫn còn có thể cứu được. Ở chỗ, các vị vẫn còn "nghe tiếng Thiên Chúa đi trong vườn địa đàng lúc chiều mát", chứ chưa hoàn toàn bị điếc, bởi vẫn còn tỏ ra sợ hãi Đấng đã dựng nên mình sau khi phạm tội mất lòng Ngài: "Ađam và vợ ông liền núp trong lùm cây trong vườn địa đàng cho khuất mặt Thiên Chúa".

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL