LTHN - Thứ Hai mùng 2/1/2017

Xin Lưu Ý:
 
Thời điểm phụng niên trước và sau Lễ Hiển Linh này có vẻ hơi phức tạp và khá rắc rối, nếu không nắm bắt được điểm then chốt của vấn để là thời điểm mừng Lễ Hiển Linh: Lễ Hiển Linh được mừng vào ngày nào, một là vào ngày được phụng niên chính thức ấn định là ngày 6/1, hai là vào Chúa Nhật sau Lễ Mẹ Thiên Chúa, tức là Chúa Nhật sau Tuần Bát Nhật Giáng Sinh.

Nếu Lễ Hiển Linh được mừng vào đúng ngày 6/1 của phụng vụ và theo phụng niên ấn định, như ở Tòa Thánh Vatican hay ở các dòng tu, thì trước Lễ Hiển Linh, các bài đọc sẽ lấy theo ngày trong tháng, từ mùng 2/1 (sau Lễ Mẹ Thiên Chúa mùng 1/1) đến hết ngày 5/1, và sau Lễ Hiển Linh, các bài đọc cũng sẽ lấy theo ngày trong tháng, từ mùng 7 đến hết ngày 12, tức là ngay trước Lễ Chúa Giêsu Chịu Phép Rửa ngày 13/1.

Nếu Lễ Hiển Linh được mừng vào Chúa Nhật, như ở Hoa Kỳ và nhiều giáo phận khác trên thế giới nói chung, vì lợi ích mục vụ, thì trước Lễ Hiển Linh, các Bài Đọc sẽ theo ngày trong tháng, từ mùng 2/1 sau Lễ Mẹ Thiên Chúa 1/1, cho tới Chúa Nhật Lễ Hiển Linh, và sau Lễ Hiển Linh thì lại theo ngày trong tuần, chứ không theo ngày trong tháng, từ Thứ Hai tới hết Thứ Bảy, trước Lễ Chúa Giêsu Chịu Phép Rửa.
 
Trong trường hợp Lễ Hiển Linh được mừng vào Chúa Nhật (chứ không mừng vào đúng ngày 6/1) sẽ có năm lễ này được cử hành vào ngày Chúa Nhật mùng 7/1: nếu Lễ Giáng Sinh rơi vào Thứ Bảy 25/12 và Lễ Mẹ Thiên Chúa rơi vào Thứ Bảy 1/1, hay cũng sẽ có năm được cử hành vào ngày Chúa Nhật mùng 8/1: nếu Lễ Giáng Sinh rơi vào Chúa Nhật 25/12, (Lễ Thánh Gia sẽ vào ngày 30/12) và Lễ Mẹ Thiên Chúa rơi vào Chúa Nhật 1/1.
 
Trong trường hợp Lễ Hiển Linh được mừng vào Chúa Nhật mùng 7/1 hay 8/1 thì trước Lễ Hiển Linh vẫn còn bao gồm cả ngày 6/1 và 7/1 với phần phụng vụ Lời Chúa thích hợp. Ở đây xin chia sẻ phụng vụ Lời Chúa bao gồm trọn vẹn cả những ngày trước và sau Lễ Hiển Linh để tùy nghi sử dụng theo các chu kỳ phụng vụ hằng năm, căn cứ vào ngày tháng thay đổi theo mỗi năm. Do đó, xin chọn phụng vụ Lời Chúa nào thích hợp với từng năm.

cho dù có "nhìn nhận Chúa Giêsu là Ðức Kitô" mà không "ở lại trong Người" thì cũng vẫn còn sống trong dối trá

Theo diễn tiến của phụng niên trong Mùa Giáng Sinh thì sau Tuần Bát Nhật Giáng Sinh là đến những ngày trước và sau Lễ Hiển Linh, tột đỉnh của Mùa Giáng Sinh.

