Mùa loan báo – Lm. Giuse Nguyễn
Hữu An
Mùa vọng là mùa của những lời loan
báo. Loan báo Chúa Giêsu sinh ra, loan báo thời gian cứu độ,
loan báo ngày trở lại của Chúa Kitô. Những lời
loan báo này được công bố rõ ràng trong các bài
đọc Sách Thánh ngày Chúa Nhật.
Bài đọc 1, trích trong sách Isaia, đó là
những lời tiên tri về Đấng Cứu Thế mà
đỉnh cao là Chúa nhật IV, loan báo một trinh nữ
sẽ sinh hạ tại Bêlem một Hài Nhi thuộc chi
tộc Đavit và Ngài sẽ được gọi là
Emmanuel.
Bài Phúc Âm: Chúa nhật I Mùa Vọng nói lên
niềm mong đợi ngày Chúa Kitô trở lại với
lời nhắn nhủ: Hãy tỉnh thức; Chúa nhật II,
III dành cho Gioan tiền Hô với lời mời gọi:
Dọn đường cho Chúa; Chúa nhật IV là Chúa nhật
Truyền tin cho Đức Mẹ và Thánh Giuse.
Các bài đọc 2 là các bài Thánh thư Phaolô,
Giacôbê, Phêrô, đặc biệt làm cho Mùa Vọng trở
thành một mùa loan báo việc Chúa Kitô trở lại lần
thứ hai.
Với Chúa Nhật II, chúng ta bước vào
lịch sử: những loan báo trong Cựu Ước
bắt đầu thực hiện và giấc mơ của
nhân loại trở thành hiện thực. Người loan báo
Tin Vui này là Gioan Tẩy Giả, một ngôn sứ
đầy tràn ơn Thánh Linh. Gioan mời gọi: "Hãy
hối cải vì nước trời đã cận
kề". Giống như các Ngôn sứ tiền bối,
Gioan tố giác một nếp sống đạo giả
hình, chỉ hoàn toàn ở bên ngoài (x. Am 5,21-27; Is 1,10-20; Gr
7,1–8,3...), dần dần đưa tới một tình
trạng cứng cỏi. Ba bài Tin Mừng từ Nhất Lãm
(Mt 3, 1-12; Mc 1, 1-8; Lc 3, 1-6), thuật lại niềm hăng
say rao giảng của Đấng Tiền Hô, kêu mời
hối cải và loan báo sẽ có một đấng
quyền năng hơn, Ngài sẽ rửa tội trong Chúa
Thánh Thần.
Gioan Tiền Hô, một ngôn sứ luôn gắn
bó với Thiên Chúa và cũng rất gần gũi với con
người. Lời Chúa, Gioan chiêm niệm trong hoang
địa qua nhiều năm tháng đã giúp ông tiếp xúc,
gặp gỡ với nhiều hạng người qua
những vùng ven sông Giođan. Lời Chúa, Gioan nghe đã
trở thành Lời Chúa ông công bố. Tiếng Chúa gọi
Gioan đã trở thành tiếng ông mời gọi mọi
người.Gioan trở nên trung gian làm người dọn
con đường tâm hồn cho anh chị em mình
đến với Chúa Cứu Thế.
Gioan là vị ngôn sứ cuối cùng của
Cựu ước. Sau 5 thế kỷ vắng bóng ngôn
sứ, nay Gioan xuất hiện với sứ mạng
Tiền hô. Ông đáp lại tiếng Chúa gọi, ra đi
rao giảng về Nước Trời, dọn
đường cho Chúa Giêsu, Đấng Cứu Tinh nhân
loại đến trần gian. Ông đã chu toàn ơn
gọi cách nhiệt thành và đã chết anh hùng cho sứ
vụ. (x. Mt 14,3-12; Mc 6,17-19). Cuộc đời Gioan là
một thiên anh hùng ca, bất khuất trước
cường quyền, bao dung với tội nhân.