Vì vẫn còn trong Mùa Giáng Sinh cho đến Lễ Chúa Giêsu Chịu Phép Rửa, nên nếu chủ đề chung của riêng Mùa Vọng là "Lời đã hóa thành nhục thể" (Gioan 1:14) thì chủ đề chung của riêng Mùa Giáng Sinh là "Lời ở cùng chúng ta", một chủ đề sẽ tiếp tục chi phối phụng vụ Lời Chúa của Mùa Giáng Sinh, bao gồm cả thời điểm của Tuần Bát Nhật Giáng Sinh cũng như thời điểm trước và sau Lễ Hiển Linh.

Thật vậy, Bài Phúc Âm hôm nay, ngay sau Tuần Bát Nhật Giáng Sinh và trước Lễ Hiển Linh, cho chúng ta thấy sự thật "Lời ở cùng chúng ta", nghĩa là "ở cùng" dân Do Thái ("chúng ta") mà họ "không biết", và chính vì "không biết" nên họ mới tìm kiếm cho biết ở những nơi họ cảm thấy có thể là Người, như nơi Tiền Hô Gioan Tẩy Giả, nhờ đó họ đã được Người tỏ mình ra một cách gián tiếp qua bản thân và chứng từ của Vị Tiền Hô Gioan Tẩy Giả được sai đến trước Người để dọn đường cho Người, vị vừa phủ định về mình nhưng lại khẳng định về Người như sau: "Tôi không phải là Ðấng Kitô... Ðấng ấy sẽ đến sau tôi, nhưng chính Ðấng đó đã có trước tôi, và tôi không xứng đáng cởi dây giày cho Người".

Đúng thế, câu quan trọng nhất trong chứng từ của Tiền Hô Gioan Tẩy Giả ở đây về Đấng Thiên Sai Cứu Thế đến sau ngài là "Ðấng đó đã có trước tôi", Đấng vô cùng cao trọng và đầy quyền năng, đến độ chính ngài là một nhân vật được chung dân chúng và cả thành phần lãnh đạo trong dân kính nể tưởng là chính Đức Kitô, đã phải công khai xưng thú và công nhận rằng: "tôi không xứng đáng cởi dây giày cho Người".

Vấn đề then chốt ở đây là nếu mục đích chính yếu của mầu nhiệm nhập thể và giáng sinh là ý định Thiên Chúa muốn ở cùng chúng ta như một "Emmanuel - Thiên Chúa ở cùng chúng ta" (Mathêu 1:23), nơi "Lời đã hóa thành nhục thể và ở cùng chúng ta" (Gioan 1:14), thì chúng ta phải làm sao để nhận ra Người và ở với Người thì chúng ta mới viên trọn ơn gọi làm người của chúng ta và mới đạt đến tầm vóc trọn hảo của thân phận là người của chúng ta.

Theo Bài Đọc 1 hôm nay, để có thể nhận ra Người và ở với Người, Thánh Gioan Tông Đồ, vị tông đồ có thể nói sống thân mật với Chúa Kitô nhất trong các tông đồ, đã trao cho chúng ta một cái master key, một chiếc chìa khóa chính, đó là: "nhìn nhận Chúa Giêsu là Ðức Kitô", bằng cách "tuyên xưng Chúa Con", và "ở lại trong Người" bằng cách trung thành với "điều các con đã nghe từ ban đầu".

Vấn đề ở đây là cho dù có "nhìn nhận Chúa Giêsu là Ðức Kitô" mà không "ở lại trong Người" thì cũng vẫn còn sống trong dối trá, chưa nắm bắt được tất cả sự thật về Người, nghĩa là còn sống ở ngoài Người, trái lại, ai "ở lại trong Người" bằng cách trung thành với "điều các con đã nghe từ ban đầu" thì người đó quả thật "nhìn nhận Chúa Giêsu là Ðức Kitô".

Cái then chốt vô cùng quan trọng làm nên mầu nhiệm nhập thể và giáng sinh đó là "Chúa Giêsu là Ðức Kitô", tức là Đấng Thiên Sai, Đấng Được Cha Xức Dầu, bằng không, nhân vật lịch sử Giêsu Nazarét ấy sẽ không phải là "Con Thiên Chúa hằng sống", mà chỉ là một nhân vật thuần túy loài người mang tên Giêsu như nhiều người có cùng tên Giêsu như Người trong lịch sử dân Do Thái, và vì thế không thể cứu chuộc nhân loại, không phải là Đấng Cứu Thế. "Chúa Giêsu là Ðức Kitô" là tất cả sự thật về "Lời đã hóa thành nhục thể và ở cùng chúng ta" (Gioan 1:14), một sự thật giải phóng (xem Gioan 8:32), một sự thật cứu độ.

Mầu nhiệm "Lời đã hóa thành nhục thể và ở cùng chúng ta" (Gioan 1:14) nơi "Chúa Giêsu là Ðức Kitô" đây quả thực là một trong "những việc lạ lùng" nhất Thiên Chúa đã thực hiện trong lịch sử loài người "vào lúc thời gian viên trọn" (Galata 4:4) cho phần rỗi của toàn thể nhân loại, cần phải được thành phần được cứu độ "ở lại trong Người" bằng tất cả tâm tình của Bài Đáp Ca hôm nay:

1) Hãy ca tụng Chúa một bài ca mới, vì Người đã thực hiện những việc lạ lùng. Tay mặt Người đã đem lại toàn thắng, cùng với cánh tay thánh thiện của Người.

2) Chúa đã công bố ơn cứu độ, đã tỏ sự công chính Người trước mặt chư dân. Người đã nhớ lại lòng nhân hậu và trung thành đối với nhà Israel.

3) Mọi dân trên khắp cùng bờ cõi trái đất, đã nhìn thấy ơn cứu độ của Thiên Chúa chúng ta. Toàn thể địa cầu, hãy hân hoan mừng Chúa, hãy mừng vui, hoan lạc và đàn ca.

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL

Thánh Basiliô Cả (329-379) Và Thánh Grêgôriô Nazan (325-390), Giám Mục Và Tiến Sĩ Hội Thánh

Trong ngày lễ kính thánh Basiliô và Grêgôriô hôm nay, Giáo Hội ca ngợi một đức tính sáng ngời mà các ngài đã nêu gương cho chúng ta. Ðó là tình bạn nghĩa thiết. Cả hai sinh tại Cappadoce, thuộc gia đình quý phái, cùng học với nhau tại Athènes, cùng trở về quê hương và sống bên nhau dưới mái tu viện, mặc dù tính khá khác biệt nhau: Basiliô có óc chỉ huy và ưa tổ chức, trái lại Grêgôriô thích chiêm nhiệm và là một thi sĩ.

Thánh Basiliô được tấn phong Giám Mục Césarée de Capadoce năm 370. Ngài là một vị chủ chăn đầy gan dạ. Nhờ lời nói, chữ viết và sự can thiệp trực tiếp, ngài đã tạo cho Giáo Hội một chỗ đứng độc lập với chính quyền, đem lại phẩm giá cho người nghèo khó và bảo vệ Ðức Tin nơi Chúa Giêsu. Ngài qua đời ngày 01/01/379. Còn thánh Grêgôriô, sau khi đã làm Giám Mục Sasime (371), ngài được vinh thăng, giữ chức vị mới tại Constantinople (380) giữa cơn khủng hoảng do bè rối Ariô gây nên. Ngài luôn lặp đi lặp lại lời nói của tiên tri Giona và áp dụng cho mình: "Nếu vì tôi mà cơn bão táp này nổi dậy, hãy ném tôi xuống biển để anh em khỏi phải khổ sở". Như một nhà hùng biện, lời nói của ngài được mọi người vâng theo. Hơn nữa, ngài còn được gọi là cha những kẻ khốn cùng. Ngài chết ngày 25/01/390.

Giáo Hội chính thống đã đặt thánh Basiliô, Grêgôriô và Gioan Kim Khẩu lên hàng đầu giữa các bậc Tiến Sĩ trong Hội Thánh. Giáo Hội còn xưng tụng các ngài là "đuốc thiêng của Giáo Hội".