Gioan có một cuộc sinh ra kỳ lạ,
một lối sống khác thường. Gioan chọn con
đường tu khổ chế: ăn châu chấu và
mật ong rừng, uống nước lã và mặc áo da thú.
Sống trong hoang địa trơ trụi, vắng
người, thiếu sự sống. Nhưng chính ở
đó mà Gioan đã lớn lên và trưởng thành trong
sự gặp gỡ thâm trầm với thiên Chúa.
Gioan nhắc lại lời tiên tri Isaia:
"Mọi thung lũng phải lấp cho đầy, khúc
quanh co phải uốn cho ngay, đường lồi lõm
phải san cho phẳng" (Lc 3,5). Gioan mời dân chúng sám
hối. Không thể tiếp tục sống như xưa
nữa. Đã đến lúc phải đổi đời,
đổi lối nhìn, đổi lối nghĩ. Như
thế, Gioan kêu gọi hãy dọn đường cho
Đấng Cứu Thế đến. Phải lấp cho
đầy những hố sâu tham lam ích kỷ hẹp hòi.
Phải uốn cho ngay những lối nghĩ quanh co,
những tính toán lệch lạc. Phải san cho phẳng những
đồi núi kiêu căng tự mãn. Phải bạt cho
thấp những gồ ghề của bất công bất
chính.
Đạo là con đường dẫn
đến Thiên Chúa. Đạo là ngón tay chỉ mặt
trăng. Nếu không có đường thì không đi
đến đâu cả. Một đất nước có
văn minh hay không là do hệ thống đường sá.
Đạo từ nguyên thuỷ luôn mang ý
nghĩa trong sáng, ngay thẳng, công minh. Đạo dẫn
đưa con người đến chân thiện mỹ.
Đạo là đường nên có thể nói
sống đạo là sống ngoài đường, sống
với người khác, sống với cuộc
đời. Abraham khởi đầu cuộc sống
thật bằng việc lên đường từ giã thành Ur
để sang đất hứa. Và lịch sử Do thái là
những chuyến xuất hành di cư, lang thang trong sa
mạc, lưu đầy và mất quê hương trong
một thời gian dài. Gioan rao giảng và làm phép rửa
khắp mọi nẻo đường. Chúa Giêsu sống
ở thế gian bằng những cuộc lên
đường sang Ai cập, về Nazareth,
lên sa mạc, vào đền thánh và trở lại Galilêa.
Cuộc sống công khai của Chúa ít là có ba cuộc hành
trình lên Giêrusalem. Và sau cùng Ngài lên đường về nhà
cha.
Vì là đường nên nên đạo luôn
mở ra nối kết và đón nhận cuộc sống,
đón nhận mọi người, không phân biệt ai
với tinh thần yêu thương của Thiên Chúa. Tin
mừng chính là đạo, là con đường mà Chúa Giêsu
vạch ra cho chúng ta đi theo ngài.
Đường quan trọng nhất là
đường vào cõi lòng. Gioan đã chỉ cho thấy
rằng, mỗi con người đều có ít nhiều
đồi núi kiêu ngạo, thung lũng ích kỷ, ghồ
ghề khúc khuỷu trong các mối quan hệ. Có bao lối
nghĩ quanh co, có bao tính toán lệch lạc, có những
lũng sâu tăm tối thiếu vằng ánh sáng tình yêu.
Sửa đường theo Gioan là sám hối. Nhìn lại con
đường mình đã đi qua, sửa lại những
sai lệch nếu có. Những gì cong queo san cho thẳng.
Những gì cao cần bạt xuống. Lúc đó mới nhìn
thấy ơn cứu độ của Chúa. Sửa cho
thẳng, lấp cho đầy, uốn cho ngay, san cho
phẳng, bạt cho thấp. Đó là sứ điệp
Gioan gởi tới chúng ta trong Mùa Vọng này, để
chúng ta dọn lòng mình thành đại lộ thênh thang mở
ra với Chúa Cứu Thế.
Con đường mà Gioan nói tới đây
chính là đường vào cõi lòng. Con đường
nội tâm của mọi người. Sửa con
đường nội tâm là thay đổi cõi lòng, thay
đổi cuộc sống để xứng đáng
đón tiếp Chúa Cứu Thế. Sửa đường
cho Chúa đến là cần thiết và hợp lý. Khi đón
tiếp một vị khách quý, người ta thường
sửa sang đường sá, làm sạch đẹp nơi
vị khách sẽ đến. Như thế là biểu
lộ lòng kính trọng đối với vị khách. Thiên
Chúa là vị khách cao trọng nhất. Người hạ
mình đến thăm và ở lại cùng sống với
thân dân của Người. Đó là hạnh phúc tuyệt
vời nên cần phải dọn tâm hồn xứng
đáng. Như con đường cho Chúa đi qua. Như
căn nhà cho Chúa ngự tới. Chúa đứng ngoài cửa
lòng và gõ cửa, ai mở thì Ngài đi vào. Con
đường có thể có chông gai tội lỗi, có
nổi đam mê tiền lợi danh, có những tính hư
nết xấu. Cho nên trong cõi lòng đó phải có im lặng
như cõi lòng Mẹ Maria ghi nhớ, suy niệm và không nói gì.
Chỉ nói những lời để giúp đỡ
người khác. Và tâm hồn ấy bình an nên nghe rõ
tiếng Chúa và chỉ nghe được tiếng Chúa mà
thôi. Như thế dọn đường chính là tạo im
lặng cho tâm hồn để nghe được
tiếng Chúa và chỉ nghe được tiếng Chúa mà
thôi.
Dọn đường còn là tỉnh thức
đợi chờ Chúa đi xa trở về. Như năm
cô khôn ngoan có sẵn dầu đèn. Như những
đầy tớ làm lợi những nén vàng cho chủ.
Như tên lính canh thành luôn chú ý những biến chuyển
chung quanh. Mỗi cá nhân, ai cũng có những tật
xấu, những khuyết điểm, vị kỷ kiêu
căng tham lam đố kỵ ghen ghét lười biếng
hèn nhát... Xã hội nào cũng có bất công, những lạm
dụng quyền bính, những hủ tục, những
tệ đoan, những điều ấy làm cho con
người đau khổ, trì trệ, không phát triển.
Dọn đường căn bản là
ở trong nội tâm, sám hối để canh tân, sửa
đổi để trở nên tốt lành thánh thiện
hơn. Những con đường thường
được làm bằng đất đá nhựa bê tông.
Những con đường trên mặt đất, trên sông
trên biển trên bầu trời là những con
đường vật lý. Những con đường tâm
lý, con đường tinh thần, con đuờng lòng
người mới quan trọng hơn. Nguyễn Bá Học
đã nói: đường đi khó không khó vì ngăn sông cách
núi mà chỉ vì lòng người ngại núi e sông.
Sống đạo luôn là một thách
đố đầy quyết liệt và phong phú. Hiểu
đạo, tin đạo, giữ đạo xem ra khá
dễ dàng vì thuộc lãnh vực cá nhân. Còn sống
đạo thường khó khăn hơn vì liên quan
đến tha nhân, đòi hỏi một sự quên mình,
vượt thắng bản thân. Cũng như thực
hiện việc dọn đường qua nghi thức sám
hối bên ngoài như rửa tội, xưng tội khá
dễ dàng, nhưng nếu mà trong lòng không thật tâm sám
hối đưa đến canh tân bản thân, thì hành vi sám
hối chỉ là việc làm lấy lệ hình thức mà
thôi.
Sống đạo bao giờ cũng đòi
hỏi nhiều cố gắng và tỉnh thức. Mùa
Vọng, Giáo hội cho chúng ta chiêm ngắm mẫu
gương của Gioan. Sống gắn bó với Thiên Chúa
và gần gũi với con người. Như thế
mỗi người sẽ sống đạo hôm nay với
tất cả niềm vui hạnh phúc cho bản thân và cho tha
nhân.
|